TOYΡΚΙΑ: Ο εξιδανικευμένος γείτονας

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ

«Είδες τα λουλούδια στις νησίδες των δρόμων;». «Πρόσεξες ότι οι οδηγοί των λεωφορείων είναι όλοι ντυμένοι με σακάκια και γραβάτες;».
Ο φίλος με τον οποίο οδηγούσαμε από το Τσεσμέ στη Σμύρνη είχε ασπαστεί με ενθουσιασμό νεοφώτιστου το οικουμενικό παιχνίδι των συγκρίσεων όταν ο ξένος τόπος αποκαλύπτεται σταδιακά μπροστά στα μάτια σου.
Ο γενικός παρονομαστής ήταν ο εξής: πόσο πιο φροντισμένος είναι ο δημόσιος χώρος στην Τουρκία σε σχέση με την Ελλάδα και πόσο πιο «καλοντυμένοι» είναι οι υπάλληλοι στις υπηρεσίες, όπως οι οδηγοί και οι εισπράκτορες των (ιδιωτικών) υπεραστικών λεωφορείων.
Λίγο αργότερα, μπαίνοντας στη Σμύρνη, τον σκούντησα για να του δείξω τα μπλοκ των πολυώροφων πολυκατοικιών που σκαρφάλωναν στους περιαστικούς λόφους της πόλης. Η Τουρκία δεν είναι μια συνηθισμένη χώρα και πολλές φορές πρασυρόμαστε σε συμπεράσματα και απόπειρες ανάλυσης ενός τόσο περίπλοκου συστήματος εξουσίας, που διαρκώς αισθανόμαστε ότι κάτι μας ξεφεύγει.
Τα τελευταία χρόνια, οι αντίστροφες πορείες των οικονομιών των δύο χωρών τροφοδότησαν ακόμη περισσότερο την αγαπημένη ελληνική συνήθεια.
Η πραγματικότητα είναι ότι η Τουρκία υπό τον Ταγίπ Ερντογάν έχει να επιδείξει μια σειρά από κατακτήσεις στο οικονομικό πεδίο που ασφαλώς δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητες. Σε συνδυασμό με μια πολύ πιο δυναμική διπλωματική γραμμή, ο νυν πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας κατάφερε να ανασύρει τη χώρα του από τα στάσιμα νερά της οικονομικής καχεξίας και της σχετικής ανυποληψίας και να την καταστήσει πρωταγωνίστρια, τουλάχιστον σε περιφερειακό επίπεδο. 

Για όλα αυτά τα επιτεύγματα η Τουρκία πληρώνει ένα τίμημα που δεν είναι εμφανές στα μάτια του επισκέπτη:  

Το σύστημα εξουσίας Ερντογάν μπορεί να θριαμβεύει από εκλογές σε εκλογές, αλλά ξεχνάμε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις «πατάει» σε πρακτικές και νομοθετικές πρωτοβουλίες που αμφιβάλλω αν θα μπορούσαν να σταθούν σε ευρωπαϊκή χώρα περισσότερο από μία ώρα.
Οσοι «ζηλεύουμε» την αίσθηση τάξης στις τουρκικές πόλεις ή τον ενδυματολογικό κομφορμισμό των Τούρκων οδηγών ας αναλογιστούμε και το αφανές τίμημα που πληρώνεται κάπου όχι πολύ μακριά από τις τουριστικές ατραξιόν του Τσεσμέ ή της Κωνσταντινούπολης.