ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Αντιμέτωποι με -έναν ακόμα- οικονομικό Αρμαγεδδώνα

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΥΡΟΥ

Θα ήταν ένα ή δύο χρόνια πριν από το ξέσπασμα της μεγάλης κρίσης του 2008, όταν σε μια έκθεσή του ένας κορυφαίος οίκος της Wall Street προέβλεπε πως ο δείκτης Dow Jones στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης θα έφτανε τις 1.000.000 μονάδες ως το 2050!

Ακόμα θυμάμαι πόσο εξωφρενικό φάνηκε σε μένα και τους συναδέλφους μου το νούμερο αυτό (τότε ο Dow βρισκόταν γύρω στις 10.000 μονάδες, σήμερα είναι στις 15.000) και σχολιάζαμε ότι για να γίνει αυτό πραγματικότητα οι Αμερικανοί θα πρέπει είτε να βρουν τρόπο να πωλούν Coca-Cola και στεγαστικά δάνεια στους... εξωγήινους είτε να τυπώσουν απίστευτες ποσότητες φρέσκου χρήματος που θα πληθωρίσουν τις αγορές και θα εκτοξεύσουν τις ονομαστικές αξίες σε αδιανόητα ύψη.

Οι συντάκτες της έκθεσης αυτής, μάλλον κάτι ήξεραν, όχι για τις... εμπορικές επαφές της Ουάσιγκτον με εξωγήινους (μέχρι και ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν έχει ασχοληθεί με το αντικείμενο) αλλά για το πόση ρευστότητα χρειάζεται για να στηριχθεί το χρηματοοικονομικό σύστημα (ο εν λόγω οίκος βρέθηκε στο επίκεντρο του σκανδάλου με τα τοξικά ομόλογα που προκάλεσε τη μεγάλη κρίση).

Αυτό έγινε πιο προφανές τον Σεπτέμβριο του 2008, όταν ο μεγαλοεπενδυτής Χανκ Πόλσον (αυτός ντε που χαιρόμαστε τόσο που προ ημερών έδωσε σύνθημα για κερδοσκοπικές τοποθετήσεις σε ελληνικές τράπεζες) αποφάσισε ελαφρά τη καρδία να αφήσει τον επενδυτικό κολοσσό Lehman Brothers να καταρρεύσει, θεωρώντας αδιανόητο αυτό που συνέβη κατόπιν: ότι δηλαδή πλησιέστερο στο Μεγάλο Κραχ του '30 (όπερ εγείρει ένα... θεματάκι σχετικά με το πόσο εύκολα μπορεί να κρεμάσει και τις ελληνικές τράπεζες ανεξάρτητα από τον συστημικό κίνδυνο για Ελλάδα και Ευρώπη που θα μπορούσε να έχει μια τέτοια κίνηση).

Το μεγάλο μάθημα από την κρίση του 2008 ήταν ότι τίποτα πια δεν μπορούσε να θεωρείται αδιανόητο, ειδικά από τη στιγμή που η εμπιστοσύνη στο χρηματοοικονομικό σύστημα είχε τρωθεί αδιανόητα. Στη Wall Street το γνωρίζουν καλά αυτό, όπως άλλωστε και το ότι η όποια βελτίωση στις οικονομικές συνθήκες και το εντυπωσιακό ράλι στις αγορές από το 2009 και μετά δεν οφείλεται στους πολιτικούς αλλά στη σταθερή εκτύπωση πακτωλών φρέσκου χρήματος.

Ιδανικά η Wall Street θα ήθελε να τυπώνεται χρήμα και να φουσκώνουν οι αγορές εσαεί (πριν από την κρίση ήλπιζαν μέχρι τουλάχιστον το 2050...). Ως πότε μπορεί να τυπώνεται χρήμα όμως;  

Ακόμα και οι υπέρμαχοι της τακτικής αυτής, όπως π.χ. ο κ. Κρούγκμαν, λένε ότι δεν μπορεί να γίνεται για πάντα. Κάποιοι πάνε ακόμα παρά πέρα κάνοντας λόγο για «φούσκα» που νομοτελειακά, αργά ή γρήγορα, θα σκάσει, προκαλώντας έναν πραγματικό αυτή τη φορά οικονομικό Αρμαγεδδώνα.

Η τρέχουσα συγκυρία, με τις ΗΠΑ στα πρόθυρα στάσης πληρωμών, φέρνει την απειλή αυτή εκ νέου στο προσκήνιο. Ναι, η πιθανότητα αυτό να συμβεί είναι υπερβολικά μικρή -θα συνεπάγετο άκρως αυτοκτονικές τάσεις από όλο το πολιτικοοικονομικό σύστημα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Και το 2008, όμως, η κατάρρευση ενός κολοσσού, όπως η Lehman, θεωρείτο αδιανόητη. Στην πραγματικότητα, όμως, ήταν απλώς ζήτημα χρόνου να συμβεί. Όπως άλλωστε και η χρεοκοπία των ΗΠΑ..