Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ
Αρχισα να διαβάζω το βιβλίο του Τζον Μπόλτον, του πάλαι ποτέ συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου Τραμπ. Και μετά προσπάθησα να φανταστώ τι θα συμβεί στον Λευκό Οίκο αν ξεσπάσει μια ελληνοτουρκική κρίση μέχρι το τέλος του 2020.
Οι ιστορίες που είχα ακούσει έως τώρα για το πώς αντιλαμβάνεται και χειρίζεται τα θέματα εξωτερικής πολιτικής ο Αμερικανός πρόεδρος είναι από αστείες έως εξαιρετικά ανησυχητικές.
Οταν επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο ως πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε, ως είθισται, τα ζητήματα που απασχολούν την Ελλάδα σε σχέση με την Τουρκία. Αναφέρθηκε στην απειλή στο Αιγαίο, στην κλιμάκωση της έντασης και στο Κυπριακό. Το σχόλιο του Τραμπ ήταν κάτι του τύπου «ο Ερντογάν είναι καλός τύπος. Είναι εξαιρετικός για business. Γιατί δεν κάνετε ένα deal μαζί του;». Ηταν σαφές ότι δεν είχε μεγάλη διαφορά στο μυαλό του αν η συζήτηση αφορούσε την κατασκευή ενός ξενοδοχείου στην Κωνσταντινούπολη ή ένα ευαίσθητο θέμα εθνικής κυριαρχίας μιας χώρας.
Οταν πάλι ο επόμενος πρωθυπουργός που επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο εξήγησε την εθνική κόκκινη γραμμή σε περίπτωση που η Τουρκία αποφασίσει να κάνει έρευνες εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας, η απάντηση αιφνιδίασε όσους κάθονταν στο μεγάλο τραπέζι. «Καμιά φορά δεν είναι κακή ιδέα να ωθήσετε τα πράγματα στα άκρα πριν υπάρξει μια συμφωνία. Εγώ το κάνω συνέχεια», ήταν μέσες-άκρες το σχόλιο του προέδρου. Χρειάσθηκε να παρέμβει ένας άλλος Αμερικανός αξιωματούχος, ο οποίος εξήγησε ότι ένα στρατιωτικό επεισόδιο στην Ανατολική Μεσόγειο δεν είναι αστείο, γιατί μπορεί εύκολα να αποσταθεροποιήσει όλη την περιοχή.
Διαβάζοντας το βιβλίο του Μπόλτον, που δεν είναι γνωστός ως «περιστερά» σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, αντιλαμβάνεσαι ότι το μυαλό του Τραμπ δουλεύει με τον ίδιο ανορθόδοξο ή παράλογο τρόπο σε όλα τα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Αλλάζει γνώμη, θυμώνει, κάνει προσωπικά deals, αγνοεί και αδειάζει συστηματικά τους συμβούλους του, απεχθάνεται το βαθύ κράτος της Ουάσιγκτον. Με άλλα λόγια, οι παραδοσιακοί μηχανισμοί της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής έχουν καταρρεύσει και τίποτα δεν είναι όπως... παλιά.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά;
Οτι η περίοδος που διανύουμε θυμίζει το 1974, γιατί και τότε υπήρχε ένα κενό εξουσίας στις ΗΠΑ. Τώρα, όμως, τα πράγματα είναι πιο επικίνδυνα και...
θα είναι για μερικούς μήνες ακόμη.
Αν συμβεί κάτι σοβαρό στο Αιγαίο ή νοτίως της Κρήτης, κανείς δεν ξέρει σε ποιον πρέπει να τηλεφωνήσει στην Ουάσιγκτον και τι θα απαντήσει ο όποιος συνομιλητής στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Μεσαίοι αξιωματούχοι και τα μέλη του Κογκρέσου θα παίξουν τον ρόλο τους, αλλά οι αποφάσεις λαμβάνονται στον Λευκό Οίκο.
Εμπειροι χειριστές των ελληνοαμερικανικών σχέσεων θεωρούν ότι ο υπουργός Εξωτερικών Πομπέο θα θελήσει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια τέτοια κρίση. Το εικάζουν όμως, δεν το ξέρουν με βεβαιότητα. Γιατί ακριβώς αυτή την εποχή κανείς δεν μπορεί να κάνει καμία πρόβλεψη για το πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις στην Ουάσιγκτον. Και αν έχει αμφιβολία, ας διαβάσει τον Μπόλτον!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου