Πώς μπορούν να εξυγιανθούν τα νοσοκομεία

Των Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη

(Καθηγητή, διευθυντή Εργαστηρίου Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης Πολυτεχνείου Κρήτης)

και

Γεωργίου Φ. Φραγκιαδακη

(Υποψηφιου διδάκτωρος Πολυτεχνείου Κρήτης)

Η κυβέρνηση προχώρησε στη νέα ρύθμιση 5,6 δισ. ευρώ των χρεών των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές φαρμακευτικού και υγειονομικού υλικού με εξόφληση των οφειλών από το 2005 έως το 2009. Σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσεις του υπουργείου Υγείας η τελική συμφωνία αφορά σε εξόφληση με μετρητά τις εναπομένουσες οφειλές των ετών 2005 και 2006 ύψους 245 εκατ. ευρώ, ενώ για τις υπόλοιπες οφειλές θα υπάρξει διακανονισμός ύψους 1,1 δισ. με άτοκα μονοετή ομόλογα για το 2007, 2,2 δισ. με άτοκα διετή ομόλογα για το 2008 και για τις οφειλές του 2009 ύψους 2,05 δισ. με άτοκα τριετή ομόλογα. Τα ομόλογα αυτά θα είναι διαπραγματεύσιμα και θα μπορούν να προεξοφληθούν από τις τράπεζες με βάση τα τρέχοντα επιτόκια προεξόφλησης.

Η εκτίμηση για το σύνολο των οφειλών υπολογίζεται στα 7,1 δισ. ευρώ, ένα μέρος από το οποίο εξοφλήθηκε (1,2 δισ. ευρώ) το περασμένο έτος, ενώ το υπόλοιπο ποσό θα αποτελέσει μέρος της παραπάνω ρύθμισης και το οποίο φτάνει στα 5,6 δισ. ευρώ περίπου.

Τα προηγούμενα χρόνια το κράτος κατάφερε να αποπληρώσει μόλις το 37% επί των συνολικών αγορών προμηθειών των νοσοκομείων. Εξετάζοντας τα δεδομένα στους πίνακες των συνολικών οφειλών ανά υγειονομική περιφέρεια, θα μπορούσε κανείς να σχολιάσει αρνητικά ή θετικά τις περιφέρειες που συμμετέχουν περισσότερο ή λιγότερο στο χρέος. Οι πληρωμές χρεών κατά μέσο όρο την τελευταία πενταετία ανά ΔΥΠΕ (Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών) ανέρχονται στο 1/3 των συνολικών αγορών για φάρμακα και υγειονομικό υλικό.

Η απουσία του οικονομικού ελέγχου και της αξιολόγησης ιατρικών πράξεων, καθώς επίσης διοικητικών λειτουργιών, περιλαμβάνοντας την άμεση καταγραφή των αγορών για φάρμακα και υγειονομικό υλικό, σε σωστά οργανωμένες αποθήκες των νοσοκομείων, με γρήγορη και αξιόπιστη καταχώριση των τιμολογίων και ενταλματοποίηση αυτών οδηγεί σε οικονομικό-διαχειριστικές αποφάσεις με έντονη προχειρότητα και ενδιάμεσες προσωρινές λύσεις που διογκώνουν το πρόβλημα.

Το Ελληνικό Σύστημα Υγείας θα πρέπει να αναθεωρηθεί, εξετάζοντας αρχικά είτε τη συνέχιση της καθολικής δημόσιας υγειονομικής περίθαλψης ή την επιλεγμένη παροχή δημόσιων/ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας, βάσει καταγεγραμμένων υγειονομικών αναγκών ώστε να εξασφαλίζονται απαραίτητοι πόροι (ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, επιχορηγήσεις, κονδύλια για ανέγερση νέων νοσοκομείων κ.τλ.). Τέλος, πρέπει να εξασφαλιστεί κρατική ρυθμιστική παρέμβαση εναντίον της επιλεγμένης νοσηλείας από τις ιδιωτικές κλινικές (οι οποίες αποφεύγουν νοσηλείες με χαμηλό περιθώριο κέρδους) και παροχών υπηρεσιών υγείας που σκοπό μόνο έχουν την επίτευξη κερδών.

Εφαρμογή καλών πρακτικών διοίκησης - πλαίσιο μέτρων διαχειριστικής οικονομικής λειτουργίας των μονάδων υγείας:

- (Δημόσιο) Συμβόλαια κόστους και ποιότητας: Παροχή κινήτρων και ανταμοιβής οποιασδήποτε ενέργειας μείωσης δαπανών και προώθησης της ποιότητας φροντίδας, που οδηγούν σε αύξηση στη ζήτηση των προσφερόμενων υπηρεσιών υγείας από τα δημόσια νοσοκομεία.

- (Δημόσιο/ιδιωτικό) Χρέωση κατά περίπτωση νοσηλείας:

α) κατά διαγνωστική ομάδα ασθενών,

β) βάσει σχετικής αξίας των πόρων που χρησιμοποιήθηκαν

γ) βάσει κατηγοριών ασθενών ανάλογα με τις προσφερόμενες υπηρεσίες του νοσοκομείου,

δ) βάσει καταγεγραμμένων κλινικών διαδικασιών.

- (Δημόσιο/ιδιωτικό) Συμβόλαια τιμολόγησης στις μονάδες υγείας: ρυθμιστικό πλαίσιο αποζημίωσης βάσει τη πολυπλοκότητα (μείγμα) της περίπτωσης, ενώ το ύψος της αποζημίωσης θα αποφασίζει ανεξάρτητη επιτροπή ελεγκτών.

- (Δημόσιο/ιδιωτικό) Εγγυήσεις σε εθνικό επίπεδο για τον ελάχιστο χρόνο αναμονής ασθενών (προκαθορισμένα χρονικά όρια στις λίστες αναμονής).

- (Δημόσιο) Καθορισμός ενός προσώπου εντός του νοσοκομείου, ως «προσωπικό επαφής» κατά τη διάρκεια παραμονής του ασθενούς στο νοσοκομείο.

- (Δημόσιο) Αξιολόγηση Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων: ανάλυση κόστους κατά περίπτωση ασθενούς (κόστος ανά μονάδα), διάγνωσης και διαδικασιών καθ’ όλη τη διάρκεια παραμονής του -είτε αφορά εξωτερικό ή εσωτερικό ασθενή- και μέτρηση κόστους-αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών.

- (Δημόσιο) Αποδοτικότητα βάσει Στοχοθεσίας: συμβόλαια αποδοτικότητας για όλες τις υπηρεσίες υγείας. Θα συμπεριλαμβάνονται στην αξιολόγηση και η μισθοδοσία του προσωπικού, η οποία θα είναι στενά συνδεδεμένη με τους στόχους.

- Μίσθωση δημόσιων υπηρεσιών υγείας: ιδιωτικοί φορείς ή φυσικά πρόσωπα (γιατροί) θα πληρώνουν εφ’ άπαξ ή μηνιαία τη χρήση συγκεκριμένου ιατρικού εξοπλισμού του δημόσιου τομέα ή κλινικών των νοσοκομείων.

- Δημιουργία «Υγειονομικής Ακαδημίας»: Το υπουργείο Υγείας θα πρέπει να εκπαιδεύει μάνατζερ και διοικητικά στελέχη με έμφαση στα νέα συστήματα διοίκησης.

- «Βραβείο Αριστείας Παροχής Υπηρεσιών Υγείας» από τον υπουργό Υγείας: σε νοσηλευτικά ιδρύματα για εξαιρετικές επιδώσεις του ιατρικού προσωπικού και των μονάδων υγείας, οποιουδήποτε τύπου δημόσιου ή ιδιωτικού.

Διασφαλίζοντας τη συνέχιση λειτουργίας των νοσοκομείων μας, εξασφαλίζουμε ως πολίτες την υγεία μας, άρα και την ευημερία μας ως χώρα σε περιόδους δύσκολους και αβέβαιους