Toυ ΝΙΚΟΥ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ
Στο πρόσφατο ένθετο που πρόσφερε η «Καθημερινή», με τίτλο «Η Ελλάδα και ο Κόσμος το 2020», στάθηκα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο άρθρο του Διομήδη Σπινέλλη με θέμα τη «Γραφή στον 21ο αιώνα». Είναι ένα θέμα που με απασχολεί βαθιά όπως και εκατομμύρια ανθρώπους των ενδιάμεσων γενεών που βλέπουν τη μεταβολή του πολιτισμού της καθημερινότητας. Ο Διομήδης Σπινέλλης, πρόεδρος και καθηγητής του τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, θίγει θέματα που αφορούν όλους, ασχέτως αν υπάρχει συνείδηση ότι η υποχώρηση της γραφής και η αποστροφή που γεννά το μεγάλο κείμενο επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίον αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Αλλά το θέμα είναι μεγάλο και αφορά όχι μόνο τις νέες τεχνολογίες και τη μεταβολή του έντυπου και γραπτού λόγου αλλά και τη σχέση μας εν γένει με τα κείμενα, την κατανόησή τους και την υποδοχή του νέου. Ο Διομήδης Σπινέλλης καταθέτει ένα ρεαλιστικό λόγο χωρίς ακρότητες με ψύχραιμη αποτίμηση του πνεύματος εποχής.
Ωστόσο, στάθηκα σε μια δική του φράση που με μελαγχόλησε. Γράφει, «η παρακμή της ανάγνωσης και της γραφής σε σχέση με την αιχμή που γνώρισαν τον 20ό αιώνα θα μας κοστίσει». Λίγοι πλέον κρατούν σημειώσεις με το χέρι σε μια ομιλία, παρότι, όπως όλοι ξέρουμε, η διαδικασία κατανόησης είναι πιο σύνθετη με αυτόν τον τρόπο. Οπως και ελάχιστοι πλέον διαβάζουν έντυπα μέσα στο μετρό, π.χ., ελάχιστοι ενδιαφέρονται για την απόλαυση που δίνει η έντυπη εφημερίδα και ακόμη πιο λίγοι έχουν υπομονή απέναντι σε ένα κείμενο χωρίς κωδικοποιημένα μηνύματα και χωρίς εικόνες.
Πόσοι θα διαβάσουν κλασική λογοτεχνία το 2020 και πόσοι διάβασαν Τολστόι ή Ντίκενς το 1980;
Ο ανθρωπιστικός πολιτισμός κατακρημνίζεται. Ανέρχεται ένα νεφέλωμα δικαιωματισμού.
Ο κόσμος μετακινείται προς κάτι νέο. Αναπόφευκτα, όπως υποδηλώνεται και στην ανάλυση του Διομήδη Σπινέλλη, το ορατό στον δημόσιο λόγο κείμενο θα υποχωρεί διαρκώς, καθώς οι οδηγίες υπάρχουν στην οθόνη του κινητού.
Τα γραφικά εικονίδια υπερτερούν σε αίγλη έναντι κάθε μορφής κειμένου.
Είναι αναμενόμενο, και πιστεύω ότι είναι ήδη μια πραγματικότητα, ότι...
νέες πνευματικές ελίτ αναδύονται διεκδικώντας την περιφρούρηση του κειμένου, και μαζί με αυτό της βαθιάς ψυχικής και εγκεφαλικής διαδικασίας που προϋποθέτει η επαφή με τον πολιτισμό της γραφής χωρίς τη λαϊκιστική πλημμυρίδα της άμεσης κατανάλωσης, της άμεσης κατανόησης, της άμεσης πρόσβασης και της άμεσης ανίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου