ΜΙΑ ΩΡΑ ΠΙΣΩ ΓΥΡΙΖΟΥΝ ΤΑ ΡΟΛΟΓΙΑ ΑΥΡΙΟΆρθρο εξαιρετικό
Της ΛΙΑΝΑΣ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Τρεις χιλιάδες εξακόσια δευτερόλεπτα ξεκούρασης θα κερδίσουν αυτό το Σαββατοκύριακο οι απανταχού υπναράδες. Η καθιερωμένη αλλαγή ώρας τα ξημερώματα της Κυριακής σε όλη την Ευρώπη και η επιστροφή στην κανονική από τη θερινή, που βρισκόμαστε τώρα, θα μας χαρίσουν μια μέρα με 25 ώρες, την οποία ο καθένας μπορεί να εκμεταλλευθεί κατά το δοκούν...
Τα ρολόγια λοιπόν θα δείξουν μια ώρα πίσω, όπως κάθε τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου.
Τρεις χιλιάδες εξακόσια δευτερόλεπτα ξεκούρασης θα κερδίσουν αυτό το Σαββατοκύριακο οι απανταχού υπναράδες. Η καθιερωμένη αλλαγή ώρας τα ξημερώματα της Κυριακής σε όλη την Ευρώπη και η επιστροφή στην κανονική από τη θερινή, που βρισκόμαστε τώρα, θα μας χαρίσουν μια μέρα με 25 ώρες, την οποία ο καθένας μπορεί να εκμεταλλευθεί κατά το δοκούν...
Τα ρολόγια λοιπόν θα δείξουν μια ώρα πίσω, όπως κάθε τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου.
Γιατί όμως κάθε τελευταία Κυριακή του Μαρτίου «σβήνεται» μία ώρα από το 24ωρό μας; Γιατί κάθε κράτος έχει τη δική του ώρα;
Κατ' αρχάς, το ημερολόγιο που ακολουθούμε καθώς και ο χρόνος και οι αλλαγές του είναι ανθρώπινα «κατασκευάσματα», τα οποία επινοήθηκαν για καθαρά πρακτικούς λόγους. Η αλλαγή της ώρας δε, για ενεργειακούς. Είναι εντυπωσιακό ότι, κατά τους επτά μήνες εφαρμογής της θερινής ώρας, εξοικονομούμε 210 ώρες ηλεκτρικής ενέργειας, εκμεταλλευόμενοι τον ήλιο.
Το μέτρο καθιερώθηκε στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 1970, όταν τα οξυμένα ενεργειακά προβλήματα μας ανάγκασαν να βρούμε τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας. Σύμφωνα δηλαδή με τον θεσμό αυτό, την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου προσθέτουμε μία πλασματική ώρα στις κανονικές ώρες κάθε ωριαίας ατράκτου, την οποία αφαιρούμε και πάλι την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου, εξηγεί ο διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, Διονύσης Σιμόπουλος.
Το μέτρο καθιερώθηκε στην Ελλάδα στις αρχές της δεκαετίας του 1970, όταν τα οξυμένα ενεργειακά προβλήματα μας ανάγκασαν να βρούμε τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας. Σύμφωνα δηλαδή με τον θεσμό αυτό, την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου προσθέτουμε μία πλασματική ώρα στις κανονικές ώρες κάθε ωριαίας ατράκτου, την οποία αφαιρούμε και πάλι την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου, εξηγεί ο διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, Διονύσης Σιμόπουλος.
«Μ' αυτό τον τρόπο όταν έχουμε θερινή ώρα ο Ηλιος δύει μία ώρα αργότερα (σύμφωνα με τα διορθωμένα ρολόγια μας), οπότε ελαττώνεται και ο χρόνος που περνάει ανάμεσα στη δύση του Ηλίου και της ώρας που πάμε για ύπνο. Αυτό σημαίνει ότι καταναλώνουμε λιγότερο ηλεκτρικό ρεύμα για τις διάφορες δραστηριότητές μας απ' ό,τι αν αφήναμε την ώρα όπως έχει».
Το συγκλονιστικό δε, σύμφωνα με τον κ. Σιμόπουλο, είναι ότι μελέτες απέδειξαν ότι, στη διάρκεια της περιόδου εφαρμογής της θερινής ώρας οι θάνατοι των πεζών από τροχαία δυστυχήματα ελαττώνονται κατά τέσσερις φορές! Ετσι, η ιδέα αυτή της θερινής ώρας, που για πρώτη φορά εισηγήθηκε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος το 1784, έχει πολλαπλά οφέλη πέρα από την εξοικονόμηση ενέργειας.
Βέβαια, ο Φραγκλίνος τότε είχε προτείνει να ξυπνούν οι άνθρωποι νωρίτερα και όχι να αλλάξουν τα ρολόγια, κάτι που φυσικά θα δημιουργούσε πολλές και ποικίλες αντιδράσεις. Βαφτίζουμε, λοιπόν, το 7 το πρωί σε 8 και κανείς δεν διαμαρτύρεται.
Την πρώτη πάντως σοβαρή εισήγηση για τη θεσμοθέτηση της θερινής ώρας έκανε ένας Λονδρέζος κατασκευαστής, ο Γουίλιαμ Γουίλετ, το 1907, ο οποίος οδήγησε το αγγλικό Κοινοβούλιο να συζητήσει την εφαρμογή της πρότασής του το 1909. Τελικά η θερινή ώρα εφαρμόστηκε στην Αγγλία το 1916, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Γουίλετ. Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου η αλλαγή της ώρας εφαρμόστηκε με την προσθήκη δύο ωρών το καλοκαίρι και μίας ώρας τον χειμώνα, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας.
Και γιατί η μέρα έχει 24 ώρες και όχι 22 ή 26;
Το συγκλονιστικό δε, σύμφωνα με τον κ. Σιμόπουλο, είναι ότι μελέτες απέδειξαν ότι, στη διάρκεια της περιόδου εφαρμογής της θερινής ώρας οι θάνατοι των πεζών από τροχαία δυστυχήματα ελαττώνονται κατά τέσσερις φορές! Ετσι, η ιδέα αυτή της θερινής ώρας, που για πρώτη φορά εισηγήθηκε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος το 1784, έχει πολλαπλά οφέλη πέρα από την εξοικονόμηση ενέργειας.
Βέβαια, ο Φραγκλίνος τότε είχε προτείνει να ξυπνούν οι άνθρωποι νωρίτερα και όχι να αλλάξουν τα ρολόγια, κάτι που φυσικά θα δημιουργούσε πολλές και ποικίλες αντιδράσεις. Βαφτίζουμε, λοιπόν, το 7 το πρωί σε 8 και κανείς δεν διαμαρτύρεται.
Την πρώτη πάντως σοβαρή εισήγηση για τη θεσμοθέτηση της θερινής ώρας έκανε ένας Λονδρέζος κατασκευαστής, ο Γουίλιαμ Γουίλετ, το 1907, ο οποίος οδήγησε το αγγλικό Κοινοβούλιο να συζητήσει την εφαρμογή της πρότασής του το 1909. Τελικά η θερινή ώρα εφαρμόστηκε στην Αγγλία το 1916, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Γουίλετ. Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου η αλλαγή της ώρας εφαρμόστηκε με την προσθήκη δύο ωρών το καλοκαίρι και μίας ώρας τον χειμώνα, με αποτέλεσμα την εξοικονόμηση μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας.
Και γιατί η μέρα έχει 24 ώρες και όχι 22 ή 26;
Απ' ό,τι φαίνεται για καθαρά πρακτικούς λόγους. «Ο διαχωρισμός της ημέρας σε 24 ώρες οφείλεται στους Βαβυλώνιους, γιατί ο αριθμός 24 τούς άρεσε πάρα πολύ, αφού ήταν ένας "όμορφος" αριθμός που μπορούσε να διαιρεθεί ακριβώς με 7 άλλους αριθμούς: 1, 2, 3, 4, 6, 8 και 12 εμφανώς. Ηταν ένας "μαγικός" αριθμός, που συνέπιπτε με το συνολικό αριθμό των 7 "πλανητών αστέρων" του ουρανού: του Ηλιου, της Σελήνης, και των ορατών με γυμνό μάτι (πραγματικών) πλανητών Ερμή, Αφροδίτης, Αρη, Δία και Κρόνου. Η υποδιαίρεση λοιπόν της ημέρας σε ώρες (όπως και οι ημέρες της εβδομάδας, που πήραν τις ονομασίες τους από τους 7 ορατούς με γυμνό μάτι "πλανήτες") είναι ένα ανθρώπινο κατασκεύασμα, που έχει τις ρίζες του στο δωδεκαδικό σύστημα των Χαλδαίων».
Φυσικά, όπως επισημαίνει ο διευθυντής του Πλανηταρίου, η διάρκεια αυτής της ημέρας δεν είναι καθόλου αυθαίρετη, βασίζεται στην καθημερινή φαινόμενη κίνηση που κάνει ο Ηλιος από την Ανατολή προς τη Δύση και είναι αποτέλεσμα της περιστροφής της Γης γύρω από τον άξονά της. Αν βέβαια ακολουθούσαμε «κατά γράμμα» την πορεία αυτή, η Κέρκυρα θα είχε διαφορετική ώρα από την Αθήνα ή τη Ρόδο και θα δημουργούνταν ένα πραγματικό πανδαιμόνιο.
«Για να αποφευχθούν τα διάφορα μπερδέματα στις μικρές αποστάσεις, έχουν καθιερωθεί διεθνώς οι λεγόμενες ωριαίες άτρακτοι. Κάθε μία τέτοια άτρακτος ή ζώνη έχει πλάτος 15 μοιρών, αν και μερικές φορές είναι ακανόνιστες και διορθώνονται για πρακτικούς λόγους σύμφωνα με τα σύνορα μιας χώρας. Ετσι ο χρόνος μέσα σε ολόκληρη τη ζώνη θεωρείται ότι ισοδυναμεί με τον μέσο τοπικό ηλιακό χρόνο του κέντρου της ζώνης. Ενα μηχανικό ρολόι, λοιπόν δεν μετράει τον μέσο ηλιακό χρόνο, αλλά απλώς εντοπίζει το χρόνο που έχουμε κοινά αποδεχτεί και καθιερώσει με βάση τη συνεχή εναλλαγή νύχτας και ημέρας».
Υπενθυμίζεται ότι, όταν στις αρχές του 1997 αποφασίστηκε η θερινή ώρα να παραταθεί ώς και το τέλος Οκτωβρίου (μέχρι τότε άλλαζε την τελευταία Κυριακή του Σεπτεμβρίου), είχε ανακοινωθεί ότι υπήρχε πιθανότητα να καθιερωθεί στη χώρα μας η ώρα που αντιστοιχεί στην ωριαία άτρακτο της Κεντρικής Ευρώπης για τη διευκόλυνση των συναλλαγών μας με την Ε.Ε. Οι αντιδράσεις ήταν σφοδρότατες, αφού με αυτή την αλλαγή τον χειμώνα θα νύχτωνε στις 4.30 μ.μ. και το καλοκαίρι θα σουρούπωνε από τις 8 μ.μ.
Φυσικά, όπως επισημαίνει ο διευθυντής του Πλανηταρίου, η διάρκεια αυτής της ημέρας δεν είναι καθόλου αυθαίρετη, βασίζεται στην καθημερινή φαινόμενη κίνηση που κάνει ο Ηλιος από την Ανατολή προς τη Δύση και είναι αποτέλεσμα της περιστροφής της Γης γύρω από τον άξονά της. Αν βέβαια ακολουθούσαμε «κατά γράμμα» την πορεία αυτή, η Κέρκυρα θα είχε διαφορετική ώρα από την Αθήνα ή τη Ρόδο και θα δημουργούνταν ένα πραγματικό πανδαιμόνιο.
«Για να αποφευχθούν τα διάφορα μπερδέματα στις μικρές αποστάσεις, έχουν καθιερωθεί διεθνώς οι λεγόμενες ωριαίες άτρακτοι. Κάθε μία τέτοια άτρακτος ή ζώνη έχει πλάτος 15 μοιρών, αν και μερικές φορές είναι ακανόνιστες και διορθώνονται για πρακτικούς λόγους σύμφωνα με τα σύνορα μιας χώρας. Ετσι ο χρόνος μέσα σε ολόκληρη τη ζώνη θεωρείται ότι ισοδυναμεί με τον μέσο τοπικό ηλιακό χρόνο του κέντρου της ζώνης. Ενα μηχανικό ρολόι, λοιπόν δεν μετράει τον μέσο ηλιακό χρόνο, αλλά απλώς εντοπίζει το χρόνο που έχουμε κοινά αποδεχτεί και καθιερώσει με βάση τη συνεχή εναλλαγή νύχτας και ημέρας».
Υπενθυμίζεται ότι, όταν στις αρχές του 1997 αποφασίστηκε η θερινή ώρα να παραταθεί ώς και το τέλος Οκτωβρίου (μέχρι τότε άλλαζε την τελευταία Κυριακή του Σεπτεμβρίου), είχε ανακοινωθεί ότι υπήρχε πιθανότητα να καθιερωθεί στη χώρα μας η ώρα που αντιστοιχεί στην ωριαία άτρακτο της Κεντρικής Ευρώπης για τη διευκόλυνση των συναλλαγών μας με την Ε.Ε. Οι αντιδράσεις ήταν σφοδρότατες, αφού με αυτή την αλλαγή τον χειμώνα θα νύχτωνε στις 4.30 μ.μ. και το καλοκαίρι θα σουρούπωνε από τις 8 μ.μ.
ΠΗΓΗ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου