Θυματολαγνεία και ανυπακοή

Γράφει ο καθηγητής του Παντειου Πανεπιστημίου: ΘΑΝΑΣΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

Στην Ιστορία έχουν καταγραφεί πολλοί επίζηλοι τίτλοι: του ήρωα, του εθνάρχη, του μάρτυρα, του άγιου, του επαναστάτη κ.ο.κ. Ίσως, ωστόσο, κανένας δεν είναι πιο επίζηλος από τον τίτλο του θύματος!

Όσοι έχουν καταφέρει ιστορικά νατον κατακτήσουν -π.χ., Εβραίοι , Τσιγγάνοι, ομοφυλόφιλοι, καμιά φορά γυναίκες, μαύροι, Πολωνοί , προλετάριοι, κομμουνιστές κ.λπ. κ.λπ.- θεωρούνπως απαλλάσσονται στο διηνεκές από κάθε όριο στις πράξεις τους, από κάθε υποχρέωση για τήρηση κανόνων (ή ακόμη και για ανθρώπινο σεβασμό προς όσους δεν έχουν αντίστοιχο δικαίωμα στον συγκεκριμένο«τίτλο τιμής»).

Υπάρχουν μάλιστα και λαοί που διεκδικούν, εν ονόματι της ατυχίας τους, μια εξαιρετικά ιδιαίτερη και ευνοϊκή μεταχείριση. Αντιλαμβανόμενοι, δε, εαυτούς ως κοινωνικά σύνολα ειδικών προνομίων και μηδενικών υποχρεώσεων, αν καταφέρουν να αποκτήσουν κρατική οντότητα ή επίσημη πολιτική υπόσταση, διεκδικούν ενίοτε ακόμη και το δικαίωμα στη θεσμοθετημένη τρομοκρατία εις βάρος των άλλων (ομαδικά και αδιάκριτα θεωρουμένων ως θυτών και υπευθύνων για τις παρελθούσες δυστυχίες τους).

Ειδικά οι κομμουνιστές, στην «τρομοκρατία της κατανάλωσης» των αστών, αντέταξαντον εκθειασμό, την απόλαυση και την κατανάλωση της τρομοκρατίας. Αυτή, στην Ελλάδα στα δύσκολα χρόνια τόσο του κατοχικού όσο και του μεταπελευθερωτικού εμφυλίου, είχε τημορφή της υλικής βίας, ενώ μετά τη Μεταπολίτευση πήρε κυρίως ιδεολογικό χαρακτήρα: για το ΚΚΕ, αλλά, πιο πρόσφατα, και για κάποιες κομμουνιστικές συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχει δυνατότητα και δικαίωμα να επωφελούνται και να προστατεύονται από τους θεσμούς της αστικής δημοκρατίας, καμία όμως υποχρέωση να τους σέβονται.

Αντίθετα, υπάρχει «υποχρέωση στην ανυπακοή». Έτσι, τα συγκεκριμένα πολιτικά υποκείμενα διεκδικούν το δικαίωμα να απαιτούν χωρίς να οφείλουν, να περιορίζουν χωρίς να περιορίζονται, να αποσπούν χωρίς να συνεισφέρουν, να δεσμεύουν χωρίς να δεσμεύονται, αλλά και να καρπώνονται καταγγέλλοντας κοινωνικά και πολιτικά υποκείμενα (όπως, για παράδειγμα, την Ευρωπαϊκή Ένωση) που τροφοδοτούν και τρέφουν τα στελέχη, τα μέλη και τους οπαδούς τους!

Βεβαίως, θα επεσήμαινε εύλογα κάποιος, η διεκδίκηση δικαιωμάτων χωρίς την αναγνώριση αντίστοιχων υποχρεώσεων είναι μια κατεξοχήν παιδική συμπεριφορά: ο κατάλογος των δικαιωμάτων μόνο ως υστερόγραφο στον κατάλογο των υποχρεώσεων έχει νόημα. Ποιος είπε, όμως, πως η θυματολαγνεία δεν συνιστάμια μορφή πολιτικού παιδισμού; Όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε ο Πασκάλ Μπρικνέρ («Ο πειρασμός της αθωότητας»), «παιδισμός είναι η μεταφορά στους κόλπους της ενήλικης κοινωνίας των ιδιοτήτων και των προομίων του παιδιού... Ο παιδισμός συνδυάζει την απαίτηση για ασφάλεια με τη χωρίς όρια απληστία , τηνεπιθυμία να ζεις χάρη στη φροντίδατων άλλων, δίχως την ανάληψη της παραμικρής υποχρέωσης… Κοινός παρονομαστής παιδισμού και θυματοποίησης είναι πως και τα δύο βασίζονται στην ίδια άρνηση του χρέους, στην ίδια απόρριψη του καθήκοντος, στην ίδια βεβαιότητα πως οι συνάνθρωποί μας είναι εσαεί χρεώστες μας»…

Αυτή ακριβώς, βελτιωμένη μάλιστα, είναι η λογική των Ελλήνων κομμουνιστών: ως ιστορικό θύμα, λένε, έχω το δικαίωμα να απαιτώ, αλλά και να τιμωρώ τους μετέχοντες της συλλογικής ενοχής για τις ταλαιπωρίες που υπέστην. Χωρίς φυσικά να μνημονεύω ή να τύπτομαι για τις ταλαιπωρίες στις οποίες εγώ υπέβαλα τους αντιπάλους μου στα χωροχρονικά πλαίσια στα οποία κυριαρχούσα. Αφού αυτοί τελικά νίκησαν, μόνον εγώ κατέκτησα το φωτοστέφανο και τα δικαιώματα και την ατιμωρησία του θύματος! Ας είχαν ηττηθεί για να μπορούν εκείνοι να επικαλούνται τα αρχιπέλαγα Γκουλάγκ…

ΠΗΓΗ: ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ