ΒΑΡΥΤΟΝΟΣ ερμηνευτής κλασικών έργων, αθλητής στα νιάτα του, απόφοιτος ινστιτούτου αεροπλοΐας, πολεμιστής στη Μάχη του Στάλινγκραντ και παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι.
Ο Βασίλι Σμίσλοφ, ένας από τους μεγαλύτερους σκακιστές στην ιστορία του πνευματικού αθλήματος, αλλά και ένας ιδιαίτερα χαρισματικός άνθρωπος με πολυκύμαντη ζωή, απεβίωσε στις 26 Μαρτίου στη γενέτειρά του Μόσχα, δύο ημέρες μετά τη συμπλήρωση των 89 χρόνων του. Ξεχώριζε για τις γνώσεις του, τη γενικότερη καλλιέργεια, την ευγενική φυσιογνωμία του, τη φινέτσα του και τη διαύγεια του πνεύματος μέχρι το τέλος της ζωής του.
Γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1921 και έμαθε σκάκι σε ηλικία 6 ετών από τον επίσης σκακιστή και μουσικό πατέρα του. Το 1953 πρώτευσε στο τουρνουά διεκδικητών της Ζυρίχης, μπροστά από ιερά τέρατα της εποχής, όπως οι Κέρες, Ρεσέφσκι, Μπροσνστάιν, αλλά και από τους νεαρούς τότε Πετροσιάν και Γκέλερ. Αντιμετώπισε τον παγκόσμιο πρωταθλητή Μποτβίνικ σε ματς 24 παρτίδων που έληξε ισόπαλο. Σύμφωνα με τον κανονισμό, ο κάτοχος διατήρησε τον τίτλο του.
Ξανά πρώτος το 1956 στο τουρνουά διεκδικητών του Άμστερνταμ νίκησε πειστικά το 1957 τον Μποτβίνικ (12,5-9,5) και αναδείχθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής. Τον αμέσως επόμενο χρόνο έχασε σε ματς- ρεβάνς από τον Μποτβίνικ (10,5-12,5) και ο τίτλος πέρασε πάλι τα χέρια του αντιπάλου του.
Αγωνίστηκε με την Εθνική Σοβιετικής Ένωσης σε 9 Ολυμπιάδες, σημειώνοντας 90 βαθμούς σε 113 παρτίδες (69 νίκες, 42 ισοπαλίες και μόνο 2 ήττες), δηλαδή ποσοστό επιτυχίας 79,6%! Επίσης, ενίσχυσε την εθνική της χώρας του σε 5 Πρωταθλήματα Ευρώπης, σημειώνοντας ποσοστό επιτυχίας 75,7%, με 19 νίκες, 15 ισοπαλίες και 1 ήττα. Το 1945 οργανώθηκε ματς της Σοβιετικής Ένωσης με τις ΗΠΑ μέσω ραδιοφώνου, όπου νίκησε 2-0 τον Ρεσέφσκι. Τέλος, συμμετείχε και στα δύο νικηφόρα ματς της Σοβιετικής Ένωσης επί της Μεικτής Κόσμου (Βελιγράδι, 1970 και Λονδίνο, 1984).
Όλα αυτά του απέφεραν πολλά μετάλλια και μεγάλη δόξα, ωστόσο εκείνο που αναζητούσε διαρκώς ο ίδιος δεν ήταν οι νίκες, αλλά ο θρίαμβος της λογικής!
Σε μια από τις συνεντεύξεις του («Shakhmatnaya Νedelia», 1982) είχε πει: «Στο μυαλό μου ο ιδανικός παίκτης μοιάζει με Ινδιάνο μάγο που σκύβει πάνω από τη σκακιέρα σε μεγαλόπρεπη σιωπή, και όχι κάποιος που κουνά αδιάκοπα τα κομμάτια. Οι 5λεπτες παρτίδες δεν έχουν δημιουργικότητα, είναι σκέτος ανταγωνισμός. Το σκάκι έχει ήδη απολέσει την αναφορά του στη Σοφία και κινείται ταχύτατα προς την κατεύθυνση της νίκης πάνω απ΄ όλα».
Σύγχρονος του μεγάλου Μποτβίνικ (1911-1995), δεν θεωρήθηκε ποτέ πραγματικά πρώτος στον κόσμο (όπως οι τωρινοί πρωτοκλασάτοι Ανάντ, Τοπάλοφ, Κράμνικ κ.ά. δεν ξέφυγαν από τη σκιά του Κασπάροφ), αλλά ό,τι δεν κατάφερε σε ακμή το πέτυχε σε διάρκεια: ενώ ο Μποτβίνικ είχε ραγδαία πτώση μετά τα 50 του, ο Σμίσλοφ παρέμεινε σε υψηλό επίπεδο μέχρι και τη δεκαετία του ΄80. Κατέχει, μάλιστα, το ρεκόρ του γηραιότερου παίκτη που έχει αγωνιστεί στα ματς των διεκδικητών για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα: Το 1983 απέκλεισε τον Ούγγρο Ρίμπλι και τον Γερμανό Χίμπνερ (ύστερα από ισόπαλο σκορ την πρόκριση την έδωσε η μπίλια της ρουλέτας, αλλά για αυτήν τη μαύρη στιγμή του σκακιού οι μόνοι που δεν είχαν ευθύνη ήταν οι σκακιστές) και τον επόμενο χρόνο ηττήθηκε από τον 21 ετών Κασπάροφ, ο οποίος έμελλε να είναι ο επόμενος πρωταθλητής κόσμου!
Πριν από 15 χρόνια (Μάρτιος 1995), αγωνίστηκε σε ένα ενδιαφέρον τουρνουά στην Καρδίτσα, όπου τρεις πρώην παγκόσμιοι πρωταθλητές ανδρών, γυναικών και εφήβων, οι Σμίσλοφ (3,5 βαθμοί σε 6 αγώνες), Τσιμπουρντανίτζε (2), Μιλαντίνοβιτς (2,5) αντιμετώπισαν σε διπλές συναντήσεις τους Έλληνες πρωταθλητές Κοτρωνιά (3,5), Σκέμπρη (3,5) και Γρίβα (3).
Ο Μποτβίνικ, εντοπίζοντας τις αδυναμίες του αντιπάλου του είχε αναφέρει ότι υστερούσε στον ψυχολογικό τομέα και ότι ορισμένες φορές υπερεκτιμούσε τις δυνατότητές του, ενώ ο Κράμνικ δηλώνει λάτρης του σκακιστικού ύφους του, στο οποίο διέκρινε μια ομαλή ροή, σαν ένα τραγούδι! Ο Κασπάροφ θεωρεί τον Σμίσλοφ ως τον ισχυρότερο παίκτη του κόσμου τη δεκαετία του ΄50, ένα σκαλοπάτι πάνω από τον Μποτβίνικ.
Πολυγραφότατος, έχει εκδόσει δεκάδες βιβλία (ακόμα και με σκακιστικά ποιήματα!), ενώ είχε ιδιαίτερη αδυναμία στις σκακιστικές συνθέσεις. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε χάσει το φως του και συνέθετε προβλήματα χωρίς τη βοήθεια σκακιέρας!
Μοίραζε τη ζωή του ανάμεσα στις δυο μεγάλες αγάπες του, το σκάκι και τη μουσική. Γιορτάζοντας τα ογδοηκοστά του γενέθλια τραγούδησε στο θέατρο Μπολσόι γεμίζοντας ένα δίωρο πρόγραμμα, με πιανίστα τον επίσης σπουδαίο σκακιστή και μουσικό Ταϊμάνοφ. Συνοψίζοντας τις απόψεις σπουδαίων σκακιστών, αλλά και μελετητών καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι εκείνο που χαρακτήριζε περισσότερο από κάθε άλλο το παιχνίδι του ήταν η αρμονία!
Πλούσιο υλικό προσφέρουν τα γνωστά σάιτ http://www. chess.co. uk/twic/twic. html, http: //www. chessbase. com/, καθώς και ορισμένα δικά μας, όπως το http://skakistiko. blogspot. com/ και http://skakistasholeia. blogspot. com/.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου