Εάν κοιτούσε κανείς έναν πίνακα με τον αριθμό επιβεβαιωμένων λοιμώξεων εξαιτίας του κοροναϊού ανά χώρα, θα νόμιζε ότι η Ιταλία βρίσκεται στην Ασία.
Η νοτιοευρωπαϊκή χώρα είχε καταγράψει τη Δευτέρα το πρωί περισσότερα από 140 κρούσματα, τρίτο μεγαλύτερο αριθμό στον κόσμο μετά την Κίνα και τη Νότια Κορέα. Η Ιαπωνία, η Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ είχαν λιγότερα. Άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, είχαν ένα μικρό μόνον κλάσμα του αριθμού των κρουσμάτων της Ιταλίας.
Η "έκρηξη" έγινε εμφανής το σαββατοκύριακο, όταν τα κρούσματα στην Ιταλία πολλαπλασιάστηκαν απότομα από λίγους ανθρώπους σε δεκάδες - με τις βόρειες περιοχές της Λομβαρδίας και του Βένετο να έχουν πληγεί περισσότερο.
Η κυβέρνηση έχει λάβει δραστικά μέτρα προκειμένου να περιορίσει την εξάπλωση:
-Αποκλεισμός 50.000 ατόμων στις περιοχές όπου η επιδημία εμφανίστηκε για πρώτη φορά.
-Κλείσιμο σχολείων και άλλων δημόσιων χώρων σε όλο τον βορρά.
-Πρόωρο τέλος για το καρναβάλι της Βενετίας.
-Αναβολή, τέλος, σειράς αγώνων του ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος της Serie A.
Δεν είναι όμως διόλου βέβαιο ότι αυτά τα δρακόντεια μέτρα θα πετύχουν τελικά τον σκοπό τους.
Μια τρομακτική πτυχή του ξεσπάσματος αυτού είναι ότι κανείς δεν είναι σίγουρος από πού προήλθε. Το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στην Ιταλία - ένας 38χρονος από τη νότια Λομβαρδία - δεν είχε ταξιδέψει στην Κίνα. Ένας φίλος τον οποίο ο τελευταίος είχε γνωρίσει πρόσφατα και ο οποίος είχε μόλις επιστρέψει από την Κίνα, αποδείχθηκε αρνητικός στο τεστ για τον Covid-19. Ορισμένοι Ιταλοί ειδικοί πιστεύουν ότι ο ιός πιθανόν να έχει αρχίσει να εξαπλώνεται ήδη από τον Ιανουάριο και φοβούνται ότι πλέον είναι σχεδόν αδύνατο να εντοπιστεί η προέλευσή του.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Giuseppe Conte παραδέχτηκε ότι το υπουργικό συμβούλιό του εξεπλάγη από την αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων. Η κυβέρνηση βρίσκεται υπό πίεση προκειμένου να εξηγήσει τι έχει συμβεί. Ο Matteo Salvini, ο δεξιός ηγέτης της αντιπολίτευσης, ζητεί την παραίτηση Conte.
Η Ιταλία είχε λάβει αυστηρά μέτρα ήδη πριν από την έκρηξη της επιδημίας, για παράδειγμα απαγορεύοντας τις απευθείας πτήσεις από την Κίνα. Ο Walter Ricciardi, μέλος του ΔΣ του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), φοβάται ότι αυτό μπορεί να αποδειχθεί αντιπαραγωγικό, καθώς ώθησε τους ανθρώπους να ακολουθήσουν τεθλασμένες και λιγότερο εύκολα εντοπίσιμες διαδρομές από και προς την ασιατική χώρα. Ο ίδιος θεωρεί ότι η Ιταλία θα έπρεπε να είχε αναγκάσει όλους όσοι εισέρχονται στη χώρα από την Κίνα να περάσουν λίγο χρόνο σε καραντίνα. Είναι όμως πλέον αδύνατο να μάθουμε εάν αυτό θα είχε σταματήσει την εξάπλωση. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τους τελευταίους αποκλεισμούς περιοχών.
Μια τρομακτική πτυχή του ξεσπάσματος αυτού είναι ότι κανείς δεν είναι σίγουρος από πού προήλθε. Το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στην Ιταλία - ένας 38χρονος από τη νότια Λομβαρδία - δεν είχε ταξιδέψει στην Κίνα. Ένας φίλος τον οποίο ο τελευταίος είχε γνωρίσει πρόσφατα και ο οποίος είχε μόλις επιστρέψει από την Κίνα, αποδείχθηκε αρνητικός στο τεστ για τον Covid-19. Ορισμένοι Ιταλοί ειδικοί πιστεύουν ότι ο ιός πιθανόν να έχει αρχίσει να εξαπλώνεται ήδη από τον Ιανουάριο και φοβούνται ότι πλέον είναι σχεδόν αδύνατο να εντοπιστεί η προέλευσή του.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Giuseppe Conte παραδέχτηκε ότι το υπουργικό συμβούλιό του εξεπλάγη από την αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων. Η κυβέρνηση βρίσκεται υπό πίεση προκειμένου να εξηγήσει τι έχει συμβεί. Ο Matteo Salvini, ο δεξιός ηγέτης της αντιπολίτευσης, ζητεί την παραίτηση Conte.
Η Ιταλία είχε λάβει αυστηρά μέτρα ήδη πριν από την έκρηξη της επιδημίας, για παράδειγμα απαγορεύοντας τις απευθείας πτήσεις από την Κίνα. Ο Walter Ricciardi, μέλος του ΔΣ του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), φοβάται ότι αυτό μπορεί να αποδειχθεί αντιπαραγωγικό, καθώς ώθησε τους ανθρώπους να ακολουθήσουν τεθλασμένες και λιγότερο εύκολα εντοπίσιμες διαδρομές από και προς την ασιατική χώρα. Ο ίδιος θεωρεί ότι η Ιταλία θα έπρεπε να είχε αναγκάσει όλους όσοι εισέρχονται στη χώρα από την Κίνα να περάσουν λίγο χρόνο σε καραντίνα. Είναι όμως πλέον αδύνατο να μάθουμε εάν αυτό θα είχε σταματήσει την εξάπλωση. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τους τελευταίους αποκλεισμούς περιοχών.
Μια ανησυχητική πτυχή της φύσης του κοροναϊού είναι ότι φαίνεται να υπάρχουν φορείς του οι οποίοι δεν παρουσιάζουν συμπτώματα πνευμονίας. Για να είμαστε δίκαιοι, η Ρώμη δεν μπορεί πια παρά να προσπαθήσει να βρει τρόπους - σκληρούς ή μη - προκειμένου να περιορίσει τον ιό, ο οποίος έχει σκοτώσει περισσότερους από 2.500 ανθρώπους παγκοσμίως, τέσσερις εξ αυτών στην Ιταλία (σ.μ. έως το πρωί της Δευτέρας). Ένα λιγότερο αυστηρό καθεστώς θα σήμαινε πιθανόν ακόμη πιο σκληρά μέτρα αργότερα.
Η κυβέρνηση της Ιταλίας και οι ομόλογές της στην Ευρώπη θα βρεθούν ενώπιον ακόμη πιο περίπλοκων διλημμάτων στο εγγύς μέλλον. Το πιο σοβαρό ξέσπασμα έχει συμβεί νότια του Μιλάνου, όπου έχουν καταγραφεί πολλά κρούσματα. Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ιταλίας έχει κλείσει μερικές από τις πιο γνωστές τοποθεσίες της - το Duomo και την La Scala - καθώς και πολλούς άλλους δημόσιους χώρους, ωστόσο ήδη εκφράζονται φόβοι ότι ενδέχεται να χρειαστούν ακόμη ευρύτεροι περιορισμοί. Φαντάζει όλο και πιο πιθανό ο ιός να εξαπλωθεί και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η οικονομική ζημία από αυτές τις εξελίξεις θα είναι σημαντική. Στην Ιταλία, το ξέσπασμα έχει εμφανιστεί σε περιφέρειες - βιομηχανικά κέντρα όπως η Λομβαρδία, το Βένετο και η Εμίλια-Ρομάνια. Θα υπάρξουν σοβαρές διαταραχές στην προσφορά και τη ζήτηση, καθώς οι άνθρωποι μένουν στο σπίτι και ταξιδεύουν λιγότερο. Ο τουρισμός θα υποφέρει. Ο Ignazio Visco, διοικητής της Τράπεζας της Ιταλίας, ανέφερε στο Bloomberg News ότι ο αντίκτυπος του νέου κοροναϊού στην ιταλική οικονομία μπορεί να φθάσει έως και το 0,25% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Ζήτησε επίσης συντονισμένη δημοσιονομική και νομισματική απάντηση από διεθνείς οργανισμούς για την αντιμετώπιση της οικονομικής επιβράδυνσης, εάν το χτύπημα από τον ιό δεν αποδειχθεί προσωρινό.
Η Ιταλία δεν είναι καλά πλασαρισμένη ώστε να αντέξει τον αντίκτυπο της επιδημίας. Το τεράστιο δημόσιο χρέος της, το οποίο ανήλθε σε περίπου 135% του ΑΕΠ το 2018, καθιστά πιο δύσκολο για την κυβέρνηση να μειώσει τους φόρους και να αυξήσει τις δαπάνες σε μια περίοδο ύφεσης. Το αναπόφευκτο κόστος διαχείρισης της επιδημίας θα θέσει τα δημόσια οικονομικά υπό περαιτέρω πίεση. Η απόδοση των κρατικών ομολόγων της Ιταλίας σημείωνε άνοδο τη Δευτέρα το πρωί, ενώ οι μετοχές "βυθίζονταν".
Ωστόσο, υπάρχουν κάποια σημάδια σχετικής αισιοδοξίας:
Η κυβέρνηση της Ιταλίας και οι ομόλογές της στην Ευρώπη θα βρεθούν ενώπιον ακόμη πιο περίπλοκων διλημμάτων στο εγγύς μέλλον. Το πιο σοβαρό ξέσπασμα έχει συμβεί νότια του Μιλάνου, όπου έχουν καταγραφεί πολλά κρούσματα. Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ιταλίας έχει κλείσει μερικές από τις πιο γνωστές τοποθεσίες της - το Duomo και την La Scala - καθώς και πολλούς άλλους δημόσιους χώρους, ωστόσο ήδη εκφράζονται φόβοι ότι ενδέχεται να χρειαστούν ακόμη ευρύτεροι περιορισμοί. Φαντάζει όλο και πιο πιθανό ο ιός να εξαπλωθεί και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η οικονομική ζημία από αυτές τις εξελίξεις θα είναι σημαντική. Στην Ιταλία, το ξέσπασμα έχει εμφανιστεί σε περιφέρειες - βιομηχανικά κέντρα όπως η Λομβαρδία, το Βένετο και η Εμίλια-Ρομάνια. Θα υπάρξουν σοβαρές διαταραχές στην προσφορά και τη ζήτηση, καθώς οι άνθρωποι μένουν στο σπίτι και ταξιδεύουν λιγότερο. Ο τουρισμός θα υποφέρει. Ο Ignazio Visco, διοικητής της Τράπεζας της Ιταλίας, ανέφερε στο Bloomberg News ότι ο αντίκτυπος του νέου κοροναϊού στην ιταλική οικονομία μπορεί να φθάσει έως και το 0,25% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Ζήτησε επίσης συντονισμένη δημοσιονομική και νομισματική απάντηση από διεθνείς οργανισμούς για την αντιμετώπιση της οικονομικής επιβράδυνσης, εάν το χτύπημα από τον ιό δεν αποδειχθεί προσωρινό.
Η Ιταλία δεν είναι καλά πλασαρισμένη ώστε να αντέξει τον αντίκτυπο της επιδημίας. Το τεράστιο δημόσιο χρέος της, το οποίο ανήλθε σε περίπου 135% του ΑΕΠ το 2018, καθιστά πιο δύσκολο για την κυβέρνηση να μειώσει τους φόρους και να αυξήσει τις δαπάνες σε μια περίοδο ύφεσης. Το αναπόφευκτο κόστος διαχείρισης της επιδημίας θα θέσει τα δημόσια οικονομικά υπό περαιτέρω πίεση. Η απόδοση των κρατικών ομολόγων της Ιταλίας σημείωνε άνοδο τη Δευτέρα το πρωί, ενώ οι μετοχές "βυθίζονταν".
Ωστόσο, υπάρχουν κάποια σημάδια σχετικής αισιοδοξίας:
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βοηθά ήδη όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ μέσω της εξαιρετικά χαλαρής νομισματικής της πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της ποσοτικής χαλάρωσης και των αρνητικών επιτοκίων. Η ΕΚΤ εμφανίζεται έως τώρα ιδιαίτερα "χαλαρή" σχετικά με τις επιπτώσεις του κοροναϊού, ωστόσο αυτή η στάση μπορεί να αλλάξει τάχιστα. Θα μπορούσε να συμβάλει στην συγκράτηση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων, δημιουργώντας ακόμη μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο για τις κυβερνήσεις. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της Ιταλίας εξακολουθεί να είναι μόλις λίγο κάτω από το 1%, οπότε υπάρχει περιθώριο για τη Ρώμη να χαλαρώσει ελαφρά τη δημοσιονομική της πολιτική - εφόσον τα χρήματα δαπανώνται με σύνεση.
Η υπόλοιπη Ευρώπη οφείλει να παίξει κι εκείνη τον δικό της ρόλο. Η γερμανική και άλλες κυβερνήσεις εμφανίζονται έως τώρα απρόθυμες να επενδύσουν περισσότερο, παρά την απότομη επιβράδυνση της οικονομίας. Ωστόσο, η επιδημία του κοροναϊού θα ασκήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στον κλάδο της μεταποίησης. Υπάρχουν σημαντικοί δεσμοί μέσω των αλυσίδων εφοδιασμού με τη βόρεια Ιταλία, ακριβώς όπως υπάρχουν και με την Κίνα. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για το Βερολίνο να συνεχίσει να παραμένει αδόνητο.
Ο Jean Monnet, μια από τις ιδρυτικές φιγούρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει διατυπώσει τη συχνά μνημονευόμενη θέση ότι "η Ευρώπη σφυρηλατείται μέσα στις κρίσεις".
Η υπόλοιπη Ευρώπη οφείλει να παίξει κι εκείνη τον δικό της ρόλο. Η γερμανική και άλλες κυβερνήσεις εμφανίζονται έως τώρα απρόθυμες να επενδύσουν περισσότερο, παρά την απότομη επιβράδυνση της οικονομίας. Ωστόσο, η επιδημία του κοροναϊού θα ασκήσει ακόμη μεγαλύτερη πίεση στον κλάδο της μεταποίησης. Υπάρχουν σημαντικοί δεσμοί μέσω των αλυσίδων εφοδιασμού με τη βόρεια Ιταλία, ακριβώς όπως υπάρχουν και με την Κίνα. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για το Βερολίνο να συνεχίσει να παραμένει αδόνητο.
Ο Jean Monnet, μια από τις ιδρυτικές φιγούρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει διατυπώσει τη συχνά μνημονευόμενη θέση ότι "η Ευρώπη σφυρηλατείται μέσα στις κρίσεις".
Το ξέσπασμα του Covid-19 ενδεχομένως να αποτελέσει ένα τεστ γι’ αυτή τη θεωρία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου