Της ΧΡ. ΠΑΝΤΖΟΥ
«Το πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρουμε αν μας λένε την αλήθεια», είναι η κοινή πεποίθηση των Ιαπώνων. Η διαδοχή των προβλημάτων και οι συγκεχυμένες και αυτοαναιρούμενες ανακοινώσεις των αρχών έχουν προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις φόβου σε μία χώρα όπου επανειλημμένα οι διαχειρίστριες εταιρείες των πυρηνικών σταθμών αποκρύβουν σοβαρά προβλήματα και ατυχήματα και κυβερνητικοί αξιωματούχοι τα συγκαλύπτουν.
Οταν το 1971, η εταιρεία TEPCO εγκαθιστούσε τον πρώτο πυρηνικό αντιδραστήρα της Ιαπωνίας στην επαρχία Φουκουσίμα, ιδρύοντας τον σταθμό Φουκουσίμα Νταΐτσι (Ι), οι κάτοικοι των γύρω χωριών διασκέδαζαν τους φόβους τους με τη ροή επιδοτήσεων, υποδομών, υπηρεσιών και άφθονων νέων θέσεων εργασίας που εξασφάλιζε η μονάδα σε μια περιοχή που είχε πληγεί από την ύφεση.
Αλλά, οι φήμες για προβλήματα στους σταθμούς ξεκίνησαν ήδη από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους, χωρίς οι αρμόδιοι να τις επιβεβαιώνουν, έως ότου πήραν μορφή χιονοστιβάδας και τα έγγραφα άρχισαν να διαρρέουν, αναγκάζοντας την κυβέρνηση Κοϊζούμι να διατάξει το 2002 έρευνα που αποκάλυψε συστηματική εξαπάτηση απ' όλες σχεδόν τις διαχειρίστριες εταιρείες.
Ειδικά για την TEPCO, αποκαλύφθηκε ότι όχι μόνο είχε αποκρύψει ότι το 1978 η Φουκουσίμα Ι τέθηκε επί επτά ώρες σε κατάσταση πυρηνικού συναγερμού λόγω ατυχήματος, ρισκάροντας μια μοιραία κατάληξη ώστε να αποφύγει περαιτέρω ελέγχους, αλλά ότι εκπόνησε περισσότερες από διακόσιες πλαστογραφημένες αναφορές ασφαλείας και για τα τρία πυρηνικά εργοστάσιά της με τους 17 αντιδραστήρες, αποκρύβοντας προβλήματα, βλάβες, διαρροές, ρωγμές και επισκευές που έκανε χωρίς να ενημερώνει κανέναν αρμόδιο. Η Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας της χώρας βάσιζε τις εκθέσεις ασφαλείας της για αυτούς τους σταθμούς στις αναφορές της TEPCO και μολονότι στοιχεία είχαν κατατεθεί στο υπουργείο Διεθνούς Οικονομίας από το 2000, επί δύο χρόνια δεν ελήφθη κανένα μέτρο.
Με τις αποκαλύψεις, οι σταθμοί έκλεισαν προσωρινά και ο Νομπούγια Μινάμι, πρόεδρος αυτής της εταιρείας με τους 50.000 εργαζόμενους και ετήσια έσοδα 60 δισ. δολαρίων το 2004, αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Το πιο ανησυχητικό που προκύπτει απ' αυτές τις αποκαλύψεις και ίσως σχετίζεται με τη σημερινή κρίση είναι ότι η TEPCO έχει αποκρύψει ενδείξεις ρωγμών ή το ακριβές τους μέγεθος ή τις συνθήκες αποκατάστασής τους στους πέντε από τους έξι αντιδραστήρες της Φουκουσίμα Ι, γράφει το CNIC (Κέντρο Ενημέρωσης Πολιτών περί Πυρηνικών).
Η δυσπιστία είναι δικαιολογημένη σε μια χώρα όπου η διαχείριση των πυρηνικών ατυχημάτων είναι συχνά κάθε άλλο παρά διαφανής.
Το 1981, διαρροή υγρών από τον σταθμό της Τσουρούγκα εξέθεσε περισσότερους από 300 πολίτες στη ραδιενέργεια γιατί δεν ανακοινώθηκε παρά έξι εβδομάδες αργότερα, αποτρέποντας τη λήψη άμεσων μέτρων.
Το Δεκέμβριο του 1995 υπήρξε διαρροή στο σταθμό Μοντζιού έπειτα από πυρκαγιά, το μέγεθος της οποίας επιχείρησε να αποκρύψει η διαχειρίστρια εταιρεία στέλνοντας πλαστό βίντεο.
Το δε 2007 όταν έπειτα από σεισμό προκλήθηκε πυρκαγιά στο σταθμό Κασιουαζάκι, με συνέπεια το θάνατο 11 ανθρώπων και την κατάληξη ραδιενεργά μολυσμένου νερού στη θάλασσα, η TEPCO πρώτα υποβάθμισε τον κίνδυνο, την επομένη ανακοίνωσε ότι διέρρευσαν μικρές ποσότητες υγρών ελάχιστης ραδιενεργούς περιεκτικότητας και τελικά αναγνώρισε ότι επρόκειτο σχεδόν για 1,5 τόνο υψηλά ραδιενεργών υγρών.
Τότε, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΔΥΑΕ) προειδοποίησε ότι η Ιαπωνία είχε αναθεωρήσει τις αντισεισμικές της οδηγίες μόλις τρεις φορές τα τελευταία 35 χρόνια, κάτι που δημιουργεί σοβαρά προβλήματα ασφαλείας.
Οι 22 από τους 54 ιαπωνικούς αντιδραστήρες είναι περισσότερων των τριάντα ετών και ο αντισεισμικός τους σχεδιασμός θεωρείται ανεπαρκής, καθώς η σεισμική δραστηριότητα άλλαξε, οδηγώντας σε πολύ μεγαλύτερους σεισμούς, όπως επισήμανε στον «Γκάρντιαν» ο σεισμολόγος Κατσουχίκο Ισιμπάσι, που παραιτήθηκε από την Επιτροπή Προδιαγραφών Ασφαλείας για πυρηνικούς αντιδραστήρες το 2005 γιατί οι προειδοποιήσεις του αγνοούνταν. «Η Ιαπωνία κείται σε σεισμικά ρήγματα, και η τοποθέτηση 54 αντιδραστήρων στην ακτογραμμή είναι σαν ένας βομβιστής αυτοκτονίας που φέρει χειροβομβίδες γύρω από την ζώνη του», τόνισε ο σεισμολόγος, καταγγέλλοντας ότι κυβέρνηση, ακαδημαϊκό κατεστημένο και πυρηνική βιομηχανία υποτίμησαν και αποσιώπησαν αυτούς τους κινδύνους.
Το αίτημα της ΔΥΑΕ για περισσότερη διαφάνεια παρέμεινε το μεγάλο ζητούμενο και δεν σχετίζεται μόνο με τις δυσκολίες που μπορεί να υπάρχουν στην ακρίβεια των δηλώσεων σε τέτοιες στιγμές κρίσης. Ο Αλεξ Κερ στο βιβλίο του «Dogs and demons» («Σκυλιά και δαιμόνια») εξηγεί πώς οι Ιάπωνες θεωρούν πως η αλήθεια μπορεί να είναι αγένεια και από μικροί εντρυφούν στο tatemae, σύντομες φράσεις που στην πραγματικότητα αποκρύβουν ευγενικά αυτό που θέλουν να εκφράσουν. Το πρόβλημα είναι, ότι εδώ και δεκαετίες το tatemae χρησιμοποιείται για να προστατευτούν οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ από τα «ατοπήματά» τους βυθίζοντας στην αδράνεια τους πολίτες, επισημαίνει η «Ελ Παΐς», που ανέσυρε από τη λήθη αυτό το βιβλίο, προσθέτοντας: «Το ότι υπάρχουν σήμερα τα λεγόμενα "κλαμπ του τύπου", κύκλοι δημοσιογράφων και πολιτικών με "φιλικές σχέσεις" που περιορίζουν την πρόσβαση σε επίσημη ενημέρωση σε τρίτους και ότι οι τρεις μεγαλύτερες εφημερίδες δημοσιεύουν καθημερινά τις ίδιες ειδήσεις, πολλές προερχόμενες απ' αυτά τα κλαμπ, δημιουργούν μεγάλες αμφιβολίες για την αλήθεια όσων μαθαίνουμε και γι' αυτή την κρίση».
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου