Η επιτυχία της υπερψήφισης του μεσοπρόθεσμου προγράμματος από την ελληνική Βουλή απλώς μεταθέτει χρονικά μία επιλογή, την οποία θα κληθούν να κάνουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες αργά ή γρήγορα. Κι αυτό είναι είτε να αφήσουν την Ελλάδα να πτωχεύσει και να θέσουν τόσο το ευρωπαϊκό πείραμα όσο και την παγκόσμια οικονομία σε κίνδυνο, είτε να συγκροτήσουν μία βαθύτερη ένωση, ερχόμενοι αντιμέτωποι με τις αντιδράσεις των ψηφοφόρων τους.
Η ελληνική κρίση αποτελεί το σημείο καμπής στο όραμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Σήμερα αυτό το πείραμα τελεί σε κατάσταση αμφίρροπη. Οι Γερμανοί εξοργίζονται με το ότι θα πρέπει να βοηθήσουν τους Ελληνες, που θεωρούν πως δεν κοπίασαν για όσα έχουν. Οι συνδικαλιστές στην Ελλάδα απεργούν και οι πολίτες διαδηλώνουν για τα μέτρα, τα οποία προβλέπουν αύξηση φόρων, μείωση συντάξεων και περικοπές εισοδημάτων. Οι αγορές αναστατώνονται, γιατί φοβούνται μήπως η διαμάχη μεταξύ του πυρήνα της Ευρώπης και της περιφέρειάς της οδηγήσει σε οικονομική καταστροφή. Ακόμα κι αν η Ελλάδα εξασφαλίσει τη σωτηρία της και η οικονομία της ανακάμψει, η κυβέρνηση πρέπει επί 30 χρόνια να εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα 5% του ΑΕΠ (δηλαδή εξαιρουμένου του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους), εάν θέλει να μειώσει το χρέος στο 60% του ΑΕΠ. Η επίτευξη αυτού του δημοσιονομικού στόχου ακόμα και για πέντε χρόνια είναι πάρα πολύ σπάνια για οποιαδήποτε κυβέρνηση, πόσω μάλλον για την ελληνική.
Φυσικά, οι Ελληνες φέρουν την κύρια ευθύνη για τις δυσκολίες τους. Με ψεύδη για το ύψος του ελλείμματος εισήλθαν στο ευρώ. Η χώρα κατανάλωνε περισσότερα από όσα κέρδιζε και δανειζόταν για να καλύψει τη διαφορά. Η φοροδιαφυγή θεωρείται εθνικό σπορ. Ωστόσο, δεν θα είχαν οδηγήσει σε κρίση οι ιδιορρυθμίες της Ελλάδας χωρίς τη βοήθεια Γερμανίας και Γαλλίας, οι οποίες δημιούργησαν δεδικασμένο, όταν από το 2002 και για τρία χρόνια υπερέβησαν ατιμώρητα τα όρια του ελλείμματος ως προς το ΑΕΠ. Ετι περαιτέρω, Γαλλία και Γερμανία πρωτοστάτησαν στο να θέσουν τέτοιους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας, ώστε να παρακινηθούν γαλλικές και γερμανικές τράπεζες να χρηματοδοτήσουν την ανηθικότητα της Ελλάδας.
Είναι εύκολο να σκιαγραφήσει κανείς μία έκβαση, όπου εταιρείες χωρίς ρευστό αρχίζουν να απολύουν υπαλλήλους, οι οικονομίες οπισθοδρομούν στην ύφεση και τα επικίνδυνα δημόσια οικονομικά αποτρέπουν την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Η οικονομική αναταραχή μπορεί να εντείνει τις πιέσεις προς την Πορτογαλία και την Ιρλανδία να ακολουθήσουν την Ελλάδα στη χρεοκοπία και εκτός ευρώ, κατακερματίζοντας την Ευρώπη.
H εναλλακτική είναι ελάχιστα λιγότερο άδικη και κακή. Προϋποθέτει ότι η Ευρωζώνη θα επωμισθεί μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους επ’ αόριστον και θα προετοιμαστεί να το κάνει και για το χρέος Πορτογαλίας και Ιρλανδίας. Οι Ελληνες θα πρέπει να υποστούν βαθιές περικοπές επιδομάτων και μισθών για να αποκαταστήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Για να γίνουν πιο υποφερτές οι προσαρμογές, τα κράτη της Ευρωζώνης πρέπει να προσφέρουν πόρους για ένα δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας, το οποίο πιθανότατα θα δημιουργηθεί μέσω ενός ενοποιημένου υπουργείου Οικονομικών. Δεν υπάρχει εγγύηση ότι μία βαθύτερη ένωση θα έλυνε την άμεση κρίση.
Η ανάληψη των χρεών θα αύξανε το κόστος δανεισμού μεγάλων ευρωπαϊκών οικονομιών, με ιδιαίτερο κόστος για χώρες με μεγάλο χρέος όπως η Ιταλία. Οσο και αν είναι παρακινδυνευμένο, η ανάληψη ευθύνης για τα προβλήματα της Ελλάδας από την Ευρώπη είναι η λιγότερο κακή λύση. Δεν πρόκειται για τη σωτηρία της Ελλάδας, αλλά για την αυτοσυντήρηση της Ευρώπης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου