ΑΝΘΡΩΠΟΣ - ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: Πόσο θα θέλατε να ζήσετε? -- Μήπως η ζωή είναι γλυκιά γιατί είναι... μικρή ?

Της ΜΑΡΩΣ ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

Αν είχατε τη δυνατότητα να επιλέξετε, πόσο μεγάλο ή σύντομο θα θέλατε να είναι το πέρασμά σας από τη ζωή;  

Είναι ένα ερώτημα που δεν τίθεται συχνά, ίσως επειδή δεν είναι ευχάριστο ή επειδή δεν είναι και τόσο εύκολο να απαντηθεί. Ο αμερικανός δημοσιογράφος Ντέιβιντ Γιούινγκ Ντάνκαν παρ' όλα αυτά επιμένει στην ίδια ερώτηση εδώ και τρεις δεκαετίες. Και έχει καταφέρει να αποσπάσει περίπου 30.000 ενδιαφέρουσες απαντήσεις.

Σε μια προσπάθεια να κατηγοριοποιήσει τα ευρήματα της άτυπης δημοσκόπησής του, ο Ντάνκαν έδωσε στους χιλιάδες ερωτηθέντες τέσσερις πιθανές απαντήσεις: 

Τα 80 χρόνια, που συνιστούν αυτή τη στιγμή τον μέσο όρο ζωής στη Δύση• τα 120, η ανώτατη δηλαδή ανθρώπινη ηλικία που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα• τα 150 χρόνια, που προϋποθέτουν μια βιοτεχνολογική επανάσταση• και την αιωνιότητα. 

Οι απαντήσεις κινήθηκαν ως εξής: 

Περίπου ένα 60% θα ήθελε να ζήσει έως τα 80, άλλο ένα 30% έως τα 120, ένα 10% θα ήθελε να φθάσει στα 150 και μόλις 1% θα ήθελε να μην έρθει αντιμέτωπο με τον θάνατο ποτέ.

Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των συζητήσεων, για τις ανάγκες των οποίων ο Ντάνκαν ήρθε σε επαφή με ανθρώπους σε διάφορα στάδια της ζωής τους - μαθητές, γιατρούς, επιχειρηματίες, φουτουριστές επιστήμονες -, το ερώτημα τέθηκε εκ νέου, αφού πρώτα ο δημοσιογράφος περιέγραψε μια σειρά από βιοϊατρικά επιτεύγματα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν το προσδόκιμο ζωής.

Για παράδειγμα, αυτή την εποχή οι φαρμακοβιομηχανίες διεξάγουν κλινικές μελέτες σε νέα σκευάσματα, τα οποία έχουν ως «παρενέργεια» την επιμήκυνση του μέσου όρου ζωής. Επιπλέον, εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία οι επιστήμονες πειραματίζονται με βλαστοκύτταρα ζώων - ενίοτε και ανθρώπων - ευελπιστώντας να επανορθώσουν ιστούς της καρδιάς, του ήπατος και άλλων οργάνων.

Παραδόξως, όμως, παρότι οι συμμετέχοντες στη δημοσκόπηση πληροφορήθηκαν όλες αυτές τις πιθανότητες, ελάχιστοι άλλαξαν την απάντησή τους. Ούτε καν στο φανταστικό σενάριο ενός χαπιού που θα μπορούσε να καθυστερήσει τη γήρανση κατά 30%. Το σκεπτικό όλων συνοψίζεται στο εύλογο ερώτημα γιατί να είμαι γέρος και αδύναμος για διάστημα μεγαλύτερο από αυτό που ούτως ή άλλως θα είμαι.

Οι πολλοί λίγοι που θα ήθελαν να ζήσουν περισσότερο είπαν πως θα το έκαναν για να δοκιμάσουν νέα πράγματα. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε επίσης πως ιδιοφυΐες, όπως ο Αϊνστάιν, θα ζούσαν ακόμη. Εφόσον βέβαια θα το επιθυμούσε και ο ίδιος, το οποίο είναι βέβαιο ότι δεν συνέβαινε. Λίγο προτού πεθάνει από ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής, το 1955, ο επιστήμονας που επηρέασε όσο κανένας άλλος την εξέλιξη της σύγχρονης φυσικής αρνήθηκε να χειρουργηθεί.  

«Είναι ανώφελο να παρατείνεις τη ζωή με τεχνητά μέσα», εξήγησε. «Εκανα ό,τι μπορούσα να κάνω. Είναι ώρα να φύγω. Θα το κάνω κομψά».