Του Κωστα KαλλιτσηΠέραν του επισήμου δημοσίου χρέους, υπάρχει και το «κρυφό χρέος». Υπολογίζεται περί τα 12 δισ. ευρώ, λεφτά τα οποία χρωστά το κράτος σε πλήθος μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων έναντι έργων, υπηρεσιών ή υλικών που του προμήθευσαν.
Η αναξιοπιστία κοστίζει και την πληρώνουμε. Εμμέσως, αφού οι τραπεζίτες γνωρίζουν ότι υπάρχει το «κρυφό χρέος» και το συνυπολογίζουν στο ρίσκο που αναλαμβάνουν όταν δανείζουν το κράτος (διευρύνουν το επιτοκιακό spread). Την πληρώνουμε και με άμεσο τρόπο: Σε κάθε προμήθεια που κάνει το κράτος, οι προμηθευτές του, γνωρίζοντας ότι θα αργήσει να έρθει η ώρα της αποπληρωμής τους, ενσωματώνουν στις τιμές πώλησης το κόστος της καθυστέρησης. Επιπλέον, λοιπόν, του κόστους της προμήθειας, συνήθως πληρώνουμε ένα «καπέλο του καρτέλ» (καθώς πολλοί προμηθευτές έχουν μοιράσει την πίτα των κρατικών προμηθειών...) και πάντα πληρώνουμε το «καπέλο της καθυστέρησης».
Οι εν Ελλάδι αρμόδιοι παρακολουθούν το «κρυφό χρέος» και το καταγράφουν (στο περίπου…) στα «κρυφά βιβλία» του κράτους. Επισήμως, όμως, επιλέγουν τη γνωστή τακτική της στρουθοκαμήλου - λες κι όταν αποστρέφεις το βλέμμα, το κρυφό χρέος κάποτε θα εξαφανισθεί. Μερικές φορές, μάλιστα, μπερδεύονται μεταξύ τους, δημιουργώντας μια ωραία ατμόσφαιρα. Οπως συνέβη στις αρχές του έτους: Ο Γ. Παπαθανασίου ενημέρωσε τις Βρυξέλλες ότι το χρέος των νοσοκομείων είναι 2,5 δισ. ευρώ αλλά την επομένη ο Δ. Αβραμόπουλος δήλωσε ότι αυτό το χρέος είναι 5 δισ. ευρώ. Εκτοτε, έχει υπερβεί τα 6 δισ. ευρώ…
Τι μπορεί να γίνει; Είτε θα συνεχίσουμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας πληρώνοντας το σχετικό κόστος, είτε θα αποφασίσουμε να καθαρίσουμε το τοπίο. Πολλοί προτείνουν το δεύτερο. Πώς;
Την περασμένη Κυριακή κατέγραψα έναν τρόπο: «Το κράτος να εκδώσει ομόλογα τα οποία θα αγοράσουν οι τράπεζες με ιδιωτική τοποθέτηση και να εξοφλήσει τους πάντες, ζητώντας τους έκπτωση της τάξης του 20% (έτσι, θα έχει όφελος 2 δισ. ευρώ). Και προκειμένου να μην επιβαρύνει το έλλειμμα ενός μόνον έτους, να επιμερίσει τη δαπάνη των 10 δισ. ευρώ στα χρόνια κατά τα οποία δημιουργήθηκαν οι οφειλές. Ταυτόχρονα, να δεσμευτεί ότι από εδώ και πέρα θα εξοφλεί τις υποχρεώσεις του εντός 30 ημερών – με συνέπεια να αγοράζει φθηνότερα, χωρίς το “καπέλο της καθυστέρησης”. Ετσι, το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί επισήμως κατά 10 δισ. ευρώ, αλλά επειδή η αύξηση θα οφείλεται σε πράξη εξυγίανσης, θα εκτιμηθεί θετικά (και) από τις διεθνείς αγορές».
Τα 10 δισ. θα ήταν μια ισχυρή τονωτική ένεση στην αγορά που ασφυκτιά ελλείψει ρευστότητας. Οι τραπεζίτες θεωρούν εφαρμόσιμη αυτήν την ιδέα. Ο κ. Γ. Παπαθανασίου επεξεργαζόταν μια παραλλαγή για την εφαρμογή της. Χθες, η κ. Λ. Κατσέλη διατύπωσε την ίδια πρόταση, σε συνέντευξή της στο ραδιόφωνο «Αθήνα 9,84».
Η αναξιοπιστία κοστίζει και την πληρώνουμε. Εμμέσως, αφού οι τραπεζίτες γνωρίζουν ότι υπάρχει το «κρυφό χρέος» και το συνυπολογίζουν στο ρίσκο που αναλαμβάνουν όταν δανείζουν το κράτος (διευρύνουν το επιτοκιακό spread). Την πληρώνουμε και με άμεσο τρόπο: Σε κάθε προμήθεια που κάνει το κράτος, οι προμηθευτές του, γνωρίζοντας ότι θα αργήσει να έρθει η ώρα της αποπληρωμής τους, ενσωματώνουν στις τιμές πώλησης το κόστος της καθυστέρησης. Επιπλέον, λοιπόν, του κόστους της προμήθειας, συνήθως πληρώνουμε ένα «καπέλο του καρτέλ» (καθώς πολλοί προμηθευτές έχουν μοιράσει την πίτα των κρατικών προμηθειών...) και πάντα πληρώνουμε το «καπέλο της καθυστέρησης».
Οι εν Ελλάδι αρμόδιοι παρακολουθούν το «κρυφό χρέος» και το καταγράφουν (στο περίπου…) στα «κρυφά βιβλία» του κράτους. Επισήμως, όμως, επιλέγουν τη γνωστή τακτική της στρουθοκαμήλου - λες κι όταν αποστρέφεις το βλέμμα, το κρυφό χρέος κάποτε θα εξαφανισθεί. Μερικές φορές, μάλιστα, μπερδεύονται μεταξύ τους, δημιουργώντας μια ωραία ατμόσφαιρα. Οπως συνέβη στις αρχές του έτους: Ο Γ. Παπαθανασίου ενημέρωσε τις Βρυξέλλες ότι το χρέος των νοσοκομείων είναι 2,5 δισ. ευρώ αλλά την επομένη ο Δ. Αβραμόπουλος δήλωσε ότι αυτό το χρέος είναι 5 δισ. ευρώ. Εκτοτε, έχει υπερβεί τα 6 δισ. ευρώ…
Τι μπορεί να γίνει; Είτε θα συνεχίσουμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας πληρώνοντας το σχετικό κόστος, είτε θα αποφασίσουμε να καθαρίσουμε το τοπίο. Πολλοί προτείνουν το δεύτερο. Πώς;
Την περασμένη Κυριακή κατέγραψα έναν τρόπο: «Το κράτος να εκδώσει ομόλογα τα οποία θα αγοράσουν οι τράπεζες με ιδιωτική τοποθέτηση και να εξοφλήσει τους πάντες, ζητώντας τους έκπτωση της τάξης του 20% (έτσι, θα έχει όφελος 2 δισ. ευρώ). Και προκειμένου να μην επιβαρύνει το έλλειμμα ενός μόνον έτους, να επιμερίσει τη δαπάνη των 10 δισ. ευρώ στα χρόνια κατά τα οποία δημιουργήθηκαν οι οφειλές. Ταυτόχρονα, να δεσμευτεί ότι από εδώ και πέρα θα εξοφλεί τις υποχρεώσεις του εντός 30 ημερών – με συνέπεια να αγοράζει φθηνότερα, χωρίς το “καπέλο της καθυστέρησης”. Ετσι, το δημόσιο χρέος θα αυξηθεί επισήμως κατά 10 δισ. ευρώ, αλλά επειδή η αύξηση θα οφείλεται σε πράξη εξυγίανσης, θα εκτιμηθεί θετικά (και) από τις διεθνείς αγορές».
Τα 10 δισ. θα ήταν μια ισχυρή τονωτική ένεση στην αγορά που ασφυκτιά ελλείψει ρευστότητας. Οι τραπεζίτες θεωρούν εφαρμόσιμη αυτήν την ιδέα. Ο κ. Γ. Παπαθανασίου επεξεργαζόταν μια παραλλαγή για την εφαρμογή της. Χθες, η κ. Λ. Κατσέλη διατύπωσε την ίδια πρόταση, σε συνέντευξή της στο ραδιόφωνο «Αθήνα 9,84».
Περιέργως, η αντίδραση της Ν.Δ. υπήρξε οργίλη. Ο εκπρόσωπος, κ. Γ. Κουμουτσάκος, απεφάνθη ότι είναι «επικίνδυνο» να παραδεχθούμε την ύπαρξη κρυφού χρέους διότι θα υπονομεύσουμε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, θα στείλουμε λανθασμένα μηνύματα στις αγορές - και λοιπά καταστροφικά. Δηλαδή, το κράτος πρέπει (για το καλό μας…) να συνεχίσει να τηρεί διπλά βιβλία και να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του. Είναι μια άποψη. Παρωχημένη μεν, αξιοπρόσεκτη δε επειδή (και μόνον…) διατυπώνεται από το κόμμα της περιβόητης «απογραφής» (2004). Πώς αλλάζουν τα πράγματα!...
ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου