ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Η κρίση του Ευρώ ως οικογενειακό δράμα

Του EDWARD HADAS / REUTERS

Η περιγραφή σημαντικών εξελίξεων μπορεί να γίνει βαρετή. Η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη παρουσιάζεται πολύ συχνά ως ένα σύμπλεγμα τεχνικών λειτουργιών, οι λεπτομέρειες των οποίων θα ενδιέφεραν μόνον έναν χρηματοοικονομικό αναλυτή. Ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών που, κατά πάσα πιθανότητα, είναι αφερέγγυες, όπως και λεπτές διαφορές που διαχωρίζουν τους μηχανισμούς του προσωρινού Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και μόνιμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). Ομως, αυτές οι εξαντλητικές λεπτομέρειες επισκιάζουν το δράμα που εκτυλίσσεται σε μια δυσλειτουργική οικογένεια με ευρωπαϊκά κράτη.

Φανταστείτε την Ελλάδα στον ρόλο του δύστροπου θείου. Ουδέποτε ήθελε να νοικοκυρευτεί. Αντί αυτού, συνεχίζει να ζητά λίγα ακόμη χρήματα για να καλύψει τις ανάγκες του. Η Ισπανία είναι το νεότερο παιδί που εκφράζει, τελικά, την επιθυμία να μορφωθεί αλλά διστάζει να αλλάξει τις συνήθειές του. Η Ιταλία είναι το μικρότερο αλλά πιο εκλεπτυσμένο τέκνο της ευρωπαϊκής οικογένειας, προικισμένο με ένα ταλέντο για αταξίες. Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος και σεμνότυφος αδελφός που δυσκολεύεται να εκφράσει κατανόηση για τις αδυναμίες των συγγενών του, αν και συχνά ενδίδει στο τέλος.

Επί της ουσίας, η σημερινή κρίση χρέους δεν είναι παρά ένα ακόμη κεφάλαιο μιας ιστορίας που ξεκίνησε προ 2.000 ετών, με την κατάκτηση της Γαλατίας και της Βρετανίας από τους Ρωμαίους. Η E.E. είναι η πιο πρόσφατη απόπειρα να δημιουργηθεί κλίμα αρμονίας μεταξύ μιας ομάδας διαφορετικών προσωπικοτήτων, οι οποίες είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους από την ιστορία και τον γεωγραφικό χώρο της Ευρώπης.

Οπως συμβαίνει σε ορισμένες φυλές, η ευρωπαϊκή οικογένεια έχει ορίσει σε διάφορες επιτροπές σοφών να αναλάβουν τη λήψη αποφάσεων για το σύνολο. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι κεντρικές αρχές έχουν λειτουργήσει ομαλά αρκεί να μην προκαλούν τη δυσαρέσκεια της Γερμανίας, δηλαδή του μεγάλου αδελφού. Επειτα υπάρχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία εξελίχθηκε ως ισχυρός νονός της φυλής. 

Αυτός ο οικογενειακός καβγάς αφορά το σωστό και το λάθος διότι από τα χρέη πάντα πυροδοτούνται ζητήματα ηθικής. Στους Ευρωπαίους ηγέτες αρέσει να υπονοούν ότι δεν θα υπήρχε καμία κρίση εάν δεν εκκρεμούσαν ακανθώδη, πρακτικά ζητήματα που να επικεντρώνονται σε κανόνες ή χρήματα.

Εξάλλου, οι κανόνες κάμπτονται ενώ πιθανές απώλειες από τα χρέη κρατών μπορούν να απορροφηθούν από την Ευρωζώνη. Αν τα χρέη ανέρχονται στο ένα τρισεκατομμύριο ευρώ, τότε μπορούν να απορροφηθούν απώλειες από μια νομισματική ένωση με δεκαπλάσιο ΑΕΠ, σε ετήσια βάση. Ομως, πίσω από κάθε διαμάχη πάνω στους λεπτομερείς χειρισμούς της κρίσης χρέους κρύβεται μια διαμάχη για μια δίκαιη κατανομή ευθύνης και πόνου.

Χρειάζεται ένα ισχυρό κίνητρο για να μη χαθεί σε μια διαμάχη το ευρώ, που είναι το απτό σημάδι αρμονίας στην οικογένεια αυτή.  

Μόνον η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δηλαδή ο νονός της ευρωπαϊκής οικογένειας έχει τα κατάλληλα εφόδια για το επιτύχει. Θα πρέπει να εγκαταλείψει ορισμένες από τις αρχές του, αλλά διαθέτει αρκετά χρήματα για να παρέχει όσο χρειάζεται «οξυγόνο» στις κυβερνήσεις και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.