Του Γιαννη Σουλιωτη
Αντιμέτωπη με ένα φαινόμενο «ανακύκλωσης» του εγκλήματος βρίσκεται η Ελληνική Αστυνομία. Aκόμα και σκληροί κακοποιοί που συλλαμβάνονται για δεκάδες διαρρήξεις σε σπίτια ή για ένοπλες ληστείες δεν προφυλακίζονται, αλλά αφήνονται ελεύθεροι, χάρη σε διατάξεις του νόμου που επιτρέπουν την ευνοϊκή μεταχείρισή τους.
Εντονότατος είναι ο προβληματισμός που επικρατεί σε ΕΛ.ΑΣ. και υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για το θέμα. Ενδεικτικά, στις 25 Ιανουαρίου, το «Διαρρηκτών» της Ασφάλειας, σε επιχείρηση στο Παγκράτι που πραγματοποιήθηκε ύστερα από διάρρηξη σε διαμέρισμα, συνέλαβε πέντε νεαρούς Γεωργιανούς. Από την έρευνα προέκυψε ότι, την τελευταία διετία, οι συλληφθέντες διέρρηξαν 60 σπίτια σε Αττική και επαρχία, αρπάζοντας χρήματα, κοσμήματα και ηλεκτρονικές συσκευές, ενώ στην κατοχή τους βρέθηκαν τρία πιστόλια. Την επομένη της σύλληψης, οδηγήθηκαν στον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών, ο οποίος, κρίνοντας ότι δεν συντρέχει λόγος προφυλάκισής τους, τους άφησε ελεύθερους.
Στη διάρκεια του 2011, για κλοπές, διαρρήξεις και ληστείες συνελήφθησαν σύμφωνα με στοιχεία της Αστυνομίας 15.562 άτομα, τα περισσότερα από τα οποία αφέθηκαν ελεύθερα λόγω ευνοϊκών διατάξεων της νομοθεσίας, προκαλώντας αυτό που οι αστυνομικοί ονομάζουν «ανακύκλωση» του εγκλήματος.
Aνώτερος αξιωματικός της Ασφάλειας ανέφερε ότι «προ ημερών, ανακρίτρια άφησε ελεύθερα με χρηματική εγγύηση μέλη σπείρας που διέπραξε 30 διαρρήξεις σε σπίτια. Τους έδωσε, μάλιστα, δυνατότητα να πληρώσουν τα χρήματα της εγγύησης μία εβδομάδα μετά. Το αποτέλεσμα ήταν να μην εμφανιστούν ποτέ και η ανακρίτρια να βγάλει ένταλμα ζητώντας μας να τους συλλάβουμε για παραβίαση των περιοριστικών όρων...».
Παρόμοια εξέλιξη είχε υπόθεση σύλληψης άλλων δύο Γεωργιανών, ηλικίας 21 και 22 ετών, για διαρρήξεις σε σπίτια και αποθήκες πολυκατοικιών. Το διάστημα Μαΐου - Σεπτεμβρίου διαπιστώθηκε ότι είχαν «ανοίξει» 9 διαμερίσματα σε Αγ. Παρασκευή, Χαλάνδρι, Κορωπί και αλλού, αφαιρώντας χρήματα, κοσμήματα κ.ά. Σε έρευνα στο σπίτι τους, εκτός από κλοπιμαία, βρέθηκαν κλειδαριές ασφαλείας τις οποίες χρησιμοποιούσαν για να εξασκούνται και να αποκτούν εμπειρία στην παραβίασή τους. Και σε αυτήν την περίπτωση κρίθηκε ότι δεν συντρέχουν λόγοι προφυλάκισής τους...
Αστυνομικοί από τον 11ο όροφο της ΓΑΔΑ, όπου βρίσκονται τα γραφεία Υποδιεύθυνσης Δίωξης Εγκλημάτων κατά Ζωής και Ιδιοκτησίας, υποστηρίζουν ότι μεγάλο ποσοστό της αύξησης του εγκλήματος το 2011 οφείλεται στην επιεικέστερη αντιμετώπιση των κακοποιών. Σε πολλές περιπτώσεις, λένε, δράστες είναι τα ίδια πρόσωπα που έχουν συλληφθεί στο παρελθόν και έχουν αφεθεί ελεύθερα από εισαγγελέα και ανακριτή.
Τι λέει ο νόμος
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (διαμορφώθηκε επί υπουργίας Χ. Καστανίδη με κριτήριο την αποσυμφόρηση των φυλακών), το μέτρο της προφυλάκισης επιβάλλεται μόνο σε άτομα που διώκονται για κακουργήματα και εφόσον συντρέχουν ειδικές προϋποθέσεις, όπως ο κατηγορούμενος να «έχει κάνει προπαρασκευαστικές ενέργειες για να διευκολύνει τη φυγή του ή, κατά το παρελθόν, να υπήρξε φυγόποινος ή να κρίθηκε ένοχος για απόδραση».
Ετσι, ακόμα και εμπλεκόμενοι σε σοβαρές υποθέσεις, όπως για παράδειγμα η φονική συμπλοκή στου Ρέντη με θύματα δύο αστυνομικούς της ομάδας ΔΙΑΣ, τυγχάνουν τελικά ευνοϊκής μεταχείρισης, καθώς παρά τη σύλληψή τους, δεν οδηγούνται στη φυλακή. Ενδεικτικά, μέλη σπείρας που διέπρατταν ληστείες σε αντιπροσωπείες αυτοκινήτων και είχαν διαθέσει κλεμμένο Ι.Χ. στους δράστες της δολοφονίας των αστυνομικών δεν προφυλακίστηκαν και αφέθηκαν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους. Την ίδια τύχη είχαν τον Σεπτέμβριο δύο Αλβανοί, 23 και 25 ετών, που συνελήφθησαν ως συνεργοί σπείρας κακοποιών που διέπραξε από τον Ιούλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2011 8 ληστείες σε υποκαταστήματα των ΕΛΤΑ. Μάλιστα, σε μία από τις ληστείες στη Γλυφάδα είχαν τραυματίσει 55χρονη.
Αδίκαστα 7.000 κακουργήματα στην Αθήνα
Της Ιωαννας Μανδρου
Με τους δείκτες της εγκληματικότητας σε ανοδική τροχιά και τους αριθμούς των υποδίκων και καταδίκων να σπάνε όλα τα ρεκόρ στις ελληνικές φυλακές, η Δικαιοσύνη καλείται καθημερινά να αξιολογήσει εγκληματικές συμπεριφορές, πολλές φορές βαρύτατες και ακραίες, να επιβάλει κυρώσεις και να ισορροπήσει την ανάγκη της κοινωνίας να ζει με ασφάλεια και αίσθημα δικαίου. Ωστόσο, όπως υποστηρίζουν δικαστές, εισαγγελείς και έγκριτοι νομικοί, τα εφόδια που έχει στις μέρες μας η Δικαιοσύνη για να αντιμετωπίσει τον αυξανόμενο όγκο της βαριάς εγκληματικότητας είναι πενιχρά και οι δυνατότητές της αναντίστοιχες των καιρών.
Τα αποτελέσματα είναι πλέον ορατά σε κάθε πολίτη, ενώ χρόνο με τον χρόνο, η αδυναμία των δικαστικών αρχών να διαχειριστούν το έγκλημα στο σημαντικότατο πεδίο της έρευνας και της ποινικής κύρωσης εμπεδώνει απόψεις περί εκτεταμένης ατιμωρησίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κοινωνική συνοχή. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της πλειοψηφίας εισαγγελέων και δικαστών να ανταποκριθούν σε δύσκολες και περίπλοκες έρευνες για εγκληματικές συμπεριφορές, τα χρόνια προβλήματα του δικαστικού μας συστήματος ακυρώνουν στην πράξη κάθε προσπάθεια για γρήγορη εκδίκαση των εγκλημάτων και επιβολή ποινών ανάλογα με τη βαρύτητά τους.
Τα περίπου 7.000 αδίκαστα κακουργήματα που στοιβάζονται σήμερα στο Εφετείο της Αθήνας μαρτυρούν την έκταση του προβλήματος, που ξεκινάει πολύ νωρίς, όπως υποστηρίζει ο καθηγητής του Ποινικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας κ. Ηλίας Αναγνωστόπουλος, «καθώς οι εισαγγελείς δεν διαθέτουν», όπως λέει, «υποστηρικτικό μηχανισμό για να ερευνήσουν τις σχετικές υποθέσεις», παραλληλίζοντας τις δυνατότητές τους «με ένα ανθρώπινο σώμα που διαθέτει ευφυή εγκέφαλο, αλλά δεν έχει χέρια και πόδια».
Οι αποφυλακίσεις υποδίκων για βαριά εγκλήματα λόγω παρελεύσεως του συνταγματικού ορίου της προσωρινής τους κράτησης δεν είναι πλέον σπάνιες, ενώ οι καταδίκες –όταν γίνονται με καθυστέρηση ετών– οδηγούν τους δράστες στη φυλακή, αλλά όχι πάντα για πολύ. Οι νομοθετικές ρυθμίσεις των τελευταίων ετών, με πρόσφατη εκείνη επί υπουργίας του κ. Χάρη Καστανίδη, έχουν κατεβάσει πολύ χαμηλά τον πήχυ έκτισης των ποινών, ακόμα και για εγκλήματα σοβαρά, όπως οι διακεκριμένες κλοπές και άλλα.
Οι ανάγκες διαχείρισης του τεράστιου υπερπληθυσμού των κρατουμένων έχουν οδηγήσει σε νομοθετικά μέτρα απόλυσης των καταδίκων, ύστερα από μικρό σχετικά χρόνο έκτισης της ποινής, με αποτέλεσμα, όπως τονίζουν υψηλόβαθμοι εισαγγελικοί λειτουργοί, «στην πράξη στις φυλακές να μένουν πια για καιρό μόνον όσοι έχουν διαπράξει ανθρωποκτονίες...».
«Στη χώρα μας», τονίζει ο κ. Αναγνωστόπουλος, «εμφανίζεται το εξής παράδοξο: να απειλούνται από τον νόμο αυστηρότατες ποινές –ίσως είμαστε η χώρα με τις περισσότερες προβλέψεις για ισόβια– ενώ στην πράξη εκτίεται μόνον μικρό μέρος από αυτές», για να προσθέσει εμφαντικά για την απαξίωση του ποινικού μας συστήματος, πως «πια τα πλημμελήματα αντιμετωπίζονται ως καλαμπούρια».
Η λύση που μπορεί να δώσει τη δυνατότητα σε δικαστές και εισαγγελείς να αντιμετωπίσουν τον όγκο της εγκληματικότητας; Ο εκσυγχρονισμός των δικαστικών υπηρεσιών, ξεκινώντας από την ηλεκτρονική καταχώριση των δικογραφιών –που τώρα περιφέρονται ως χαρτιά προς ανακύκλωση στους διαδρόμους–, την ενίσχυση με εμπειρογνώμονες των εισαγγελικών αρχών και τη στενή συνεργασία των δικαστικών με την αστυνομία. Μέχρι τότε...
KAΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου