Του ΚΩΣΤΑ ΣΤΟΥΠΑ
Αν ζυγίζατε 250 κιλά και κάποιος σας υποσχόταν να αδυνατίσετε τρώγοντας το ίδιο και περισσότερο, θα τον πιστεύατε και θα ακολουθούσατε τις οδηγίες του;
Στη χώρα μας εσχάτως, αποτελεί σχεδόν προσβλητική πράξη να έχει κάποιος επιφυλάξεις για το αν η εκτύπωση χρήματος ή περαιτέρω δανεισμός για κατανάλωση, αποτελούν τα βασικά στοιχεία της εξόδου από την κρίση.
Αυτό μάλλον συμβαίνει γιατί υπάρχει μια ροπή προς την ακρισία, την άρνηση της πραγματικότητας (ορθόδοξη Ανατολή γαρ) και την μεταφορά διάφορων μοντέλων με δογματικό τρόπο.
Στη χώρα μας μαρξιστές του Μαρξ, μαρξιστές του Μάο και του Τρότσκι, σοσιαλιστές όλων των αποχρώσεων, οικολόγοι, κεντρώοι, δεξιοί, ακροδεξιοί και φιλοναζιστές, και νεφελίμ έχουν μεταμορφωθεί σε οπαδούς του Τζον Μαϊναρντ Κέυνς.
Κι όμως τόσο ο Μαρξ όσο και ο Κέυνς ήταν ευφυείς και «πικάντικες» προσωπικότητες. Περιοδεύων επαναστάτης ο πρώτος και μέλος του κύκλου του Μπλούμσμπερι ο δεύτερος.
Ο πρώτος από νεανικά χειρόγραφα ακόμη είχε επισημάνει την έννοια της αλλοτρίωσης του ατόμου από τα εμπορεύματα, σε μια εποχή σπάνης εμπορευμάτων και πολύ πριν η ψυχανάλυση καταστεί επιστήμη...
Ο δεύτερος επέφερε σημαντικό πλήγμα στην κλασική οικονομική θεωρία, με την άποψη πως οι πράξεις των ανθρώπων ενίοτε είναι παράλογες και δεν προάγουν με ορθολογικό τρόπο το ατομικό συμφέρον.
Οι οπαδοί τους βέβαια, τους θαμάζουν με στατικό τρόπο για εντελώς διαφορετικά πράγματα. Κυρίως για εδάφια που έχουν διαψευστεί πολλάκις. Έτσι είναι οι οπαδοί όμως, πρωτίστως αγωνιούν να καλύψουν τις δικές τους αδυναμίες. Ούτως ή άλλως, πόσο σοβαρά μπορεί να συζητήσεις με κάποιον που πιστεύει πως ένας ευφυής ή όχι φιλόσοφος έχει απαντήσει σε όλα τα σημερινά, τα χθεσινά και αυριανά ερωτήματα, με ερμητικό τρόπο πριν από 250 ή 70 χρόνια;...
Αυτό που τους μεταμορφώνει όλους σε οπαδούς τους Κέυνς πιστεύω πως είναι κάποιος κοντόφθαλμος καιροσκοπισμός.
Κερδίζεις πιο εύκολα τη συμπάθεια μοιράζοντας χρήματα έστω και «χάρτινα» παρά τα δάκρυα και τον πόνο.
Η κλασική άποψη του Κέυνς εδράζεται στην κοινή λογική πως αν έχεις από τη μια πλευρά κλειστά εργοστάσια και από την άλλη άνεργους ανθρώπους, αν δόσεις χρήματα στους άνεργους να ξοδέψουν, η ζήτηση που θα προκαλέσουν, θα ανοίξει τα εργοστάσια, θα τους προσφέρει θέσεις εργασίας και έσοδα και θα έτσι να πάρει εμπρός η μηχανή της οικονομικής δραστηριότητας...
Έχει δοκιμαστεί και έχει πετύχει πολλές φορές. Έχει αποτύχει και πολλές φορές όταν συνεχίζεται η διανομή χρημάτων επί μακρόν, καθώς δημιουργεί πληθωρισμό χωρίς να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και ανάπτυξη...
Τι θα συμβεί όμως αν μοιράσουμε χρήματα σε ένα χωριό που έχει ανέργους αλλά δεν έχει κλειστά εργοστάσια; Σε ένα χωριό που τα 2/3 απ’ όσα καταναλώνει είναι εισαγόμενα;
Η λογική απάντηση είναι πως θα δημιουργήσεις θέσεις εργασίας κάπου άλλου και όχι για τους ανέργους του χωριού.
Στο χωριό που έμαθε να ζει με δανεικά και δεν έχει παραγωγικό ιστό θα πρέπει πρώτα να δημιουργηθεί παραγωγικός ιστός. Άλλη διέξοδος για την απασχόληση και τη συντήρηση κάποιου βιοτικού επιπέδου δεν υπάρχει.
Για να δημιουργηθεί παραγωγικός ιστός θα πρέπει να εντοπιστούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του χωριού και να αντιμετωπιστούν τα αντικίνητρα.
Αντικίνητρα στην περίπτωση της Ελλάδας, είναι η γραφειοκρατία, η διαφθορά, η υψηλή φορολογία και κυρίως η παρασιτική νοοτροπία που έχει ενσταλάξει η ευημερία με δανεικά. Κανείς δεν θα πηγαίνει να εργαστεί σκληρά για 500 ευρώ όπως κάνουν οι ανατολικοί μετανάστες στη χώρα μας, όταν μπορεί να εξασφαλίσει τα τριπλάσια χωρίς να εργάζεται από μια πελατειακή σχέση με το δημόσιο.
Καθώς όμως το δημόσιο χρεοκόπησε και παρασέρνει μαζί του όλη την οικονομία, είναι θέμα χρόνου να σταματήσει να πληρώνει. Όταν κάποιος δεν θα έχει εξασφαλισμένα τα στοιχειώδη, θα εργαστεί και με 500 ευρώ το μήνα, και θα καταλάβει, πως είναι να ζεις για ένα μήνα με αυτά που ξόδευες ένα σαββατοκύριακο...
Δυστυχώς «σύντροφοι» όσο δεν θα προκύπτει έκρηξη επιχειρηματικής δημιουργικότητας, οι μισθοί και το βιοτικό μας επίπεδο θα μειώνεται.
Ούτε ο Κέυνς, ούτε ο Μαρξ, ούτε ο Κομφούκιος μπορούν να μας εξασφαλίσουν λύση. Ίσως αυτός που μπορεί να βοηθήσει περισσότερο σε σχέση με τους παραπάνω, είναι ο Επίκουρος που υποστήριζε πως όσες λιγότερες εξαρτήσεις αποκτάς τόσο μεγαλύτερη αταραξία απολαμβάνεις. Η αταραξία είναι το πρώτο συστατικό της ευτυχίας.
Υ.Γ. Ο σημερινός τίτλος είναι παράφραση μιας κινηματογραφικής ταινίας που είχε κυκλοφορήσει πριν μερικά χρόνια. «Οι μέρες της αφθονίας σας είναι μετρημένες».
Η υπόθεση της ταινίας:
Τρεις νεαροί που επιδίδονται σε συμβολικές πράξεις επαναστατικού ακτιβισμού απάγουν κατά λάθος ένα Γερμανό μεγαλοεπιχειρηματία και αποπειρώνται να τον διαπαιδαγωγήσουν στα επαναστατικά τους ιδεώδη. Μόνο που εκείνος αποδεικνύεται πρώην αριστεριστής του ΄68 κι αν έχει κάτι να τους διδάξει, είναι η δική του εμπειρία του συμβιβασμού.
Γερμανική ταινία, σκηνοθεσία Χανς Βαϊνγκάρτνερ με τους: Ντάνιελ Μπρουλ, Γιούλια Γιεντς, Στίπε Έρκεγκ, Μπούργκχαρτ Κλάουσνερ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου