ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ
Του Χρίστου Στεργ. Μπελλέ
Βιώνουμε
έναν κόσμο ανισότητας και ποικιλότητας(1). Το χάσμα, σε πλούτο
και υγεία ανάμεσα στους πλούσιους και φτωχούς, χωρίζει τα έθνη σε τρεις κατηγορίες: σε κείνα που ο πληθυσμός
τους ξοδεύει αλογάριαστα χρήματα για να διατηρήσει χαμηλό βάρος (σιλουέτα)· σε
κείνα που τρώει για να επιβιώσει· και σε κείνα που οι άνθρωποι δεν ξέρουν πώς θα εξασφαλίσουν το επόμενο
γεύμα. Οξύτατες οι αντιθέσεις στα ποσοστά ασθενειών και στο προσδόκιμο ζωής. Οι
άνθρωποι των φτωχών χωρών προσπαθούν να παραμείνουν ζωντανοί, να εξασφαλίσουν
τα γηρατειά τους, αν επιβιώσουν, κάνοντας πολλά παιδιά, που τ’ ανατρέφουν με αίσθηση υιικής υποχρέωσης και όχι μόνο…
Βιώνουμε έναν κόσμο
ανισότητας και ποικιλότητας. Προκλητική προμετωπίδα του η διαφορά στο κατά κεφαλή εισόδημα,
400 προς 1, ανάμεσα στην πλουσιότερη βιομηχανικά Ελβετία και τη φτωχότερη Μοζαμβίκη. Πριν 250 χρόνια τούτο το χάσμα
εγγίζει ποσοστά 5 προς 1, ακόμη και 2
προς 1 (Ευρώπη - Ινδία). Σε παγκόσμιο πληθυσμό 7 δισ. τα 2,9 δισ. ζουν
κάτω απ’ το όριο της φτώχειας των 2 δολαρίων ημερήσια και 40.000 παιδιά
πεθαίνουν καθημερνά από πείνα, ενώ 6 πάμπλουτοι Αμερικανοί κατέχουν περσότερα
χρήματα απ’ όσα οι υπόλοιποι στον πλανήτη.
Βιώνουμε
έναν κόσμο ανισότητας και ποικιλότητας. Κόσμο ασύστολο, κυνικό, τραγικό, υβριστή με την αρχαία του όρου έννοια. Έναν κόσμο,
όπου κράτος κι εξουσία έχουν: ο πλούτος, η κρατική τρομοκρατία, ο πολύτροπος
ιμπεριαλισμός, το δίκαιο του δυνατού. Ελεύθερο χρήμα. Φυλακισμένοι άνθρωποι. Έγκλημά τους: «η έλλειψη
χαρτιών». Αλήθεια, τι χαρτιά, τι διαβατήρια, τι συστατικές επιστολές, τι άδειες
επιτηδεύματος, προσκόμισαν στους
ιθαγενείς των ακτών της Αμερικής, από την Ευρώπη της Αναγέννησης – ο Χριστόφορος
Κολόμβος, ο Φρανθίσκο Πιθάρο και τόσοι
άλλοι «αριστοκράτες χούλιγκανς» κι οι σύντροφοί τους (κακοποιοί, λωποδύτες,
τυχοδιώκτες, καιροσκόποι, πανούργοι, ρεμάλια, τρόφιμοι φυλακών κλπ.) – πριν τους μακελέψουν, τους δολοφονήσουν, τους
ξεκληρίσουν;
Ποιος ερεβώδης θεός, άραγες, ευλόγησε Ισπανούς και Πορτογάλους να μοιράσουν
τον κόσμο ( βαριά η ύβρις), εφορμώντας
οι πρώτοι προς δυσμάς κι οι άλλοι προς την αφρικανική ανατολή; Οι Ευρωπαίοι
της απληστίας, της ισχύος, της
αλαζονείας, στο όνομα των αυτοκρατοριών (ισπανική, πορτογαλική, ολλανδική,
αγγλική κλπ.) – όλες όψεις του ίδιου
νομίσματος – υπήρξαν για πολλούς αιώνες
οι «τρακαδόροι»(2) της παγκόσμιας Ιστορίας(3). Ο πλούτος,
η ισχύς και η κυριαρχία τους δεν αποτελούσαν το θρίαμβο του καλού επί του
κακού, ούτε του πολιτισμού επί της βαρβαρότητας. Τούτος ο μανιχαϊσμός
εμπεριέχει ψήγματα αλήθειας.
Αποφασιστικό πλεονέκτημά τους η
κουλτούρα (προτεραιότητα στους σκοπούς κι
όχι τα μέσα) και η θηριώδης πολεμική μηχανή σε σχέση με τους «αθώους»
αυτόχθονες της σφεντόνας, του τόξου, του ροπάλου. Οι Ευρωπαίοι μπορούσαν να
σκοτώνουν πιο αποτελεσματικά από τους άλλους. Η ετυμηγορία της Ιστορίας
αδυσώπητη: «Η ανθρωπότητα δε θα έβλεπε παρόμοιες τάσεις βιαιότητας μέχρι την
εμφάνιση των ναζιστών (…) κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο»(4).
Ο
πληθυσμός
της γης, το 2050, υπολογίζεται να φθάσει τα 9 δις, με το 90% ν’ αναλογεί στον
«Τρίτο Κόσμο». Τι θα σημάνει, όμως, αν τούτοι οι ντεσπεράντος όπου γης,
επελάσουν, έστω και με πιρόγες, ενάντια στο 10% των γερόντων και άκληρων
«αφεντάδων»; Τι θα συμβεί, αν απαιτήσουν τα όνειρα εκδίκηση; Αν ανοίξει τα
οικονομικά τεφτέρια της η Ιστορία και οι αυτόχθονες τους αλογάριαστους
λογαριασμούς που έχουν πιστώσει τους Ευρωπαίους δεσπότες;
Εδώ, η μεγάλη
πρόκληση και απειλή μαζί. Ο Καθηγητής του Χάρβαρντ, David S. Landes, έχει τη
δική του κατηγορηματική στάση, αν δε βοηθήσουμε ουσιαστικά τούτους τους
φτωχούς: «Αυτές οι χώρες θα επιδιώξουν να πάρουν αυτό που δεν μπορούν να
δημιουργήσουν. Και εάν δεν το καταφέρουν εξάγοντας προϊόντα, θα το κάνουν
εξάγοντας ανθρώπους. Με λίγα λόγια ο πλούτος είναι ένας ακατανίκητος μαγνήτης
και η φτώχεια ένας δυνητικά καταιγιστικός μολυσματικός παράγοντας, που δεν
μπορεί να μπει σε καραντίνα. Και η ειρήνη και η ευημερία μας, μακροχρόνια, εξαρτώνται
από την ευημερία των άλλων». Ο έχων ώτα
ακούειν, ακουέτω… Είμαστε οι χρεώστες…
------------------------------------------------------------------
(1)David
S.Landes, Ο πλούτος και η φτώχεια των
εθνών, εκδόσεις Α.Α.Λιβάνη, Αθήνα,2005,σελ.36,37
(2)τρακαδόροι
(από την τράκα= το σελέμισμα, η απάτη) (3)στο ίδιο, σελ.37 (4)στο ίδιο, σελ.119
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου