Eνα όραμα σε 400 λέξεις

Του Δημητρη Mαρδα

(Αν. καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ)

Πολλή συζήτηση γίνεται τελευταία για το δόγμα Νταβούτογλου, του θεωρητικού της σύγχρονης εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Η Ελλάδα μοιάζει να υστερεί σε θέματα στρατηγικής εξωστρέφειας, καθώς το όποιο δικό της όραμα θυσιάστηκε στο όνομα ενός ευδαιμονισμού που διέκρινε μέχρι πρότινος την ελληνική κοινωνία.

Το όραμα της Τουρκίας κινείται σε ένα υπόστρωμα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Αναλυτικότερα, το γειτονικό κράτος, ως συνεχιστής της οθωμανικής αυτοκρατορίας, το μόνο που έχει να επιδείξει είναι μια οικονομική δύναμη που άρχισε να αποκτά επί Οζάλ και ολοκληρώνεται με επιτυχία επί κυβέρνησης Ερτογάν. Ο πολιτισμός και η ιστορία της, που συχνά ταυτίζονται -μέσω πολέμων και γενοκτονιών- με τη βαρβαρότητα, δεν αποτελούν άρμα επάνω στο οποίο μπορεί να κινηθεί. Από την άλλη, δεν μπορεί ή δεν θέλει η σημερινή κυβέρνηση να απαλλαγεί από το παρελθόν της Τουρκίας, ενώ δεν φέρει την παραμικρή ευθύνη για όσα συνέβησαν είτε επί οθωμανικής αυτοκρατορίας είτε επί Κεμάλ. Το τελευταίο προβληματίζει πολλούς καθώς δείχνει, σε τελική ανάλυση, τον μη απογαλακτισμό της από τον κεμαλισμό. Κυρίαρχο στοιχείο μέσα στον χρόνο του τουρκικού οράματος είναι η πολιτική διείσδυση που επιδιώκει μέσω της οικονομικής συνεργασίας ή της στρατιωτικής ισχύος ή των τουρκικών μειονοτήτων-μεταναστών στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας, Αφρικής και Ευρώπης

Ποιες θα μπορούσαν να είναι οι κύριες συνιστώσες του όποιου ελληνικού οράματος; Κεντρικό στοιχείο αποτελούν η ιστορία και ο πολιτισμός που γοητεύουν τους πάντες, σε όλη την περιοχή από τον Καύκασο, την Ασία έως και τις αραβικές χώρες, αποτελώντας παράλληλα το άρμα της επιδιωκώμενης οικονομικής και πολιτικής συνεργασίας της χώρας διεθνώς. Εδώ η Ελλάδα πλεονεκτεί έναντι της Τουρκίας. Επίσης, δεν προτάσσει έναν πολιτισμό ανταγωνιστικό προς άλλους αρχαίους πολιτισμούς χωρών που θα μπορούσαν να αποτελέσουν στρατηγικοί της εταίροι σε θέματα οικονομικής ανάπτυξης. Τέλος, και ίσως το σημαντικότερο, δεν επιδιώκει την πολιτική διείσδυση μέσα από την οικονομική συνεργασία που προτείνει στον περίγυρό της. Αυτό είναι απόρροια του δικού της πολιτισμού και ιστορίας. Και εδώ η Ελλάδα πλεονεκτεί έναντι της γείτονος χώρας.

Τα εν λόγω πλεονεκτήματα μπορούν να εκμεταλλευτούν όσες χώρες και επιχειρήσεις θέλουν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους σε άλλες γεωγραφικές ζώνες μέσω της Ελλάδας. Ο συνδυασμός όλων όσων αναφέρθηκαν, με το ταυτόχρονο φλερτάρισμα κάθε στρατηγικού εταίρου που ενδιαφέρεται για τη χώρα μας, μπορεί να απογειώσει όχι μόνο την οικονομία άλλα να βγάλει και από τον λήθαργο μια εξωτερική πολιτική που παλαντζάρει ψάχνοντας για ασφαλή λιμάνια στους παραδοσιακούς της συμμάχους, αγνοώντας όλα τα ανωτέρω μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματα.