Η πολιτική ως παραμύθι

Κείμενο-φωτογραφία:

ΘΩΜΑΣ ΣΙΩΜΟΣ

(http://www.vardaris.gr/)

Ο κόσμος κυριαρχείται από κατασκευασμένες εικόνες ικανές να αντικαταστήσουν τη ζωή. Το image making και η επικοινωνία, τόσο στα προϊόντα όσο και στη δημόσια ζωή, κυριαρχούν έναντι της ουσίας και καθορίζουν την προσωπική και τη δημόσια σφαίρα. Η συμβολική ταύτιση με τους τρόπους ζωής που το κάθε προϊόν ή το κάθε πρόσωπο πρεσβεύει επηρεάζει ψυχολογικά το άτομο, που βιώνει έναν «εικονικό» κόσμο με την έννοια της κυριαρχίας της εικόνας. Μαθαίνει ο καθένας μας να ζει μέσα από την εικόνα μεριμνώντας για τη δική του εικόνα και χτίζοντας το δικό του προσωπικό μυθιστόρημα.

Η συνήθεια της εικονοποίησης της ζωής και της ταχύτατης εναλλαγής των εικόνων μεταβάλλει τη σχέση μας με την πολιτική, που για να γίνει κατανοητή και ελκυστική θα πρέπει να διαθέτει παρόμοια με τα προϊόντα χαρακτηριστικά. Το πολιτικό και η πολιτική ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν και μια άλλη εμφανή τάση των πολιτών-καταναλωτών: την τάση για απόρριψη παλιών στάσεων, παλιών αντιλήψεων, όπως ακριβώς συμβαίνει με τα παλιά προϊόντα, όσα θεωρούνται ξεπερασμένα και προωθούνται στα outlet και στα αζήτητα. Η κουλτούρα της ταχύτητας, της εικόνας και της απόρριψης θεμελιώνει την ατομική και συλλογική ρευστότητα, που αποκτά μεγάλη πολιτική σημασία.
Σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν η διήγηση, η περιγραφή και όχι η δράση, η εκτελεστική εξουσία αλλάζει και γίνεται εξουσία διήγησης. Ο ρόλος τής διακυβέρνησης δεν αφορά το να ρυθμίζει το πλαίσιο της οικονομίας, της κοινωνίας, του δικαίου και της ασφάλειας, αλλά το να ρυθμίζει τη ροή των πληροφοριών σχετικά με όλα τα παραπάνω.

Καθημερινή μέριμνα είναι πια ο συντονισμός της ροής των πληροφοριών και η επιλογή των κατάλληλων πολιτικών πληροφοριών που είναι ικανές να διηγηθούν όχι την αλήθεια μιας διακυβέρνησης αλλά το παραμύθι της. Η πολιτική σε αυτό το πλαίσιο καθίσταται συμβολικό θέαμα που ελάχιστα έχει να κάνει με την πραγματική τύχη και τις αποφάσεις για τον βίο των πολιτών, αφού όλα αυτά μοιάζουν να κινούνται μακριά από τα φώτα της πολιτικής ενημέρωσης. Η καταλληλότητα και η ικανότητα ενός πολιτικού ηγέτη, του κάθε ηγέτη, αφορά την ικανότητά του να κατασκευάζει και να χειραγωγεί την κοινή γνώμη. Η αφηγηματική στροφή της πολιτικής κάνει ασήμαντες τις πολιτικές και πολύ σημαντικούς τους επικοινωνιολόγους - αλχημιστές, οι οποίοι συνομιλούν με τους πολιτικούς πολύ πιο εύκολα από ό,τι οι υψηλόβαθμοι κρατικοί λειτουργοί.
Σε ορισμένες μάλιστα Δημοκρατίες σαν την Ελληνική, ο αρμόδιος για την επικοινωνία υπουργός υποκαθιστά τον υπουργό Επικρατείας και μετατρέπεται σε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, αφού είναι πανταχού παρών. Αυτή η έννοια της πολιτικής ως ένα πολιτικής υφής παραμύθι μετατρέπει τους πολίτες σε σαγηνευμένο ακροατήριο και τους πολιτικούς σε παραμυθάδες που επιζητούν όχι να χαράξουν πολιτικές αλλά να σαγηνεύσουν τα πλήθη. Σε τελική ανάλυση, σε αυτή την κατάσταση μια εταιρεία συμβούλων επικοινωνίας αντικαθιστά το κόμμα και τις πολιτικές και όλα ανάγονται σε ζήτημα μάρκετινγκ, αισθητικής και συγκίνησης.