Μία φράση σε σχέση με το κοινό ανακοινωθέν ξεχώρισε στη συνέντευξη Τύπου
που παραχώρησε ο Κύπριος πρόεδρος κ. Ν. Αναστασιάδης: «Αυτό επιδιώξαμε,
και το επιτύχαμε απολύτως».
Στην πραγματικότητα, ο Κύπριος πρόεδρος πήρε περισσότερα από τις πρόνοιες του ανακοινωθέντος, από τους Αμερικανούς, όχι από τους Τουρκοκυπρίους. Σύμφωνα με πληροφορίες στο διάστημα που μεσολάβησε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, τον Σεπτέμβριο, έως τη συμφωνία, ο κ. Αναστασιάδης ζήτησε ανταλλάγματα για να «μπει» σε διαπραγματεύσεις.
• Το πρώτο αίτημα ήταν να αντικατασταθεί ο ειδικός απεσταλμένος του Γ.Γ. του ΟΗΕ, ο Αλεξάντερ Ντάουνερ. Αυτό έγινε.
• Το δεύτερο ήταν να διασφαλίσουν οι ΗΠΑ στην Κύπρο το δικαίωμα να εκμεταλλεύεται την Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη (ΑΟΖ), κάτι που επίσης συμβαίνει, όπως έδειξε η προειδοποίηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς την Τουρκία, με αφορμή παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ από τουρκική φρεγάτα.
• Το τρίτο ήταν ένας ειδικός επιτετραμμένος της Ε.Ε. για το Κυπριακό, κατά προτίμηση πρώην υπ. Εξωτερικών ή πρωθυπουργός. Οι Βρυξέλλες δεν ανταποκρίθηκαν· εδώ η αρνητική εμπειρία από την εμπλοκή του επιτρόπου Φερχόιγκεν στο σχέδιο Ανάν διαδραμάτισε κάποιο ρόλο. Ο εκπρόσωπος της Ε.Ε. είναι παρών, όχι όμως στο επίπεδο που ήθελαν οι Κύπριοι.
• Το τέταρτο, τέλος, ήταν να προχωρήσουν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), με αιχμή το άνοιγμα της νέας πόλης της Αμμοχώστου.
Οι Αμερικανοί το προωθούν, δεν είναι τυχαίο ότι ο Ομπάμα συμπεριέλαβε στη δήλωσή του την Αμμόχωστο. Σύμφωνα με πληροφορίες από τη Λευκωσία, είναι ζήτημα εβδομάδων να υπάρξει συμφωνία για το άνοιγμα της νέας πόλης, των Βαρωσίων, στο πλαίσιο των ΜΟΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι o ειδικός διαπραγματευτής των Τουρκοκυπρίων, Κουντρέτ Οζερσάι, σε συνέντευξη που δημοσιεύεται σήμερα στην «Καθημερινή» της Κύπρου, έδειξε ιδιαίτερη ευελιξία στο ζήτημα λέγοντας: «Μέχρι σήμερα το Βαρώσι ήταν κομμάτι του εδαφικού. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να συζητήσουμε τέτοιου είδους θέματα στο πλαίσιο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης».
Το ερώτημα που απασχολεί τους Κυπρίους είναι σε ποια μορφή κράτους θα οδηγήσει η λύση, αν υπάρξει.
Στην πραγματικότητα, ο Κύπριος πρόεδρος πήρε περισσότερα από τις πρόνοιες του ανακοινωθέντος, από τους Αμερικανούς, όχι από τους Τουρκοκυπρίους. Σύμφωνα με πληροφορίες στο διάστημα που μεσολάβησε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, τον Σεπτέμβριο, έως τη συμφωνία, ο κ. Αναστασιάδης ζήτησε ανταλλάγματα για να «μπει» σε διαπραγματεύσεις.
• Το πρώτο αίτημα ήταν να αντικατασταθεί ο ειδικός απεσταλμένος του Γ.Γ. του ΟΗΕ, ο Αλεξάντερ Ντάουνερ. Αυτό έγινε.
• Το δεύτερο ήταν να διασφαλίσουν οι ΗΠΑ στην Κύπρο το δικαίωμα να εκμεταλλεύεται την Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη (ΑΟΖ), κάτι που επίσης συμβαίνει, όπως έδειξε η προειδοποίηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς την Τουρκία, με αφορμή παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ από τουρκική φρεγάτα.
• Το τρίτο ήταν ένας ειδικός επιτετραμμένος της Ε.Ε. για το Κυπριακό, κατά προτίμηση πρώην υπ. Εξωτερικών ή πρωθυπουργός. Οι Βρυξέλλες δεν ανταποκρίθηκαν· εδώ η αρνητική εμπειρία από την εμπλοκή του επιτρόπου Φερχόιγκεν στο σχέδιο Ανάν διαδραμάτισε κάποιο ρόλο. Ο εκπρόσωπος της Ε.Ε. είναι παρών, όχι όμως στο επίπεδο που ήθελαν οι Κύπριοι.
• Το τέταρτο, τέλος, ήταν να προχωρήσουν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), με αιχμή το άνοιγμα της νέας πόλης της Αμμοχώστου.
Οι Αμερικανοί το προωθούν, δεν είναι τυχαίο ότι ο Ομπάμα συμπεριέλαβε στη δήλωσή του την Αμμόχωστο. Σύμφωνα με πληροφορίες από τη Λευκωσία, είναι ζήτημα εβδομάδων να υπάρξει συμφωνία για το άνοιγμα της νέας πόλης, των Βαρωσίων, στο πλαίσιο των ΜΟΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι o ειδικός διαπραγματευτής των Τουρκοκυπρίων, Κουντρέτ Οζερσάι, σε συνέντευξη που δημοσιεύεται σήμερα στην «Καθημερινή» της Κύπρου, έδειξε ιδιαίτερη ευελιξία στο ζήτημα λέγοντας: «Μέχρι σήμερα το Βαρώσι ήταν κομμάτι του εδαφικού. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να συζητήσουμε τέτοιου είδους θέματα στο πλαίσιο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης».
Το ερώτημα που απασχολεί τους Κυπρίους είναι σε ποια μορφή κράτους θα οδηγήσει η λύση, αν υπάρξει.
Το κοινό ανακοινωθέν δημιούργησε ένα
πλαίσιο που επιδέχεται ερμηνείες. Οπως επισημαίνει στην ανωτέρω
συνέντευξη ο κ. Οζερσάι, «κείμενα όπως το ανακοινωθέν δημιουργούνται με
βάση την αρχή της εποικοδομητικής ασάφειας».
Οι πληροφορίες ωστόσο, μιλούν για ένα είδος συνομοσπονδίας. Στην ερμηνεία αυτή συνηγορεί ο όρος constituent states (που μεταφράσαμε «συνιστώσες πολιτείες») στο αγγλικό κείμενο, αφού υπεισέρχεται για πρώτη φορά σε συμφωνία «υψηλού επιπέδου» για το Κυπριακό. Στο κείμενο συγκλίσεων Ταλάτ - Χριστόφια, όπου δεν υπήρχε συμφωνία, χρησιμοποιείται ο όρος constituent states/federal units. Το σχέδιο Ανάν μιλούσε για entities (οντότητες, φορείς).
Εμπειροι διπλωμάτες θεωρούν, πάντως, πρόωρο κάθε χαρακτηρισμό του τύπου ομοσπονδία ή συνομοσπονδία. Οπως επισημαίνουν, ο χαρακτήρας θα προσδιοριστεί στη διαπραγμάτευση και συγκεκριμένα από τα πεδία όπου οι ομοσπονδιακοί νόμοι θα υπερισχύουν, και από τον βαθμό στον οποίο θα υπερισχύουν. Οι Τουρκοκύπριοι, π.χ., θέλουν να έχουν λόγο οι πολιτείες και στη χάραξη εξωτερικής πολιτικής, κάτι που επανέλαβε στην «Καθημερινή» Κύπρου ο κ. Οζερσάι: «Το κοινό ανακοινωθέν δεν αναφέρεται στο ζήτημα της εξωτερικής πολιτικής. Τα ιδρυτικά κράτη τι είδους εξουσίες θα έχουν σε αυτό το πεδίο;». Η διαπραγμάτευση έχει δρόμο μπροστά της.
Ο κ. Οζερσάι και ο ομόλογός του Ανδρέας Μαυρογιάννης θα συναντώνται δύο φορές την εβδομάδα. Οπου διαφωνούν θα βάζουν αγκύλες. Τα επίμαχα σημεία θα πρέπει να τα συμφωνήσουν οι κ. Αναστασιάδης και Ερογλου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου