ΤΟΥΡΚΙΑ: Τι ψάχνει η Αγκυρα στην Ανατολική Μεσόγειο;

Toυ ΑΓΓΕΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

Στο ερώτημα «τι επιδιώκει η Αγκυρα;» προσπαθούν να απαντήσουν στην Αθήνα και στη Λευκωσία μετά τη δημοσίευση την περασμένη Παρασκευή 27 Απριλίου στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως των αποφάσεων του υπουργικού συμβουλίου της 16^ης Μαρτίου για χορήγηση αδειών έρευνας για έρευνες υδρογονανθράκων σε περιοχή που εκτείνεται από τα νοτιοδυτικά παράλια της Κύπρου μέχρι και τη Ρόδο, περιλαμβάνοντας και κομμάτια ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Συγκεκριμένα, η τουρκική κυβέρνηση παραχωρεί πέντε άδειες στην Τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίου (ΤΡΑΟ) σε θαλάσσιες περιοχές στα ανοιχτά των Αδάνων, της Αττάλειας, της Αντιόχειας και της Μούγλας, όλες εκτός των τουρκικών χωρικών υδάτων. Το ελληνικό και το κυπριακό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσαν σκληρές ανακοινώσεις και αναμένονται προσεχώς διαβήματα προς την Αγκυρα, την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και το ΝΑΤΟ. Την παρέμβαση της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Κάθριν Άστον ζητά επίσης με ερώτησή της η επικεφαλής της ομάδας των ευρωβουλευτών του ΠαΣοΚ κυρία Μαριλένα Κοππά.

Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, η κίνηση της Αγκυρας μπορεί να ερμηνευθεί με τρεις τρόπους:

Πρώτον, με το ενεργειακό παιχνίδι να έχει ανοίξει πολύ στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία θέλει να δηλώσει παρούσα και να ξεκόψει τα όνειρα καταρχήν της Κύπρου και στη συνέχεια της Ελλάδος ότι θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πόρων της περιοχής με την ίδια να μένει στη θέση του θεατή.

Δεύτερον, η σύμπτωση της επιλογής δημοσίευσης των αδειών για έρευνες στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως κατά την κορύφωση της προεκλογικής περιόδου στην Αθήνα και με το μετεκλογικό ενδεχόμενο αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης την επομένη της 6^ης Μαϊου να μην αποκλείεται δεν θα μπορούσε παρά να δημιουργεί ανησυχία στο υπουργείο Εξωτερικών.

Τρίτον, οι παρατηρητές των εξελίξεων σημειώνουν ότι οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες στην Τουρκία - ιδιαίτερα μάλιστα η «Σαμπάχ» - έδωσαν κυρίως έμφαση στην κυπριακή και όχι στην ελληνοτουρκική διάσταση, με το βλέμμα ίσως στο ναυάγιο της σύγκλησης πολυμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό και της έντονης φημολογίας ότι η Αγκυρα κινείται προς εφαρμογής Σχεδίου Β' στο νησί.

Η κίνηση της Τουρκίας σε σχέση με το Καστελόριζο αποτελεί έκφραση της πάγιας θέσης της Αγκυρας. Άλλωστε, η τουρκική κυβέρνηση ίσως να ήθελε να στείλει και ένα μήνυμα υπό το φως της πρόσφατης απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου του Αμβούργου για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS) . Το δικαστήριο, με πρόσφατη απόφασή του για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών Μπανγκαλντές - Μιανμάρ στον Κόλπο της Βεγγάλης, προσεγγίζει τις τουρκικές θέσεις αποδίδοντας μόνο χωρικά ύδατα σε νησί που ομοιάζει αρκετά με την περίπτωση του Καστελορίζου.

Όσον αφορά στην Κύπρο, η Άγκυρα είχε ουσιαστικά προαναγγείλει τις κινήσεις της από τα μέσα Φεβρουαρίου, μετά από τη δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ της έναρξης του δεύτερου γύρου αδειοδοτήσεων για έρευνες υδρογονανθράκων. Τότε, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών είχε εκδώσει σκληρότατη ανακοίνωση με την οποία προειδοποιούσε ξένες εταιρείες ότι δεν θα τους επιτρέψει να διεξάγουν έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Είχε μάλιστα σημειώσει ότι τα οικόπεδα 1,4,5,6,7 στα οποία σκοπεύει να παραχωρήσει άδειες η Λευκωσία επικαλύπτουν περιοχές τουρκικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτά τα οικόπεδα περιλαμβάνονται στους χάρτες που δημοσιεύθηκαν στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

BHMA