ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΡΙΖΟΠΛΗΚΤΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Ψεύδονται, άρα ελπίζω

 

Toυ ΚΩΣΤΑ ΛΕΟΝΤΑΡΙΔΗ

Οταν ο κ. Ευάγγ. Μεϊμαράκης αποκάλεσε, μεταξύ άλλων, «ψευτράκο» τον κ. Τσίπρα τον καθιστούσε, άθελά του ασφαλώς, πιο οικείο, πιο «Αλέξη» σε μερίδα ψηφοφόρων, όπως κατόπιν αποδείχθηκε. Αλλωστε η παράθεση κατά συνθήκην αληθειών, η ωμή απεικόνιση δεδομένων φοβίζουν. Αντιθέτως, τα ψεύδη οξυγονώνουν κάθε μορφής ελπίδα, που μια ζωή πεθαίνει τελευταία, αναπτερώνοντας το ηθικό των εύπιστων. Ισχυρή παράμετρος: Εάν, π.χ., εγώ αποκαλέσω δημοσίως κάποιον ψεύτη, διαβεβαιώνω ότι διαθέτω ηθικό πλεονέκτημα απέναντί του, αναλαμβάνοντας αυτόματα υψηλό ρίσκο. Και αποδεδειγμένα διαχρονικά οι παραμυθίες, οι παραδοξολογίες, οι μύθοι, τέρπουν. 

Γιατί το όνομα του λαοφιλούς βαρώνου Μινχάουζεν θα μνημονεύεται εσαεί; 

 Ο (Γερμανός) φιλόσοφος Τέοντορ Αντόρνο το είχε θέσει ως εξής: Γερμανός είναι κάποιος που δεν μπορεί να πει ένα ψέμα εάν δεν το πιστεύει ο ίδιος. 

Ο γκραν μετρ Μινχάουζεν άφησε στην παγκόσμια διαθήκη του έναν κόσμο όπου η αχαλίνωτη φαντασία ανατρέπει τη λογική τάξη, χλευάζοντας το ανθρώπινο σύμπαν. Λεπτομέρεια: ο Γερμανός βαρώνος είχε υπηρετήσει ως αξιωματικός μισθοφόρος των Ρώσων, πολέμησε κατά των Τούρκων και για τις μετέπειτα λεπτομερείς αφηγήσεις του, μακριά από τα πεδία των μαχών, στόλιζε τον εαυτό του με παράσημα.

Συχνά, το κραυγαλέα απίστευτο επενδεδυμένο με ευφυΐα αποκτά δυναμική παραβολής. Εδώ συναντάμε έναν κορυφαίο δυναμιτιστή του αληθούς, τον Τζόναθαν Σουίφτ, άγιο προστάτη του αφύσικου, πλάστη με αγνά υλικά του ταξιδευτή Γκιούλιβερ. Ιρλανδός θεολόγος, έγινε πάστορας στο Μπέλφαστ, τέλη του 17ου αιώνα. Ο Σουίφτ αμολάει καλούμπα και ο ναυαγός ήρωάς του πότε βρίσκεται σε τόπο γιγάντων, πότε σε γη λιλιπούτειων (η σχετικότης των πραγμάτων) και αλλού γίνεται μάρτυρας ενός εμφυλίου με ζητούμενο κάτι που παραδόξως δεν έχει διχάσει ακόμη την κοινωνία μας: από ποια τους «άκρη» πρέπει να σπάμε τα αυγά;  

Στον δαιμόνιο ιερέα αποδίδεται, σίγουρα όχι με θεϊκή επίνευση, το σύγγραμμα «Η τέχνη της πολιτικής ψευδολογίας», την οποία ορίζει: 

Η ικανότητα να πείθεις τον λαό, να του υποβάλλεις σωτήρια ψεύδη με καλό σκοπό, αλλά προνοώντας ώστε να μην παραβιάζονται τα όρια της αληθοφάνειας, άρα με τη σωστή αναλογία απάτης και αλήθειας κατά τις περιστάσεις. Και μην ξεχνάτε, λέει ο Σουίφτ, ότι τα ψευδολογήματα δεν έχουν τις ίδιες αντοχές. Υπάρχουν ωριαία, ημερήσια, ετήσια και αιώνια· υπάρχουν και πολιτικά ψεύδη που πεθαίνουν και ξαναγεννιούνται με διαφορετική μορφή.  

Είπατε κάτι;

Με απλά λόγια, στον κάθε ένα χωριστά εναπόκειται να διυλίζει τις «ψευδοαλήθειες» απ’ όπου κι αν προέρχονται, έστω και για την τιμή των όπλων του. 

Δεν είναι εύκολο, καθώς μνήμη, γνώση, η όποια ευθυκρισία, συγκλώθονται με αγανάκτηση, θυμό, απόγνωση, την ώρα που οι δείκτες του μέλλοντος φοβίζουν ακόμη πιο πολύ. Μοιραία, πρόσφορες συνθήκες για περαιτέρω ψευδολογίες εις το όνομα της ελπίδας, απ’ όπου κι αν προέρχονται.