Της Carol Matlack / BusinessWeek
Οι ξένες καταθέσεις σε τράπεζες της Κύπρου αυξήθηκαν πάνω από 60%, ξεπερνώντας τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια την τελευταία πενταετία, θέτοντας τις βάσεις για μια οικονομική κατάρρευση όταν οι τράπεζες θα επένδυαν σε ελληνικά ομόλογα και άλλους επικίνδυνους τίτλους.
Οι ξένες καταθέσεις σε τράπεζες της Κύπρου αυξήθηκαν πάνω από 60%, ξεπερνώντας τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια την τελευταία πενταετία, θέτοντας τις βάσεις για μια οικονομική κατάρρευση όταν οι τράπεζες θα επένδυαν σε ελληνικά ομόλογα και άλλους επικίνδυνους τίτλους.
Και νομίζετε ότι αυτό είναι το τρομακτικό;
Σε παγκόσμιο επίπεδο,
υπάρχουν κατ’ εκτίμηση 2,7 τρισεκατομμύρια δολάρια κρυμμένα σε offshore
τραπεζικούς παράδεισους -και η κρίση που εκτυλίσσεται στην Κύπρο δείχνει
πόσο λίγη πρόοδος έχει σημειωθεί στο να τεθεί η κατάσταση υπό έλεγχο.
Οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους για τον εντοπισμό των κρυφών λογαριασμών σε υπεράκτιες εταιρείες. Για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της φοροδιαφυγής, έχουν ασκήσει πιέσεις στους τραπεζικούς παραδείσους να υπογράψουν διμερείς συμφωνίες για να μοιραστούν τα αρχεία καταθέσεων με τις αρχές σε άλλες χώρες.
Έχοντας συμφωνήσει να προβούν σε τέτοιες αποκαλύψεις, ορισμένα παραδοσιακά καταφύγια, όπως η Ελβετία, το Λουξεμβούργο και τα Channel Islands έχουν δει τις ξένες καταθέσεις τους να υποχωρούν. Οι ξένες καταθέσεις σε τράπεζες στο νησί του Jersey, για παράδειγμα, έχουν βουτήξει σχεδόν 60% από το 2008, σύμφωνα με μια μελέτη που έγινε το περασμένο φθινόπωρο από τους οικονομολόγους του School of Economics του Παρισιού και του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.
Αλλά οι μειώσεις αυτές αντισταθμίστηκαν από την αύξηση των ξένων καταθέσεων σε άλλες χώρες που έχουν υπογράψει σχετικά λιγότερες τέτοιες συμφωνίες, όπως διαπιστώνει η μελέτη. Η Κύπρος, για παράδειγμα, η οποία υπέγραψε μόνο δύο τέτοιες συμφωνίες – σε σύγκριση με 15 ή περισσότερες τέτοιες συμφωνίες που υπεγράφησαν από άλλους τραπεζικούς παραδείσους – είδε τις καταθέσεις τις από το εξωτερικό να αυξάνονται περισσότερο από 60%. Ο Παναμάς και το Μακάο, επίσης, υπέγραψαν σχετικά λίγες τέτοιες συμφωνίες και είδαν τις καταθέσεις τους από το εξωτερικό να εκτινάσσονται με παρόμοιο τρόπο.
«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι φοροφυγάδες έχουν μεταφέρει τις καταθέσεις τους σε παραδείσους που δεν καλύπτονται από μια συμφωνία με τη χώρα τους», γράφουν οι οικονομολόγοι Gabriel Zucman και Niels Johannesen στη μελέτη, σημειώνοντας ότι το παγκόσμιο σύνολο των υπεράκτιων καταθέσεων, δηλαδή ένα ποσό 2,7 τρισ. δολαρίων, είναι το ίδιο όπως και το 2007. «Η κρίση προκάλεσε έτσι μια μετατόπιση των καταθέσεων σε όφελος των λιγότερο συμμορφούμενων παραδείσων».
Οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους για τον εντοπισμό των κρυφών λογαριασμών σε υπεράκτιες εταιρείες. Για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της φοροδιαφυγής, έχουν ασκήσει πιέσεις στους τραπεζικούς παραδείσους να υπογράψουν διμερείς συμφωνίες για να μοιραστούν τα αρχεία καταθέσεων με τις αρχές σε άλλες χώρες.
Έχοντας συμφωνήσει να προβούν σε τέτοιες αποκαλύψεις, ορισμένα παραδοσιακά καταφύγια, όπως η Ελβετία, το Λουξεμβούργο και τα Channel Islands έχουν δει τις ξένες καταθέσεις τους να υποχωρούν. Οι ξένες καταθέσεις σε τράπεζες στο νησί του Jersey, για παράδειγμα, έχουν βουτήξει σχεδόν 60% από το 2008, σύμφωνα με μια μελέτη που έγινε το περασμένο φθινόπωρο από τους οικονομολόγους του School of Economics του Παρισιού και του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.
Αλλά οι μειώσεις αυτές αντισταθμίστηκαν από την αύξηση των ξένων καταθέσεων σε άλλες χώρες που έχουν υπογράψει σχετικά λιγότερες τέτοιες συμφωνίες, όπως διαπιστώνει η μελέτη. Η Κύπρος, για παράδειγμα, η οποία υπέγραψε μόνο δύο τέτοιες συμφωνίες – σε σύγκριση με 15 ή περισσότερες τέτοιες συμφωνίες που υπεγράφησαν από άλλους τραπεζικούς παραδείσους – είδε τις καταθέσεις τις από το εξωτερικό να αυξάνονται περισσότερο από 60%. Ο Παναμάς και το Μακάο, επίσης, υπέγραψαν σχετικά λίγες τέτοιες συμφωνίες και είδαν τις καταθέσεις τους από το εξωτερικό να εκτινάσσονται με παρόμοιο τρόπο.
«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι οι φοροφυγάδες έχουν μεταφέρει τις καταθέσεις τους σε παραδείσους που δεν καλύπτονται από μια συμφωνία με τη χώρα τους», γράφουν οι οικονομολόγοι Gabriel Zucman και Niels Johannesen στη μελέτη, σημειώνοντας ότι το παγκόσμιο σύνολο των υπεράκτιων καταθέσεων, δηλαδή ένα ποσό 2,7 τρισ. δολαρίων, είναι το ίδιο όπως και το 2007. «Η κρίση προκάλεσε έτσι μια μετατόπιση των καταθέσεων σε όφελος των λιγότερο συμμορφούμενων παραδείσων».
Μέχρι πρόσφατα, οι περισσότερες προσπάθειες για τη
συγκράτηση των offshore τρπεζικών παραδείσων τραπεζών επικεντρώνονταν
στις δυνατότητες για ξέπλυμα χρήματος και φοροδιαφυγή. Η Γερμανία και
άλλες πιστώτριες χώρες έχουν παραπονεθεί ότι οι Ρώσοι χρησιμοποιούν
συνήθως τις κυπριακές τράπεζες για τη νομιμοποίηση παράνομων ροών, αν
και η κυπριακή κυβέρνηση λέει ότι έχει θεσπίσει νόμους για την
καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες για
να συμμορφωθεί με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Global Financial Integrity,ένας μη κερδοσκοπικός όμιλος με έδρα την Ουάσινγκτον εκτιμά ότι οι χρηματικές ροές μεταξύ της Ρωσίας και Κύπρου ξεπερνούν τα 120 δισ. δολάρια κάθε χρόνο, μέσω round tripping διακανονισμών, στο πλαίσιο των οποίων οι Ρώσοι καταθέτουν χρήματα στην Κύπρο και στη συνέχεια τα επανεπενδύουν στη Ρωσία, καταφέρνοντας έτσι να μειώσουν τις φορολογικές υποχρεώσεις τους στο «σπίτι».
Η κυπριακή κρίση ωστόσο δείχνει ότι το καταβρόχθισμα ξένων καταθέσεων δημιουργεί κινδύνους και για τους τραπεζικούς παραδείσους. Και η Κύπρος δεν είναι σε καμία περίπτωση ο μεγαλύτερος -ή ακόμη και ένας από τους μεγαλύτερους- offshore παραδείσους. Οι τράπεζες στα νησιά Καϋμάν κατέχουν περισσότερα από 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε ξένες καταθέσεις, ενώ στις Ολλανδικές Αντίλλες το ποσό ξεπερνά τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών.
«Όλες αυτές οι χώρες θεωρούσαν ότι το πάρτι θα συνεχιζόταν για πάντα», λέει ο Dev Kar, πρώην οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ο οποίος είναι σήμερα επικεφαλής οικονομολόγος της Global Financial Integrity. «Δεν υπήρχε πολύς έλεγχος».
Οι μέρες της Κύπρου ως offshore παραδείσου μοιάζουν μετρημένες, καθώς καλείται να επιβάλλει έναν φόρο επί των ξένων καταθέσεων για να συγκεντρώσει τα χρήματα που απαιτούνται για ένα σχέδιο διάσωσης. Κανένα άλλο offshore καταφύγιο δεν έχει αντιμετωπίσει τέτοιου είδους πρόβλημα. Όμως, η Kar λέει, «Υπάρχει τεράστιος κίνδυνος» να προκύψουν παρόμοια προβλήματα και αλλού.
Η Global Financial Integrity,ένας μη κερδοσκοπικός όμιλος με έδρα την Ουάσινγκτον εκτιμά ότι οι χρηματικές ροές μεταξύ της Ρωσίας και Κύπρου ξεπερνούν τα 120 δισ. δολάρια κάθε χρόνο, μέσω round tripping διακανονισμών, στο πλαίσιο των οποίων οι Ρώσοι καταθέτουν χρήματα στην Κύπρο και στη συνέχεια τα επανεπενδύουν στη Ρωσία, καταφέρνοντας έτσι να μειώσουν τις φορολογικές υποχρεώσεις τους στο «σπίτι».
Η κυπριακή κρίση ωστόσο δείχνει ότι το καταβρόχθισμα ξένων καταθέσεων δημιουργεί κινδύνους και για τους τραπεζικούς παραδείσους. Και η Κύπρος δεν είναι σε καμία περίπτωση ο μεγαλύτερος -ή ακόμη και ένας από τους μεγαλύτερους- offshore παραδείσους. Οι τράπεζες στα νησιά Καϋμάν κατέχουν περισσότερα από 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε ξένες καταθέσεις, ενώ στις Ολλανδικές Αντίλλες το ποσό ξεπερνά τα 300 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών.
«Όλες αυτές οι χώρες θεωρούσαν ότι το πάρτι θα συνεχιζόταν για πάντα», λέει ο Dev Kar, πρώην οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ο οποίος είναι σήμερα επικεφαλής οικονομολόγος της Global Financial Integrity. «Δεν υπήρχε πολύς έλεγχος».
Οι μέρες της Κύπρου ως offshore παραδείσου μοιάζουν μετρημένες, καθώς καλείται να επιβάλλει έναν φόρο επί των ξένων καταθέσεων για να συγκεντρώσει τα χρήματα που απαιτούνται για ένα σχέδιο διάσωσης. Κανένα άλλο offshore καταφύγιο δεν έχει αντιμετωπίσει τέτοιου είδους πρόβλημα. Όμως, η Kar λέει, «Υπάρχει τεράστιος κίνδυνος» να προκύψουν παρόμοια προβλήματα και αλλού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου