ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - ΕΜΦΥΛΙΟΣ Η Αθήνα θα είχε χαθεί;

Του ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ

Ολίγη Ιστορία: αρχές Ιανουαρίου του 1945 έληξε η περίφημη Μάχη της Αθήνας, ή αλλιώς Δεκεμβριανά, που είχε ξεσπάσει στις 3 Δεκεμβρίου του 1944.

Στην αυτοβιογραφία του «Some-thing Ventured» ο Κρις Γούντχαουζ, (ο οποίος είχε καθοριστική συμμετοχή στην επιχείρηση του Γοργοποτάμου και γενικά στην Εθνική Αντίσταση), γράφει μερικά ενδιαφέροντα πράγματα για την τελική φάση της αιματηρής εκείνης εμφύλιας κρίσης – όχι όμως στην Αθήνα αλλά στην Ηπειρο (το βιβλίο θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά την άνοιξη από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος) όπου υπηρετούσε εκείνη την εποχή, αναφερόμενος στη μεγάλη, συντονισμένη επίθεση που δέχθηκε ο ΕΔΕΣ από τον ΕΛΑΣ.

Γράφει ο Γούντχαουζ: «Ο Σαράφης, ο οποίος σιχαινόταν τον Ζέρβα, και ο Αρης Βελουχιώτης, που τον θαύμαζε με το ζόρι, είχαν αποφασίσει και οι δύο να τον εξοντώσουν. Εξαπέλυσαν δύο ενισχυμένες μεραρχίες εναντίον του, μειώνοντας έτσι, ευτυχώς, τις δυνάμεις που ήταν διαθέσιμες στην Αθήνα. Επί δύο εβδομάδες, ο ΕΛΑΣ και ο ΕΔΕΣ απλώς στέκονταν ο ένας απέναντι στον άλλο μέσα σε μια σιωπηρή, αμοιβαία εχθρότητα. Ο Σκόμπι μου έστειλε οδηγίες μέσω ασυρμάτου στις 8 Δεκεμβρίου να συγκρατήσω τον Ζέρβα και να μην πάρει καμία πρωτοβουλία εναντίον του ΕΛΑΣ, κάτι που ήθελαν διακαώς πολλοί απ’ τους αξιωματικούς του. Τελικώς, ο ΕΛΑΣ επιτέθηκε στις 18 Δεκεμβρίου. Πολύ σύντομα έγινε φανερό πως οι άνδρες του Ζέρβα δεν είχαν τα έντερα για εμφύλιο πόλεμο».

Η Αρτα παραδόθηκε στον ΕΛΑΣ στις 22 Δεκεμβρίου και την επομένη έπεσαν τα Ιωάννινα. Τα υπολείμματα του ΕΔΕΣ διέφυγαν από την Πρέβεζα με ελληνικά και βρετανικά πλοία που είχε ζητήσει επειγόντως ο Γούντχαουζ από τον Σκόμπι. «Αρχισαν να καταφτάνουν την επομένη των Χριστουγέννων και η εκκένωση συνεχίστηκε όλη την τελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου», σημειώνει. Οι περισσότεροι από τους άνδρες του Ζέρβα, «μαζί με εκατοντάδες πολίτες και τα πρόβατά τους» κατάφεραν να περάσουν στην Κέρκυρα.

Το ενδιαφέρον ακολουθεί στη συνέχεια: «Η άποψη του Σκόμπι», σχολιάζει ο Γούντχαουζ, «όπως έμαθα αργότερα, ήταν ότι ο αντιπερισπασμός των δύο μεραρχιών του ΕΛΑΣ εναντίον του Ζέρβα είχε σώσει την Αθήνα. Αυτό προέκυψε μέσα από μια συζήτηση που είχε ο Σκόμπι με τον φίλο μου τον στρατηγό Τσιγάντε, ο οποίος ήταν στα νησιά του Αιγαίου με τον Ιερό Λόχο του. Επιστρέφοντας στην Αθήνα τον Ιανουάριο, κάλεσε τον Σκόμπι, με σκοπό να απολογηθεί για τη συμπεριφορά του πρώην συναδέλφου, και φίλου του, του Σαράφη. Προς μεγάλη του έκπληξη, ο Σκόμπι αντιπαρήλθε τη συγγνώμη και είπε ότι ο Σαράφης τους είχε προσφέρει αλησμόνητη υπηρεσία χωρίζοντας τις δυνάμεις τους για να επιτεθεί στον Ζέρβα. Διαφορετικά μπορεί η Αθήνα να είχε χαθεί».

Δεν θα είχε χαθεί η Αθήνα βέβαια, οι μάχες όμως θα τραβούσαν πολύ περισσότερο, οι Βρετανοί θα καλούσαν ενισχύσεις και συνολικά θα είχε όλο εκείνο το μακελειό πολλούς περισσότερους νεκρούς. 

Εάν ισχύει πάντως η εκτίμηση του Σκόμπι...

 η Ιστορία παίζει παράξενα παιχνίδια.