Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ
Η ανακοινωμένη από τον ίδιο τον πρωθυπουργό επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια, στα δυτικά της ηπειρωτικής Ελλάδας μάλιστα με προσδιορισμένο ως νότιο άκρο το Ταίναρο (το μεσαίο από τα νότια ακρωτήρια της Πελοποννήσου) πέρα από καθαυτή την εξέλιξη, αποτελεί ένα ακόμη δείγμα της μετακίνησης της κυβέρνησης από τη γραμμή της αναμονής στην ενεργοποίηση όλων των δυνατοτήτων που δίνει το Διεθνές Δίκαιο, σε συνέχεια, μάλιστα, των συμφωνιών για ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο.
Η ανακοινωμένη από τον ίδιο τον πρωθυπουργό επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια, στα δυτικά της ηπειρωτικής Ελλάδας μάλιστα με προσδιορισμένο ως νότιο άκρο το Ταίναρο (το μεσαίο από τα νότια ακρωτήρια της Πελοποννήσου) πέρα από καθαυτή την εξέλιξη, αποτελεί ένα ακόμη δείγμα της μετακίνησης της κυβέρνησης από τη γραμμή της αναμονής στην ενεργοποίηση όλων των δυνατοτήτων που δίνει το Διεθνές Δίκαιο, σε συνέχεια, μάλιστα, των συμφωνιών για ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο.
Μετά τις ανακοινώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη, η φυσιολογική εξέλιξη είναι αρχικά η κατάθεση ενός νομοσχεδίου με το οποίο θα ανακοινώνονται οι γραμμές βάσης από τις οποίες αρχίζουν να μετρούν τα 12 μίλια αιγιαλίτιδας ζώνης (ή χωρικών υδάτων). Οι γραμμές βάσης ενώνουν τα χερσαία άκρα που οριοθετούν έναν κόλπο ο οποίος «κλείνει» (μετατρέπεται δηλαδή σε ζώνη απόλυτης κυριαρχίας), με αποτέλεσμα τα 12 ναυτικά μίλια να μετρούν από εκεί και όχι από την ξηρά. Με βάση τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού, αυτό σημαίνει «κλείσιμο» κόλπων όπως ο Αμβρακικός, ο Κορινθιακός και ο Μεσσηνιακός (από το Ταίναρο έως τη νησίδα Βενετικό). Εν συνεχεία, αφού ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, τότε θα είναι έτοιμο το νομοσχέδιο για την επέκταση από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια.
Η επιλογή της κυβέρνησης να προχωρήσει ως το Ταίναρο, αν και ο κ. Μητσοτάκης επιφυλάχθηκε για επέκταση και στην υπόλοιπη επικράτεια, αποτελεί ένδειξη της βούλησης της Αθήνας σε αρχική φάση να μην προχωρήσει δυτικότερα προς περιοχές που θεωρούνται ως ευρισκόμενες στο Αιγαίο πέλαγος, κάτι που– όπως είναι γνωστό – η Τουρκική Εθνοσυνέλευση έχει περιγράψει ως «αιτία πολέμου» (Casus Belli) ήδη από το 1996. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση επιλέγει συνειδητά την τμηματική επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης, αφήνοντας προς το παρόν περιθώρια για διαπραγματεύσεις, εφόσον, βεβαίως, αυτές προχωρήσουν.
Η επιλογή της κυβέρνησης να προχωρήσει ως το Ταίναρο, αν και ο κ. Μητσοτάκης επιφυλάχθηκε για επέκταση και στην υπόλοιπη επικράτεια, αποτελεί ένδειξη της βούλησης της Αθήνας σε αρχική φάση να μην προχωρήσει δυτικότερα προς περιοχές που θεωρούνται ως ευρισκόμενες στο Αιγαίο πέλαγος, κάτι που– όπως είναι γνωστό – η Τουρκική Εθνοσυνέλευση έχει περιγράψει ως «αιτία πολέμου» (Casus Belli) ήδη από το 1996. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση επιλέγει συνειδητά την τμηματική επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης, αφήνοντας προς το παρόν περιθώρια για διαπραγματεύσεις, εφόσον, βεβαίως, αυτές προχωρήσουν.
Η προηγούμενη βερσιόν τμηματικής επέκτασης, εκείνη του Νίκου Κοτζιά (όπως είχε ανακοινωθεί από τον ίδιο κατά την τελετή παράδοσης του υπουργείου τον Οκτώβριο του 2018), έφθανε ως τα Κύθηρα και είχε καταλάβει εξαπίνης τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα.
Η επιλογή του Ταινάρου φαίνεται ότι γίνεται με βάση την γεωγραφική πραγματικότητα αλλά και τις συμφωνίες της χώρας. Ως Αιγαίο πέλαγος νοείται ότι βρίσκεται ανατολικά της γραμμής από τον Κάβο-Μαλέα και τα Κύθηρα, βόρεια της Κρήτης και δυτικά της Ρόδου, Κάσου Καρπάθου. Θα ήταν προβληματική μια απεικόνιση επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης από τα 6 στα 12 ν.μ. μόνο στα δυτικά των Κυθήρων. Επιπλέον έως το Ταίναρο η επέκταση είναι κατοχυρωμένη προς δυσμάς, καθώς με βάση και αυτό το ακρωτήριο έγινε το ανατολικό άκρο της οριοθέτησης ΑΟΖ (1977) και υφαλοκρηπίδας (2020) με την Ιταλία.
Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης διευκρίνισε ότι όπου η απόσταση μεταξύ των ακτών είναι μικρότερη των 24 μιλίων, τότε εφαρμόζεται αναγκαστικά η αρχή της μέσης γραμμής, δηλαδή του μέσου της απόστασης ανάμεσα στις ελληνικές και άλλες αντικείμενες ακτές. Αυτή η αναφορά «φωτογραφίζει» την Αλβανία, η οποία επικαλούμενη την ουσιαστική παύση της λειτουργίας του συνταγματικού δικαστηρίου της χώρας, δεν προχωρά σε καμία οριοθέτηση με την Ελλάδα, ήδη από το 2009. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας αναλαμβάνει την ειδική αυτή αποστολή αν και υπό τις παρούσες, αντικειμενικές συνθήκες, η επιτυχία της παραμένει εξαιρετικά αμφίβολη. Ωστόσο εκτιμάται ότι στο βόρειο άκρο της περιοχής που ανακοινώθηκε περιλαμβάνεται και η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα Διαπόντια νησιά, βόρεια της Κέρκυρας.
Η ανακοίνωση της τμηματικής επέκτασης ευλόγως φέρνει στην επιφάνεια και την διχογνωμία που υπάρχει για την αναγκαιότητά της. Η ίδια η ΝΔ αποτελεί ένα κόμμα βαθιά διχασμένο ως προς την ανάγκη η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης να γίνει τμηματικά και όχι σε ολόκληρη την επικράτεια, καθώς κάτι τέτοιο θα αποτελούσε έμμεση επιβεβαίωση της τουρκικής θεωρίας ότι το Αιγαίο αποτελεί μια θάλασσα ειδικών συνθηκών. Η κυβέρνηση θα διασκεδάσει αυτές τις εντυπώσεις, καθώς στο νόμο θα περιλαμβάνεται σαφής αναφορά στο δικαίωμα επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης και στο Αιγαίο από τα 6 στα 12 ν.μ.
Ωστόσο ο συμβολισμός της κίνησης του κ. Μητσοτάκη είναι...
Ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης διευκρίνισε ότι όπου η απόσταση μεταξύ των ακτών είναι μικρότερη των 24 μιλίων, τότε εφαρμόζεται αναγκαστικά η αρχή της μέσης γραμμής, δηλαδή του μέσου της απόστασης ανάμεσα στις ελληνικές και άλλες αντικείμενες ακτές. Αυτή η αναφορά «φωτογραφίζει» την Αλβανία, η οποία επικαλούμενη την ουσιαστική παύση της λειτουργίας του συνταγματικού δικαστηρίου της χώρας, δεν προχωρά σε καμία οριοθέτηση με την Ελλάδα, ήδη από το 2009. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας αναλαμβάνει την ειδική αυτή αποστολή αν και υπό τις παρούσες, αντικειμενικές συνθήκες, η επιτυχία της παραμένει εξαιρετικά αμφίβολη. Ωστόσο εκτιμάται ότι στο βόρειο άκρο της περιοχής που ανακοινώθηκε περιλαμβάνεται και η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα Διαπόντια νησιά, βόρεια της Κέρκυρας.
Η ανακοίνωση της τμηματικής επέκτασης ευλόγως φέρνει στην επιφάνεια και την διχογνωμία που υπάρχει για την αναγκαιότητά της. Η ίδια η ΝΔ αποτελεί ένα κόμμα βαθιά διχασμένο ως προς την ανάγκη η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης να γίνει τμηματικά και όχι σε ολόκληρη την επικράτεια, καθώς κάτι τέτοιο θα αποτελούσε έμμεση επιβεβαίωση της τουρκικής θεωρίας ότι το Αιγαίο αποτελεί μια θάλασσα ειδικών συνθηκών. Η κυβέρνηση θα διασκεδάσει αυτές τις εντυπώσεις, καθώς στο νόμο θα περιλαμβάνεται σαφής αναφορά στο δικαίωμα επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης και στο Αιγαίο από τα 6 στα 12 ν.μ.
Ωστόσο ο συμβολισμός της κίνησης του κ. Μητσοτάκη είναι...
κατά κύριο λόγο πολιτικός. Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο ενός γεωπολιτικού κυκλώνα και σε λίγες εβδομάδες, μπορεί να τίθενται υπό αίρεση βεβαιότητες δεκαετιών.
Ό,τι μπορούσε μέχρι χθες να περιμένει για άλλη μια δεκαετία, σήμερα αποτελεί προτεραιότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου