The New York Times
Παρ’ όλα τα επιτεύγματά της μετά την πτώση του Σιδηρού Παραπετάσματος, η Πολωνία αντιστάθηκε επί μακρόν στην αποδοχή του κομμουνιστικού της παρελθόντος. Η κοινωνία προτιμά να ξεχνά και να προχωρεί μπροστά. Ισως να εκπλήσσει συνεπώς το γεγονός ότι η Πολωνία, όπως και πολλές γειτονικές της χώρες, αποφάσισε ότι ήλθε η ώρα. Αίφνης παρατηρείται ένα κύμα απολογισμών και ανασκοπήσεων, με τη μορφή κυβερνητικών και πολιτιστικών ερευνών, με ορισμένες να στοχεύουν στο κλείσιμο κάποιων υποθέσεων και άλλες στην εκδίκηση.
Τον περασμένο μήνα, δικαστήριο της Πολωνίας απεφάνθη ότι οι κομμουνιστές ηγέτες, οι οποίοι ευθύνονταν για την επιβολή του στρατιωτικού νόμου τον Δεκέμβριο του 1981, ανήκαν σε «εγκληματική οργάνωση».
Στη Βουλγαρία, ο πρόεδρος προσπαθεί να παραπέμψει στη Δικαιοσύνη πρεσβευτές οι οποίοι υπηρέτησαν ως κατάσκοποι.
Στα Σκόπια, η κυβέρνηση έχει βαλθεί να κυνηγάει συνενόχους και στην Ουγγαρία το νέο Σύνταγμα επιτρέπει την ποινική δίωξη πρώην κομμουνιστών.
Στη Γερμανία, η καγκελάριος Μέρκελ ονόμασε νέο πρόεδρο έναν πρώην πάστορα και Ανατολικογερμανό ακτιβιστή, τον Γιόακιμ Γκάουκ, ο οποίος μετέτρεψε τα έγγραφα του υπουργείου Κρατικής Ασφαλείας -δηλαδή της Στάζι- σε μόνιμο αρχείο.
«Προκειμένου να υπερασπιστούμε εαυτούς στο μέλλον έναντι άλλων απολυταρχικών καθεστώτων, πρέπει να κατανοήσουμε πώς λειτούργησαν στο παρελθόν, σαν εμβόλιο», είπε ο Λουκάσκ Καμίνσκι, πρόεδρος του πολωνικού Ινστιτούτου Εθνικής Μνήμης. Η συμφιλίωση με το παρελθόν είναι ένα ζήτημα που σκίασε τη μετακομμουνιστική Ευρώπη για δεκαετίες. Σήμερα, όμως, αυτή η εμπειρία έχει ευρύτερο αντίκτυπο στον κόσμο, καθώς εγείρει δυσάρεστα ερωτήματα για την ατομική συνενοχή.
Στην Πολωνία, σχεδόν ένα εκατομμύριο άτομα είδε τη «Μαύρη Πέμπτη», του Αντονι Κράουζε, μια ταινία που αφηγείται τα γεγονότα του 1970, όταν τα κυβερνητικά στρατεύματα άνοιξαν πυρ εναντίον δεκάδων διαδηλωτών στη βαλτική ακτή. Χρειάστηκαν δεκαετίες για να φτιάξει ο κ. Κράουζε το εν λόγω έργο. Στην αρχή ανησυχούσε για τη λογοκρισία των κομμουνιστών και έπειτα προσέκρουσε στην απάθεια του κοινού.
Η Πολωνία παλεύει με το παρελθόν της σε ποικίλα μέτωπα. Επειτα από χρόνια νομικού αγώνα, το δικαστήριο που απεφάνθη για τους κομμουνιστές ηγέτες του 1981 επέβαλε ποινή φυλάκισης μόλις δύο ετών με αναστολή στον τότε υπουργό Εσωτερικών, Τσέσλαβ Κίστσακ. Ο στρατηγός Βόιτσεχ Γιαρουζέλσκι, ο πρώην κομμουνιστής ηγέτης της Πολωνίας ο οποίος κήρυξε τον στρατιωτικό νόμο, κρίθηκε πέρυσι ακατάλληλος για δίκη λόγω της κακής του υγείας.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου