ΠΑΙΔΕΙΑ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Κατακαημένη καλλιτεχνική παιδεία

Tης ΛΙΛΑΣ ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΓΛΟΥ

«Καταργούνται τα καλλιτεχνικά μαθήματα απ’ την δευτεροβάθμια εκπαίδευση», ήταν ο πομπώδης τίτλος που κυκλοφόρησε στην αρχή της βδομάδας, αναπαρήχθητε από αρκετά μέσα ενημέρωσης και προκάλεσε σύγχυση. 

Τελικά, η είδηση αποδείχτηκε ψευδής, το άρθρο στο οποίο στηριζόταν είχε ημερομηνία 2013 και όσοι το αναπαρήγαγαν δεν μπήκαν στον κόπο να διασταυρώσουν αν ισχύουν όσα ανέφερε. Το γνωστό φαινόμενο της αδιασταύρωτης αναπαραγωγής. Τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα.  

Δεν εξοβελίζεται λοιπόν το μάθημα των Καλλιτεχνικών απ’ όλη τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αλλά δεν παραμένει και σε όλη, καταργείται απ’ το Λύκειο, σύμφωνα με την «υπ. αριθμ. 74181/Δ2, ΦΕΚ Αρ.Φ. 2338/15/6/2020» απόφαση της υφυπουργού Παιδείας, Σοφίας Ζαχαράκη. Ετσι λοιπόν, οι μαθητές Λυκείου δεν θα έχουν πια τη δυνατότητα του μαθήματος επιλογής που ονομάζεται «Καλλιτεχνική Παιδεία» και φέρνει τα παιδιά σε επαφή με το θέατρο, τη μουσική και τα εικαστικά.  

Τι να την κάνουμε την Τέχνη στο Λύκειο, σαν να λέμε. Εχουμε άλλες φούριες, έχουμε φροντιστήρια, διάβασμα, Πανελλήνιες.  

Είναι η στιγμή να καλλιεργήσεις το πνεύμα και την αισθητική σου; 

Είναι ώρα να εξερευνήσεις τις εικαστικές και εκφραστικές σου ικανότητες, να παιδέψεις τη δημιουργική σου σκέψη, την αντίληψη, να ανοίξεις τους ορίζοντες σου; 

Κάτσε να διαβάζεις τα μαθήματα σου, να παπαγαλίζεις τα SOS σου, κι άσε την Τέχνη γι’ άλλη στιγμή.  

«Χαμηλή συμμετοχή» των μαθητών, το σχόλιο του υπουργείου Παιδείας για την κατάργηση του μαθήματος. Λες και η Τέχνη, ο Πολιτισμός, είναι προϊόντα στο σούπερ μάρκετ που άμα δεν τα αγοράζει ο κόσμος, τα αφαιρείς απ τα ράφια. Που και τα προϊόντα, στην τελική, με τη βοήθεια ενός καλού μάρκετινγκ, έχουν την ευκαιρία να γίνουν ελκυστικά και να ξαναμπούν στα ράφια και στα σπίτια μας. 

Αλλά η καλλιτεχνική παιδεία δεν είναι προϊόν. Κι αν βρίσκεται στα αζήτητα και δεν προσελκύει συμμετοχές, είναι τροφή για σκέψη και κίνητρο για δράση. Από αυτή τη διαπίστωση έπρεπε να πιαστούν οι υπεύθυνοι και να πουσάρουν τα μαθήματα καλλιτεχνικής παιδείας στο σχολείο, για να προσελκύσουν συμμετοχές. Γιατί είναι αυτονόητο, νομίζω, ότι τα οφέλη τους είναι σημαντικά στη διαμόρφωση της προσωπικότητας, πόσο μάλλον της προσωπικότητας ενός νέου ανθρώπου. 

Το σίγουρο είναι ότι η λογική του να τα βγάλεις απλώς απ’ το ράφι λόγω «χαμηλής συμμετοχής», δεν είναι δικαιολογία και μόνο θλίψη προκαλεί. 

Και να ήταν μόνο τα καλλιτεχνικά που καταργούνται στο νέο ωρολόγιο πρόγραμμα Γυμνασίων και Λυκείων. Όπως διαβάζω, απ’ την πρώτη Λυκείου καταργούνται τα μαθήματα της «Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων», του «Ελληνικού και Ευρωπαϊκού Πολιτισμού», αλλά και το μάθημα των «Ερευνητικών Δημιουργικών Δραστηριοτήτων». 

Ενώ στη Δευτέρα Λυκείου, καταργείται το μάθημα «Σύγχρονος Κόσμος: Πολίτης και Δημοκρατία». 

Μόνο σ ‘ εμένα φαίνονται όλα τα παραπάνω χρήσιμες γνώσεις, οι οποίες σου ανοίγουν λίγο παραπάνω τον ορίζοντα;  

Στην Τρίτη Λυκείου πάλι, καταργούνται τα μαθήματα επιλογής του ελεύθερου και γραμμικού σχεδίου. Άλλο πάλι και τούτο. Και τα παιδιά που θέλουν να δώσουν εξετάσεις σε Σχολές Καλών Τεχνών, Αρχιτεκτονικής, Γραφιστικής, Διακόσμησης, Συντήρησης Έργων Τέχνης, Πολυμέσων και όλων των Καλλιτεχνικών Ειδικοτήτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης; Με την κατάργηση του σχεδίου στο σχολείο, το φροντιστήριο γίνεται έτσι μονόδρομος για τους υποψήφιους των παραπάνω σχολών. Αυτό δεν το σκέφτηκαν, αλήθεια;  

Είναι να απορεί κανείς πάντως με κάποιες αποφάσεις. 

Εδώ αναρίθμητες μελέτες μιλάνε για τη χρησιμότητα της καλλιτεχνικής παιδείας στο σχολείο, και στο δικό μας εκπαιδευτικό σύστημα έχει καταντήσει ο παρίας του. Μια ώρα την οποία αφαιρούμε ελαφρά τη καρδία απ’ το πρόγραμμα, επειδή οι μαθητές δεν πατάνε. 

Παρόλα αυτά, στις Πανελλήνιες που θα δώσουν αυτοί οι μαθητές, μπορεί να ερωτηθούν «Ποιο ρόλο έχει η ποίηση στην προσωπική σας ζωή;», «Ποια η σχέση σας με την ανάγνωση βιβλίων» και «ποιος ο ρόλος της στη γενικότερη διαχείριση του προσωπικού σας χρόνου;». Και θα τους κάνει τις παραπάνω ερωτήσεις ένα εκπαιδευτικό σύστημα που...

 πετσοκόβει εντός του όλο και περισσότερο, τα ερεθίσματα που θα σπρώξουν τους νέους ν’ ανοίξουν ένα βιβλίο, να διαβάσουν ένα ποίημα ή να το γράψουν ακόμα. 

 Τι ειρωνεία και θράσος μαζί, ε; 

ΥΓ. Και που, σημειωτέον, αν απαντήσεις σ’ αυτές τις ερωτήσεις των εξετάσεων με ειλικρίνεια, φοβάσαι ότι θα σου πετσοκόψουν και τον βαθμό. Οπότε καταλήγεις να λες: «Ποίηση και λογοτεχνία κατέχουν σημαντικό ρόλο στη ζωή μου. Έχω πάντα μια στοίβα βιβλία στο κομοδίνο μου» (για ν’ ακουμπάω το play station και το κινητό).