Κλονίζονται τα "ταμπού" στην Τουρκία?

Του ΑΡΗ ΑΜΠΑΤΖΗ

Ο ένας προσφεύγει στη Δικαιοσύνη ζητώντας να αναγνωριστεί η γενοκτονία του 1915 και να δικαστεί ο θεωρούμενος ως υπεύθυνος τότε Οθωμανός υπουργός, ο άλλος βγαίνει και δηλώνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να έχουν κάψει οι Ελληνες τη Σμύρνη το 1922, σε αντίθεση με την επίσημη εκδοχή.

Περίεργα πράγματα. Δεν είναι πάντως λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι όσο περνά ο καιρός και, πολύ περισσότερο, όσο διαμορφώνονται συνθήκες κατάρριψης των ταμπού, παρόμοια πράγματα θα υπάρξουν στην Τουρκία. Ισως η έκρηξη «συμπάθειας» που υπήρξε στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης απέναντι στον Οικουμενικό Πατριάρχη τον περασμένο Δεκέμβριο, είναι μια παρόμοια ένδειξη.

Αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο είχε μεταδώσει συνέντευξή του, όπου ο Βαρθολομαίος έλεγε ότι ορισμένες φορές αισθάνεται σαν να σταυρώνεται στην Τουρκία. Αναφερόταν στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν η ελληνική κοινότητα και το Πατριαρχείο. Η συντριπτική πλειονότητα των Τούρκων σχολιαστών είχε ταχθεί υπέρ του Βαρθολομαίου με τρόπο πρωτόγνωρο. Το Πατριαρχείο είναι από τα βασικά θέματα ταμπού στην Τουρκία. Οπως ακριβώς είναι και η υπόθεση της γενοκτονίας.

Δικηγόρος στην Αγκυρα προσέφυγε στα δικαστήρια και ζητεί να αναγνωριστεί η γενοκτονία και να δικαστούν οι υπεύθυνοι, με πρώτο τον τότε υπουργό Εσωτερικών και μετέπειτα πρωθυπουργό Ταλάτ Πασά. Ζητά επίσης να πάψουν να φέρουν το όνομά του διάφοροι δρόμοι και λεωφόροι στην Τουρκία. Δεν είχε ερευνηθεί τότε όπως έπρεπε η υπόθεση, λέει ο δικηγόρος, δηλώνει ότι «ήταν σχεδιασμένη η μαζική δολοφονία των Αρμενίων» και τοποθετεί μια, έστω μικρή, βόμβα στα θεμέλια της επίσημης τουρκικής φιλολογίας γύρω από το ζήτημα.

Ενδεχομένως δεν έχει τόση σημασία το κατά πόσο θα πετύχει τον στόχο του ο δικηγόρος. Ενας Τούρκος πολίτης και όχι αρμενικής καταγωγής, αλλά τουρκικής, βγαίνει και παραπέμπει τη γενοκτονία στα τουρκικά δικαστήρια!

Αλλο ένα θέμα ταμπού είναι το «γιανκγκίνι» της Σμύρνης. Η φωτιά που έκαψε τη Σμύρνη το 1922, καθώς αποχωρούσαν τα ελληνικά στρατεύματα και από την άλλη προσπαθούσαν να γλιτώσουν και οι Ελληνες κάτοικοι της πόλης. Αυτό που μαθαίνει κάθε Τούρκος, ξεκινώντας από το δημοτικό σχολείο, είναι το ότι «οι Ελληνες, εγκαταλείποντας τη Σμύρνη, την πυρπόλησαν». Πράγμα που αναπαράγεται και στη σχετική τουρκική βιβλιογραφία.

Συνεργάτης της εφημερίδας «Χουριέτ» στα γραφεία της στη Σμύρνη, έγραφε πριν από μερικές μέρες στην ιστοσελίδα της εφημερίδας ότι δεν υπάρχει πιθανότητα να έχουν κάψει οι Ελληνες τη Σμύρνη, αφού τα στρατεύματα είχαν φύγει. Υπογράμμιζε ότι δεν έχει μελετηθεί καλά το όλο ζήτημα και επισήμανε ότι από τις δηλώσεις που έκαναν τότε τόσο ο Ατατούρκ όσο και οι άλλοι Τούρκοι αξιωματούχοι, φαίνεται δύσκολο να έχουν κάψει τη Σμύρνη και οι Τούρκοι. Τόνιζε πως ο ισχυρισμός ότι την έχουν κάψει οι Τούρκοι, στον βαθμό που δεν βρεθούν σχετικά τεκμήρια, παραμένει συκοφαντία.

πηγη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ