Ημασταν στη Θεσσαλονίκη, καλεσμένες σε ένα ιατρικό συνέδριο. Μια παρέα γυναικών που είχαμε την εμπειρία ενός καρκίνου. Την ώρα που κατεβήκαμε από το βήμα και αναμιχθήκαμε σε μια γλυκιά οχλαγωγία ανθρώπων που μας πλησίαζαν, και δη γυναικών, για να μας πουν κάτι δικό τους, ξεθαρρεμένες από όσα είχαμε εξομολογηθεί εμείς, το αυτί μου έπιασε μια φράση που μονολόγησε κάποιος. «Ολες αναφέρατε τον ογκολόγο σας, αλλά καμία τον χειρουργό σας».
Με πλημμύρισαν τύψεις. Στη διαδρομή της επιστροφής άρχισα μια λίστα «ευχαριστώ» με το μυαλό μου, όπως εκείνα τα ονόματα που έγραφε η γιαγιά μου με επικεφαλίδα «Υπέρ υγείας» και συνόδευαν τις λειτουργιές της. Γρηγοράκης, Βλάχος, Σιούλας, Αθανασιάδης, Ηλιόπουλος (πώς βρέθηκε στον δρόμο μου παραμονή Πρωτοχρονιάς ο πιο γνωστός-άγνωστος μου…), Ραφτογιάννη.
Μετά, θυμόμουν τα κορίτσια των γιατρών. Χαμογελούσα στη μνήμη της αναγνώστριας Ευγενίας, στη Μαρίνα… Πόση σημασία έχει η γλύκα της φωνής που απαντάει στο τηλέφωνο, η προθυμία που αναδύεται. Το τερμάτιζα στις νοσοκόμες. Χωρίς όνομα, αλλά «μέσα» μου τα πρόσωπά τους. Ησύχαζα, ότι τα είχα θυμηθεί όλα.
Τι αχαριστίας ντροπή! Μόλις πρόσφατα συνειδητοποίησα τη σημασία των ανθρώπων των εργαστηρίων. Αγαπημένη Κ. Παυλάκη, πόσο σε αδίκησα! Οι γιατροί που δεν εμπλέκονται στο συναίσθημα, αλλά κουβαλάνε το μεγαλύτερο βάρος της ευθύνης για την υγεία μας.
Παθολογοανατόμοι. Αυτοί που λαμβάνουν «τα πλακάκια», όπως συνηθίζουμε να λέμε. Δεν τους βλέπουμε, αν καθήσουν δίπλα μας δεν θα τους χαιρετίσουμε. Κι ας εφημερεύουν 24 ώρες το 24ωρο. Το άλφα και το ωμέγα για τη διάγνωση, άρα για τη διαδρομή στην ίαση ή όχι. Αυτοί που ανεβάζουν την ιατρική από εμπειρική επιστήμη, όπως ήταν από τα χρόνια του Ιπποκράτη, σε συγκεκριμένη, καθώς έχουν την επιστημοσύνη να μετράνε με ακρίβεια, «ποσοτικά» την αρρώστια. Τις αλλαγές στη βιοχημεία του σώματος και ακόμα περισσότερο, μπορεί μέχρι και να αναδείξουν μια αρρώστια, που ούτε καν φαίνεται.
Δεν τους γνωρίζουμε, αλλά μας γνωρίζουν πιο μέσα από όλους. Ιστό-ιστό.
Τονίζουμε την ενσυναίσθηση ή όχι ενός γιατρού, αλλά δεν συνειδητοποιούμε την «ενσυναίσθηση» των γιατρών του εργαστηρίου, οι οποίοι από το «μερικό» έχουν αναφορά στο όλον μας.
Ενας πολύ αγαπημένος μου επιστήμων, μου είπε μια ιστορία.
«Μια φορά την εβδομάδα στην Αμερική κάναμε ένα συμβούλιο για ένα περιστατικό που είχε καταλήξει. Σαν μια εργασία, μελέτη, που μας χάριζε πείρα για το επόμενο περιστατικό. Ξέρεις ποιος μιλούσε τελευταίος; Ο/η παθολογοανατόμος που είχε ξαναμελετήσει τον ιστό. Και έδινε, αρκετές φορές, μια άλλη διάσταση στο γιατί κατέληξε ο ασθενής. Εκεί συνειδητοποιούσες ότι μπορεί, στην αγωνία σου να τον σώσεις, να “τον κατέληξες”, από νεφρική ανεπάρκεια, για παράδειγμα, λόγω των φαρμάκων».
Μου είχε αποκαλύψει και κάτι άλλο. «Πάντα ασυναίσθητα, υπήρχε μια “αφελής” βαθμίδωση απόδοσης σεβασμού. Ο χειρουργός θεωρούσε χαμηλότερο τον παθολόγο, εκείνος τον απεικονιστή, τον εργαστηριακό γιατρό, τον νοσηλευτή και πάει λέγοντας. Είναι αφελές. Πρέπει να καταργηθεί μέσα μας. Ολοι είναι χρήσιμοι κρίκοι στη σύγχρονη ιατρική. Μόνο έτσι περπατάς πέρα από την εμπειρική».
Η τραγωδία του κορονοϊού στα θετικά που ξεσέρνει –δεν υπάρχει τραγικό που να μη φιλοδωρεί την ανθρωπότητα και με λαμπρά θετικά– μας στρέφει το βλέμμα στη σημαντικότητα της έρευνας και την ανάδειξη του ερευνητή. Αυτοί που, εν προκειμένω, μελετάνε το PCR, δηλαδή τον μοριακό προσδιορισμό του (κάθε) ιού άρα, στην ουσία, μας φωτίζουν με το γενετικό του υλικό. Οι άνθρωποι των «μείον» ορόφων, -2, -3. Χωρίς αίσθηση μέρας ή νύχτας, παρά ένα συνεχές «Μα πότε νύχτωσε;».
Ειρωνικό ακούγεται… Αναρωτιούνται «Μα πότε νύχτωσε;», αυτοί, που μας χαρίζουν ξημέρωμα.
«Tomorrow is an other day» για την επιστήμη. Πάντα καλύτερη από την προηγούμενη. Αλλά...
πόσες μέρες χρειάστηκαν στα εργαστήρια…
ΥΓ. Μέρα γενεθλίων μου. Αυτό το κείμενο, με ενσυνείδητη ευγνωμοσύνη. Κι ας άργησε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου