Το να είσαι, ή το να γίνεις πολιτικός είναι μια δύσκολη διαδικασία, ένα επάγγελμα βαρύ – χρειάζεται άπειρη υπομονή, μεγάλο στομάχι που ν’ αντέχει τις ανοησίες του καθενός, ευελιξία και αποστήθιση ρεφρέν ως απαντήσεις σε κουπλέ που επανέρχονται απαράλλακτα. Σε κάποιους που δεν το ζούνε, ή βιώνουν την πολιτική έξωθεν, μοιάζει αφόρητα ανιαρή δουλειά τις περισσότερες φορές, κλισαρισμένη, ιδίως για τον τρόπο που αναγκάζεσαι να χειριστείς τη γλώσσα: με τα ίδια στερεότυπα, τον ίδιο τόνο, τον ίδιο στόμφο, την ίδια, αναμενόμενη ρητορική και άποψη ανάλογα με το κόμμα που ανήκεις, και τους σχετικούς λεκτικούς περιορισμούς εφόσον ασκείς δημόσιο λόγο. H καθημερινότητα έρχεται κι επανέρχεται διαρκώς σχεδόν απαράλλακτη ως déjà vu. Ως ξαναπαιγμένο έργο.
Δηλαδή βλέπουμε τώρα πάλι τις κινητοποιήσεις των αγροτών, τα τρακτέρ, τα μπλόκα, τις διεκδικήσεις για το πετρέλαιο και τα λιπάσματα – όλο το πακέτο. Το σκηνικό το έχουμε ξαναδεί πανομοιότυπο, με τις ίδιες εικόνες, τα αγροτικά οχήματα στους κόμβους, τα ίδια λόγια, και τις ίδιες τελετές: γάλατα που χύνονται, καφάσια μήλα που πετιούνται και πάει λέγοντας. Ολόιδια ρητορική διεκδικήσεων, ανάλογες απαντήσεις απ’ την εκάστοτε κυβέρνηση και επικεφαλής της αντιπολίτευσης να ιππεύουν αδέξια τα τρακτέρ σαν να είναι τετράτροχες γουρούνες, παριστάνοντας τον agricola απ’ το Κακοσάλεσι. Λες και βλέπεις επίκαιρα του ’60, του ’80, ή του ’90, αλλά με νεότερες μάρκες οχημάτων.
Τα ακριβώς ανάλογα συμβαίνουν και με τις καταλήψεις – άλλη κορεσμένη και ανιαρή ιστορία κι αυτή. Κάθε τόσο τα ίδια και τα ίδια, με απαράλλακτα πανό εδώ και πενήντα χρόνια, ανάλογα αν όχι πανομοιότυπα συνθήματα, κουρελέ-μιζεραμπιλισμό, κόκκινες σημαιούλες της διαρκούς αυταπάτης, μούσια, αστυνομίες απέξω και τα λοιπά. Κι εδώ ίδια ρητορική ως ανέκαθεν, ανακυκλούμενες τελετές, ανάλογες απαντήσεις απ’ την εκάστοτε κυβέρνηση και συμπαράσταση απ’ την αντιπολίτευση – το νιώθεις περίπου σαν ένα είδος ετήσιας εορτής, με παλιούς ρόλους, σαν να είναι των Τριών Ιεραρχών απ’ την ανάποδη.
Πώς δεν βαριούνται;
Να είσαι, λοιπόν, πολιτικός και να αντιμετωπίζεις διαρκώς τα ίδια φαινόμενα, με τα ίδια λόγια, την ίδια θεατρικότητα, τα ίδια ψεύδη και υπερβολές ένθεν κακείθεν, σαν μια παλιά, ξαναπαιγμένη παράσταση όπου οι ρόλοι είναι πάντα οι ίδιοι – ίσως με ελάχιστες διασκευές για να ταιριάζει το έργο στο σήμερα. Να είσαι πρωθυπουργός, ή επικεφαλής κόμματος αντιπολίτευσης και να πρέπει να ψελλίσεις πάλι παλιές πολιτικές ατάκες που ταιριάζουν στην περίσταση. Ε, δεν είναι μια δουλειά που απαιτεί πολλές νέες εμπνεύσεις, αλλά επανάληψη απόλυτων κλισέ εφόσον και τα λόγια των ρόλων είναι προκαθορισμένα – ακόμα κι όσοι βλέπουν απέξω ξέρουν τι θα πει ο κάθε πολιτικός, πώς θα το πει, και τι θα κάνουν σε κάθε περίπτωση οι μεν και οι δε. Βαρεμάρα.
Ακόμα και η αναδρομική, νηπιωδώς καθυστερημένη τρομοκρατία έχει γίνει γραφικό στερεότυπο με παμπάλαιους, παραπλανητικούς τίτλους παρμένους απ’ τον εμφύλιο, εκατό χρόνια πριν, όπως «στενή αυτοάμυνα» (που πάντα είναι επίθεση) και απλοϊκές ταξικές αφαιρέσεις που ακόμα εκστασιάζουν κάποιους. Ιδια καθυστέρηση, ίδια χασομέρια, πάλι η λακέρδα μιας ιδεολογίας κακοχωνεμένης και χωρίς να έχουν ακόμα αφομοιωθεί τα κραυγαλέα διδάγματα από τον Κούρτσιο, τον Μορέτι και τους Μπάαντερ, αν όχι απ’ τους δικούς μας λεβέντες κοσμοδιορθωτές που ανακάλυψαν κι εκείνοι καθυστερημένα την Αμερική. Και να, πάλι, τώρα, ή ίδια θεατρικότητα επιτέλεσης και ο ίδιος ημιμαθής ιδεολογικός ναρκισσισμός που θέλουν ξανά να μας σώσουν με το ζόρι.
Κι άντε, αν είσαι πολιτικός, να απαντάς πάλι σε όλα αυτά τα παλιά ανέκδοτα με νέες λέξεις. Γίνεται;
Οχι. Οφείλεις πάλι κι εσύ να ξαναπείς το παλιό ποίημα απ’ την άλλη όχθη – διότι έτσι είναι ενίοτε ο δημόσιος λόγος: εκατέρωθεν ξύλινος, βαρετός, στερεότυπος. Θα υπάρχει πάντα το βραχυκύκλωμα της ψευδοεπαναστατικής νοσταλγίας. (Είναι θέμα ποσόστωσης σε κάθε γενιά). Αν δεν θες να αποδεχτείς ότι ήσουν μια ζωή λάθος, τότε επιμένεις επί τα αυτά ερήμην του χρόνου. Κατόπιν, αργά ή γρήγορα, έρχεται πάλι σφοδρότερη η πραγματικότητα και συνεχίζουμε αργά – εν τω μεταξύ, αν επιδίδεσαι, απ’ την άλλη, στο δύσκολο επάγγελμα του επίσημου πολιτικού, είσαι αναγκασμένος κι εσύ να πράττεις και να λες τα ίδια αποξαρχής. Αναπόφευκτα. Να απαντάς στα ήδη απαντηθέντα. Να ξαναλές μηχανιστικά την προπαίδεια. Να έχεις μεγάλο στομάχι, γαϊδουρινή υπομονή, να μη βαριέσαι τα αφόρητα κλισέ και να αντέχεις να μιλάς και να απαντάς με ανάλογο μη-λόγο. Δύσκολο επάγγελμα.
Εδώ και πάνω από πενήντα χρόνια, οι ίδιες, σχεδόν, εικόνες. Τα ίδια τραβηγμένα χειρόφρενα. Οι παραλλαγές μικρές, παρά την ιλιγγιώδη ανέλιξη του κόσμου – το θέμα είναι, όμως, πως η επανάληψη στα βασικά είναι οικουμενικό φαινόμενο: πόλεμοι, ίδια ψεύδη, ίδιες ρητορικές, αναμενόμενες ανακοινώσεις, βαρετοί ή θανάσιμοι ρόλοι, είτε διαβάζεις τα «Ελληνικά» του Ξενοφώντος, είτε τη χθεσινή «Ουάσιγκτον Ποστ».
Η Ιστορία επαναλαμβάνεται όχι ως φάρσα, ίσως γιατί…
είναι φάρσα απ’ την αρχή.
Εξάλλου όλα έχουν να κάνουν με την εννοιολόγηση, δηλαδή με τον Λόγο. Που διαρκώς γίνεται μη-Λόγος, όταν πλέον κι αναπόφευκτα, λόγω επανάληψης αποτελείται, πια, από ξύλο απελέκητο.
Γι’ αυτό σου λέω: συχνά είναι δύσκολο επάγγελμα να είσαι πολιτικός, να μιλάς ως πολιτικός μη-μιλώντας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου