ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Η Τουρκία ανέλαβε την Εθνική μας Αφύπνιση!

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Άρθρο Γνώμης του Ευάγγ. Αθανασιάδη.

Συνταγματάρχη ε.α

.

 

Η Τουρκία του Ερντογάν ανέλαβε την εθνική μας αφύπνιση και μάλιστα την εκτελεί επιτυχώς.

Μας υπενθύμισε ότι ο βυθός του Αιγαίου είναι διάσπαρτος με τους προγόνους μας.

Πράγματι. Όλο το Αιγαίο και πολύ περισσότερο οι Μικρασιατικές ακτές είναι διάσπαρτες από τους προαιώνιους ταξιδευτές του Ελληνικού Αρχιπελάγους, της Ελληνικότατης Αιγιακής Λίμνης, από την εποχή του «χρυσόμαλλου δέρατος», προ 5.000 χρόνια. Και μαζί τους δείγματα άφθαστου μεγαλείου Ελληνικού πολιτισμού, επιστημών, τέχνης και Ελληνικού πνεύματος. Ο μηχανισμός των Κυθήρων, η Αφροδίτη της Μύλου και και …

Αλλά και στην Μικρασιατική γη και στην Ποντιακή γη, αναπαύονται αλησμόνητοι, φίλτατοι πρόγονοί μας, προπάτορες, πιστοί και ακοίμητοι φρουροί και φάροι στα κοιμητήρια των Ελληνικότατων χωριών μας.

Αυτοί είναι και αυτοί ορίζουν, τα σύνορα της Ψυχής και της Καρδιάς μας, τα σύνορα της ζωής μας. Η Πατρώα μας Γή. Η Γη των προπατόρων μας.

Όπου και να σκάψεις, σε όποια νεροφαγιά, βγαίνει αιώνες τώρα Ελλάδα και κόκαλα και πέτρες Ελλάδας, που θα σε κατατρέχουν Ερντογάν και θα σε καταδιώκουν και θα σε φωνάζουν: «φύγε είσαι Ξένος, σε ξένο τόπο»

Οι δικοί σου πρόγονοι, είναι άταφοι σε σπηλιές της Μογγολίας, την Μόνη πραγματική περιοχή της καρδιάς σου, μαζί με κέρατα και ξυλοκέρατα, τα μόνα πολιτισμικά υπολείμματα της φυλής σου.

Εκεί είναι η πατρώα σου γη, Μογγόλε⁽¹⁾, και βάλε το μυαλό σου να οδηγήσει την καρδιά σου, στα βάθη των στεπών της Ασίας.

Ποτέ δεν κολύμπησε τούρκος στο Αιγαίο. Ποτέ δεν δοξάστηκε τουρκικό ναυτικό στην θάλασσα. Μόνο διάσπαρτα ναυάγια τουρκικών πλοίων, που τους νίκησαν βαρκούλες.

Το 1912, στην ουσία ένα Πλοίο Ελληνικό, το «Αβέρωφ», ενώ υπήρχε αριθμητική και ποιοτική  συντριπτική υπεροπλία του τουρκικού ναυτικού, έκλεισε τον εχθρικό στόλου στα Δαρδανέλια, από όπου δεν ξαναβγήκε για 60 χρόνια, από το 1913 έως το 1974.

Ένα Ελληνικό πλοίο, που υστερούσε σε βεληνεκή και διαμετρήματα, αλλά υπερτερούσε στην ψυχή και στην ορμή των  Ναυτών. Σε Ναυτοσύνη. Μια αρετή , ένα χάρισμα και μια τέχνη απαράμιλλη, που...

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Δομικές αλλαγές στο τρίγωνο Ελλάδα-ΗΠΑ-Τουρκία

Toυ ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΥΡΙΓΟΥ

    Έχουν περάσει 71 χρόνια από τον Μάρτιο του 1947 που ο Αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν ενέκρινε 400 εκατ. δολάρια για βοήθεια προς Ελλάδα και Τουρκία. Με πρωτοβουλία των ΗΠΑ, οι δύο χώρες άρχιζαν το μακρύ κοινό ταξίδι τους στο δυτικό σύστημα ασφαλείας, ευρισκόμενες για πρώτη φορά στην ιστορία τους στην ίδια συμμαχία.

 

Ακολούθησε ο πόλεμος της Κορέας το 1950 όπου Ελλάδα και Τουρκία απέστειλαν εκστρατευτικά σώματα. Η επιβράβευση ήρθε με την ταυτόχρονη ένταξή τους στο ΝΑΤΟ το 1952.  

Θεωρητικώς, η συμμετοχή στη Βορειοατλαντική Συμμαχία θα απέτρεπε διμερείς εντάσεις. Στην πράξη χρειάσθηκαν πολλαπλές αμερικανικές παρεμβάσεις για να αποτραπούν ελληνοτουρκικές συγκρούσεις.

 

Το 1964 είχαμε την επιστολή Τζόνσον προς την Τουρκία. 

Το 1967 ο Αμερικανός προεδρικός εκπρόσωπος Σάιρους Βανς απομάκρυνε το ενδεχόμενο πολέμου μαζί (δυστυχώς) με την ελληνική μεραρχία από την Κύπρο. 

Το καλοκαίρι του 1976 οι αμερικανικές παρεμβάσεις απέτρεψαν πολεμικές ενέργειες εις βάρος του Σισμίκ στο Αιγαίο. 

Κατά την κρίση του Μαρτίου του 1987 ο Τουργκούτ Οζάλ, που μόλις είχε βγει από αμερικανικό νοσοκομείο, έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι στο Αιγαίο θα επικρατούσε ηρεμία. 

Το 1996 ο Κώστας Σημίτης, στην παρθενική του ομιλία ως πρωθυπουργός, ευχαριστούσε δημοσίως τις ΗΠΑ για την παρέμβασή τους στα Ίμια.

 

Παράλληλα, υπήρχε και ένας γαλαξίας εντάσεων που σχετίζονταν άμεσα με τις ΗΠΑ. Το 1975 ήταν η εφεκτική εφαρμογή του εμπάργκο αμερικανικών όπλων προς την Τουρκία. Μετά το 1978 ήταν η εφαρμογή της περίφημης αναλογίας 7/10 στη χορήγηση αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς Ελλάδα και Τουρκία. Τη δεκαετία του 2000 μάθαμε από τα Wikileaks για τις παρεμβάσεις των ΗΠΑ να σταματήσουν οι Τούρκοι τις υπερπτήσεις σε ελληνικά νησιά του Αιγαίου.


Μέχρι το 2002 οι διμερείς σχέσεις είχαν για Ελλάδα και Τουρκία απόλυτη προτεραιότητα στην άσκηση της εξωτερικής τους πολιτικής. Αυτό οφειλόταν κυρίως στη διαχρονική απόφαση της Τουρκίας να παραμείνει συνδεδεμένη με τη Δύση. Η Ελλάδα είναι κρίσιμος παράγοντας σε αυτό το πλαίσιο.  

Μετά την ανάρρηση του Ερντογάν στην εξουσία η Ελλάδα έπαψε να αποτελεί την πρώτη προτεραιότητα στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Επιπλέον, η αυξανόμενη εμπλοκή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή αναβάθμισε την Τουρκία σε βασικό περιφερειακό παίκτη.

 

Οι πικρίες της ελληνικής πλευράς στα 71 αυτά χρόνια ήσαν πολλές. Οι πιο σημαντικές αφορούσαν στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974 και στη χούντα. Πέραν αυτών, μόνιμο πρόβλημα (ήδη από τα Σεπτεμβριανά του 1955) ήταν η συχνή ισοπεδωτική εξίσωση θύτη και θύματος. 

Τα συμπεράσματα είναι δύο:  

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Η υπαρξιακή τουρκική απειλή

ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΟ...
Γράφει ο Γιώργος Πρεβελάκης 

Καθηγητής Γεωπολιτικής στη Σορβόννη (Paris I).

Γίνεται σταδιακά συνείδηση ότι το επικείμενο κύριο διακύβευμα της Ελλάδας δεν θα είναι το οικονομικό πρόβλημα, αλλά ο εκ Τουρκίας κίνδυνος. 


Οι συνταρακτικές αλλαγές των τελευταίων ετών έχουν αχρηστεύσει τη μέχρι πρότινος εμπειρία από τη σχέση μας με τη γείτονα.  


Υπάρχουν, βέβαια, εξελίξεις ευνοϊκές για τα ελληνικά συμφέροντα. Επί παραδείγματι, η ιστορική στρατηγική σχέση Τουρκίας – Ισραήλ ανετράπη εν μια νυκτί, με αποτέλεσμα το Ισραήλ να στραφεί προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Εντούτοις, η συνολική εικόνα παραμένει ανησυχητική.

Η νέα κατάσταση, περίπλοκη και δυσνόητη με σημερινά κριτήρια, μπορεί να ερμηνευθεί αν αναχθούμε σε έναν αιώνα πίσω. Μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Μουσταφά Κεμάλ κατόρθωσε να αναστείλει τη «βαλκανοποίηση», δηλαδή την επέκταση του κατακερματισμού της τέως αυτοκρατορίας από το ευρωπαϊκό στο ασιατικό της τμήμα. Η Συνθήκη της Λωζάννης ενοποίησε τον πολιτικό χάρτη της Ανατολίας, ανατρέποντας τη Συνθήκη των Σεβρών, η οποία τον διασπούσε σε διάφορα κράτη. Ετσι δημιουργήθηκε η Τουρκία.  


Σε ποιες, όμως, βάσεις;

Τουρκικό έθνος δεν υφίστατο. Στα εδάφη τής μετέπειτα τουρκικής επικράτειας είχε συγκεντρωθεί ένας ετερογενής πληθυσμός, κατά το πλείστον αγροτικός και προϊόν προσφυγικών ροών από περιοχές οι οποίες, από τον 18ο αιώνα και εξής, είχαν περιέλθει σε χριστιανικό έλεγχο. Αυτοί οι «θρησκευτικοί πρόσφυγες», οι muhacir, με διαφορετικές γλώσσες και παραδόσεις, είχαν ως μοναδική κοινή αναφορά το Ισλάμ.

Ο Κεμάλ στήριξε την ενότητα του υπό κατασκευήν τουρκικού έθνους σε στοιχεία εισαγόμενα από τη Δύση: εκσυγχρονισμός και φυλετισμός.  


Δεν ήταν δυνατόν να εντάξει στη νέα ταυτότητα ένα ισχυρό ενδογενές στοιχείο χωρίς να επιστρέψει στην οθωμανική τραυματική εμπειρία. Αντικατέστησε, λοιπόν, τη θρησκεία με μια άλλη αναφορά, στην οποία προσέδωσε ιερά χαρακτηριστικά: το έδαφος. Το νέο εδαφικό δόγμα επέβαλε στους Νεοτούρκους να εγκαταλείψουν τον επεκτατισμό, έναντι της απόλυτης προάσπισης της εδαφικής ακεραιότητας.

Η αναμενόμενη φθορά του κεμαλικού ιδεολογήματος στα τέλη του εικοστού αιώνα οδήγησε στην αντικατάστασή του από τον ισλαμισμό και τον νεοοθωμανισμό. Επειτα από μια πρώτη ευφορική περίοδο, αυτή η vintage ιδεολογική αναθεώρηση απεδείχθη προβληματική. Αναβίωσαν οι παλαιές οθωμανικές αντιφάσεις ανάμεσα σε σουνίτες και αλεβίτες, οι οποίες ενίσχυσαν τις μεταγενέστερες: Τούρκοι έναντι Κούρδων, εξευρωπαϊσμένοι παράλιοι και αστοί έναντι των λοιπών. Οι εντάσεις αυτές οδήγησαν σε εκρήξεις βίας και σε μια αυξανόμενη αυταρχική και κατασταλτική πολιτική.

Τι απομένει για να διατηρεί τη συνοχή των πληθυσμών στην Τουρκία; 


 Μόνον το έδαφος. Αυτό το «ιερόν» απειλείται τώρα από τις συνεχείς διπλωματικές και στρατιωτικές επιτυχίες του κουρδικού εθνικισμού. Η προοπτική να δημιουργηθεί κουρδικό κράτος, με αναπόφευκτα αλυτρωτικό χαρακτήρα, απειλεί το τελευταίο οχυρό της τουρκικής ταυτότητας. Ακόμη και ένα κουρδικό χωριό να αποσπασθεί από το τουρκικό έδαφος, ολόκληρο το οικοδόμημα της Τουρκίας κλονίζεται.

Η Τουρκία αντιμετωπίζει, επομένως, υπαρξιακή απειλή. Καθίσταται, κατά συνέπειαν, απρόβλεπτη. 


Η Ελλάδα είναι όμηρος της κατάστασης. Στην τουρκική προκλητικότητα έναντι της Ελλάδος και της Κύπρου, τα παλαιά ελληνοτουρκικά διακυβεύματα λειτουργούν προσχηματικά.  


Οι προκλήσεις της Τουρκίας δεν απευθύνονται κυρίως προς την Ελλάδα, καθώς η χώρα μας δεν επηρεάζει το ζωτικό κουρδικό ζήτημα. Εχουν αποδέκτες τη Δύση και, κυρίως, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Η απειλή να αποσταθεροποιηθούν η Ανατολική Μεσόγειος και τα Βαλκάνια είναι η απάντηση της Τουρκίας στην αμερικανική και ευρωπαϊκή υποστήριξη προς τους Κούρδους. Το κουρδικό ερμηνεύεται ως de facto ανατροπή της Συνθήκης της Λωζάννης. Εφόσον αμφισβητούνται τα ανατολικά της σύνορα, η Τουρκία δικαιούται να αναθεωρήσει τα δυτικά: τα κέρδη των Κούρδων εξισορροπούνται με απώλειες της Ελλάδος.

Τα περιθώρια ελιγμών της Δύσης είναι περιορισμένα.  


Εγκατάλειψη των Κούρδων συνεπάγεται την απώλεια της δυτικής γεωπολιτικής αξιοπιστίας.  


Επιπλέον, οι Δυτικοί δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται τη ζωτική σημασία του εδαφικού για την Τουρκία και, πιθανώς, υποτιμούν το θέμα. Ούτως ή άλλως, πρόκειται για μια κατάσταση προς το παρόν μη επιλύσιμη.

Οπως και αν εξελιχθούν οι σχέσεις Δύσης, Τουρκίας και Κούρδων, η Ελλάδα τοποθετείται στο κέντρο του τριγώνου. Ενδέχεται να αναβαθμιστεί ο γεωπολιτικός και γεωστρατηγικός της ρόλος· δεν μπορούν, όμως, να αποκλεισθούν και δυσάρεστες κατακλυσμιαίες εξελίξεις.  


Μόνον βέβαιο είναι ότι η Ελλάδα...

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Η «ζώνη του πολέμου» αγγίζει την Ελλάδα

Γράφει ο Σταύρος Λυγερός 

Στην Ελλάδα υπήρξε μία υστέρηση κατανόησης ότι έχουμε εισέλθει σε νέα φάση, ότι η κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας είναι στρατηγικού κι όχι τακτικού χαρακτήρα, ότι -δια της Τουρκίας- η «ζώνη του πολέμου» μας αγγίζει. Κι αυτό δεν ισχύει μόνο στο κυβερνητικό επίπεδο, αλλά και στο επίπεδο των υπηρεσιακών παραγόντων όλων των αρμοδίων κρατικών μηχανισμών, οι οποίοι θα έπρεπε να έχουν εδώ και καιρό σημάνει συναγερμό.

Είναι ανθρώπινη η τάση να διαβάζουμε το σήμερα με τα εργαλεία του χθες, αλλά τα σημάδια ήταν αρκετά και κυρίως ηχηρά για να τα παραβλέψει κανείς. Κατά συνέπεια, είναι ορατή δια γυμνού οφθαλμού μία διανοητική αδράνεια όσον αφορά την προσαρμογή και στο πολιτικό και στο επιχειρησιακό επίπεδο.

Είναι αληθές ότι ο Κοτζιάς μιλούσε για «νευρική Τουρκία», αλλά αυτός είναι ένας περιγραφικός όρος κι όχι μία ανάγνωση του νέου τρόπου που εδώ και καιρό ενεργεί ο Ερντογάν. Εξ ου και οι αλλεπάλληλοι αιφνιδιασμοί. Τώρα –σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες– η Αθήνα έχει ζητήσει από τις ΗΠΑ να παρέμβουν πυροσβεστικά.

Για την ακρίβεια, συζητείται το ενδεχόμενο να πραγματοποιηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα μία τριμερής συνάντηση Κοτζιά-Τίλλερσον-Τσαβούσογλου στην Ουάσιγκτον με σκοπό να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο συμπεριφοράς. των δύο πλευρών, προκειμένου να πέσει η θερμοκρασία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και να αποτραπούν επεισόδια, όπως εκείνο στα Ίμια, αλλά και το αντίστοιχο στον Έβρο.

Αμερικανική μεσολάβηση

Η αμερικανική διπλωματία ανταποκρίθηκε. Η συνάντηση δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί. Αν πραγματοποιηθεί, στο τραπέζι θα τεθεί και η τύχη των δύο Ελλήνων στρατιωτικών. Ο Τσαβούσογλου, πιστός στην οθωμανική παράδοση, θεωρείται δεδομένο πως θα επιδιώξει να αποσπάσει τα μέγιστα πολιτικά ανταλλάγματα από την ιδιότυπη ομηρία.

Η πρωτοβουλία της Αθήνας να καταφύγει στη μεσολάβηση του αμερικανικού παράγοντα είναι ενδεικτική και της αμηχανίας και του αδιεξόδου, στο οποίο έχει περιέλθει. Ουσιαστικά, δυσκολεύεται να βρει πρακτικές απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα που γεννά η κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας. Μέχρι τώρα οι Έλληνες ιθύνοντες προσέγγιζαν τα γεγονότα με όρους παρελθόντος.

Έτσι, θεωρούσαν ότι στα Ίμια οι Τούρκοι θα έλεγαν στα ελληνικά σκάφη ότι βρίσκονται σε τουρκικά χωρικά ύδατα, οι Έλληνες θα έλεγαν στα τουρκικά σκάφη ότι βρίσκονται σε ελληνικά και κάπου εκεί θα έληγε η παράσταση. Άντε να συνέβαινε και κάποιο τζαρτζάρισμα με επικίνδυνους ελιγμούς. Το ενδεχόμενο εμβολισμού ήταν εκτός ορίζοντα, παρότι είχε προηγηθεί το επεισόδιο με την κανονιοφόρο “Νικηφόρος”.

  Απειρία και αμηχανία

Κάτι ανάλογο συνέβη και στον Έβρο. Στην υπόθεση της σύλληψης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών υπάρχουν ακόμα πολλά σκοτεινά σημεία. Είναι σημαντικό, ωστόσο, ότι η εξελισσόμενη τουρκική άσκηση στην άλλη πλευρά των συνόρων δεν κρίθηκε ικανός λόγος για να δοθούν εντολές στις περιπόλους να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικές με το γνωστό αποτέλεσμα.

Όταν έγινε γνωστή η σύλληψη, η ελληνική πλευρά την αντιμετώπισε κι αυτή με όρους παρελθόντος. Θεωρούσε πως το πρόβλημα θα λυνόταν σε επίπεδο τοπικών στρατιωτικών διοικητών, όπως συνήθως γινόταν τα προηγούμενα χρόνια. Γι’ αυτό και απέκρυψε το περιστατικό, προκειμένου να διευκολύνει την επιστροφή των δύο. Ως ένα βαθμό η πρώτη αυτή αντίδραση ήταν δικαιολογημένη.

Το αδικαιολόγητο και αποκαλυπτικό της διανοητικής-πολιτικής αδράνειας είναι ότι η διάψευση της ελπίδας για άμεση επίλυση δεν λειτούργησε αφυπνιστικά. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, απηχώντας το κλίμα που επικρατούσε στο Μαξίμου, συνέχισε να διαβεβαιώνει πως πρόκειται για υπόθεση ρουτίνας που θα λήξει σύντομα. Κι αυτό, παρότι η Άγκυρα είχε ήδη δείξει την πρόθεσή της να εκμεταλλευθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το περιστατικό.

Προφανώς, στο Μαξίμου δεν είχαν ούτε πρωτογενή πληροφόρηση, ούτε σχετική πείρα στη διαχείριση τέτοιων καταστάσεων. Ως εκ τούτου –όπως μας λέει συνεργάτης του πρωθυπουργού– τα όσα δήλωνε ο Τζανακόπουλος απηχούσαν αυτά που τους έλεγαν από το υπουργείο Εξωτερικών, το υπουργείο Άμυνας και την ΕΥΠ. Κι ακριβώς γι’ αυτό στη συνέχεια ακούστηκαν πολλές γκρίνιες. Ακόμα κι αν είναι έτσι, ήταν στοιχειώδες η κυβέρνηση να τηρήσει στάση αναμονής για μία υπόθεση, την εξέλιξη της οποίας έλεγχαν οι Τούρκοι κι όχι η ίδια.

Η εύκολη εξήγηση

Είναι αξιοσημείωτο, όμως, πως ακόμα και μετά, αντί να λάβουν το μήνυμα και να αναστοχαστούν, και εντός της κυβέρνησης και ευρύτερα στους κόλπους του πολιτικού συστήματος πολλοί κατέφυγαν στην εύκολη λύση να αποδίδουν τις τουρκικές επιθετικές ενέργειες σε εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες του Ερντογάν. Πρόκειται, άλλωστε, για συνήθη αντίδραση της Αθήνας, όταν βρίσκεται αντιμέτωπη με έμπρακτες προκλήσεις που την αιφνιδιάζουν.

Προφανώς, όπως πάντα και παντού, έτσι και τώρα στην Τουρκία υπάρχουν τέτοιες σκοπιμότητες.

(...) Εάν, ωστόσο, η Αθήνα βολευθεί αποκλειστικά και μόνο με αυτή την εξήγηση, θα έχει δει το δένδρο και θα έχει χάσει το δάσος. Και το δάσος είναι ότι η Άγκυρα έχει αλλάξει “πίστα”. Με άλλα λόγια, η κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας είναι στρατηγικού κι όχι τακτικού χαρακτήρα. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως η γκάμα των επιθετικών κινήσεών της απέναντι στην Ελλάδα έχει διευρυνθεί επικίνδυνα.

Από τη ρητορική στην πράξη

Αυτό που μέχρι πρότινος οι ίδιοι οι Τούρκοι θεωρούσαν απαγορευτικό, έχει μπει ως ενδεχόμενη επιλογή στο τραπέζι. Τα επεισόδια και στα Ίμια και στον Έβρο το αποδεικνύουν. Το γεγονός ότι παραλλήλως η εμπρηστική ρητορική παραγόντων από όλο το πολιτικό φάσμα της Τουρκίας έχει υπερβεί κάθε όριο είναι ενδεικτικό του κλίματος που διαμορφώνεται στα ηγετικά κλιμάκια της γείτονος. Και για να μην υπάρξει η παραμικρή αμφιβολία, στη χορεία όσων χρσηιμοποιούν εμπρηστική ρητορική προσετέθη και ο ίδιος ο Ερντογάν.

Σταδιακά, η Άγκυρα έχει διολισθήσει από τη στρατηγική των “γκρίζων ζωνών” στη στρατηγική της τουρκοποίησης των ελληνικών νησίδων που έχει βάλει στο στόχαστρό της. 


Μπορεί από το 1996 Τούρκοι πολιτικοί να δήλωναν πως οι νησίδες είναι τουρκικές, αλλά αυτό ήταν ρητορική. Στην πραγματικότητα, επιδίωκαν...

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Τουρκία και ΝΑΤΟ

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Της ΣΩΤΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

Το ΝΑΤΟ έχει απογοητεύσει πολλές φορές την Ελλάδα· αλλά, για να φύγουμε από τη Συμμαχία απαιτούνταν, μεταξύ άλλων, στενότερες και πιο ειλικρινείς σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση - τις οποίες δεν είχαμε και δεν αποκτήσαμε ποτέ.  

Η απογοήτευση δεν οφείλεται αποκλειστικά στις αποτυχίες της Ατλαντικής Συμμαχίας· σήμερα όμως το ιστορικό των αποτυχιών είναι τόσο επιβαρημένο ώστε το ΝΑΤΟ φαίνεται να έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις· έχει μείνει, τρόπον τινά, πίσω.

Το 1949 ρόλος του ήταν η αναχαίτιση της Σοβιετικής Ενωσης· η απάντηση στον σοβιετικό επεκτατισμό. Αυτή η έμμονη ιδέα οδήγησε τις ΗΠΑ σε αυτοκτονική εξωτερική πολιτική: στην άνευ όρων στήριξη του Ισραήλ, στην εμπλοκή στο Βιετνάμ, στη χρηματοδότηση των μουτζαχεντίν στο Αφγανιστάν και σε άλλες εξωφρενικές συμπαιγνίες.  

Ελειπε η οξυδέρκεια· ήδη από τότε που προστέθηκε στο ΝΑΤΟ η Τουρκία - μολονότι στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο είχε παίξει ρόλο "επιτήδειου ουδέτερου"- το ΝΑΤΟ έβλεπε μονάχα το βραχυπρόθεσμο κέρδος. Το μοναδικό κριτήριο ήταν η γεωγραφική της θέση· εξάλλου, όλοι περίμεναν ότι θα εξευρωπαϊστεί, ότι ο κεμαλισμός θα προχωρήσει. Ο πόλεμος δεν είχε διδάξει την ανθρωπότητα ότι η πρόοδος μπορεί να αντιστραφεί: οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί πίστευαν ακόμα στο αέναο "εμπρός".      

Σύμφωνα με το άρθρο 5 που υπέγραψαν τελικά 29 χώρες, η επίθεση σε μέλος του ΝΑΤΟ ισοδυναμεί με επίθεση σε όλα τα μέλη και επισύρει άμεση και συλλογική απόκριση. Δεν είχε προβλεφθεί ότι η Τουρκία - που διαφέρει ιστορικά και πολιτιστικά από τις υπόλοιπες χώρες - θα εξελισσόταν σε rogue state με ηγέτη τον υποψήφιο χαλίφη του σουνιτικού κόσμου. Για τρεις-τέσσερις δεκαετίες τα μέλη του ΝΑΤΟ δεν έβλεπαν τίποτα πέρα από τη σοβιετική απειλή· ανέλυαν τον κόσμο με όρους Ανατολής-Δύσης· η Ανατολή και η Δύση ήταν οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά συστήματα - μορφές καπιταλισμού - όχι γεωγραφικά, θρησκευτικά και πολιτισμικά. Στο μεταξύ, η Τουρκία έδειχνε ξανά και ξανά ότι δεν μοιράζεται τις αξίες της Ατλαντικής Συμμαχίας· απλώς επωφελείτο από αυτή στο στρατιωτικό πεδίο. Το 1974, όταν εισέβαλε στην Κύπρο, το ΝΑΤΟ έκανε την πάπια.  

Αλλά, η Τουρκία είναι σαφής· δεν στρέφεται μόνο εναντίον της Ελλάδας, στρέφεται εναντίον ολόκληρης της Δύσης.

Οι υποχωρήσεις του ΝΑΤΟ έναντι της Τουρκίας προκάλεσαν την αποθράσυνσή της. Ιδιαίτερα από το 2003, άρχισε να επεμβαίνει στη Συρία, στο Ιράκ, στην Υεμένη, άλλοτε άμεσα, άλλοτε διά πληρεξουσίου: ο Ρετζίπ Ερντογάν πετάει με το ιπτάμενο χαλί, ενώ το ΝΑΤΟ έχει λουφάξει ακόμα περισσότερο. Ο κανόνας της Ατλαντικής Συμμαχίας -ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου - οδήγησε σε τερατώδεις αναλύσεις και στρατηγικές κινήσεις. Και τη στιγμή που ο Αχμέτ Νταβούτογλου ζητούσε πλήρη στήριξη "χωρίς ναι μεν αλλά» - στήριξη εναντίον των Κούρδων, στήριξη εναντίον της Ρωσίας, στήριξη εν τέλει υπέρ του Ισλαμικού Κράτους - ο Γιενς Στόλτενμπεργκ και ο Φολγκ Ράσμουσεν προσέδιδαν στο ΝΑΤΟ απάθεια σκανδιναβικού τύπου. Μην ταράζουμε τα νερά. Ολοι οι καλοί χωράνε.

Το NATO φοβάται μήπως αν εκδιώξει την Τουρκία την εξαγριώσει ακόμα περισσότερο· τελευταία γίνεται λόγος για Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο: Doctor Strangelove, αλλά με περισσότερους από δύο παίκτες· η εξίσωση γίνεται μη επιλύσιμη. Το ΝΑΤΟ σκέφτεται ακόμα με όρους κατευνασμού ή πυρηνικού ολέθρου· έχει καθηλωθεί στη δεκαετία του 1950. 

Ο κατευνασμός ίσως λειτουργούσε στη συνδιαλλαγή με χώρες που προέρχονταν από τον ίδιο πολιτισμό, αλλά δεν λειτουργεί με την Τουρκία, όπως δεν λειτουργεί με τη Σαουδική Αραβία, με την οποία η συμμαχία καταγράφεται ως μια ακόμα αμερικανική παλαβομάρα. (Οχι, δεν είναι απόρροια μόνο της πετρελαϊκής εξάρτησης· είναι μια παλιά οπορτουνιστική γκάφα που δεν διορθώνεται εύκολα). Κοντολογίς, το ΝΑΤΟ επιτρέπει στην Τουρκία να απειλεί το ίδιο το ΝΑΤΟ με πολεμοχαρείς κινήσεις προς τις δυτικές χώρες και με διπλωματία ισλαμιστικής υπερδύναμης: ο Ερντογάν ταξιδεύει στην Αλγερία, στη Σενεγάλη, στη Μαυριτανία και στο Μάλι, βοηθάει τη Σομαλία «να καταπολεμήσει την ξηρασία» και καλύπτει το κενό ηγεσίας στο Ισλάμ δηλώνοντας «τα τζαμιά είναι οι στρατώνες μας, οι τρούλοι είναι τα κράνη μας, οι μιναρέδες είναι οι λόγχες μας, η πίστη οπλίζει τους στρατιώτες μας». Αναρωτιέται κανείς τι δουλειά έχει στο ΝΑΤΟ μια προσωποπαγής δικτατορία που είναι συγχρόνως ισλαμική θεοκρατία. Ή, δεν αναρωτιέται.

Το ΝΑΤΟ έχει συμμάχους αλλά όχι μέλη που να μοιάζουν στην Τουρκία. Το καθεστώς Ερντογάν καταδιώκει τους εσωτερικούς του εχθρούς· κι ενώ παλιότερα, επί Ψυχρού Πολέμου, οι ευαίσθητοι Δυτικοί ξεσηκώνονταν υπέρ των αντιφρονούντων στις σοσιαλιστικές χώρες, για τους αντιφρονούντες στην Τουρκία δεν κουνιέται φύλλο. Φοβόμαστε τον Ερντογάν και τις κοινότητες μουσουλμάνων μεταναστών.

Οσο για τους εξωτερικούς εχθρούς, πριν από δυο-τρία χρόνια στο Κομπάνι της δυτικής Συρίας, τα τουρκικά τεθωρακισμένα βρίσκονταν μεν στο θέατρο του πολέμου εναντίον του ISIS, πλην όμως έμειναν ακίνητα· το στράτευμα έκανε τα στραβά μάτια. Και επί τα επτά χρόνια του συριακού εμφυλίου, ο Ερντογάν άφηνε τους τζιχαντιστές να περνάνε από τα τουρκικά σύνορα, διευκόλυνε το εμπόριο πετρελαίου για το ISIS και προστάτευε παντοιοτρόπως το Μέτωπο Αλ-Νούσρα στη Συρία.

Η Τουρκία δεν μπορεί να έχει τον ίδιο εχθρό με τους Κούρδους:  

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Αναβιώνει με νέα μορφή το Ανατολικό Ζήτημα

Γράφει ο Μάκης Ανδρονόπουλος

 

    Με την κατάληψη της Αφρίν από τον τουρκικό στρατό, με τρία εκατ. Σύριους «ομήρους» στα στρατόπεδα προσφύγων επί του τουρκικού εδάφους και με τους Αμερικανούς να σκέφτονται γενικευμένη επέμβαση στη Συρία, αναδύεται το σημερινό Ανατολικό Ζήτημα. Αυτό συνίσταται στην επιβολή διευθετήσεων στις χώρες και στους λαούς που ανήκαν στην πάλαι ποτέ Οθωμανική Αυτοκρατορία. 

 Στο παλαιό Ανατολικό Ζήτημα πρωταγωνίστησαν τον 19ο και τον 20ο αιώνα πρωταγωνίστησαν οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις εκείνης της εποχής. 

Σήμερα πρωταγωνιστούν οι μεγάλες δυνάμεις του 21ου αιώνα.

 

Σήμερα ο αναθεωρητισμός της ισλαμικής κυβέρνησης Ερντογάν, ο εμφύλιος στη Συρία, ο τζιχαντισμός και η τρομοκρατία, το Κουρδικό και κυρίως, η επικείμενη εκμετάλλευση των νέων ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου επαναφέρουν στο προσκήνιο το ενδεχόμενο μιας διευθέτησης στην ευρύτερη περιοχή, από τα μεσογειακά παράλια, μέχρι τον Περσικό Κόλπο και το Αφγανιστάν.

 

Η αίσθηση αυτή προκύπτει από την αποφασιστικότητα του Ντόναλντ Τραμπ και από τις πρόσφατες ανατρεπτικές αλλαγές που έκανε στο υπουργείο Εξωτερικών και στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας. Επίσης, από την κατάσταση του παγκόσμιου συστήματος που έχει συσσωρεύσει εκρηκτικά χρέη και τεράστιες ποσότητες οπλισμού που πρέπει να αναλωθεί για να ανανεωθεί.

 

Το Ανατολικό Ζήτημα ήταν το κεντρικό πρόβλημα της Ευρώπης μετά του ναπολεόντειους πολέμους, ιδιαίτερα για την Ιερή Συμμαχία (Ρωσία, Αυστρο-Ουγγαρία, Πρωσία) που δεν επιθυμούσε την αποσύνθεση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπως επιβεβαιώθηκε με την συνθήκη των Παρισίων (1856), μετά τον Κριμαϊκό Πόλεμο.  

Ακολούθησε η συνθήκη του Βερολίνου (1878), με την οποία αναγνωρίστηκε η ανεξαρτησία της Ρουμανίας, της Σερβίας και του Μαυροβουνίου και σηματοδότησε την είσοδο των Γερμανών στη Μέση Ανατολή.

 

Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι (1911-13) με τις Συνθήκες του Λονδίνου και του Βουκουρεστίου και κυρίως, οι συνθήκες μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο διαμόρφωσαν τη σημερινή κατάσταση στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, αν προσθέσουμε και την ίδρυση του Ισραήλ το 1948.

 

Κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση του χάρτη της Μέσης Ανατολής αποτέλεσε η μυστική συμφωνία Σάικς–Πικό (Sykes-Picot Agreement) το 1916 (που αποκάλυψαν και δημοσίευσαν οι μπολσεβίκοι ένα χρόνο αργότερα). Η συμφωνία Βρετανίας-Γαλλίας με τη συναίνεση της τσαρικής Ρωσίας διαμόρφωσε τις σφαίρες επιρροής στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η συμφωνία υλοποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό, με εξαίρεση τις ρωσικές απαιτήσεις… που εγκατέλειψαν οι μπολσεβίκοι.

 

Όταν εμφανίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα το Ανατολικό Ζήτημα, ο Κάρολος Μαρξ έχοντας σημαντικά οικονομικά προβλήματα, υποχρεώθηκε να δουλέψει ως δημοσιογράφος σε αγγλόφωνες εφημερίδες και σε γερμανικά έντυπα και κάλυψε το θέμα. Παράλληλα, είχε συστηματική αλληλογραφία με τον Ένγκελς. Από το τεράστιο αυτό υλικό, εκδόθηκε από την οικογένειά του στο Λονδίνο το 1897 ένας τόμος (The Eastern Question) που συμπεριέλαβε κάποιες επιστολές του Μαρξ της περιόδου 1853-1856.


Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Γνώση ένας μεγάλος τόμος 560 σελίδων με κείμενα των Μαρξ και Ένγκελς για το Ανατολικό Ζήτημα επικεντρωμένα στην Ελλάδα και την Τουρκία, αλλά και με συζητήσεις στο βρετανικό κοινοβούλιο, με εισαγωγή 80 σελίδων, μετάφραση και υπομνηματισμό του Παναγιώτη Κονδύλη.

 

Στο συστηματικό και εντυπωσιακό αυτό έργο του Κονδύλη, ερμηνεύεται η στάση των Μαρξ-Ένγκελς για την διατήρηση του status quo της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όχι από φιλοτουρκισμό, αλλά ως προσδοκία μήπως από εκεί ξεκινήσει ένα νέο επαναστατικό ρεύμα που θα σάρωνε την ευρωπαϊκή κεφαλαιοκρατία, «εσφαλμένα όπως ομολόγησε ο Ένγκελς μερικές δεκαετίες αργότερα». Στην ουσία, ενώ θεωρούσαν αναπόφευκτη και επικείμενη την διάλυση της ευρωπαϊκής Τουρκίας, υποστήριζαν το status quo για να αναχαιτιστεί η κάθοδος της τσαρικής Ρωσίας στην Κωνσταντινούπολη.

 

Οι ήττες του επαναστατικού ευρωπαϊκού κινήματος την περίοδο 1848-49 θεωρήθηκαν προσωρινές από τους Μαρξ-Ένγκελς που ήλπιζαν ότι το νέο επαναστατικό ρεύμα από τα Βαλκάνια θα μπορούσε να γκρεμίσει ταυτόχρονα τόσο τη Ρώμη της Δύσης όσο και της Ανατολής (Ρωσία). Το επαναστατικό κίνημα, όμως, αποδείχθηκε εθνικιστικό ή εθνικοαπελευθερωτικό και όχι κοινωνικό. Προφανώς, γιατί κάτι τέτοιο αποτελούσε ιστορική προτεραιότητα.
 

Το σημερινό Ανατολικό Ζήτημα

 

Σήμερα, το Ανατολικό Ζήτημα έχει...

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Οι εκλογές στην Αίγυπτο μετατρέπουν τα απομεινάρια της "αραβικής άνοιξης" σε... «αραβικό χειμώνα»

The Financial Times

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν πρόσφατα μας έδωσε ένα εγχειρίδιο του πώς «στήνει» κανείς τις εκλογές. 

Ο Ρώσος πρόεδρος εξαφάνισε αξιόπιστους αντιπάλους, κατέστειλε ντιμπέιτ και κέρδισε για τον εαυτό του μία ηχηρή, αν και απατηλή, νίκη.

Ο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, ο πρόεδρος της Αιγύπτου, έχει πάει αρκετά βήματα παρακάτω ενόψει των εκλογών . Μέσα σε λίγες εβδομάδες, κάθε αξιόπιστος υποψήφιος -και όποιος τόλμησε να σηκώσει κεφάλι και απείλησε την καθιερωμένη τάξη- βρέθηκε υπό κράτηση ή εκφοβίστηκε για να αποσυρθεί.

Στις εκλογές ο κ. Σίσι αντιμετωπίζει έναν αντίπαλο: Τον πιστό ηγέτη ενός μικρού κόμματος, που έπαιξε ενεργό ρόλο στην υποστήριξη μιας δεύτερης θητείας του, πριν υποβάλει την υποψηφιότητά του την τελευταία στιγμή.

Λίγοι Αιγύπτιοι γνωρίζουν αρκετά για τον Μούσα Μοσταφά Μούσα. 

 Ακόμη λιγότεροι έχουν εμφανιστεί στις αναιμικές συγκεντρώσεις του, γνωρίζοντας σίγουρα ότι ο ρόλος του είναι απλώς να παρέχει ένα λεπτό στρώμα νομιμοποίησης στην ψηφοφορία .

Η έκταση στην οποία κινήθηκε το καθεστώς για να κλείσει το πολιτικό χάσμα προκαλεί διάφορα ερωτήματα. 

Πρώτον, τι φοβάται τόσο ο κ. Σίσι; 

Χωρίς αμφιβολία έχει σημαντική υποστήριξη στο κοινό, αν και είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς πόση. Έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από τότε που πήρε την εξουσία από το εκλεγμένο κοινοβούλιο του Μοχάμεντ Μόρσι. Το πραξικόπημά του υποστηρίχθηκε από μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, υπό τον φόβο μιας συνεχιζόμενης και αυξανόμενης επιρροής της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στο κράτος.

Η διακυβέρνησή του, υποστηριζόμενη από τον στρατό, έχει σταματήσει την πιο βιώσιμη αντιπολίτευση. Συγκεκριμένα, έχει βγάλει παράνομη την Αδελφότητα και έχει φυλακίσει χιλιάδες στελέχη της. Έχει πατάξει κοσμικούς αντιπάλους και επικριτές της κοινωνίας των πολιτών, με ζήλο.

Δεν είναι σαφές γιατί ήταν απαραίτητα τα επιπρόσθετα μέτρα για να απαλλάξει τις σημερινές εκλογές από οποιονδήποτε ανταγωνισμό, με δεδομένο ότι ο κ. Σίσι ήταν ήδη κοντά σε ανίκητη θέση.

Ένα δημοψήφισμα που θα ενέκρινε τη διακυβέρνησή του θα ήταν πιο προτιμητέο από την εκλογική κοροϊδία, που διεξάγεται σε κλίμα φόβου.

Η Αίγυπτος έχει ζήσει παρόμοια καταστολή στο παρελθόν. Αλλά είναι δύσκολο να θυμηθεί κανείς κάποια εποχή κατά τη διάρκεια της αυτοκρατορικής τριαντάχρονης διακυβέρνησης του Xόσνι Μουμπάρακ, που οι βασικές ελευθερίες ήταν τόσο απαγορευμένες. Τότε, η φυλάκιση και ο βασανισμός των αντιπάλων του καθεστώτος ήταν ρουτίνα.

Όχι μόνο το μέγεθος της κακοποίησης είναι πιο μεγάλο σήμερα, αλλά και η νόμιμη διαδικασία είναι πιο ανεπαρκής. Οι διαφωνούντες κρατούνται απομονωμένοι για εβδομάδες, χωρίς διέξοδο στις πιο θεμελιώδεις αξίες του διεθνούς δικαίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η ευκαιρία για συζήτηση έχει πρακτικά εξαφανιστεί, εν μέσω δρακόντειας καταστολής των μέσων ενημέρωσης και της χρήσης έκτακτων αντιτρομοκρατικών νόμων για παγίδευση όλων των ειδών των επικριτών. Πρόκειται για μια τραγική ανατροπή σε μία κοινωνία της οποίας η λαχτάρα για περισσότερη ελευθερία εκφράστηκε τόσο θαρραλέα, κατά τη διάρκεια της αραβικής άνοιξης το 2011.

Είναι επίσης λάθος...

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Η νίκη του Putin και ο πειρασμός της Ευρώπης

Tης Judy Dempsey/CARNEGIE EUROPE

Η προβλέψιμη νίκη του Putin στις εκλογές έχει τη δυναμική να διαιρέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και να αποδυναμώσει την διατλαντική σχέση.

Αν και η ΕΕ έχει, ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, συνεχίσει τις κυρώσεις απέναντι στη Ρωσία για την προσάρτηση της Κριμαίας πριν από τέσσερα χρόνια, αρκετοί ηγέτες της ΕΕ και πολιτικά κόμματα είναι, να το πούμε έτσι, αμφιλεγόμενοι για τον Putin.

Από τον Ούγγρο πρωθυπουργό Vikto Orban μέχρι τον ηγέτη της αντιπολίτευσης των Εργατικών, Jeremy Corbyn και τον Horst Seehofer, τον πρώην ηγέτη της Βαυαρίας και τον τωρινό υπουργό Εσωτερικών στην τέταρτη κυβέρνηση της Angela Merkel, είναι όλοι φιλικά διακείμενοι προς τον Putin.

Είτε μέσω κρατικών επισκέψεων του Putin στην Ουγγαρία ή του Orban στη Μόσχα ή ο Seehofer να στρώνει κόκκινο χαλί στον Ούγγρο φίλο του στο Μόναχο ή να "πετάγεται” να δει τον Putin στο Κρεμλίνο και τώρα να ενώνεται με αυτούς και η Λίγκα του Βορρά της Ιταλίας, ο Putin κατόρθωσε να αγγίξει το φιλορωσικό αίσθημα που επικρατεί σε διάφορες χώρες της ΕΕ.

Το Κρεμλίνο είναι έμπειρο στο να χρησιμοποιεί τα social media και πολλούς άλλους τρόπους για να σπείρει την παραπληροφόρηση, όχι χάρη στην βραδύτητα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να απαντήσουν. Και αυτή η εκστρατεία παραπληροφόρησης είναι πιθανό να συνεχιστεί με τρόπους που θα μπορούσαν να πείσουν κάποιους ηγέτες της ΕΕ να υποστηρίξουν ότυι είναι ώρα να προχωρήσουμε με τη Ρωσία, ιδιαίτερα δεδομένης της κατάστασης των διατλαντικών σχέσεων με τον πρόεδρο Donald Trump. Πραγματικά, μια πρόσφατη δημοσκόπηση που δημοσίευσε το ZDF, το δεύτερο κρατικό τηλεοπτικό κανάλι της Γερμανίας, έδειξε ότι το 78%  των Γερμανών ήταν "πολύ ανήσυχοι” για τις πολιτικές του Trump, ενώ μόλις το 58% ήταν ανήσυχο για τον Putin, ενώ το 40% δεν ήταν καθόλου ανήσυχο για τις πολιτικές του Ρώσου προέδρου.

Με άλλα λόγια, ο πειρασμός να ξαναχτιστούν οι σχέσεις με τη Ρωσία, αντιπαρατίθεται με την αυξανόμενη δυσαρέσκεια των Ευρωπαίων ηγετών για τη διακυβέρνηση της Αμερικής από τον trump. Για κάποιους ηγέτες της ΕΕ, το στυλ διακυβέρνησης του Λευκού Οίκου είναι εις βάρος της ενίσχυσης των διατλαντικών δεσμών. Ωστόσο αυτοί οι δεσμοί είναι πολύ πιο αναγκαίοι από ποτέ, δεδομένης της αυξανόμενης οικονομικής και πολιτικής επιρροής της Κίνας και του ολοένα και αυξανόμενου ρόλου της Ρωσίας.

Για αυτό ο Peter Altmaier, ένας από τους έμπιστους βοηθούς της Merkel και τωρινός υπουργός Οικονομίας, ταξίδεψε στην Ουάσιγκτον να προσπαθήσει να πείσει το Λευκό Οίκο να ακυρώσει τους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.

Αυτοί οι δασμοί έχουν αρνητική επίδραση στις γερμανικές εξαγωγές αυτοκινήτου στις ΗΠΑ, αν και οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες των ΗΠΑ διερευνούν τις μονάδες παραγωγής τους στις ΗΠΑ, καθώς ο trump προωθεί την ατζέντα "Η Αμερική πρώτα”.

Πάνω από όλα, η Γερμανία δεν θέλει τις ΗΠΑ να εγκαταλείψουν το ελεύθερο εμπόριο και να υπαναχωρήσουν στον προστατευτισμό. Αυτό θα τρόμαζε το Βερολίνο. Δεν είναι μόνο λόγω του τεράστιου εμπορικού πλεονάσματος της Γερμανίας το οποίο τόσο συχνά επικρίνει η Ουάσιγκτον. Είναι επειδή η γερμανική εξωτερική πολιτική, από τα τέλη της δεκαετίας του 1940, έχει αγκιστρωθεί στον πολυμερισμό. Και αυτό περιλαμβάνει το ΝΑΤΟ, ακόμη κι αν ένας επίμονος γερμανικός πασιφισμός χαλιναγωγείται σε αυτό τον στρατιωτικό οργανισμό. Είναι ο πολυμερισμός που έχει δώσει στη Γερμανία την αμφισβητούμενη πολυτέλεια του να μην χρειάζεται να πράττει και να σκέφτεται στρατηγικά. Είτε το Βερολίνο το καταλάβει αυτό είτε όχι, είναι μια πολυτέλεια που γρήγορα εξαντλείται.

Δεδομένου του τι συμβαίνει στη Ρωσία και στις ΗΠΑ, ο χειρισμός και των δύο χωρών από τη Γερμανία είναι κρίσιμος και για την ΕΕ, για το ΝΑΤΟ, και για τα οικονομικά και πολιτικά στηρίγματα της Δύσης. Εκτός από το μεγάλο ερώτημα σχετικά με το πώς μπορεί το Βερολίνο και το Παρίσι να μετακινήσουν την ΕΕ προς τα εμπρός, τα δύο επείγοντα ζητήματα που περιμένουν στο εσωτερικό της Γερανίας, είναι η Ρωσία και οι ΗΠΑ.

Από το 2014, η στρατηγική της ΕΕ προς τη Ρωσία ήταν τιμωρητική όσο οι ηγέτες της ΕΕ μπορούσαν να συμφωνήσουν στο επίπεδο των κυρώσεων. Αλλά με τον Putin να επανεκλέγεται για άλλη μία εξαετία, η Merkel και ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron, πρέπει να δράσουν από κοινού με δύο τρόπους:

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Οι αυτοκρατορίες αντεπιτίθενται

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΛΟΥΧΟΥ

Την προπερασμένη Κυριακή, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επανεξελέγη για τέταρτη φορά πρόεδρος της χώρας του. Στο διάστημα που, λόγω συνταγματικών «προβλημάτων», δεν μπορούσε να είναι πρόεδρος, είχε γίνει πρωθυπουργός μέχρι να ξεμπερδέψει με το Σύνταγμα και να συνεχίσει τη μακροχρόνια εξουσία του.

Λίγες ημέρες πριν, η Ανγκελα Μέρκελ ορκιζόταν, επίσης για τέταρτη φορά, καγκελάριος της Γερμανίας, έπειτα από έξι μήνες αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης κατά τους οποίους παρέμενε «μεταβατική» καγκελάριος της χώρας. Στην τελευταία επανεκλογή της στην ηγεσία του χριστιανοδημοκρατικού κόμματος είχε λάβει ποσοστό άνω του 90%.

Στην Τουρκία, ο Ταγίπ Ερντογάν επίσης μετρά τέτοιας κλίμακας θητεία. Παρά το γεγονός ότι η χώρα έχει εξελιχθεί σε μία ιδιότυπη μορφή δικτατορίας, ιδίως όσον αφορά την καταπάτηση του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο Ερντογάν έχει πάντοτε πολύ μεγάλη λαϊκή νομιμοποίηση και οι κάλπες κάθε άλλο παρά τον τρομάζουν.  


Τέλος, ακόμα και στην Κίνα υπήρξαν εναλλαγές εξουσίας. Και ο νυν πρόεδρος πέτυχε να αλλάξει το Σύνταγμα για να τους αποφύγει στο μέλλον.

Οι ηγέτες της Ρωσίας, της Γερμανίας και της Τουρκίας έχουν πλήθος διαφορών μεταξύ τους, όπως άλλωστε και οι χώρες τους: εξ αυτών, μόνον η Γερμανία είναι πραγματικά δημοκρατία δυτικού τύπου και, μάλιστα, υποδειγματική. Οι άλλες δύο χώρες ακροβατούν διαρκώς με το δημοκρατικό πολίτευμα, τα όρια του οποίου έχουν πολλάκις περάσει.  

Ομως ταυτόχρονα, όπως έδειξε και η σφοδρή (ορθή) επίθεση Μέρκελ σε Πούτιν και Ερντογάν προχθές μαζί για τη Συρία από τη γερμανική Βουλή, ως ηγέτες σύγχρονων «αυτοκρατοριών», έχουν και ένα κοινό: ασκούν «αιωνίως» τις πιο μακροχρόνιες εξουσίες που συναντά κανείς σήμερα στον κόσμο. Επί όσο διάστημα οι τρεις αυτοί ηγέτες βρίσκονται στην εξουσία στη Ρωσία, τη Γερμανία και την Τουρκία, η συντριπτική πλειονότητα των κρατών «δυτικού τύπου» έχουν αλλάξει ούτε μία, ούτε δύο, αλλά περισσότερες φορές πολιτικές ηγεσίες: αυτό συνέβη στη Βρετανία, στη Γαλλία, στις ΗΠΑ, στις μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες, φυσικά στην πτωχευμένη Ελλάδα, αυτό συμβαίνει σχεδόν παντού. Μία από τις εξαιρέσεις αυτής της πραγματικότητας είναι ο πρωθυπουργός Ραχόι της Ισπανίας, ο οποίος αντλεί τη δύναμη παραμονής του στην εξουσία από τον τρόπο με τον οποίο απώθησε τις προσπάθειες του Βερολίνου να επιβάλει επιτροπεία στη χώρα στην αρχή της κρίσης: ο τότε υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Σόιμπλε επιχείρησε να θέσει την Ισπανία υπό μνημονιακή εποπτεία, ιδίως λόγω των προβλημάτων στις τράπεζες, όμως περίπου κυριολεκτικά ο Ραχόι τον πέταξε έξω όταν μετέβη εκεί για να το πετύχει. Η Ισπανία απείλησε ότι θα τίναζε το ευρώ στον αέρα και το Βερολίνο έκανε πίσω. Οι πολίτες της το είδαν αυτό όπως, αργότερα, είδαν τους χειρισμούς του στην υπόθεση της καταλανικής απόπειρας αυτονόμησης.

Η παραμονή στην εξουσία επί τέτοιο διάστημα δεν συνάδει με την ουσία των δημοκρατικών πολιτευμάτων.  

Ταυτόχρονα όμως...

ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Οι απελάσεις Ρώσων από το «μέτωπο των προθύμων» και η στάση της Αθήνας

Του Νίκου Μελέτη


Σε μια συντονισμένη κίνηση την Δευτέρα ένας σημαντικός αριθμός ευρωπαϊκών χωρών ακολούθησαν τις ΗΠΑ σε ένα πρώτο κύμα «αντιποίνων» προς την Ρωσία, απελαύνοντας Ρώσους διπλωμάτες σε ένδειξη αλληλεγγύης προς το Λονδίνο για την υπόθεση της δηλητηρίασης του Ρώσου πρώην μυστικού πράκτορα.




Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι η στροφή της Ουάσιγκτον που από την περίοδο «έρωτα» της διοίκησης Trump προς την Ρωσία και την πολιτική αποστασιοποίησης από την Ευρώπη, οι ΗΠΑ πρωτοστατούν σε μια τέτοια κίνηση κλιμάκωσης της αντιπαράθεσης με την Ρωσία, επιδεικνύοντας... αλληλεγγύη στην Βρετανία. Με έναν εντελώς ιδιότυπο τρόπο ο κ. Trump έρχεται να καθησυχάσει τις ανησυχίες που είχαν οι Ευρωπαίοι με την εκλογή του, ότι δεν δεσμεύεται πλέον από την συλλογική άμυνα και αλληλεγγύη ως βασικά στοιχεία της διατλαντικής συνεργασίας.




Εντύπωση προκαλεί η ρητορική του Λευκού Οίκου: «Οι σημερινές ενέργειες μας, βοηθούν τις ΗΠΑ να μειώσουν την δυνατότητα των Ρώσων να κατασκοπεύουν τους Αμερικανούς και να εκτελούν συγκαλυμμένες επιχειρήσεις που απειλούν την Αμερικανική εθνική ασφάλεια. Με αυτά τα βήματα οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι και εταίροι μας, ξεκαθαρίζουν στην Ρωσία ότι οι πράξεις της θα έχουν συνέπειες..» δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Sarah Huckabee Sanders

Όμως η πολιτική αυτή αντίδραση έναντι της Μόσχας, παρά το γεγονός ότι επιχειρείται η συγκρότηση μια νέας Συμμαχίας Προθύμων, φαίνεται ότι μάλλον εξυπηρετεί την γνωστή πολιτική του Προέδρου Putin, που επενδύει χρόνια τώρα στην πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» και του διχασμού κάθε φόρα της Δύσης όταν αναλαμβάνονται δράσεις εναντίον της Ρωσίας, όπως έχει συμβεί βεβαίως και με το Ενεργειακό.




Όσο για το πόσο πιέζεται πολιτικά ο Putin, αξίζει να αναφερθεί η δήλωση του επικεφαλής της προεκλογικής καμπάνιας του Ρώσου προέδρου, Andrey Kondrashovh (όπως αποδόθηκε από την Washington Post) που απέδωσε την υψηλή συμμέτοχη, στην αντιρωσική πολιτική της Δύσης: «Μας ασκήθηκε πίεση την στιγμή ακριβώς που χρειαζόμαστε μια κινητοποίηση. Ο ρωσικός λαός ενώθηκε γύρω από το κέντρο εξουσίας. Και αυτό το κέντρο εξουσίας φυσικά είναι ο Putin...»

Στο Μέτωπο των Προθύμων από την Ε.Ε. συμμετέχουν: Κροατία, Τσεχία, Δανία, Εσθονία, Φιλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Ολλανδία, Πολωνία, Ρουμανία, Ιρλανδία, Ισπανία και Σουηδία. Ακολούθησαν ακόμη: Αλβανία, ΠΓΔΜ, Αυστραλία, Καναδάς, Νορβηγία, Ουκρανία, Μολδαβία.




Εκτός του Μετώπου αυτού έχουν μείνει προς το παρόν οι εξής χώρες της Ε.Ε.: Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα, Πορτογαλία, Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Σλοβενία, Σλοβακία, Αυστρία.




Η Βουλγαρία ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στην Μόσχα, αλλά η πιο ενδιαφέρουσα αντίδραση χθες ήρθε από το ΝΑΤΟ που αποφάσισε την απέλαση επτά Ρώσων μελών της ρωσικής Αντιπροσωπείας στο ΝΑΤΟ, ενώ μειώθηκε ο ανώτατος αριθμός μελών της Αντιπροσωπείας στου 20.




Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πέραν των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών, είναι προφανές ότι επαναδραστηριοποιείται η ομάδα των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής, που πρωτοστατούν στην διαμόρφωση επιθετικής πολιτικής έναντι της Ρωσίας, ενώ εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η Γερμανία η οποία έχει προνομιακές σχέσεις με την Ρωσία στον ενεργειακό τομέα και πάρα την αντίθεση πολλών ευρωπαϊκών χωρών αλλά και των Αμερικανών, προωθεί την κατασκευή του δεύτερου υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου North Stream II, έσπευσε να απελάσει Ρώσους διπλωμάτες. Στο ίδιο μέτωπο βρέθηκε και η Ιταλία, παρά τις προνομιακές σχέσεις με το ρωσικό καθεστώς.




Αλβανία και ΠΓΔΜ θέλοντας να εξασφαλίσουν την θετική απόφαση της Ε.Ε. για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων και η ΠΓΔΜ την ένταξη της στο ΝΑΤΟ ,συστρατεύονται απολύτως με τις επιλογές της Ουάσιγκτον και των ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών.




Αθήνα και Κύπρος σταθερά διαφοροποιούνται από τέτοιου είδους κυρώσεις που ουσιαστικά ρίχνουν τις γέφυρες με την Μόσχα, και αυτή την πολιτική την είχαν εκφράσει στην Σύνοδο Κορυφής οι κ. Τσίπρας και Αναστασιάδης, καθώς είναι σαφές ότι δεν εξυπηρετούνται τα συμφέροντα των δυο χωρών από αυτές τις πολιτικές, ενώ φυσικά δεν αφορούν αποδεδειγμένα γεγονότα, όπως ήταν η εισβολή και κατοχή της Κριμαίας… 


Σε ότι αφορά την ελληνική κυβέρνηση, υπάρχει η προσδοκία, ότι...

ΔΙΕΘΝΗ ΣΟΥΡΓΕΛΑ - ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ο “πόλεμος” για την κατάργηση της θερινής ώρας δείχνει βασικά το μεγάλο πρόβλημα της Ευρώπης

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΡΒΑΛΙΑ 

Ένας τρόπος για να καταλάβει κανείς πόσο ωραία και δημοκρατικά λειτουργεί αυτή η Ευρώπη των …Γερμανών και ουχί των εθνών, είναι το πρόσφατο ανέκδοτο με την θερινή ώρα. 

Με αφορμή λοιπόν ένα αίτημα 70 χιλιάδων Φινλανδών που όταν ανοίγουν το παράθυρο τους αμφιβάλλω αν καταλαβαίνουν πότε ξημέρωσε και πότε βράδιασε, το ευρωπαικό κοινοβούλιο ψήφισε με ισχυρή πλειοψηφία υπέρ της κατάργησης της θερινής ώρας. Να μικρύνουμε την μέρα δηλαδή μέσα στο κατακαλόκαιρο για να …κοιμόμαστε (υποτίθεται) περισσότερο.  

Να σας πω την μαύρη μου αλήθεια δεν ξέρω τι έκαναν οι Ελληνες ευρωβουλευτές, οι Κύπριοι όμως που ψήφισαν υπέρ αυτής της …σκοταδιστικής, ενεργοβόρας και άκρως αντιτουριστικής ρύθμισης, κόντεψαν να φάνε ξύλο!  

Το γιατί πρέπει η ώρα να ρυθμίζεται με τον ίδιο τρόπο σε γεωγραφικά μήκη και πλάτη που ξεκινούν από τον Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό και φτάνουν στις…παρυφές της Λιβύης, είναι ένα μυστικό που μόνον στους διαδρόμους της Καγκελαρίας μπορεί να το γνωρίζουν. 

Πάντως το φινλανδικό σκεπτικό που αναπτύχθηκε και κατάπιαν αμάσητο οι …ευρωπατέρες δεν αντέχει την παραμικρή κριτική. Επιστημονικές έρευνες και…καλά, αποδεικνύουν είπαν, ότι η αλλαγή της ώρας προκαλεί διαταραχή στον ύπνο. Και αυτή με την σειρά της σοβαρότατες παρενέργειες, όπως μειωμένη απόδοση εργασίας, προβλήματα υγείας, αλλά και τροχαία ατυχήματα λόγω…υπνηλίας. Πολύ χειρότερα από αυτά που για παράδειγμα μπορεί να οφείλονται σε ένα μπουκάλι βότκας που πίνει στη καθισιά του ο κάθε Φινλανδός το Σαββατοκύριακο…  

Κι αφού ακούστηκαν όλα αυτά τα περισπούδαστα δεν βρέθηκε κανείς να εξηγήσει με αδιαμφισβήτητα στοιχεία και όχι …φινλανδικούς δράκους, ότι η εισαγωγή της θερινής ώρας υπήρξε μέτρο αναγκαιότητας στην ενεργειακή κρίση του 1974 για εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας που ακόμη και σήμερα αποτελεί μία από τις ακριβότερες κοινωφελείς υπηρεσίες. 

Και ότι σε ηλιόλουστες τουριστικές περιοχές, όπως η Ελλάδα η παράταση της μέρας αποτελεί ευλογία θεού και όχι αιτία νευρώσεων με επιπτώσεις στην…οδική ασφάλεια! 

Και πώς να βρεθεί Χριστιανός να πει αυτά τα αυτονόητα όταν...