Του ΚΩΣΤΑ ΛΕΟΝΤΑΡΙΔΗ
Ολοι έχουμε ακουστά τον Ρόμπερτ ντε Νίρο, τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ, τον
Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον και βεβαίως τον Ρόμπερτ Κάπα, ίσως τον κορυφαίο
του εικοστού αιώνα, στο είδος του. Ο φωτογράφος-θρύλος, κυριολεκτικά
πρώτης γραμμής, απαθανάτισε κορυφαία πολεμικά γεγονότα που θα μείνουν
εσαεί στο κάδρο της ιστορίας. Β΄ Παγκόσμιο, πόλεμο της Ινδοκίνας κ.ά.
Ειδικά από τον ισπανικό εμφύλιο, η φωτογραφία με τον οπλίτη του
Δημοκρατικού Στρατού να πέφτει νεκρός τη στιγμή που τον βρίσκει η σφαίρα
του εχθρού-αδελφού, θεωρείται από τις πλέον εμβληματικές όλων των
εποχών· παρότι δέχθηκε πυρά αμφισβήτησης για την αυθεντικότητά της.
Ακόμα κι αν ισχύει ως αξίωμα ότι μία φωτογραφία (εικόνα) είναι σαν χίλιες λέξεις, απομένει στον οξυδερκή παρατηρητή να διαλευκάνει πόσες από τις λέξεις είναι αληθείς ή ψευδείς. Για παράδειγμα. Ποιος δεν έχει μειδιάσει μπροστά σε βιτρίνες φωτογραφείων, όπου κυριαρχούν μεγεθυμένα σκηνοθετημένα στιγμιότυπα νεονύμφων. Ποιος δεν έχει ειρωνευτεί νοερά τα άγνωστα, παγωμένα στον χρόνο, ζευγάρια, τα ενδεδυμένα με τα ενδεδειγμένα για την περίσταση του μυστηρίου; Γαμπρούς και νύφες που με φόντο χάρτινους καταρράκτες, λίμνες, χιονοσκεπή όρη ή καταπράσινα λιβάδια χωρίς άλογα, πειθαρχούν την κατά τεκμήριο ευτυχία τους, στις ανάγκες της φωτογραφικής φαντασίας.Ή εκείνες τις φωτογραφίες με τα φρεσκοκουρεμένα φανταράκια να βγάζουν με συστολή το κεφάλι τους από μια τρύπα υπό την αιγίδα διστίχων, τύπου: «Αγάπη μου, με ντύσαν στο χακί...» κ.λπ. Κι εδώ χίλιες λέξεις.
Ακόμα κι αν ισχύει ως αξίωμα ότι μία φωτογραφία (εικόνα) είναι σαν χίλιες λέξεις, απομένει στον οξυδερκή παρατηρητή να διαλευκάνει πόσες από τις λέξεις είναι αληθείς ή ψευδείς. Για παράδειγμα. Ποιος δεν έχει μειδιάσει μπροστά σε βιτρίνες φωτογραφείων, όπου κυριαρχούν μεγεθυμένα σκηνοθετημένα στιγμιότυπα νεονύμφων. Ποιος δεν έχει ειρωνευτεί νοερά τα άγνωστα, παγωμένα στον χρόνο, ζευγάρια, τα ενδεδυμένα με τα ενδεδειγμένα για την περίσταση του μυστηρίου; Γαμπρούς και νύφες που με φόντο χάρτινους καταρράκτες, λίμνες, χιονοσκεπή όρη ή καταπράσινα λιβάδια χωρίς άλογα, πειθαρχούν την κατά τεκμήριο ευτυχία τους, στις ανάγκες της φωτογραφικής φαντασίας.Ή εκείνες τις φωτογραφίες με τα φρεσκοκουρεμένα φανταράκια να βγάζουν με συστολή το κεφάλι τους από μια τρύπα υπό την αιγίδα διστίχων, τύπου: «Αγάπη μου, με ντύσαν στο χακί...» κ.λπ. Κι εδώ χίλιες λέξεις.
Εκεί που η ιλαρότητα εκτοξεύεται είναι σε ταβέρνες ολίγον λαϊκές, ολίγον «κυριλέ», ολίγον φιλολογικές, ολίγον απ’ όλα, με πλουραλιστική επισκεψιμότητα. Αδιαχώρητο από φωτογραφίες στους τοίχους, με κυρίαρχο τον ιδιοκτήτη να κάνει κεφαλοκλειδώματα οικειότητας με τους πελάτες, δη τους «επωνύμους». Υπάρχει καλύτερη διαφήμιση; «Για να τρώνε κι αυτοί εδώ, κάτι ξέρουν». Σαν χίλιες λέξεις έτσι;
Την πεπατημένη οδό ακολουθούν πολιτικοί κάθε διαμετρήματος και βεληνεκούς, εντάσσοντας στην επικοινωνιακή τους τροπαιοθήκη φωτογραφίες χειραψιών με κατά πολύ υπέρτερες αυτών προσωπικότητες.
Αντί για χίλιες λέξεις; «Εγώ μιλάω και μ’ αυτόν άμα λάχει, δείτε πώς μου χαμογελάει», το επί το λαϊκότερον μήνυμα προς γραμματείς και ψηφοφόρους. Και πόσοι ανειδίκευτοι (καλοπροαίρετοι) θεατές δεν έπεσαν θύματα της –αντί χιλίων λέξεων– θεσμικής απόπειρας πειθούς δημόσιων προσώπων. Κάθονται στο γραφείο τους. Πίσω τους, φωτογραφίες μεντόρων τους (δείγμα σεβασμού), οικογενειακές (απόδειξη ηθικής σταθερότητας) και εικόνες αγίων ή της Παναγίας (διαπιστευτήρια χρηστότητας).
«Ουδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν»;
Θε μου, σχώρα την ταπεινότητά
μου, αλλά η κατά Ματθαίον ευαγγελική ρήση γράφτηκε πολύ πριν από την
ανακάλυψη άγνωστων νήσων της Δημιουργίας και την ίδρυση των offshores.
Δεν θέλει κόπο, θέλει πολιτικό τρόπο να προσκυνάς πομπωδώς τον Ιησούν και να ομνύεις κρυφίως στον Μαμμωνάν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου