ΗΠΑ: Τα πανεπιστήμια στην υπηρεσία της επιχειρηματικότητας

Του Scott Shane

Kαθηγητή Επιχειρηματικών Σπουδών της Έδρας A. Malachi Mixon III στο Πανεπιστήμιο Case Western Reserve.

Τον καιρό αυτό, η πολιτική εξουσία στις ΗΠΑ αναζητά οποιονδήποτε τρόπο για να δώσει μία ώθηση στην οικονομία και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Στο χώρο της εκπαίδευσης, η αναζήτηση οικονομικών «στεροειδών» έχει οδηγήσει πολλούς κυβερνήτες και τα νομοθετικά σώματα των πολιτειών να πιέζουν τα πανεπιστήμια προς την κατεύθυνση της ενθάρρυνσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Για παράδειγμα, στη Βόρεια Καρολίνα, τρία πανεπιστήμια – το North Carolina Central University, το North Carolina State University και το University of North Carolina στο Chapel Hill - έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους με το Πανεπιστήμιο του Duke στο πλαίσιο ενός προγράμματος δημιουργίας περισσότερων επιχειρηματικών εγχειρημάτων, αξιοποιώντας ένα πακέτο χρηματοδότησης της τάξης των 3,6 εκατ. δολαρίων από το Φιλανθρωπικό Ίδρυμα Blackstone.

Τον Αύγουστο, η Mary Sue Coleman, πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και της Εθνικής Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Καινοτομία & Επιχειρηματικότητα του προέδρου Barack Obama, δημοσίευσε ένα άρθρο στην ιστοσελίδα Forbes.com όπου υποστήριζε ότι η προσέγγιση του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν μπορεί να χρησιμεύσει ως πρότυπο για το πώς τα πολιτειακά πανεπιστήμια θα μπορούσαν να υποστηρίζουν τις «τρελές ιδέες» των σπουδαστών τους.

Ίσως επειδή τεχνοβλαστοί πανεπιστημίων (spinoffs), όπως η Google (GOOG), η Cirrus Logic (CRUS) και η Genentech Roche (ROG: VX) γνώρισαν τεράστια επιτυχία, η εστίαση στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση γίνεται κυρίως στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων με αναπτυξιακές προοπτικές που να εκμεταλλεύονται τις καινοτομίες των πανεπιστημιακών τμημάτων, των καθηγητών ή των σπουδαστών. Ο περιορισμός αντίθετα των τεχνοβλαστών θα στερήσει από τα πανεπιστήμια πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την άμεση ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, όπως είναι η χρήση των πανεπιστημιακών πόρων από τις μικρές επιχειρήσεις -τον εξοπλισμό τους, τις εγκαταστάσεις τους και την εξειδίκευση του διδακτικού προσωπικού- σε οριακό κόστος.

Γιατί τα πανεπιστήμια δεν μπορούν να στηρίξουν ταυτόχρονα και τις τοπικές επιχειρήσεις και την παραγωγή των spinoff; 

Σε ένα βαθμό, κάποια πανεπιστήμια είναι σε θέση να το κάνουν. Αλλά ο χρόνος και τα χρήματα είναι περιορισμένα. Πολύ απλά τα πανεπιστήμια δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους ώστε να διδάσκουν φοιτητές, να πραγματοποιούν έρευνες, να ενθαρρύνουν τις επιχειρηματικές προσπάθειες και ταυτόχρονα να βοηθούν τις τοπικές επιχειρήσεις στην επέκτασή τους. Είναι αλήθεια ότι ακαδημαϊκές έρευνες δείχνουν πως τα πανεπιστημιακά εγχειρήματα αποδίδουν καλύτερα από τη μέση νεοσύστατη επιχείρηση σε κάθε σχεδόν τομέα που μπορούμε να φανταστούμε -δημιουργία θέσεων εργασίας, αύξηση των εσόδων, πιθανότητες επιβίωσης και κερδοφορία. Η παγίδα: τα spinoffs δεν κάνουν τόσο συχνά την εμφάνισή τους ώστε να εξυπηρετούν αποτελεσματικά ως ο μοναδικός μηχανισμός ώθησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας των πανεπιστημίων. Η Association of University Technology Managers αναφέρει ότι το 2009 μόνο 596 νέες επιχειρήσεις ιδρύθηκαν για να εκμεταλλευτούν τα αποτελέσματα πανεπιστημιακής έρευνας.

Επιπλέον, η δημιουργία επιτυχημένων spinoff είναι δύσκολο να δρομολογηθεί. Μόνο ένα μικρό ποσοστό των προϊόντων της έρευνας των τμημάτων, των καθηγητών ή των σπουδαστών -περίπου 10%, όπως μου λένε πανεπιστημιακοί υπάλληλοι που δίνουν άδεια χρήσης των καινοτομιών από τον ιδιωτικό κλάδο- αφορά τεχνολογίες στις οποίες μπορεί να στηριχθεί αποκλειστικά η σύσταση ενός spinoff. Οι περισσότερες καινοτομίες απαιτούν μεγαλύτερη συμμετοχή από τους δημιουργούς τους προκειμένου να τις εμπορευματοποιήσουν. Δυστυχώς, σχετικά λίγα πανεπιστημιακά μέλη αποφασίζουν να αρπάξουν χρόνο από την έρευνα και τη διδασκαλία για την ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων.

Ένας πιο αποτελεσματικός τρόπος για τα πανεπιστήμια να ενθαρρύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα θα ήταν να διαθέσουν τους πόρους τους στις τοπικές μικρές επιχειρήσεις. Ακολουθούν τρία παραδείγματα για το πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό:

Πολλές νέες και μικρές επιχειρήσεις δεν διαθέτουν τους απαιτούμενους οικονομικούς πόρους για να αποκτήσουν όλο τον εξοπλισμό που χρειάζονται για το σχεδιασμό νέων προϊόντων, την έρευνα ή τη δοκιμή. Δίνοντας πρόσβαση στους τοπικούς επιχειρηματίες σε υποδομές έρευνας, τα πανεπιστήμια μπορούν να βοηθήσουν τις νέες, μικρές τοπικές επιχειρήσεις να κάνουν χρήση του εξοπλισμού στο οριακό κόστος. Το Ινστιτούτο Enterprise Innovation του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας στη Τζόρτζια, για παράδειγμα, δίνει πρόσβαση στις τοπικές εταιρείες στον εξοπλισμό του πανεπιστημίου διευκολύνοντας τη μεταποιητική δραστηριότητα, δίνοντας δυνατότητα διεξαγωγής έρευνας και ανάπτυξης προϊόντων αλλά και βελτιώνοντας τις λειτουργίες.

Τα πανεπιστήμια απασχολούν πολλούς ειδικούς -γνωστοί και ως καθηγητές- οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν τους ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων με πιο σπάνιες, αλλά εξίσου σημαντικές, επιχειρηματικές προκλήσεις, όπως η συμμόρφωση με το ρυθμιστικό πλαίσιο, η αναδιάρθρωση ή και ο σχεδιασμός των προϊόντων. Οι μεγάλες εταιρείες έχουν την οικονομική δυνατότητα ένταξης ειδικών στο δυναμικό τους. Οι περισσότερες μικρές επιχειρήσεις δεν μπορούν. Η δημιουργία προγραμμάτων, όπως το Κέντρο για την Στήριξη της Οικονομικής Ανάπτυξης (CSED) του πανεπιστημίου του Νέου Μεξικού, που διευκολύνει την πρόσβαση σε στήριξη από σπουδαστές υπό το συντονισμό της σχολής, θα εξασφάλιζε οικονομικά προσιτή πρόσβαση στη γνώση. Το πρόγραμμα CSED βοηθά τις τοπικές εταιρείες να προβλέπουν την τεχνολογική ανάπτυξη και να αξιολογούν τις επενδυτικές ευκαιρίες.

Τα πανεπιστήμια μπορούν επίσης να επωφεληθούν από το ρόλο τους στην κοινότητα για τη διευκόλυνση της δικτύωσης μεταξύ των ιδιοκτητών επιχειρήσεων. Έρευνες δειχνουν ότι και αυτό βελτιώνει την απόδοση της επιχείρησης. Επειδή συνήθως τα πανεπιστήμια είναι ανοικτά ιδρύματα με εγκαταστάσεις που εύκολα και ανέξοδα μπορεί κάποιος να επισκεφτεί, έχουν τη δυνατότητα να φέρουν σε επαφή επιχειρηματίες με άλλους επιχειρηματίες, οικονομικούς συμβούλους και προμηθευτές.

Το συμπέρασμα είναι λοιπόν πως τα πανεπιστήμια δεν δημιουργούν αρκετά spinoffs, ώστε αυτά να αποτελέσουν το μοναδικό μοχλό ώθησης της επιχειρηματικότητας. Επιτρέποντας στους ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων να εκμεταλλεύονται τον εξοπλισμό, τις εγκαταστάσεις και την εξειδίκευση που αναπτύσσουν στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής τους αποστολής, τα πανεπιστήμια έχουν άλλον ένα τρόπο να προάγουν την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

CAPITAL