Γράφει ο Χρήστος Λαδάς
Δικηγόρος, Διδάκτωρ Νομικής.
Με πρόσφατη εγκύκλιο (2/72297/28-09-2021) το Υπουργείο Οικονομικών, ως διαχειριστής του Ελληνικού Δημοσίου, έκρινε ότι το σύνολο της περιουσίας του είναι πλέον ακατάσχετο (καταθέσεις, χρήματα, αξιόγραφα) και εξαιρείται ως μέσο αναγκαστικής εκτέλεσης δικαστικών αποφάσεων από ιδιώτες.
Έτσι, όταν το Δημόσιο υπέχει υποχρέωση αποζημίωσης από αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις και δεν αποζημιώνει, οι δικαιούχοι πολίτες δεν θα μπορούν να ακολουθήσουν διαδικασίες εκτέλεσης εναντίον του. Πρακτικά δηλαδή θα είναι ανίσχυροι να εφαρμόσουν την δικαστική απόφαση που υποχρεώνει το Δημόσιο να τους αποζημιώσει.
Το Ελληνικό Δημόσιο ξαφνικά ανακηρύσσεται σε Δερβέναγα με ασυλία στην έλλειψη συμμόρφωσης του σε δικαστικές αποφάσεις.
Η υποχρέωση αποζημίωσης του Δημοσίου αφορά συχνά σοβαρότατες υποθέσεις.
Αποζημιώσεις που οφείλει σε περιπτώσεις σε περιστατικά όπως στο Μάτι. Θανάτους ή βαριές βλάβες από ιατρική αμέλεια σε δημόσια νοσοκομεία. Αποζημιώσεις από ατυχήματα που προξενούνται από έλλειψη συντήρησης δρόμων ή κακοτεχνιών και επιφέρουν θανάτους ή βαριές βλάβες. Αδικοπραξίες κατά επιχειρήσεων στις οποίες προξένησε βλάβη, και πλήθος άλλων περιπτώσεων.
Ό,τι και να αφορούν, το Υπουργείο Οικονομικών ξαφνικά μας λέει ξεκάθαρα ότι το κράτος αποφάσισε μόνο του να συμμορφώνεται με τις αποφάσεις των δικαστηρίων, όταν θέλει.
Ακόμα και τις εποχές των μνημονίων που έπρεπε να πληρώνουμε 3-4 δισ. μηνιαίως επί απειλής συνολικής πτώχευσης, το Ελληνικό Δημόσιο δεν είχε τολμήσει να επιφυλάξει στον εαυτό του τόσο προκλητικά προνόμια απέναντι στους πολίτες.
Δεν είναι μόνος ο προεξόχως αντισυνταγματικός χαρακτήρας της διάταξης.
Είναι η ευθεία περιφρόνηση του κράτους στην δικαστική εξουσία. Και στους πολίτες που το ίδιο μάλιστα έχει αδικήσει! Θα ζητάμε ρουσφέτι εφεξής για να ικανοποιήσουμε τις δικαστικές αποφάσεις κατά του κράτους …
Φυσικά, όταν το Δημόσιο έχει απαίτηση, την οποία παρεμπιπτόντως θεμελιώνει αυτόκλητα και χωρίς δικαστική διαδικασία, μπορεί να μπλοκάρει εν ριπή οφθαλμού κάθε κινητή και ακίνητη περιουσία κάθε πολίτη.
Πριν λίγο καιρό μάλιστα, μετρήσαμε άλλο ένα πλήγμα στη δυνατότητα των πολιτών να διεκδικήσουν δικαστικά το δίκιο τους απέναντι στο Δημόσιο -και άλλους ισχυρούς φορείς.
Η κατάργηση του αναγνωριστικού ενσήμου, δηλαδή η πληρωμή της αγωγής στο Δημόσιο με παράβολο αναλόγως του ποσού που διεκδικείται, αύξησε το κόστος της δικαστικής αντιδικίας σε υποθέσεις μεγάλων αποζημιώσεων.
Αφορά, σε ένα μεγάλο ποσοστό υποθέσεις πολιτών κατά του Ελληνικού Δημοσίου. Είναι τέτοιο πλέον το κόστος, που πολλοί εγκαταλείπουν χωρίς να μπουν καν στις αντιδικίες.
Στην Ελλάδα πλέον, η παρούσα κυβέρνηση ολοκληρώνει όλα τα δυνατά εμπόδια ώστε το κράτος να απολαμβάνει ασυλία απέναντι στους πολίτες.
Οι ιδιώτες και οι επιχειρήσεις, όταν στρέφονται κατά του Δημοσίου, έχουν να αντιμετωπίσουν και την αύξηση του κόστους και το θεσμοθετημένο πλέον δικαίωμα του Δημοσίου να αποφασίζει πότε θα πληρώσει. Η εξουθενωτική αργοπορία των διοικητικών δικαστηρίων που προστατεύουν το κράτος σε αγωγές εναντίον του είναι βέβαια διαχρονική στην Ελλάδα.
Η πιθανότητα να εγκαταλείψουν πολλοί πολίτες την προσπάθεια τους να διεκδικήσουν το δίκιο τους στα δικαστήρια όταν τους αδικεί το κράτος, αυξάνεται εκθετικά.
Τα δικαστήρια βέβαια θα κρίνουν παράνομη την διάταξη. Όπως ήδη έχουν κρίνει αντισυνταγματική την επαναφορά του δικαστικού ενσήμου στις αναγνωριστικές αγωγές.
Και λοιπόν; Ο αντισυνταγματικός νόμος παραμένει! Πληρώνουμε το παρανόμως κριθέν δικαστικά ένσημο και στο Υπουργείο Οικονομικών και στο Υπουργείο Δικαιοσύνης!
Και ο Υπουργός Οικονομικών και ο Πρωθυπουργός μας, γνωρίζουν βέβαια ότι εφεξής, όποια ποινή κι αν επιβάλλουν τα δικαστήρια στο Ελληνικό Δημόσιο για την έλλειψη συμμόρφωσης του με τις δικαστικές αποφάσεις, δεν θα μπορεί να εκτελεστεί λόγω της εγκυκλίου.
Κι ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι η διάταξη είναι και θα κριθεί αντισυνταγματική, όλοι ταυτόχρονα γνωρίζουμε, ότι...
θα μείνει πλέον στις ζωές μας για χρόνια, αφού εξυπηρετεί το Δημόσιο. Ποιος ξέρει για πόσα!
Η πρόσφατη ανακοίνωση της Ολομέλειας των δικηγορικών συλλόγων της χώρας για το θέμα αξίζει να διαβαστεί. Μιλά και για τα Ευρωπαϊκά κεκτημένα που παραβιάζονται κατάφωρα.
Ελπίζω και οι δικαστές να μιλήσουν. Όχι για τη νομιμότητα της διάταξης πριν την (κατα)δικάσουν, αλλά για το γεγονός ότι το Υπουργείο ανατρέπει βασικά θεμέλια του κράτους δικαίου με ψευδο-ερμηνευτικές εγκυκλίους.
Στα μουλωχτά δηλαδή, και με πλήρη απουσία κάθε κοινοβουλευτικής διαδικασίας ή θεσμικού διαλόγου.
Στο τέλος της ημέρας είναι ζήτημα δημοκρατίας και προστασίας του συνόλου. Καμία χώρα δεν ευημερεί αν οι πολίτες της αισθάνονται ότι το κράτος τους αδικεί συστηματικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου