ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Τροπική Επανάσταση;

Του ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΔΑΒΒΕΤΑ

Οταν το Χονγκ Κονγκ έφυγε από τους Βρετανούς και πέρασε υπό την εξουσία των Κινέζων, οι περισσότεροι από τους κατοίκους ανησύχησαν για τις συνέπειες που θα μπορούσε να 'χε αυτή η αλλαγή στην ώς τώρα δημοκρατική τους κουλτούρα. Γνωρίζοντας δε την κινεζική αντίληψη, την όχι και τόσο φιλική προς τους θεσμούς της σύγχρονης αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, πρόβαλαν επιτακτικά πολλά αιτήματα, ένα εκ των οποίων ήταν οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.

Η πίεσή τους δε ήταν τέτοια που το Πεκίνο δέχτηκε το θεσμό των εκλογών, τις οποίες βέβαια αν και υποσχέθηκε για το 2012, στη συνέχεια τις ανέβαλε για το 2017. 

Η στρατηγική λογική των Κινέζων είναι γνωστή: επειδή δεν καταλαβαίνουμε τις δημοκρατικές ευαισθησίες των κατοίκων του Χονγκ Κονγκ (αλλά και βέβαια κατά βάθος δεν συμφωνούμε) κερδίζουμε χρόνο, μέσα από τις αναβολές και καθυστερήσεις των συμφωνιών.  

Ταυτόχρονα οι πολίτες του Χονγκ Κονγκ όλο και συνδέονται περισσότερο οικονομικά με την Κίνα. Μέσα από τη στρατηγική λοιπόν της οικονομικής εξάρτησης πιστεύουν ότι θα επέμβουν και θα καθοδηγήσουν τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Γι' αυτό άλλωστε και ναι μεν συμφώνησαν να τους επιτρέψουν εκλογές, αλλά οι υποψήφιοι θα εγκρίνονται από το Πεκίνο, το οποίο και θα ελέγχει τον «πατριωτισμό» τους.  

Αυτού του είδους η πολιτική τού κομπρεσέρ, που επεβλήθη με θλιβερά αποτελέσματα ως γνωστόν στο Θιβέτ, δεν φαίνεται να 'ναι το ίδιο αποδοτική στην περίπτωση του Χονγκ Κονγκ.

Οι πολίτες του έχουν σοβαρά προβλήματα μετά τη βρετανική περίοδο της ζωής τους: ακρίβεια στα σπίτια, μείωση του οικοδομικού παράγοντα, όλο και αυξανόμενη διαφορά πλούσιων και μεσαίας τάξης, έλλειψη θέσεων στα σχολεία και στα νοσοκομεία, ή άλλου είδους γενικώς κοινωνικά προβλήματα. Για όλη αυτή την όλο και πιο δυσάρεστη με τον καιρό κατάσταση, οι κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ θεωρούν υπευθύνους τους εκ της «ηπειρωτικής χώρας», όπως τους λένε Κινέζους, οι οποίοι με τη χρήση των χρημάτων τους πάνε να καταστρέψουν τα πάντα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι οι εφημερίδες τους συχνά τους κατηγορούν μέσα από φράσεις, όπως μαιευτικούς τουρίστες («tourists obstetrique»), υπαινιγμός για κύματα γυναικών της ηπειρωτικής χώρας που 'ρχονται να γεννήσουν στο Χονγκ Κονγκ για ν' αποκτήσουν άδεια παραμονής. Στα εικονογραφικά τους δε σχόλια εμφανίζουν ένα γιγάντιο κύκλο (συμβολίζοντας τους Κινέζους) ν' απειλεί τη λιμενούπολη. 

Από την άλλη πλευρά, ένας Κινέζος πανεπιστημιακός ονόμασε τους Χονγκονγκέζους «μπάσταρδους»-«προδότες» που υπηρέτησαν σαν σκύλοι τους Βρετανούς αποικιοκράτες.  

Μια τέτοια διαμάχη, που κρύβει εσωτερικές οικονομικές και πολιτισμικές διαφορές, δεν μπορούσε παρά να οδηγήσει σε δυναμικές αντιδράσεις: εκτός των συνεχών ύβρεων, κάθε χρόνο στις 4 Ιουνίου οι κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ, κατά δεκάδες χιλιάδες, ανάβουν μικρά κεριά στο Victoria Parκ, για να διατηρήσουν ζωντανή τη μνήμη της εξέγερσης στην πλατεία Τιέν Αν Μεν.

Το αποκορύφωμα ήρθε τις τελευταίες μέρες, όπου χιλιάδες διαδηλωτές κρατώντας ομπρέλες κατέλαβαν το κέντρο της πόλης και εκτός από συνθήματα κατά των κινεζικών αρχών, προέβησαν ακόμη και σε κατάληψή του. Μια τέτοια στάση, όχι και ευχάριστη για την κομμουνιστική νοοτροπία, προκάλεσε βίαιες συγκρούσεις με την αστυνομία. Οι διαδηλωτές όμως δεν υποχωρούν και το πλήθος τους καθημερινά αυξάνεται εντυπωσιακά. Οι συμβολισμοί που χρησιμοποιούν είναι οι εξής: καροτσάκια σουπερμάρκετ, που περιλαμβάνουν μεταλλικό νερό, σόδα, μπισκότα, μακαρόνια κ.λπ. Είναι ένας τρόπος για να δείξουν ότι θα μείνουν για καιρό και εγκαθίστανται εκεί. Κι ακόμη: χρησιμοποιούν ομπρέλες, μεγάλες, μικρές, μαύρου ή κίτρινου χρώματος. Η ομπρέλα, που βοηθά για τη βροχή και τον ήλιο, επίσης βοηθά στα δακρυγόνα ή τα σπρέι πιπεριού που ρίχνει η αστυνομία. Ο συμβολισμός είναι φανερός. Αντίσταση ειρηνική αλλά αποφασιστική και διαρκείας, που δεν θα υποχωρήσει εύκολα κι άμεσα.  

Ποιες οι επιλογές των κινεζικών αρχών απέναντι σ' αυτή την όλο και πιο «ανεξέλεγκτη» κατάσταση;

Η άμεση βία θα προκαλούσε διεθνείς κατακραυγές. Και δεν θα το 'θελαν. Τους μένει λοιπόν η φθορά στο χρόνο. Δίχως να υποχωρήσει φανερά, σίγουρα θα δεχτεί κάποιες μικροαλλαγές, πιστεύοντας πως με τον καιρό «το κίνημα της ομπρέλας» θ' αποδυναμωθεί. Ομως ένα πράγμα είναι βέβαιο: 

Το δημοκρατικό «μικρόβιο» έχει αρχίσει για τα καλά ν' απλώνεται στη μεσαία τάξη του Χονγκ Κονγκ. Από τη στιγμή που η αντίθεση πήρε χαρακτήρα και όνομα, αυτό μοιραία παίρνει και τα χαρακτηριστικά μιας εξέργεσης. Γράφεται πια σαν η αρχή μιας Ιστορίας. Και το γεγονός αυτό είναι μία σοβαρή σπαζοκεφαλιά γα το Πεκίνο, που προς το παρόν δείχνει να μην έχει άποψη προς το παρόν για το πώς θα αντιμετωπίσει την κατάσταση. Για το πώς θα σπάσει αυτό το αντικινεζικό μέτωπο που όλο και μεγαλώνει περισσότερο επικίνδυνα.