ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΔΙΕΘΝΗ ΣΟΥΡΓΕΛΟΚΑΘΑΡΜΑΤΑ: Μπόρις, στην αγέλη σου…

Της ΡΕΑΣ ΒΙΤΑΛΗ

Τι μου λες; Θετικός στον ιό ο Μπόρις Τζόνσον; 

Χτυπάει και θεούς; 

 Ε, ας περιμένει την ίασή του μέσω της ανοσίας της αγέλης. Ας του επιτρέψει η ανθρωπότητα να συμμετέχει στο πείραμα που σχεδίαζε για τους θνητούς του, τους φθαρτούς, αυτός, ο επίγειος, αθάνατος Θεός. 

Αν με ρωτήσεις πού χτυπάει συγχρόνως, πού στοχεύει σαρκαστικά σαδιστικά ο κορονοϊός, θα σου πω στην υπεροψία.  

Πόσο απολίτιστα είχε ψευτοψηλώσει ο πολιτισμένος κόσμος!  

Τόσο ανεμπόδιστος που παρελαύνει ο στυγνός, καθαρός καπιταλισμός, καβάλα στ’ άλογο! Χωρίς προσχήματα. 

Κι ήρθε ένας άτιμος ιός να μας πει, να μας γεμίσει το σύμπαν ερωτηματικά… Είμαστε τόσο ψηλοί, τεράστιοι, ανίκητοι όσο νομίζουμε; 

Με σιχασιά παρακολουθώ τους εμβληματικούς λαϊκιστές ηγέτες: Τραμπ, Τζόνσον. Το δίδυμο της υπεροψίας. 

Η αρρώστια, σας το έχω ξαναπεί, δεν σε κάνει καλύτερο άνθρωπο. Την αλήθεια σου ξεμπροστιάζει. 

Ο λαϊκισμός είναι μάστιγα. Η αναίδειά του, η αποκοτιά του, η βαθιά αμορφωσιά του, ξεμπροστιάζεται.  

«Ανοσία της αγέλης»… Τεμαχίστε, λέξη λέξη, όπως το κρέας ο χασάπης. Πίσω από έναν επιστημονικό όρο, πόση έπαρση, πόση απογείωση! Η εποχή που χάθηκαν τα προσχήματα. Χάθηκαν τα φίλτρα του μυαλού, τα φρένα του στόματος. 

«Θέλω την επανεκκίνηση της οικονομίας πριν από το Πάσχα» είπε ο Ντόναλντ. Θέλε, παλικάρι μου! 

«Θα ακολουθήσουμε την τακτική ανοσία της αγέλης» είπε ο Μπόρις. Δεν θέλω να σε τρομάξω… Είσαι και συ αγέλη, Μπόρις! Μπορείς να λες και αυτά ακόμα για τα οποία θα έπρεπε να ντρέπεσαι. Θα με ειρωνευτείς… Δεν έχουν γίνει, ρε Ρέα, εγκλήματα στην ανθρωπότητα;  

Αλίμονο. Τυχεροί να απολαμβάνουμε την περισσότερη δημοκρατία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Και που γράφω αυτό το κείμενο… Και που θα συμπορευτούμε στο φτύσιμο… Αλλά τόσο, που εξέλιπαν ο δισταγμός, η ντροπή. Τόσα φέρετρα που περνάνε καθημερινά μπροστά στα μάτια μας!.. Ακόμα να σκεφτούν; Ακόμα να ψυχανεμιστούν; Ακόμα να μάθουν; 

Πόσα χρόνια σχεδιάζει και οργανώνεται η Ελβετία, το ασφαλές καταφύγιο, για πυρηνικό πόλεμο; Εμείς θα πεθαίναμε, εκείνοι θα επιζούσαν; Κι ήρθε ένας ιός… Ενας ιός… Και πάνε στράφι όλα τα καταφύγια… 

Γιατί...

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ - ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Ο άνθρωπος σχεδιάζει και ο Θεός γελά

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Γράφει ο Χαρίδημος Κ. Τσούκας
Καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κύπρου και Warwick.
(www.htsoukas.com)

Η πανδημία του κορωνοϊού μας θύμισε κάτι που γνωρίζουμε καλά: η ζωή είναι γεμάτη αβεβαιότητα· το απροσδόκητο καραδοκεί. Εχουμε δει γονείς να κηδεύουν τα παιδιά τους, πλούσιους που επτώχευσαν, ανθρώπους να χάνουν τα πάντα σε μια μέρα (το 1974 δεν είναι μακρινή ανάμνηση για τον κυπριακό ελληνισμό).

Πώς τα βγάζουμε πέρα;  

Οσο μπορούμε, προσέχουμε και προγραμματίζουμε. Ξέρουμε, όμως, ότι δεν μπορούμε να τα προβλέψουμε όλα, ούτε μπορούμε να κάνουμε κάτι για όλα. 

Υπάρχουν «γνωστοί άγνωστοι» παράγοντες (γνωρίζουμε τι δεν γνωρίζουμε, π.χ. πότε θα εκδηλωθεί η επόμενη χρηματοοικονομική κρίση) και «άγνωστοι άγνωστοι» παράγοντες (δεν γνωρίζουμε τι δεν γνωρίζουμε, π.χ. σπάνια και απροσδόκητα γεγονότα όπως μια πανδημία) που αναστατώνουν, όταν δεν τερματίζουν, τη ζωή μας.  

Η σοφία έγκειται στο να ξέρουμε τι μπορούμε να επηρεάσουμε και πότε. 

Ο ρασιοναλιστής θέλει εμμονικά να εξαλείψει την αβεβαιότητα. 

Ο στοχαστικός έχει μάθει να διαλέγεται με αυτή: με ό,τι δεν μπορούμε να ελέγξουμε, συμβιώνουμε.

Γνωρίζουμε βιωματικά ότι η παγκοσμιοποίηση εντείνει την αβεβαιότητα – ατομική και συλλογική. Οσο πιο πολλοί «παίκτες» διασυνδέονται με όλο και περισσότερους τρόπους σε ένα σύστημα, τόσο πιο σύνθετο αυτό γίνεται: οι αλληλεπιδράσεις πυκνώνουν, η τυχαιότητα αυξάνεται, και, συνεπώς, η αβεβαιότητα ενισχύεται. Σε μια λαϊκή αγορά στο μακρινό Γουχάν της Κίνας μεταδίδεται για πρώτη φορά ο κορωνοϊός· τέσσερις μήνες μετά, το ένα τρίτο της ανθρωπότητας έχει τεθεί σε καραντίνα!
Στοχαστική διαχείριση

Η διαχείριση της αβεβαιότητας είναι μείζον θέμα για έναν κυβερνήτη. Για να διαχειριστεί αποτελεσματικά το απροσδόκητο, πρέπει να το χειριστεί στοχαστικά, το οποίο θα πει:  

Πρώτον, να εντοπίσει μια επερχόμενη κρίση εν τω γεννάσθαι για να την αποτρέψει· 

Δεύτερον, αν δεν το καταφέρει, να μεριμνήσει για την αναχαίτισή της· 

Τρίτον, στο μέτρο που η κρίση διογκώνεται, να εστιάσει στην ανθεκτικότητα του συστήματος.

Οι δυτικές χώρες υποτίμησαν την εμφάνιση του κορωνοϊού στην Κίνα. Συνέβαλαν η γεωγραφική απόσταση, η δυτική αυταρέσκεια και η δυσκολία των φιλελεύθερων δημοκρατιών να λαμβάνουν επώδυνα μέτρα χωρίς αναντίρρητα προφανή λόγο. Η Ε.Ε. δεν επέδειξε την απαιτούμενη ετοιμότητα – κάθε κρίση αναδεικνύει το χρόνιο πρόβλημα συλλογικής δράσης που την ταλανίζει. Μερικές κυβερνήσεις, όπως η βρετανική και η αμερικανική, δεν υιοθέτησαν μια συνεκτική ερμηνεία, οπότε η δράση τους ήταν ασταθής – έχασαν χρόνο. Ο πρόεδρος Τραμπ λ.χ. θεώρησε αρχικά ότι η κρίση του κορωνοϊού είναι επινόηση των πολιτικών αντιπάλων του, μετά είπε ότι ο κορωνοϊός θα «φύγει σαν θαύμα τον Απρίλιο», κατόπιν πήρε κάποια έκτακτα μέτρα και, στη συνέχεια, υπόσχεται τη σύντομη χαλάρωσή τους! Αντε να βρεις άκρη.

Η τάση είναι οι δημοκρατικές κυβερνήσεις να ανταποκρίνονται αδύναμα σε «αδύναμα μηνύματα» – μηνύματα που κρίνουν ότι δεν τις αφορούν άμεσα. 

Η στοχαστική διαχείριση επιβάλλει το αντίθετο: να συνειδητοποιούν τη βαθύτερη σημασία των «αδύναμων μηνυμάτων» και να ενεργούν αναλόγως.  

Μερικές ασιατικές χώρες (Σιγκαπούρη, Ταϊβάν, Νότια Κορέα) το κατάφεραν. Γιατί; 

Διότι, για τις κυβερνήσεις τους, η νέα επιδημία δεν ήταν και τόσο νέα: είχαν ήδη την εμπειρία άλλων επιδημιών (SARS, MERS, H1N1) τα προηγούμενα χρόνια. Βρίσκονταν σε μεγαλύτερη εγρήγορση από τους εφησυχάζοντες δυτικούς.

Στο στάδιο της αναχαίτισης, ο κυβερνήτης αντιμετωπίζει το οξύ δίλημμα: να προστατεύσει τη δημόσια υγεία ή την οικονομία;  

Καταλαβαίνει ότι το δίλημμα, σε μια δημοκρατία, δεν μπορεί να απαντηθεί εύκολα, οπότε αναζητεί τη χρυσή τομή: ένα μείγμα μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας χωρίς να πληγεί πολύ η οικονομία. Η δοσολογία του μείγματος είναι δυναμική και εξαρτάται από τη στρατηγική που υιοθετείται: μετριασμός ή καταστολή;
Ο μετριασμός δίνει έμφαση στην «ανοσία της αγέλης» (να μολυνθεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού για να επέλθει ανοσία), προστατεύοντας την οικονομία. Οι νεκροί, όμως, από τις ευπαθείς ομάδες θα είναι πολλοί.

Η καταστολή (καθολικές απαγορεύσεις - lockdown) επιβάλλει την κοινωνική αποστασιοποίηση, οδηγώντας, πρόσκαιρα τουλάχιστον, την οικονομία σε ακινησία.
Αποστροφή στην απώλεια

Δεν είναι τυχαίο που η καταστολή αποδείχθηκε η κυρίαρχη στρατηγική. Ψυχολογικές μελέτες δείχνουν ότι, για τα άτομα, η «αποστροφή στην απώλεια» (loss aversion) είναι ισχυρότερη από την επιδίωξη του οφέλους: παίρνουμε μεγαλύτερα ρίσκα προκειμένου να αποφύγουμε το κακό σε σχέση με το ρίσκο να κερδίσουμε κάτι καλό.
Αυτή η τάση ενισχύεται στη δημοκρατία: η ισότητα των πολιτών και η διαλογικότητα της δημόσιας σφαίρας μάς επιβάλλουν ηθικά την προστασία των ευάλωτων – να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποτρέψουμε την απώλειά τους.

Η «αποστροφή στην απώλεια» κοστίζει, φυσικά· η οικονομία θα υποστεί ζημία. Αλλά ως συναισθηματικά (και όχι μόνο λογικά) όντα που είμαστε, το κόστος το αποδεχόμαστε. Οπως σωστά είπε ο Μπιλ Γκέιτς, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε τη ζωή μας κανονικά όσο άνθρωποι θα πεθαίνουν δίπλα μας. «Η οικονομική δυσπραγία είναι αντιστρέψιμη, ο θάνατος δεν είναι».  

Πειράματα δείχνουν ότι μόνο άτομα που έχασαν την ικανότητα να βιώνουν συναισθήματα σκέπτονται καθαρά υπολογιστικά-ωφελιμιστικά. Συναντάμε μερικούς τέτοιους, δυσάρεστα γραφικούς, τύπους στα αμερικανικά ΜΜΕ.
Περιορίζοντας τις φυσικές ανθρώπινες επαφές, οι καθολικές απαγορεύσεις απλοποιούν τη σύνθετη κοινωνική μορφολογία. Ενα απλοποιημένο σύστημα παράγει λιγότερη αβεβαιότητα. Η μόλυνση περιορίζεται και ελέγχεται καλύτερα. Η συλλογή πληροφοριών για τη διασπορά του ιού ενισχύει τη δυνατότητα αποτελεσματικής απόκρισης: οι φορείς εντοπίζονται, απομονώνονται και νοσηλεύονται. Στο μέτρο που τα μέτρα λαμβάνονται έγκαιρα, είναι πιο πιθανό να αποδώσει η καταστολή και να αντέξει το σύστημα υγείας. 

Η ανθεκτικότητα είναι δυναμική: εκτός από πόρους απαιτεί προσαρμοστικότητα και αυτενέργεια – και πίστη.

Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι η πανδημία θα τεθεί υπό έλεγχο. Παραδόξως, αποδεχόμενοι την αβεβαιότητα, είναι πιο πιθανό να την περιορίσουμε, εφόσον διατηρούμε έτσι την εγρήγορσή μας. Η αναγνώριση ότι βρισκόμαστε στο έλεος του Θεού δεν είναι μοιρολατρία αλλά συμφιλίωση με την τρωτότητά μας. 

Ο στοχαστικός άνθρωπος ξέρει ότι...

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ - ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Είμαστε έτοιμοι για τον επόμενο ιό;

ΠΡΟΣΕΞΤΕ ΤΟ...

Του ΠΕΡΙΚΛΗ ΔΗΜΗΤΡΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
 

Μη νομίζει κανείς πως είναι μόνο η πρόπολη του Σταμάτη Κραουνάκη και η κρέμα «Βυζαντινόν» του Κυριάκου Βελόπουλου. Μη νομίζει πως είναι μόνο εδώ. Στη Γαλλία, διαβάζω στις γαλλικές εφημερίδες, τα ψευδοφάρμακα που υποτίθεται πως προστατεύουν από τον κορωνοϊό κάνουν θραύση. Ο τρόπος, δηλαδή το Διαδίκτυο, είναι σχετικά νέος. Αλλά ο κανόνας είναι παλιός. ΄Οπου η επιστήμη σηκώνει ψηλά τα χέρια ή απλώς δεν έχει βρει ακόμη τις απαντήσεις, θα κάνουν πάντα πάρτι οι τσαρλατάνοι. Ακόμη κι εκεί που έλαμψε άλλοτε ο ορθός λόγος, κάποιοι θα φοβούνται και κάποιοι θα είναι έτοιμοι να εκμεταλλευτούν τον φόβο. Κάποιοι θα είναι επιρρεπείς στις θεωρίες συνωμοσίας, τις δοξασίες και τις προκαταλήψεις. Και κάποιοι θα βλέπουν αυτή τη ροπή των άλλων σαν πηγή κέρδους.

Το εμπόριο είναι τόσο επίμονο όσο η επιστήμη. Πάντα ήταν. Είναι, ας πούμε, αυτή η επιμονή στο εμπόριο των άγριων ζώων που γεννάει ιούς απέναντι στους οποίους ο άνθρωπος εμφανίζεται ευάλωτος. Και είναι ακριβώς αυτή η επιμονή που κάνει δύο επιστήμονες, και όχι τσαρλατάνους, να θέσουν ένα πολύ κρίσιμο ερώτημα: Είμαστε έτοιμοι για τον επόμενο ιό; 

Ο ένας είναι ο Τζάρεντ Ντάιαμοντ, βιολόγος, ανθρωπολόγος και συγγραφέας του βραβευμένου «Όπλα, μικρόβια και ατσάλι» που κυκλοφόρησε και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κάτοπτρο. Ο άλλος είναι ο λοιμωξιολόγος Νέιθαν Γουλφ.  

Μα γιατί, γράφουν στην Ουάσινγκτον Ποστ, να ασχοληθούμε με τον επόμενο ιό όταν αυτός είναι ακόμη εδώ;  

Επειδή, απαντούν, την εποχή του SARS, το 2004, δεν σκέφτηκε κανένας τον επόμενο ιό. Και ο επόμενος ιός ήρθε.

Θα μπορούσε να το προβλέψει κανείς και χωρίς να παριστάνει τον Νοστράδαμο. Ο ιός θα ερχόταν. Και θα ερχόταν όχι επειδή πλησιάζει το τέλος του κόσμου, αλλά επειδή ο κορωνοϊός και ο SARS, αλλά και το Aids, ο ΄Εμπολα ή ο Μάρμπουργκ, ο ευρωπαίος ξάδελφος του ΄Εμπολα, έχουν κάτι κοινό. Όλοι τους, μεταδίδονται στον άνθρωπο από τα ζώα. Κι όλα τα ζώα κυκλοφορούν στην αγορά.

Ο Ντάιαμοντ και ο Γουλφ μάς εξηγούν πως αυτός ο τρόπος μετάδοσης ονομάζεται στην επιστήμη τους zoonosi.

Μας υπενθυμίζουν ακόμη πως ο SARS πέρασε από τα ζώα στον άνθρωπο στην κινεζική αγορά των άγριων ζώων. Και μάλλον δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Στην Κίνα είναι αμέτρητα τα παζάρια των άγριων ζώων, ζωντανών ή νεκρών. Αν, λένε, ένας εξωγήινος ήθελε να ξεπαστρέψει την ανθρωπότητα δεν θα είχε παρά να φέρει σε επαφή όσο περισσότερους ανθρώπους με όσο περισσότερα ζώα γινόταν. Αλλά δεν θα χρειαζόταν να ψάξει και πολύ. Αρκεί να πήγαινε εκεί όπου γίνεται το εμπόριο των άγριων ζώων. Εκεί όπου το πλήθος είναι μεγάλο. Στην Κίνα.

Σε μια τέτοια κινεζική αγορά μεταδόθηκε ο SARS από τις κουκουβάγιες, που αυτές με τη σειρά τους τον είχαν κολλήσει από τις νυχτερίδες. Ο SARS ήρθε, αλλά ο συναγερμός δεν χτύπησε. Το εμπόριο των άγριων ζώων συνέχισε να ανθεί. Επίμονα. Η εμφάνιση ακόμη ενός ζωονόσου ιού, όπως ήταν ο SARS και ο MERS, ήταν ζήτημα χρόνου. Οι νυχτερίδες ήταν και πάλι η πηγή, το εμπόριο έκανε απλώς τα υπόλοιπα.
 

Αλλά αν τα καλά νέα είναι πως το κινεζικό καθεστώς απαγόρευσε το εμπόριο άγριων ζώων που οι Κινέζοι καταναλώνουν ως τροφή, τα κακά είναι πως δεν απαγόρευσε και το εμπόριο εκείνων που χρησιμοποιούν στην παραδοσιακή ιατρική. Το λέπι του παγκολίνου, για παράδειγμα, ενός μικρού θηλαστικού που τρέφεται με μυρμήγκια, χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική για πυρετούς, δερματικά και αφροδισιακά νοσήματα. Τα άγρια ζώα θεραπεύουν, ή έστω έτσι πιστεύουν οι Κινέζοι, πάσα νόσο.

Όπως αποδείχθηκε, δεν θεραπεύουν μόνο – αν θεραπεύουν. Παράγουν κιόλας.  

Τότε γιατί δεν απαγορεύεται και αυτό το εμπόριο; Απλό δεν είναι;  

Όχι και τόσο. Τηρουμένων των αναλογιών, θα ήταν σαν έπρεπε να απαγορευτεί στη Δύση το εμπόριο των τυριών ως πηγή επιδημιών. Θα μπορούσε και να γίνει. Αλλά το επίμονο εμπόριο θυμίζει πως τίποτε δεν είναι εύκολο.

Είμαστε έτοιμοι λοιπόν για τον επόμενο ιό;  

Δεν χρειάζεται να βιαστεί κανείς για να απαντήσει. Αξίζει όμως να συγκρατήσει λέξη προς λέξη αυτό που επισημαίνουν ο Τζάρεντ Ντάιαμοντ και ο Νέιθαν Γουλφ: 

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ο ιός που προειδοποιεί

Του ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ

Ο ιδρυτής της Microsoft και τώρα μέγας ευεργέτης, Μπιλ Γκέιτς, ως πραγματιστής, προειδοποίησε από το 2015 γι’ αυτά που ζούμε σήμερα. «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος μιας παγκόσμιας καταστροφής», είπε, «αν κάτι σκοτώσει πάνω από 10 εκατομμύρια ανθρώπους τις επόμενες δεκαετίες, πιθανότατα να είναι ένας ιδιαίτερα μολυσματικός ιός, παρά ένας πόλεμος. Δεν θα σκοτώνουν οι ρουκέτες, αλλά τα μικρόβια. Μία από τις αιτίες [που θα συμβεί αυτό] είναι ότι έχουμε επενδύσει τεράστια ποσά για την πυρηνική αποτροπή, αλλά έχουμε επενδύσει ελάχιστα σε ένα σύστημα που σταματά μια επιδημία. Δεν είμαστε έτοιμοι για την επόμενη επιδημία...» – (ομιλία στο Ted2015, Μάρτιος 2015).

Οταν τελειώσει τούτη η μαυρίλα θα κάνουμε τον απολογισμό. Πιθανότατα θα καταλήξουμε πως ο COVID-19 ήταν απλώς ένα ηχηρό καμπανάκι. Αυτός ο ιός είναι όσο μεταδοτικός χρειάζεται ώστε να αφυπνιστούν κοινωνίες και πολιτικές ηγεσίες για το πρόβλημα των πανδημιών, αλλά είναι ελάχιστα φονικός σε σχέση με άλλους ιούς που σάρωσαν την ανθρωπότητα. Αυτό σημαίνει ότι μετά τα μέτρα έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να προετοιμαστούμε για την επόμενη επιδημία, που μπορεί να είναι απολύτως καταστροφική για την ανθρώπινη ζωή.

Υπάρχουν δύο τρόποι να το κάνουμε αυτό: ο συντηρητικός και ο σοβαρός. 

Ο πρώτος είναι ανακλαστικός. Σε κάθε κίνδυνο τείνουμε να κλειστούμε στο καβούκι μας σε αυτά που νομίζουμε ότι μας προστατεύουν. Ετσι, κάποιοι ανακάλυψαν τη χρησιμότητα των συνόρων, λες και αυτά προστάτευσαν τα 30-60 εκατ. που χάθηκαν από την ισπανική γρίπη το 1918 και άλλοι ελεεινολογούν την παγκοσμιοποίηση.

Ο σοβαρός τρόπος προτάθηκε από τον Μπιλ Γκέιτς. Να φτιάξουμε μια παγκόσμια ιατρική δύναμη τύπου Delta που θα παρεμβαίνει εκεί όπου ξεκινάει το κακό. «Εχουμε εργαλεία», ιατρικής, επικοινωνιών, είπε σε εκείνη την ομιλία του, «το ΝΑΤΟ έχει μια κινητή ομάδα που μπορεί να παραταχθεί πολύ γρήγορα (...) αλλά αυτά τα εργαλεία πρέπει να μπουν σε ένα γενικό παγκόσμιο σύστημα υγείας. Και χρειαζόμαστε ετοιμότητα».

Αυτό είναι το λογικό. Αντί να τρέχουν κατόπιν εορτής 198 χώρες, να λαμβάνουν δραστικά μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας και «πάγωμα» της οικονομικής δραστηριότητας, αντί να μετράμε (μέχρι χθες) 475.879 επιβεβαιωμένα κρούσματα και να κλαίμε 21.367 νεκρούς, θα πρέπει η πλημμύρα της επιδημίας να σταματάει στην πηγή.

Γι’ αυτό, όμως, εκτός από τα εργαλεία που έχουμε απαιτείται και πολιτική βούληση. Την επόμενη φορά που θα ανιχνευθεί κάποιος ιός σε μια άγνωστη περιοχή, όπως η Γουχάν...

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ο κόσμος μας μετά την κρίση θα είναι διαφορετικός

Γράφει ο Γιώργος Παγουλάτος
Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, επισκέπτης καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης, γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ.


Ποια θα είναι η μορφή της κοινωνίας –και του κόσμου– όταν τα μέτρα περιορισμού χαλαρώσουν και, σιγά σιγά, σαν ερημίτες που νοστάλγησαν το φως, αρχίζουμε όλοι να βγαίνουμε από τα σπίτια μας;

Ο ανεπτυγμένος κόσμος και η Ευρώπη έζησαν οξείες κρίσεις στο πρόσφατο παρελθόν, τίποτα όμως σαν αυτό. Είναι ένας «πόλεμος», όπως πολλοί συμφωνούν να το ονομάζουν. Οπως κάθε πόλεμος, επιδιώκει να τελειώσει με νίκη και με τις λιγότερες δυνατές απώλειες για την επόμενη μέρα.

Το 1919 ο Κέυνς, στις «Οικονομικές συνέπειες της ειρήνης», διείδε το σαρωτικό κόστος της οικονομικής συντριβής των ηττημένων του πολέμου να ανοίγει τον δρόμο στην οικονομική κρίση, στον εθνικισμό, σε νέες συγκρούσεις.

Ο Κέυνς είναι ξανά πολλαπλά επίκαιρος. 

Κατ’ αρχάς διότι οι οικονομίες υφίστανται σαρωτικό πλήγμα, με ταυτόχρονη κατάρρευση της παραγωγής και της ζήτησης.

Οπως κάθε οικονομική κρίση, η συγκυρία αυτή ενεργοποιεί το κράτος, για να συγκρατήσει την πτώση της δραστηριότητας και των εισοδημάτων. Ελλείμματα και χρέος θα επιστρέψουν και θα δούμε σειρά άλλοτε κραταιών επιχειρήσεων να διασώζονται από τις κυβερνήσεις τους. Η προοπτική παρατεταμένης δημοσιονομικής λιτότητας μετά την κρίση, σε χώρες που μόλις εξήλθαν από την κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, δεν θα είναι χωρίς κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες.

Τώρα η Ε.Ε. έκανε ήδη αρκετά, σε μια κρίση όμως που απαιτεί ακόμα περισσότερα. 

Η ΕΚΤ εξέπεμψε αποφασιστικότητα, με ένα πρόγραμμα 750 δισ. (6% ΑΕΠ της Ευρωζώνης).  

Η Ε.Ε. ήρε αμέσως τους περιορισμούς του Συμφώνου Σταθερότητας και το Βερολίνο έσπευσε να εξασφαλίσει ότι ένα εκατομμύριο γερμανικές μάσκες θα έφταναν στην Ιταλία. Γενναία μέτρα τόνωσης εξαγγέλθηκαν από όλες τις κυβερνήσεις, με βαρύ δημοσιονομικό κόστος. Κάποιες οικονομίες (όπως η Γερμανία ή η Ολλανδία) έχουν το περιθώριο να το αντιμετωπίσουν, άλλες όχι.

Η Ιταλία θα βρεθεί με κρίση χρέους αμέσως μόλις εξέλθει από τη βαθιά ύφεση και την ανθρώπινη τραγωδία που σήμερα βιώνει. Εάν η Ευρώπη θέλει να αποτρέψει έναν νέο γύρο εσωτερικών συγκρούσεων και ανάδυσης του αντιευρωπαϊσμού και του εθνικισμού, δεν έχει την πολυτέλεια να αφήσει την Ιταλία μόνη της. Εάν η παρούσα συγκυρία, μια φυσική καταστροφή που πλήττει συμμετρικά την Ευρώπη, δεν είναι αρκετή για να συνενώσει τις ευρωπαϊκές χώρες σε μια κοινή ανάληψη υποχρεώσεων (ευρωομόλογο), τότε τίποτε δεν είναι.

Αλλά αυτή η κρίση απειλεί γενικότερα με παρόξυνση των διαιρέσεων. Είναι η πρώτη παγκόσμια κρίση στην οποία οι ΗΠΑ απουσιάζουν. Παρόμοιες πανδημίες στο παρελθόν (Aids, Ebola, Sars) είχαν αντιμετωπιστεί με διεθνή συντονισμό και ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ

. Αναπολεί κανείς με νοσταλγία την περίοδο μιας Αμερικής εγγυήτριας παγκόσμιων δημόσιων αγαθών.

Το κενό της απουσίας έσπευσε να καλύψει η Κίνα. Κάποτε, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι κούτες της αμερικανικής βοήθειας στην Ευρώπη κέρδιζαν την καρδιά των Ευρωπαίων. Τώρα τα κουτιά φαρμακευτικού υλικού από την Κίνα συναντούν παρόμοια υποδοχή.

Η Ευρώπη και ο κόσμος χρειάζονται ξανά τις ΗΠΑ, αλλά η αμερικανική κυβέρνηση οδηγείται από έναν λαϊκιστή χωρίς ιστορική συνείδηση. Από το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον μέχρι τις Φιλιππίνες και τη Βραζιλία, η υπερφίαλη λαϊκιστική ρητορική συναρτάται με ανεπάρκεια των κρατικών υποδομών, στην περίπτωση της πανδημίας με τραγικά αποτελέσματα.

Ομως, ενώ το κράτος των λαϊκιστών αποτυγχάνει, η ρητορική τους κερδίζει. Η επόμενη μέρα για τον κόσμο θα βρει τη λογική της εθνικής απομόνωσης αναβαπτισμένη. Τα εθνικά σύνορα μετατρέπονται σε μεσαιωνικά τείχη προστασίας, πίσω από τα οποία αποσύρονται οι πολίτες για να προστατευτούν απέναντι στην εξωτερική απειλή. Ακόμα και η προστασία Ευρωπαίων πολιτών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν θεωρείται δεδομένη.

Επικρέμαται ο φόβος ότι εάν το δημόσιο σύστημα υγείας αναγκαστεί να επιλέξει σε ποιον θα δώσει το τελευταίο κρεβάτι, το εθνικό κριτήριο θα έχει προτεραιότητα.

Στην αποτελεσματικότητα του κράτους να προστατεύσει τους πολίτες του δοκιμάζεται η ίδια η αξιοπιστία της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Πρέπει να πείσει ότι μπορεί να κάνει ό,τι χρειάζεται για την προστασία των πολιτών της, με τουλάχιστον την ίδια αποτελεσματικότητα με την αυταρχική Κίνα ή την Ινδία του Μόντι.  

Για την Ευρώπη, η επόμενη μέρα θα είναι...

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: O κόσμος μετά τον κορονoϊό

By Yuval Noah Harari / Financial Times

Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει τώρα μια παγκόσμια κρίση. Ίσως η μεγαλύτερη κρίση της γενιάς μας.  

Οι αποφάσεις που λαμβάνουν οι πολίτες και οι κυβερνήσεις, τις επόμενες εβδομάδες θα διαμορφώσουν πιθανώς τον κόσμο για τα επόμενα χρόνια. Θα διαμορφώσουν όχι μόνο τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης αλλά και την οικονομία, την πολιτική και τον πολιτισμό μας.  

Πρέπει να δράσουμε γρήγορα και αποφασιστικά. Πρέπει επίσης να λάβουμε υπόψη τις μακροπρόθεσμες συνέπειες των ενεργειών μας.
 

Όταν επιλέγουμε εναλλακτικές λύσεις, πρέπει να αναρωτηθούμε όχι μόνο πώς να ξεπεράσουμε την άμεση απειλή, αλλά και το είδος του κόσμου που θα κατοικήσουμε όταν περάσει η καταιγίδα.  

Ναι, η καταιγίδα θα περάσει, η ανθρωπότητα θα επιζήσει, οι περισσότεροι από εμάς θα είναι ακόμα ζωντανοί, αλλά θα κατοικήσουμε σε έναν διαφορετικό κόσμο. Πολλά βραχυπρόθεσμα μέτρα έκτακτης ανάγκης θα αποτελέσουν ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής. Αυτός είναι ο χαρακτήρας των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. 

Προχωρούν γρήγορα τις ιστορικές διαδικασίες. Οι αποφάσεις που σε κανονικούς καιρούς θα χρειαζόταν χρόνια συζήτησης παίρνονται μέσα σε λίγες ώρες. Ανώριμες γνώσεις και τεχνογνωσία χρησιμοποιούνται και εφαρμόζονται υπό την πίεση κινδύνου, επειδή οι κίνδυνοι να μην κάνεις τίποτα είναι μεγαλύτεροι. Όλες οι χώρες χρησιμεύουν ως ινδικά χοιρίδια σε μεγάλης κλίμακας κοινωνικά πειράματα. Τι συμβαίνει όταν όλοι εργάζονται από το σπίτι και επικοινωνούν μόνο σε απόσταση; Τι συμβαίνει όταν ολόκληρα σχολεία και πανεπιστήμια ¨διδάσκουν¨ στο διαδίκτυο; 

 Σε κανονικές περιόδους, οι κυβερνήσεις, οι επιχειρήσεις και τα εκπαιδευτικά συμβούλια δεν θα συμφωνούσαν ποτέ να διεξάγουν τέτοιου είδους πειράματα. Αλλά αυτοί δεν είναι κανονικοί καιροί.

Σε αυτήν την περίοδο κρίσης, αντιμετωπίζουμε δύο ιδιαίτερα σημαντικές επιλογές. 

Η πρώτη είναι μεταξύ της ολοκληρωτικής επιτήρησης και της ενδυνάμωσης των πολιτών. 

Η δεύτερη είναι μεταξύ εθνικιστικής απομόνωσης και παγκόσμιας αλληλεγγύης.
 

Εξουθενωτική επιτήρηση.

 

Προκειμένου να σταματήσει η επιδημία, όλοι οι πληθυσμοί πρέπει να συμμορφώνονται με ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές. Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι επίτευξης αυτού του στόχου.  

Μία μέθοδος είναι η κυβέρνηση να παρακολουθεί τους ανθρώπους και να τιμωρεί αυτούς που παραβιάζουν τους κανόνες. Σήμερα, για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, η τεχνολογία καθιστά δυνατή την παρακολούθηση όλων συνεχώς. Πριν από πενήντα χρόνια, η KGB δεν μπορούσε να ακολουθήσει 240 εκατομμύρια Σοβιετικούς πολίτες 24 ώρες την ημέρα, ούτε ήλπιζε να επεξεργαστεί αποτελεσματικά όλες τις πληροφορίες που συγκεντρώνονταν. Η KGB βασίστηκε σε ανθρώπινους πράκτορες και αναλυτές και απλώς δεν μπορούσε να τοποθετήσει έναν ανθρώπινο πράκτορα που να παρακολουθεί κάθε πολίτη. Αλλά τώρα οι κυβερνήσεις μπορούν να βασίζονται σε πανταχού παρόντες αισθητήρες και ισχυρούς αλγόριθμους. Στη μάχη τους κατά της επιδημίας του κορωναϊού αρκετές κυβερνήσεις έχουν ήδη αναπτύξει τα νέα εργαλεία επιτήρησης. 

Η πιο σημαντική περίπτωση είναι η Κίνα. 

Παρακολουθώντας προσεκτικά τα smartphones των ανθρώπων, χρησιμοποιώντας εκατοντάδες εκατομμύρια κάμερες αναγνωρίσεως προσώπου και υποχρεώνοντας τους ανθρώπους να ελέγχουν και να αναφέρουν τη θερμοκρασία του σώματος και την ιατρική τους κατάσταση, οι κινεζικές αρχές δεν μπορούν μόνο να εντοπίσουν γρήγορα τους ύποπτους μεταφορείς κοροναϊού, αλλά εντοπίζουν οποιονδήποτε έρχονται σε επαφή μαζί του. Μια ποικιλία εφαρμογών για κινητά προειδοποιεί τους πολίτες για την εγγύτητά τους σε μολυσμένους ασθενείς.  

Αυτό το είδος τεχνολογίας δεν περιορίζεται μόνο στην ανατολική Ασία. Ο Πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου του Ισραήλ εξουσιοδότησε πρόσφατα την Ισραηλινή Υπηρεσία Ασφαλείας να αναπτύξει τεχνολογία επιτήρησης που συνήθως προορίζεται για μάχη με τρομοκράτες για την παρακολούθηση ασθενών με κοροναϊό. Όταν η αρμόδια κοινοβουλευτική υποεπιτροπή αρνήθηκε να εγκρίνει το μέτρο, ο Νετανιάχου το έσπρωξε με ένα «επείγον διάταγμα». Μπορεί να υποστηρίξετε ότι δεν υπάρχει τίποτα νέο για όλα αυτά. Τα τελευταία χρόνια, τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι εταιρείες χρησιμοποιούν τις πιο εξελιγμένες τεχνολογίες για την παρακολούθηση, την παρακολούθηση και τον χειρισμό ανθρώπων. Ωστόσο, εάν δεν είμαστε προσεκτικοί, η επιδημία θα μπορούσε ωστόσο να σηματοδοτήσει μια σημαντική καμπή στην ιστορία της επιτήρησης. Όχι μόνο επειδή θα μπορούσε να ομαλοποιήσει την ανάπτυξη εργαλείων μαζικής επιτήρησης σε χώρες που το έχουν απορρίψει μέχρι τώρα, αλλά ακόμη περισσότερο επειδή σημαίνει μια δραματική μετάβαση από το “πάνω από το δέρμα” στην επιτήρηση “κάτω από το δέρμα”. Μέχρι τώρα, όταν το δάχτυλό σας αγγίξει την οθόνη του smartphone σας και έκανε κλικ σε ένα σύνδεσμο, η κυβέρνηση ήθελε να μάθει σε ποιον ακριβώς σύνδεσμο έκανε κλικ το δάχτυλό σας. Αλλά με τον κορωνοϊό η εστίαση του ενδιαφέροντος μετατοπίζεται. Τώρα η κυβέρνηση θέλει να γνωρίζει τη θερμοκρασία του δακτύλου σας και την αρτηριακή πίεση κάτω από το δέρμα της.



Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε όταν επεξεργαζόμαστε το σημείο όπου παρακολουθούμε την επιτήρηση είναι ότι κανένας από μας δεν γνωρίζει ακριβώς πώς μας παρακολουθούν και ποια θα είναι η κατάσταση τα επόμενα χρόνια. Η τεχνολογία επιτήρησης αναπτύσσεται με μεγάλη ταχύτητα και αυτό που φαινόταν επιστημονική φαντασία πριν από 10 χρόνια είναι σήμερα παλιά νέα. Ως πειράματα σκέψης, θεωρήστε μια υποθετική κυβέρνηση που απαιτεί από κάθε πολίτη να φοράει ένα βιομετρικό βραχιόλι που να παρακολουθεί τη θερμοκρασία του σώματος και την καρδιακή συχνότητα 24 ώρες την ημέρα. Τα προκύπτοντα δεδομένα αποθηκεύονται και αναλύονται με κυβερνητικούς αλγορίθμους. Οι αλγόριθμοι θα ξέρουν ότι είστε άρρωστοι ακόμη και πριν το μάθετε εσείς, και θα ξέρουν επίσης πού βρίσκεστε και ποιον συναντήσατε. Οι αλυσίδες της μόλυνσης θα μπορούσαν να μειωθούν δραστικά, ακόμα και να κοπούν συνολικά. Ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε ενδεχομένως να σταματήσει την διάδοση της επιδημία μέσα σε λίγες μέρες. Ακούγεται υπέροχο, έτσι;  

Το μειονέκτημα είναι βέβαια ότι αυτό θα δώσει νομιμότητα σε ένα τρομακτικό νέο σύστημα επιτήρησης. Αν ξέρετε, για παράδειγμα, ότι έκανα κλικ σε έναν σύνδεσμο Fox News και όχι σε ένα σύνδεσμο CNN, που μπορεί να σας διδάξει κάτι για τις πολιτικές μου απόψεις και ίσως ακόμη και για την προσωπικότητά μου. Αλλά αν μπορείτε να παρακολουθήσετε τι συμβαίνει στη θερμοκρασία του σώματος, την αρτηριακή πίεση και την καρδιακή συχνότητα καθώς παρακολουθώ το βίντεο κλιπ, μπορείτε να μάθετε τι με κάνει να γελάω, τι με κάνει να κλαίω, και τι με κάνει πραγματικά θυμωμένο. Είναι κρίσιμο να θυμόμαστε ότι ο θυμός, η χαρά, η πλήξη και η αγάπη είναι βιολογικά φαινόμενα όπως ο πυρετός και ο βήχας. Η ίδια τεχνολογία που προσδιορίζει τον βήχα θα μπορούσε επίσης να εντοπίσει γέλια.

Εάν οι εταιρίες και οι κυβερνήσεις αρχίσουν να μαζεύουν βιομετρικά δεδομένα μαζικά, μπορούν να μας γνωρίσουν πολύ καλύτερα από ό, τι γνωρίζουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας και δεν μπορούν απλώς να προβλέψουν τα συναισθήματά μας, αλλά και να χειραγωγήσουν τα συναισθήματά μας και να μας πουλήσουν οτιδήποτε θέλουν, είτε πρόκειται για προϊόν ή για κάποιον πολιτικό. Η βιομετρική παρακολούθηση θα καθιστούσε τα δεδομένα χακαρίσματος της Cambridge Analytica να μοιάζουν με κάτι από την εποχή των λίθων. Φανταστείτε τη Βόρεια Κορέα το 2030, όταν κάθε πολίτης πρέπει να φορέσει ένα βιομετρικό βραχιόλι 24 ώρες την ημέρα. Εάν ακούσει μια ομιλία του Μεγάλου ηγέτη και το βραχιόλι παίρνει τα ενδεικτικά σημάδια του θυμού, είστε τελειωμένοι.

Θα μπορούσατε, βεβαίως, να θεωρήσετε την περίπτωση της βιομετρικής παρακολούθησης ως προσωρινό μέτρο που λήφθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης έως ότου η κατάσταση έκτακτης ανάγκης τελειώσει.  

Ωστόσο, τα προσωρινά μέτρα έχουν μια δυσάρεστη συνήθεια για έκτακτες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ειδικά καθώς υπάρχει πάντα μια νέα κατάσταση έκτακτης ανάγκης που κρύβεται στον ορίζοντα. 

Η πατρίδα μου στο Ισραήλ, για παράδειγμα, κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης κατά τη διάρκεια του πολέμου της Ανεξαρτησίας του 1948, γεγονός που δικαιολόγησε μια σειρά προσωρινών μέτρων από τη λογοκρισία του Τύπου και τη δήμευση γης σε ειδικούς κανονισμούς για την παρασκευή της πουτίγκας. Ο πόλεμος της Ανεξαρτησίας έχει κερδηθεί εδώ και πολύ καιρό, αλλά το Ισραήλ δεν δήλωσε ποτέ την έκτακτη ανάγκη και δεν κατάφερε να καταργήσει πολλά από τα προσωρινά μέτρα του 1948 (το διάταγμα για την πουτίγκα έκτακτης ανάγκης καταργήθηκε ευεργετικά το 2011).  

Ακόμη και όταν οι λοιμώξεις από τον κοροναϊό είναι κάτω από το μηδέν, ορισμένες κυβερνήσεις πεινασμένες για δεδομένα θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι έπρεπε να διατηρήσουν τα βιομετρικά συστήματα επιτήρησης επειδή φοβούνται ένα δεύτερο κύμα κοροναϊού ή επειδή υπάρχει ένα νέο στέλεχος Ebola που εξελίσσεται στην κεντρική Αφρική ή επειδή . . .  ! 

Μια μεγάλη μάχη έχει γιγαντωθεί τα τελευταία χρόνια σχετικά με την ιδιωτική ζωή μας. Η κρίση του κοροναϊού μπορεί να είναι το σημείο ανατροπής της μάχης. Γιατί όταν οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα στην ιδιωτική ζωή και την υγεία, συνήθως επιλέγουν την υγεία.

Ζητώντας από τους ανθρώπους να επιλέξουν μεταξύ της ιδιωτικής ζωής και της υγείας είναι, στην πραγματικότητα, η ίδια η ρίζα του προβλήματος.  

Επειδή πρόκειται για ψευδή επιλογή.  

Μπορούμε και πρέπει να απολαμβάνουμε τόσο την ιδιωτικότητα όσο και την υγεία. 

Μπορούμε να επιλέξουμε να προστατέψουμε την υγεία μας και να σταματήσουμε την επιδημία του κοροναϊού όχι με την καθιέρωση καθεστώτων ολοκληρωτικής επιτήρησης, αλλά με την ενδυνάμωση των πολιτών. Τις τελευταίες εβδομάδες, ορισμένες από τις πιο επιτυχημένες προσπάθειες για περιορισμό της επιδημίας του κορωναϊού ενορχηστρώθηκαν από τη Νότια Κορέα, την Ταϊβάν και τη Σιγκαπούρη. Ενώ οι χώρες αυτές χρησιμοποίησαν κάποιες εφαρμογές παρακολούθησης, βασίστηκαν πολύ περισσότερο σε μεγάλο αριθμό test, στην ειλικρινή αναφορά και στην επιθυμητή συνεργασία ενός καλά πληροφορημένου κοινού. Η κεντρική παρακολούθηση και οι σκληρές τιμωρίες δεν είναι ο μόνος τρόπος για να συμμορφωθούν οι άνθρωποι με ευεργετικές κατευθυντήριες γραμμές. Όταν οι άνθρωποι ενημερώνονται για τα επιστημονικά δεδομένα και όταν οι άνθρωποι εμπιστεύονται τις δημόσιες αρχές για να τους πουν αυτά τα γεγονότα, οι πολίτες μπορούν να κάνουν το σωστό, ακόμη και αν ο Μεγάλος Αδελφός δεν παρακολουθεί τους ώμους τους. Ένας αυτοτροφοδοτούμενος και ενημερωμένος πληθυσμός είναι συνήθως πολύ πιο ισχυρός και αποτελεσματικός από έναν αστυνομικoκρατούμενo, αμαθή πληθυσμό. 

Εξετάστε, για παράδειγμα, το πλύσιμο των χεριών σας με σαπούνι. Αυτό ήταν μια από τις μεγαλύτερες προόδους που σημειώθηκαν ποτέ στην ανθρώπινη υγιεινή. Αυτή η απλή ενέργεια σώζει εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο. Παρόλο που το θεωρούμε δεδομένο, μόνο τον 19ο αιώνα οι επιστήμονες ανακάλυψαν τη σημασία του πλυσίματος των χεριών με σαπούνι. Προηγουμένως, ακόμη και οι γιατροί και οι νοσηλευτές προχωρούσαν από τη μία χειρουργική επέμβαση στην επόμενη χωρίς να πλύνουν τα χέρια τους. Σήμερα δισεκατομμύρια άνθρωποι καθημερινά πλένουν τα χέρια τους, όχι επειδή φοβούνται την αστυνομία σαπουνιού, αλλά επειδή καταλαβαίνουν τα γεγονότα. Πλένω τα χέρια μου με σαπούνι επειδή έχω ακούσει για ιούς και βακτήρια, καταλαβαίνω ότι αυτοί οι μικροσκοπικοί μικροοργανισμοί προκαλούν ασθένειες και ξέρω ότι το σαπούνι μπορεί να τα αφαιρέσει. Αλλά για να επιτύχετε ένα τέτοιο επίπεδο συμμόρφωσης και συνεργασίας, χρειάζεστε εμπιστοσύνη.  

Οι άνθρωποι πρέπει να εμπιστεύονται την επιστήμη, να εμπιστεύονται τις δημόσιες αρχές και να εμπιστεύονται τα μέσα ενημέρωσης. Τα τελευταία χρόνια, ανεύθυνοι πολιτικοί υπονομεύουν εσκεμμένα την εμπιστοσύνη στην επιστήμη, στις δημόσιες αρχές και στα μέσα ενημέρωσης. Τώρα αυτοί οι ίδιοι ανεύθυνοι πολιτικοί ενδέχεται να μπουν στον πειρασμό να βγάλουν το δρόμο προς τον αυταρχισμό, ισχυριζόμενοι ότι δεν μπορείτε να εμπιστευτείτε το κοινό να κάνει το σωστό. Κανονικά, η εμπιστοσύνη που έχει διαβρωθεί για χρόνια δεν μπορεί να ξαναχτιστεί σε μια νύχτα. Αλλά αυτοί δεν είναι κανονικοί καιροί. Σε μια στιγμή κρίσης, τα μυαλά μπορούν επίσης να αλλάξουν γρήγορα. Μπορείτε να έχετε πικρά επιχειρήματα με τα αδέλφια σας για χρόνια, αλλά όταν συμβαίνει κάποια έκτακτη ανάγκη, ανακαλύπτετε ξαφνικά μια κρυμμένη δεξαμενή εμπιστοσύνης και φιλελευθερίας και βιάζεστε να βοηθήσετε ο ένας τον άλλον.  

Αντί να οικοδομήσουμε ένα καθεστώς επιτήρησης, δεν είναι πολύ αργά για την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης των ανθρώπων στην επιστήμη, στις δημόσιες αρχές και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Οπωσδήποτε θα πρέπει να χρησιμοποιούμε και τις νέες τεχνολογίες, αλλά αυτές οι τεχνολογίες θα πρέπει να ενδυναμώνουν τους πολίτες. 

Είμαι υπέρ της παρακολούθησης της θερμοκρασίας του σώματος και της αρτηριακής πίεσης, αλλά τα δεδομένα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία μιας ισχυρής κυβέρνησης. Αντίθετα, τα δεδομένα αυτά θα πρέπει να μου επιτρέψουν να έχω πιο ενημερωμένες προσωπικές επιλογές και επίσης να κάνω την κυβέρνηση υπεύθυνη για τις αποφάσεις της.

Αν μπορούσα να παρακολουθήσω την προσωπική μου κατάσταση 24 ώρες την ημέρα, θα μάθαινα όχι μόνο εάν έχω γίνει ένας κίνδυνος για την υγεία, για άλλους ανθρώπους, αλλά και ποιες συνήθειες συμβάλλουν στην υγεία μου. Και αν θα μπορούσα να αποκτήσω πρόσβαση και να αναλύσω αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία για τη διάδοση του κοροναϊού, θα ήμουν σε θέση να κρίνω αν η κυβέρνηση μου λέει την αλήθεια και εάν υιοθετεί τις σωστές πολιτικές για την καταπολέμηση της επιδημίας. 

Όποτε οι άνθρωποι μιλάνε για επιτήρηση, θυμηθείτε ότι η ίδια τεχνολογία επιτήρησης μπορεί συνήθως να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο από τις κυβερνήσεις για την παρακολούθηση ατόμων, αλλά και από άτομα για να παρακολουθούν τις κυβερνήσεις.  

Η επιδημία του κοροναϊού είναι επομένως μια μεγάλη δοκιμασία της ιθαγένειας.  

Τις επόμενες μέρες, ο καθένας από εμάς θα πρέπει να επιλέξει να εμπιστευτεί τα επιστημονικά δεδομένα και τους εμπειρογνώμονες στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης ενάντια σε αβάσιμες θεωρίες συνωμοσίας και πολιτικούς που εξυπηρετούν τους σκοπούς τους. 

Αν δεν καταφέρουμε να κάνουμε τη σωστή επιλογή...

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: O κορωνοΙός προκαλεί αναβίωση της έννοιας του έθνους-κράτους

Του JAN JIELONKA

Καθηγητή Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων στο πανεπιστήμιο Κα Φοσκάρι της Βενετίας

Από τη Μαδρίτη μέχρι το Παρίσι και από το Βερολίνο μέχρι τη Βαρσοβία η έννοια του έθνους-κράτους αναβιώνει με ένταση. 

Κάθε εθνική κυβέρνηση εστιάζει στους δικούς της ανθρώπους και κάθε μία διατείνεται πως έχει καλύτερα προετοιμαστεί για την κρίση από όσο οι γείτονές της. 

Ουσιαστικά, εν μια νυκτί, οι πρωτεύουσες των κρατών ανέκτησαν την κυριαρχία τους που είχαν εκχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ενωση, χωρίς να πάρουν την άδεια ούτε των πολιτών ούτε των Βρυξελλών.  

Στην πράξη κυβερνούν σαν να βρίσκονται σε πόλεμο, σύμφωνα με τις αποφάσεις τους. 

Ο Γάλλος πρόεδρος, άλλωστε, διεμήνυσε «ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο» και έστειλε ομάδες ενόπλων να περιφρουρούν τους δρόμους για την εφαρμογή των δρακόντειων μέτρων.  

Το ξέσπασμα του κορωνοϊού φαίνεται πως αντιστρέφει την πορεία της Ιστορίας, μιας και ξεχάστηκαν και η παγκοσμιοποίηση και η ευρωπαϊκή ενοποίηση. Βρισκόμαστε και πάλι στην εποχή του ηρωικού αγώνα των κρατών για εθνική επιβίωση. 

Το ότι επανακάμπτει η έννοια του εθνικού κράτους μοιάζει οικείο, αλλά είναι παραπλανητικό.

Οντως, η πανδημία κατέδειξε την ύπαρξη της δημόσιας αρχής η οποία θα αντιμετωπίσει την επείγουσα κατάσταση, αλλά αυτή εν μέρει θα εντοπίζεται σε επίπεδο κράτους, εν μέρει σε τοπικό επίπεδο και εν μέρει σε ευρωπαϊκό. Κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια, ο ιδιωτικός τομέας επεκτάθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό εις βάρος του δημοσίου, με τα κέρδη συχνά να ιδιωτικοποιούνται, ενώ στο κράτος απέμεναν οι κίνδυνοι. 

Τηρουμένων των αναλογιών, στη σημερινή συγκυρία του κορωνοϊού, ο δημόσιος τομέας καλείται και πάλι στα όπλα και πρόκειται να διατηρήσει τη θέση του, όπως συνέβη στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Εντούτοις, σε αυτήν τη φάση ολοένα και περισσότερο θα λειτουργεί σε διαφορετικά εδαφικά επίπεδα, όπερ σημαίνει ότι τα κράτη θα πρέπει να δρουν μέσω ενός περίπλοκου δικτύου, εάν πρόκειται να παραμείνουν χρήσιμα και νομιμοποιημένα.

Η πανδημία κατέστησε εμφανές το μέγεθος της εγκατάλειψης του δημοσίου τομέα μετά μία μακρά περίοδο νεοφιλελευθερισμού. Σήμερα κανείς στην Ευρώπη δεν τολμά να ισχυριστεί ότι τα ιδιωτικά νοσοκομεία μπορούν καλύτερα να καταπολεμήσουν τον ιό από τα δημόσια. Οι κακοπληρωμένες νοσοκόμες από αυτά τα δημόσια νοσοκομεία είναι σήμερα πιο πολύτιμες από τους ιδιώτες συμβούλους υγείας. Συνήθως τα εν λόγω νοσοκομεία και οι νοσοκόμες υπάγονται στη δικαιοδοσία περιφερειακών κυβερνήσεων και πρέπει να βασιστούν σε φάρμακα, μηχανήματα και εξοπλισμό, που παράγονται σε ξένες χώρες.   

Η μία χώρα μετά την άλλη υπόσχονται μέτρα οικονομικής στήριξης όχι μόνον για τα νοσοκομεία τους, αλλά επίσης για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους. Ωστόσο, τέτοιες εξαγγελίες μπορούν να υλοποιηθούν, μόνον εάν υπάρξει κοινή λύση εντός Ευρωζώνης, Ευρωπαϊκής Ενωσης και πιθανώς εντός της «Ομάδας των Επτά» και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Ο πραγματικός οικονομικός αντίκτυπος των ενισχυτικών μέτρων αυτών θα εξαρτηθεί από τις αντιδράσεις των διεθνών κεφαλαιαγορών.

Οι χώρες έχουν όντως κλείσει τα σύνορά τους, αλλά αυτό ήταν πιο πολύ μία συμβολική κίνηση, διότι τα πιο ζωτικά σύνορα είναι γύρω από τις πόλεις ή τις περιφέρειες όπου ξέσπασε η πανδημία. Οι κυβερνοεπιθέσεις δεν μπορούν να σταματήσουν με τα εθνικά σύνορα, ενώ η επικοινωνία βάσει Διαδικτύου και οι ροές μέσω αγορών ούτε αυτές σέβονται τα σύνορα. 

 Ορισμένοι πολιτικοί σε εθνικό επίπεδο δηλώνουν έτοιμοι να αποδεσμεύσουν τις χώρες τους από την εξάρτησή τους από εισαγόμενα προϊόντα που αφορούν την υγεία. Δεν είναι λάθος να παράγονται στην Ιταλία ή στο Βέλγιο χειρουργικές μάσκες ή γάντια αντί να εκλιπαρούν οι χώρες την Κίνα σε κατάσταση κρίσης. 

Ωστόσο...

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ποια θα είναι η επόμενη μέρα για την Ευρώπη;

Tου Δημήτρη Μακροδημόπουλου.

Η πανδημία του κορωνοιού με την εκατόμβη των νεκρών και την τεράστια οικονομική ύφεση που σηματοδοτεί αλλάζει τις διανοητικές αντιλήψεις των λαών για το περιεχόμενο της ζωής αλλά και την πολιτική που θα πρέπει να υιοθετηθεί για την επίτευξή του.

Ένα είναι βέβαιο: Η επιδημία έχει ήδη σε λίγες ημέρες αποκαθηλώσει στη συνείδηση των ευρωπαίων το οικοδόμημα της Συνθήκης του Μάαστριχτ και έχει αναδείξει την αξία των κοινωνικών κατακτήσεων που ισοπέδωσε η νεοφιλελεύθερη πολιτική των Βρυξελλών.

Έχει απαξιωθεί ο ρόλος της Γερμανίας ως ηγέτιδας της ΕΕ αφού τα συστήματα υγείας των κρατών μελών έχουν καταρρεύσει με τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που επέβαλε το Βερολίνο με το σύμφωνο Σταθερότητας.

Σήμερα είναι ολοφάνερο, περισσότερο από κάθε άλλη φορά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να οικοδομηθεί σε διαφορετικές αρχές. Το γεγονός ότι η επιδημία πλήττει κατ’ εξοχήν τις εστίες της παγκοσμιοποίησης εντός της ΕΕ με τα πολυπληθέστερα κράτη μέλη, οπωσδήποτε θα προσδώσει ισχυρή δυναμική  στο κίνημα της αμφισβήτησης που ογκούται καθημερινά.

Ήδη ο πρόεδρος Μακρόν σε διάγγελμά του προς τον γαλλικό λαό τόνισε ότι στον κόσμο που θα αναδυθεί όταν ξαναπεράσουμε την δοκιμασία, το δημόσιο σύστημα υγείας, καίριες υποδομές και το κοινωνικό κράτος οφείλουν να αναστηλωθούν και να μείνουν έξω από τους νόμους της αγοράς. Μάλιστα ο πρωθυπουργός του Εντουάρ Φιλίπ, ανήγγειλε ότι καίριες επιχειρήσεις θα εθνικοποιηθούν προκειμένου να μην κλείσουν.

Βέβαια κανείς δεν μπορεί να εμπιστεύεται τις υποσχέσεις των πολιτικών σε αυτή τη συγκυρία που σκοπό έχουν να αμβλύνουν την οργή των πολιτών για τα δεινά που υφίστανται από τις νεοφιλελεύθερες επιλογές τους που απαξίωσαν το δημόσιο σύστημα υγείας κάθε χώρας. Γιατί; Διότι όπως υποστήριζε ο γάλλος διανοητής Ζακ Ρανσιέρ, «η κάποτε σκανδαλώδης θέση του  Μαρξ ότι οι κυβερνήσεις είναι απλώς ατζέντηδες του διεθνούς κεφαλαίου, αποτελεί σήμερα πασιφανές γεγονός στο οποίο συμφωνούν “φιλελεύθεροι” και “σοσιαλιστές”. 

 Η απόλυτη ταύτιση της πολιτικής με τη διαχείριση του κεφαλαίου έχει πάψει να αποτελεί το επαίσχυντο κοινό μυστικό των κατά τα άλλα διαφορετικών “μορφών” δημοκρατίας. Αποτελεί την ανοιχτά διακηρυγμένη αλήθεια μέσω της οποίας οι κυβερνήσεις μας αποκτούν νομιμοποίηση».

Πως λοιπόν η Γαλλία ενταγμένη στις δομές της ΕΕ και της Ευρωζώνης θα υπερβεί τους ισχύοντες περιορισμούς και θα υλοποιήσει τις εξαγγελίες του Μακρόν;  

Αποτελούν όλα αυτά το προανάκρουσμα μιας επερχόμενης ρήξης της Γαλλίας με τη Γερμανία; 

 Διότι η ανάγκη αναθεώρησης της ευρωπαϊκής οικονομίας σε κοινωνική κατεύθυνση, όχι μόνον συγκυριακά, με αφορμή την επιδημία, η στρατιωτική υπεροχή της Γαλλίας που της επιτρέπει να πρωταγωνιστεί στις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και η μόνιμη θέση που κατέχει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, της παρέχουν σήμερα τη δυνατότητα να αμφισβητήσει την ηγεμονία του Βερολίνου στην ΕΕ, ανατρέποντας τους συσχετισμούς στον γαλλογερμανικό άξονα στον οποίο μετά την επανένωση της Γερμανίας και τις συνεχείς διευρύνσεις έχει περιοριστεί σε ρόλο ακολούθου του Βερολίνου.  Με αποτέλεσμα όλες οι προτάσεις του προέδρου Μακρόν για μεταρρυθμίσεις, προκειμένου το Παρίσι να ανακτήσει μέρος της παλιάς ισχύος του που είχε στα πλαίσια της ΕΟΚ, να απορρίπτονται από το Βερολίνο.
 
Ήδη ως πρώτη ομάδα κρατών που υιοθετεί τις απόψεις Μακρόν για μεταρρυθμίσεις με αφορμή την επιδημία του κορωνοιού θα πρέπει να θεωρηθούν τα εννέα κράτη με επικεφαλής την Γαλλία που συνυπέγραψαν την επιστολή με την οποία ζητούν την έκδοση ευρωομολόγου για τον κορωνοιό την οποία απέρριψε η Γερμανία δια του υπουργού Οικονομίας Πήτερ Αλτμαιερ, ο οποίος δήλωσε στην εφημερίδα Handelsblatt: «Συμβουλεύω επιφυλακτική στάση, όταν παρουσιάζονται δήθεν νέες ιδέες, οι οποίες ουσιαστικά συνοψίζουν παλιότερες ιδέες που έχουν από καιρό απορριφθεί».

Η συζήτηση για τα ευρω-ομόλογα είναι ένας «διάλογος -φάντασμα», πρόσθεσε χαρακτηριστικά. Είναι αξιοσημείωτο ότι καμιά κυβέρνηση κράτους μέλους της Ανατολικής και της Βόρειας Ευρώπης που χαρακτηρίζονται ως δορυφόροι του Βερολίνου δεν προσυπέγραψε την επιστολή. Άσχετα από τη μελλοντική στάση της Γερμανίας και τους τυχόν συμβιβασμούς στο θέμα αυτό, ήδη σχηματοποιείται εντός της ΕΕ η ομάδα κρατών της γαλλικής επιρροής.

Αλλά πέραν όσων αναφέρθηκαν, όταν το Βερολίνο δεν κατόρθωσε τριάντα χρόνια μετά την επανένωση της χώρας να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Γερμανίας και συνεχίζει να “τιμωρεί” τους ανατολικογερμανούς σε τι μπορούν να ευελπιστούν τα κράτη μέλη για το μέλλον τους εντός της ΕΕ υπό γερμανική ηγεμονία;

Όσον αφορά τη χώρα μας είναι ολοφάνερο ότι...

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Μια ευκαιρία επιβίωσης;...

Του Κώστα Στούπα

Οι ευρωσκεπτικιστές τις τελευταίες εβδομάδες με τη βοήθεια ρωσικών, κινέζικων, τουρκικών και "τραμπικών" συμφερόντων υποβολές,  βρήκαν την ευκαιρία να ξεσπαθώσουν για άλλη μια φορά εναντίον της Ευρώπης.

Αφορμή στάθηκε η αδυναμία της Ε.Ε. να συνδράμει την Ιταλία η οποία κατέρρεε από την επιδημία του "κορονοϊού".

"Η Ιταλία ζήτησε βοήθεια να αντιμετωπίσει την επιδημία και δεν προσέτρεξε κανείς. Πού είναι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη;  Αντιθέτως, η Κίνα, η Ρωσία και η Κούβα ανταποκρίθηκαν στην έκκληση..." υποστηρίζουν όσοι φοβούνται μια ενιαία Ευρώπη και προσπαθούν να συνάπτουν συμφωνίες με κάθε μια από τις 28 χώρες χωριστά.

Είναι αλήθεια όμως πως απέναντι στην επιδημία του "κορονοϊού" η Ευρώπη στάθηκε κατώτερη των περιστάσεων και αυτό είναι πρόβλημα.

Το πρόβλημα όμως δεν προκύπτει επειδή έχουμε πολύ περισσότερη Ευρώπη απ’ όση χρειαζόμαστε, αλλά επειδή έχουμε λιγότερη...

Αν η Ευρώπη είχε μια ενιαία ομοσπονδιακή κυβέρνηση όταν διαπιστώθηκε πως η Ιταλία εξελίσσεται στην "Ουχάν" της Γηραιάς Ηπείρου θα την είχε απομονώσει και θα είχε τους πόρους να συντηρήσει τον πληθυσμό δεκάδων εκατ. της Β. Ιταλίας που επλήγη για δυο και τρεις μήνες σε συνθήκες αυστηρής καραντίνας.
 
Η Ευρώπη των 350 εκατ. θα είχε τους ανθρώπινους, τεχνολογικούς και οικονομικούς πόρους να δημιουργήσει χιλιάδες επιπλέον προσωρινές νοσοκομειακές κλίνες στη Βόρεια Ιταλία, προκειμένου να στηρίξει τον πληθυσμό.

Καμιά  επιδημία δεν σταματά μπροστά στα σύνορα, όσο αυστηρά και αν φρουρούνται αυτά. Οι αντιδράσεις των ευρωπαϊκών χωρών στην εξάπλωση της επιδημίας από χώρα σε χώρα  ήταν αστείες και σπασμωδικές.

Αντέδρασαν κλείνοντας τα σύνορα και κρατώντας η κάθε μία χωριστά τον  διαθέσιμο νοσοκομειακό εξοπλισμό και το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό  για όταν θα έρθει η σειρά της.

Μια ενιαία αρχή συντονισμού αντιμετώπισης της επιδημίας με δεκάδες χιλιάδες νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού και χιλιάδες ΜΕΘ που θα ήταν διαθέσιμες  σήμερα στην Ιταλία, αύριο στην Ισπανία και τη Γερμανία και μεθαύριο όπου χρειαστεί, θα συνιστούσε μια αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της επιδημίας  από το σχέδιο κατακερματισμένης αντίστασης...

Όσοι πιστεύουν πως η επιδημία συνιστά ένα ακόμη επιχείρημα υπέρ της διάλυσης της Ε.Ε. και της επιστροφής στο μοντέλο των εθνών κρατών που επικράτησε τον τελευταίο 1-1,5 αιώνα της πρώτης και δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης κάνουν λάθος.

Αντιθέτως τα λογικά επιχειρήματα συνηγορούν πως η επιδημία συνιστά μια απόδειξη και μια ευκαιρία για περαιτέρω ενοποίηση της Ευρώπης και όχι τη διάλυση.
 
Η αυταπάτη της αυτάρκειας
 
Μετά την επιχειρηματολογία για την ανάγκη εθνικής αμυντικής βιομηχανίας, τις τελευταίες εβδομάδες ακούμε και για την ανάγκη εθνικής βιομηχανίας υγειονομικού υλικού και απολυμαντικών.

Είναι βέβαιο πως αν προκύψει μια περίοδος υψηλής βροχόπτωσης θα ακούσουμε και επιχειρήματα υπέρ της ανάγκης εθνικής ομπρελοβιομηχανίας και στο τέλος θα καταντήσουμε σαν την αυτάρκη  Αλβανία του Χότζα.  Όλοι να τα κατασκευάζουμε όλα με επιδοτήσεις και στο τέλος κανένας να μην έχει τίποτα σε επάρκεια και ικανοποιητική ποιότητα.

Η απάντηση στο ερώτημα γιατί όχι αυτάρκεια και εθνική βιομηχανία βασικών αγαθών είναι μόνο μία: 

ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Κορωνοιός και Σουηδικός ιδιωματισμός!

Της Anne-Françoise Hivert / Le Monde

Nα πάς τα παιδιά στο σχολείο ή να τα κρατήσεις σπίτι;  

Στην υπόλοιπη Ευρώπη, και σε μεγάλο μέρος του πλανήτη, αυτό το ερώτημα δεν τίθεται πλέον: όλη η οικογένεια είναι κλεισμένη στο σπίτι.

Στη Σουηδία, όπου έχουν χάσει τη ζωή τους 42 άνθρωποι από τον κορωνοϊό, δεν συμβαίνει πάντα κάτι τέτοιο. Μπορεί οι μαθητές λυκείου και οι φοιτητές να κάνουν από τις 18 Μαρτίου μαθήματα εξ αποστάσεως, όμως οι παιδικοί σταθμοί, τα σχολεία και τα κολλέγια μένουν ανοιχτά μέχρι νεωτέρας.

Για πολλούς, δεν υπάρχει δίλημμα. «Αν τα παιδιά είναι υγιή, πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο. Είναι πολύ σημαντικό», λέει μια Σουηδέζα, μητέρα δύο παιδιών. Στην πραγματικότητα ακολουθεί τις συστάσεις της Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας της χώρας της, σύμφωνα με τις οποίες «το να κρατάς στο σπίτι τα παιδιά σου αν είναι υγιή δεν αποτελεί αποτελεσματικό μέτρο για να μην εξαπλωθεί ο ιός» και το «να κλείσεις τα σχολεία έχει σοβαρές συνέπειες για την κοινωνία».

Την ίδια άποψη έχει κι αυτή η μητέρα, γιατρός, έγκυος στον έβδομο μήνα, που τα τρία της παιδιά εξακολουθούν να πηγαίνουν στο σχολείο: «Πιστεύω ότι η Σουηδία έλαβε τη σωστή απόφαση», λέει. Ο σύζυγός της, λοιμωξιολόγος στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Λουντ, είναι σύμφωνος. Γονείς που κρατούσαν αρχικά τα παιδιά τους στο σπίτι περιμένοντας το γενικό κλείσιμο των σχολείων έχουν αρχίσει να τα στέλνουν πάλι στις τάξεις.

Εκτός από την πρακτική πλευρά, για όσους συνεχίζουν να δουλεύουν, το να πηγαίνεις τα παιδιά σου στο σχολείο έχει στη Σουηδία μια διάσταση ότι είσαι καλός πολίτης. 

Το να μην το κάνεις, το να παραβιάσεις δηλαδή τις συστάσεις των ειδικών, σημαίνει ότι παραδόθηκες στον πανικό και δεν εμπιστεύεσαι τις αρχές, που είναι το θεμέλιο του σουηδικού κοινωνικού κράτους.

Πολλοί ξένοι που ζουν στη Σουηδία αισθάνονται ότι βρίσκονται σε ένα παράλληλο σύμπαν. Σαν να μην είχαν καταλάβει οι Σουηδοί τι πραγματικά συμβαίνει και να εξακολουθούν να εφαρμόζουν μια ξεπερασμένη στρατηγική.
 
Στη χώρα αυτή απαγορεύονται μόνο οι συγκεντρώσεις άνω των 500 ατόμων και οι επισκέψεις σε οίκους ευγηρίας.  

Τα υπόλοιπα βρίσκονται σε επίπεδο συστάσεων: να πλένεις τα χέρια σου, να μη βγαίνεις από το σπίτι σου με συμπτώματα ανάλογα της γρίπης, να μην έχεις κοινωνικές επαφές αν είσαι άνω των 70 ετών ή ανήκεις σε ευπαθή ομάδα.

Τα χιονοδρομικά κέντρα παραμένουν ανοιχτά, έστω κι αν οι βραδιές afterski έχουν σταματήσει από την περασμένη Κυριακή. Τα καφέ και τα εστιατόρια είναι επίσης ανοιχτά. Τη Δευτέρα το πρωί, τα λεωφορεία στη Στοκχόλμη ήταν γεμάτα, ως αποτέλεσμα μιας μεγάλης αντίφασης. 

Από τη μια πλευρά, οι κάτοικοι της Στοκχόλμης καλούνται να δουλέψουν από το σπίτι, κάτι που οδήγησε την εταιρεία τοπικών μεταφορών να μειώσει τον αριθμό των δρομολογίων.

Από την άλλη, ακούγεται όλο και περισσότερο το επιχείρημα ότι οι συνέπειες του φαρμάκου δεν πρέπει να είναι χειρότερες από εκείνες της επιδημίας. Κι έτσι, οι κάτοικοι της Στοκχόλμης επιστρέφουν στη δουλειά τους, ενώ πολλαπλασιάζονται και οι συστάσεις για κατανάλωση ώστε να ενισχυθεί η τοπική οικονομία.

Την Κυριακή το βράδυ, 2,3 εκατομμύρια Σουηδοί άκουσαν το διάγγελμα του πρωθυπουργού Στέφαν Λέβεν, που τους είπε ότι πολλοί θα χάσουν αγαπημένα τους πρόσωπα, απέφυγε όμως να ανακοινώσει νέα μέτρα, αρκούμενος να επικαλεστεί την ατομική ευθύνη.
Το διάγγελμα αυτό εισπράχθηκε θετικά τόσο από τους σχολιαστές όσο και από τα πολιτικά κόμματα.  

Αυτό δεν εμπόδισε πολλούς επιστήμονες να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι η Σουηδία παίζει ρώσικη ρουλέτα και κάνει ένα παράλογο πείραμα.

Τίποτα όμως δεν κλονίζει την εμπιστοσύνη των Σουηδών, που πιστεύουν ότι...

ΠΑΣΟΚοΣΥΡΙΖΑίκα κορωνοϊόπληκτου ελληνισμού κωμωδία

ΣΥΡΙΖΑίου εθνικού λεβεντοσουργελαρά κωμωδία

Σαν σήμερα (31/3/ΧΧΧΧ)

1821: Ο Αθανάσιος Διάκος υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στη Λιβαδειά.

1946: Διεξάγονται στην Ελλάδα οι πρώτες μεταπολεμικές εκλογές.

1958: Ο Τσακ Μπέρι κυκλοφορεί τη μεγάλη επιτυχία του «Johnny B. Goode».

1982: Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου βραβεύεται με Όσκαρ για τη μουσική της αγγλικής ταινίας «Δρόμοι της Φωτιάς».

1980: Πεθαίνει ο Τζέσε Όουενς, αμερικανός μαύρος αθλητής του στίβου, που κέρδισε 4 χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου και ανέτρεψε στην πράξη τις θεωρίες του Αδόλφου Χίτλερ περί αρείας φυλής. 

 

 

 

 

 

 

2014: Πεθαίνει η ηθοποιός Μαργαρίτα Γεράρδου.

2016: Πεθαίνει σε ηλικία 86 ετών ο Ουγγρος Νομπελίστας συγγραφέας Ιμρε Κέρτες  







2016: Φεύγει  αιφνιδίως από τη ζωή σε ηλικία 65 ετών, από ανακοπή καρδιάς Ιρακινοβρετανή αρχιτέκτων Ζάχα Χαντίντ 

2016:  Πεθαίνει από καρδιακή προσβολή  σε ηλικία 89 ετών,  ο πρώην επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας Χανς-Ντίντριχ Γκένσερ, ο οποίος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην επανένωση της χώρας του το 1990