Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ
Οταν ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, με την εμφάνιση της πανδημίας του κορωνοϊού, αναφέρθηκε στην «ανοσία της αγέλης», η ανθρωπότης εφρύαξε με τον κυνισμό του. Ηταν μια τοποθέτηση αψυχολόγητη και πρόωρη. Στην πράξη βέβαια, την «ανοσία της αγέλης» μάχονται να εξασφαλίσουν οι ερευνητές με ένα εμβόλιο. Αλλά έως ότου αντιμετωπισθεί ο ιός και προκειμένου να επιτευχθεί περιορισμός της διασποράς του, για να σωθούν ανθρώπινες ζωές, έγινε χρήση εργαλείου, που κάποιοι με αποστροφή χαρακτηρίζουν «τρόμο της αγέλης».
Σε χώρες όπου είναι εδραιωμένες εδώ και δύο αιώνες οι αντιλήψεις του φιλελευθερισμού, διατυπώνονται ανησυχίες για τον περιορισμό των ελευθεριών του ατόμου και την εκ νέου επιβεβαίωση της κρατικής ισχύος. Αυτή η τάση εμφανίζεται με ιδιαίτερη ένταση στις ΗΠΑ.
Μόνον που η ρήση του Αμερικανού διανοητή Χένρι Θόρο ότι «η καλύτερη κυβέρνηση είναι αυτή που κυβερνά λιγότερο» δεν έχει δογματική ισχύ. Στην εποχή της μαζικής δημοκρατίας, τα πλήθη πειθαρχούν μόνον διά της κρατικής ισχύος και της βίας. Κράτος και Βία ονομάζονταν οι δύο που συνέλαβαν τον Προμηθέα και τον οδήγησαν στον Ηφαιστο, μας λέει ο Αισχύλος.
Εκ των πραγμάτων, βέβαια, η «αγέλη» έχει ανάγκη «ποιμένος» και αυτό εξηγεί το γεγονός ότι όποιος τυχαίνει να ηγείται ενός έθνους, σε περιόδους κρίσεως, έχει τη στήριξη των πολιτών, ανεξαρτήτως εάν είναι άξιος ή όχι της εμπιστοσύνης τους.
Ο Κινέζος δικτάτωρ Μαο Τσετούγκ, θυμοσοφών όπως ενίοτε συνήθιζε, κάποτε απεφάνθη πως όταν το λιοντάρι λείπει από το δάσος, τότε τον ρόλο του αναλαμβάνει ο πίθηκος. Μόνον που επί της ουσίας δεν κάνει την παραμικρή διαφορά, διότι σύμβολο ακολουθεί η «αγέλη».
Ανησυχίες διατυπώνονται για τον «ψηφιακό ολοκληρωτισμό» που διεισδύει στην ιδιωτική ζωή του ατόμου. Εχουν περάσει, ωστόσο, πολλά χρόνια από την εποχή που κάποιος αγόραζε ένα εισιτήριο τρένου δίχως να αναγράφεται το όνομά του σε αυτό, και έφτανε λόγου χάρη στη Ζυρίχη, και οι μόνοι που το γνώριζαν ήταν η οικογένεια και οι φίλοι του.
Σήμερα, από τη στιγμή που εκδίδει κάποιος ηλεκτρονικά ένα εισιτήριο, η πληροφορία υπάρχει και είναι ανιχνεύσιμη. Οπως και το ξενοδοχείο όπου θα μείνει, ακόμη και η ώρα που θα απολαύσει έναν καφέ στο Odeon, εάν κάνει χρήση της πιστωτικής του κάρτας. Μόνον που ουδείς θα ασχοληθεί με τους κοινούς ανθρώπους και ως εκ τούτου είμαστε μάλλον ασφαλείς.
Ας δώσει ο Θεός, λοιπόν, να περάσει αυτή η δοκιμασία, να συναντήσουμε ξανά φίλους και συγγενείς και...
Οταν ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, με την εμφάνιση της πανδημίας του κορωνοϊού, αναφέρθηκε στην «ανοσία της αγέλης», η ανθρωπότης εφρύαξε με τον κυνισμό του. Ηταν μια τοποθέτηση αψυχολόγητη και πρόωρη. Στην πράξη βέβαια, την «ανοσία της αγέλης» μάχονται να εξασφαλίσουν οι ερευνητές με ένα εμβόλιο. Αλλά έως ότου αντιμετωπισθεί ο ιός και προκειμένου να επιτευχθεί περιορισμός της διασποράς του, για να σωθούν ανθρώπινες ζωές, έγινε χρήση εργαλείου, που κάποιοι με αποστροφή χαρακτηρίζουν «τρόμο της αγέλης».
Σε χώρες όπου είναι εδραιωμένες εδώ και δύο αιώνες οι αντιλήψεις του φιλελευθερισμού, διατυπώνονται ανησυχίες για τον περιορισμό των ελευθεριών του ατόμου και την εκ νέου επιβεβαίωση της κρατικής ισχύος. Αυτή η τάση εμφανίζεται με ιδιαίτερη ένταση στις ΗΠΑ.
Μόνον που η ρήση του Αμερικανού διανοητή Χένρι Θόρο ότι «η καλύτερη κυβέρνηση είναι αυτή που κυβερνά λιγότερο» δεν έχει δογματική ισχύ. Στην εποχή της μαζικής δημοκρατίας, τα πλήθη πειθαρχούν μόνον διά της κρατικής ισχύος και της βίας. Κράτος και Βία ονομάζονταν οι δύο που συνέλαβαν τον Προμηθέα και τον οδήγησαν στον Ηφαιστο, μας λέει ο Αισχύλος.
Εκ των πραγμάτων, βέβαια, η «αγέλη» έχει ανάγκη «ποιμένος» και αυτό εξηγεί το γεγονός ότι όποιος τυχαίνει να ηγείται ενός έθνους, σε περιόδους κρίσεως, έχει τη στήριξη των πολιτών, ανεξαρτήτως εάν είναι άξιος ή όχι της εμπιστοσύνης τους.
Ο Κινέζος δικτάτωρ Μαο Τσετούγκ, θυμοσοφών όπως ενίοτε συνήθιζε, κάποτε απεφάνθη πως όταν το λιοντάρι λείπει από το δάσος, τότε τον ρόλο του αναλαμβάνει ο πίθηκος. Μόνον που επί της ουσίας δεν κάνει την παραμικρή διαφορά, διότι σύμβολο ακολουθεί η «αγέλη».
Ανησυχίες διατυπώνονται για τον «ψηφιακό ολοκληρωτισμό» που διεισδύει στην ιδιωτική ζωή του ατόμου. Εχουν περάσει, ωστόσο, πολλά χρόνια από την εποχή που κάποιος αγόραζε ένα εισιτήριο τρένου δίχως να αναγράφεται το όνομά του σε αυτό, και έφτανε λόγου χάρη στη Ζυρίχη, και οι μόνοι που το γνώριζαν ήταν η οικογένεια και οι φίλοι του.
Σήμερα, από τη στιγμή που εκδίδει κάποιος ηλεκτρονικά ένα εισιτήριο, η πληροφορία υπάρχει και είναι ανιχνεύσιμη. Οπως και το ξενοδοχείο όπου θα μείνει, ακόμη και η ώρα που θα απολαύσει έναν καφέ στο Odeon, εάν κάνει χρήση της πιστωτικής του κάρτας. Μόνον που ουδείς θα ασχοληθεί με τους κοινούς ανθρώπους και ως εκ τούτου είμαστε μάλλον ασφαλείς.
Ας δώσει ο Θεός, λοιπόν, να περάσει αυτή η δοκιμασία, να συναντήσουμε ξανά φίλους και συγγενείς και...
ας παρακάμψουμε προσώρας άγχη πολυτελείας.
Καιρός του επιβιώνειν σήμερα. Αυτόν τον κόσμο δημιουργήσαμε και θα υποστούμε τις συνέπειες, αρνητικές και θετικές αδιακρίτως.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου