ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: Περίεργα και αλλόκοτα έθιμα από όλον τον κόσμο!

Γράφει ο Χάρης Αποστολόπουλος

Παρά το γεγονός ότι λόγω της… παγκοσμιοποίησης και της μεγάλης επίδρασης των ΜΜΕ, ολοένα και πληθαίνουν οι ομοιότητες με τις οποίες οι περισσότερες χώρες υποδέχονται και γιορτάζουν τα Χριστούγεννα, υπάρχουν κάποιες μοναδικές μικρές διαφορές που καθιστούν κάποιους εορτασμούς ξεχωριστούς, ιδιαίτερους και ίσως λίγο… αλλόκοτους!

Εκτός λοιπόν από τα κάλαντα, τα γλυκά, τον Άγιο Βασίλη, το χριστουγεννιάτικο δέντρο και όλα αυτά που βλέπουμε στις ταινίες, κάποιοι λαοί διατηρούν ατόφιες τις παραδόσεις τους και αναλλοίωτα τα έθιμά τους, γεγονός που τους διαχωρίζει από όλους τους υπόλοιπους!

Για αρχή ας ξεκινήσουμε με μια βασική διαφορά! 

Στην Ουκρανία, τη Ρωσία, την Αιθιοπία και την Αίγυπτο, τα Χριστούγεννα γιορτάζονται στις 7 Ιανουαρίου και όχι στις 25 Δεκεμβρίου. Αυτό οφείλεται στο ότι η Ορθόδοξη εκκλησία χρησιμοποιεί το παλαιό ημερολόγιο για τις θρησκευτικές γιορτές.

Στην Ολλανδία ο εορτασμός των Χριστουγέννων γίνεται στις 6 Δεκεμβρίου και όλοι περιμένουν τον ερχομό του Sinterklaas και του βοηθού του, του Μαύρου Πιτ. Ο Μαύρος Πιτ έρχεται να φέρει γλυκά και ξηρούς καρπούς στα μικρά αγοράκια και κοριτσάκια που έχουν γεμίσει τα παπούτσια τους με σανό και ζάχαρη για το άλογό του.

 

Στη Μεγάλη Βρετανία, η παράδοση θέλει τους Βρετανούς να αφήνουν, μπράντι για τον Άι Βασίλη και καρότα για τον Ρούντολφ, ενώ τα παιδιά κρεμούν χριστουγεννιάτικες κάλτσες, για να τις γεμίσει με γλυκά ο πατέρας των Χριστουγέννων. Οι δικές τους χριστουγεννιάτικες κάλτσες, γεμίζονται ΑΥΣΤΗΡΑ με γλυκίσματα και ζαχαρωτά κι όχι με… ό,τι χωράει! Ακόμα, τα παιδιά γράφουν γράμμα στον “Father Christmas”, όπου του δίνουν ευχές και του ζητούν το δώρο τους. Ρίχνουν το γράμμα μέσα στο τζάκι, ώστε ο καπνός να το πάρει μαζί του και από την καμινάδα να το οδηγήσει στον Βόρειο Πόλο.

Στη Γερμανία πάλι, αντί για τις κάλτσες τους, βγάζουν έξω τα παπούτσια τους, βέβαια με τις ίδιες προσδοκίες με τους Βρετανούς. Περιμένουν δηλαδή ο Άι Βασίλης να τους τα γεμίσει με γλυκά. Από τις αρχές του Δεκέμβρη, τα παιδιά αφήνουν τα παπούτσια τους έξω, ωστόσο… αν δεν ήταν καλά παιδιά τη χρονιά που πέρασε, αντί για γλυκά θα βρουν κλαδιά μέσα!

Ένα από τα κύρια έθιμά τους, είναι το λεγόμενο “Adventskranz”. Σύμφωνα με το έθιμο αυτό τοποθετούν ένα κηροπήγιο με τέσσερις θέσεις, που συμβολίζουν τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες του έτους. Και κάθε Κυριακή που τελειώνει η εβδομάδα, ανάβουν και το αντίστοιχο κερί. Έτσι υπολογίζουν αντίστροφα τις μέρες που απομένουν για τον ερχομό του νέου έτους.

Στην Ιρλανδία κατά την παράδοση, αφήνουν χριστουγεννιάτικες τάρτες με φρούτα και ένα μπουκάλι Ιρλανδικής μπύρας σαν σνακ για τον Άγιο Βασίλη.

Στη Γαλλία, η παραμονή των Χριστουγέννων είναι εργάσιμη ημέρα. Ο Pere Noel, ο δικός τους δηλαδή Άγιος Βασίλης, δίνει τα δώρα του, το βράδυ της 24ης Δεκεμβρίου. Ιδιαίτερη βαρύτητα οι Γάλλοι, δίνουν στο εορταστικό τραπέζι τόσο των Χριστουγέννων όσο και της Πρωτοχρονιάς, το οποίο και γεμίζουν με διάφορα φαγητά και γλυκά. Τα αλεξανδρινά λουλούδια, τα αποκαλούν «αστέρια των Χριστουγέννων» και τα επιλέγουν τόσο για να στολίσουν το σπίτι τους, όσο και για δώρο σε αγαπημένα πρόσωπα

.

Στην Ιταλία, η περίοδος των Χριστουγέννων διαρκεί από τις 8 Δεκεμβρίου έως τις 6 Ιανουαρίου που είναι και η μέρα των Θεοφανείων. Στις 25 Δεκεμβρίου μετά το παραδοσιακό γεύμα, τα παιδιά απαγγέλουν ποιήματα και ανταμείβονται χρηματικά. Κατά την Ιταλική παράδοση, παραμονή Θεοφανείων η καλή μάγισσα Μπεφάνα, πετάει πάνω από τα σπίτια με την μαγική της σκούπα και αφήνει χριστουγεννιάτικα δώρα στα «καλά» παιδιά, ενώ αντίθετα στα «άτακτα» αφήνει ένα σακί με κάρβουνο.

Στην Ιαπωνία το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο δείπνο είναι από τα KFC. Είναι τόσο δημοφιλές και τόσο πολυδιαφημισμένο που πρέπει κάποιος να κάνει κράτηση για να μπορέσει να φάει εκεί τα Χριστούγεννα!

Στη Σλοβακία, κατά την αρχή του δείπνου της Παραμονής Χριστουγέννων, ο αρχηγός της οικογένειας παίρνει ένα κουτάλι από το παραδοσιακό πιάτο της χώρας – το Loksa (το οποίο φτιάχνεται από σπόρους παπαρούνας, ψωμί και νερό) – και το πετάει στο ταβάνι. Όσο πιο πολύ από το μείγμα παραμείνει στο ταβάνι τόσο πιο πλούσιοι θα είναι οι καρποί του την επόμενη χρονιά.

Στην Τσεχία τώρα, οι ελεύθερες γυναίκες ακολουθούν ένα πολύ περίεργο τελετουργικό την ημέρα της Παραμονής των Χριστουγέννων προκειμένου να δουν αν θα παντρευτούν μέσα στην επόμενη χρονιά. Κοιτάζοντας προς την πόρτα του σπιτιού τους, ρίχνουν ένα από τα παπούτσια τους πίσω από τον ώμο τους. Αν το παπούτσι προσγειωθεί με το τακούνι προς την πόρτα, σίγουρα θα παραμείνουν ελεύθερες για ακόμα μία χρονιά. Αν η μύτη του παπουτσιού δείχνει προς την πόρτα σημαίνει πως θα φύγουν από το σπίτι των γονειών τους και θα ξεκινήσουν τις προετοιμασίες του γάμου τους.

Στη Σουηδία, έχουν το έθιμο της «Λουτσία» – σύμβολο δηλαδή του φωτός. Στις 13 Δεκεμβρίου, το πρωί, το μεγαλύτερο κορίτσι της οικογένειας, ντυμένο στα λευκά πηγαίνει από σπίτι σε σπίτι και μοιράζει ζεστό καφέ με κουλουράκια. Στο κεφάλι φορά στεφάνι με αναμμένα κεριά ενώ τραγουδά κάλαντα, βασισμένα στον ρυθμό του ναπολιτάνικου τραγουδιού «Σάντα Λουτσία».

Στη Βενεζουέλα το πρωί της Παραμονής Χριστουγέννων οι δρόμοι της πόλης Καράκας είναι άδειοι από αυτοκίνητα έτσι ώστε να μπορούν να κάνουν ρόλερ σκέιτ οι κάτοικοι.

Στην Αφρική, όπου επίσης οι χριστιανοί είναι πολλοί. Συνηθίζουν να στολίζουν φοίνικες και δέντρα μάνγκο με καμπανούλες, κεριά και ψεύτικο χιόνι.

Στη Ρωσία, έχουν το χριστουγεννιάτικο έθιμο, να ντύνουν μία νεαρή κοπέλα στα λευκά για να παραστήσει την Παναγία. Στις 6 Ιανουαρίου, πολλές περιοχές της Ρωσίας με ορθόδοξους χριστιανούς, βασισμένοι στο Ιουλιανό ημερολόγιο, γιορτάζουν την παραμονή των Χριστουγέννων, γνωστή και ως «Σοτσέλνικ».

Στην Ελβετία, τα παιδιά περιμένουν την 6η Δεκεμβρίου, τον Άγιο Νικόλαο να τους φέρει δώρα και γλυκά. Την τελευταία Πέμπτη, πριν τα Χριστούγεννα, τα παιδιά παρελαύνουν τραγουδώντας τα κάλαντα. Επίσης την παραμονή των Χριστουγέννων οι ανύπαντροι άνδρες του χωριού φοράνε μαύρα κοστούμια και ψηλά μαύρα καπέλα και κάνουν παρέλαση στους δρόμους.

Το Βέλγιο μπαίνει στο πνεύμα των Χριστουγέννων από νωρίς με την ημέρα του Sinterklaas και με τον πολύτιμο βοηθό του Zwarte Piet που μοιράζει τα δώρα από σπίτι σε σπίτι. Τα παιδιά εκτός από το να κρεμάνε τις κάλτσες των δώρων στο τζάκι, δείχνουν την… ανιδιοτέλεια τους, αφήνοντας σανό και ζάχαρη για το άλογο του Sinterklaas, όπως και στην Ολλανδία! Ο Sinterklaas  είναι ο Santa Claus ή αλλιώς Άι Βασίλης.

Στην Ισπανία...

  η χριστουγεννιάτικη περίοδος ξεκινάει με τη μεγάλη κλήρωση της 22ης Δεκεμβρίου. Για τους Ισπανούς τα Χριστούγεννα είναι η πιο σημαντική εορτή του χρόνου και την παραμονή (Noche Buena) γιορτάζει όλη η οικογένεια μαζί. Ακολουθεί η Πρωτοχρονιά, η οποία ονομάζεται «Noche Vieja», και η 6η Ιανουαρίου ή «Dia de Reyes». 

Στην ισπανική Καταλονία βέβαια, οι χριστουγεννιάτικες συνήθειες είναι πιο συμβολικές. Συγκεκριμένα για τον παραδοσιακό στολισμό την περίοδο των Χριστουγέννων, οι Καταλονοί τοποθετούν στα σπίτια τους μία φιγούρα στην στάση της αφόδευσης, τη λεγόμενη «El Caganer» και συμβολίζει την καλή τύχη και τη γονιμότητα της γης, ώστε η χρονιά που θα ακολουθήσει να φέρει καλή σοδειά.

Η φιγούρα αυτή απεικονίζει πολλές φορές δημόσια πρόσωπα, όπως τον Ομπάμα, την Μέριλιν Μονρόε αλλά και την Lady Gaga και Amy Winehouse.

Με τη σειρά τους, τα παιδιά ακολουθούν κι αυτά ένα έθιμο, που τα θέλει να φροντίζουν ένα κούτσουρο από τις 8 Δεκέμβρη μέχρι την αλλαγή του χρόνου. Τα παιδιά, πρέπει να το έχουν σκεπασμένο με μία κουβέρτα και να το ταΐζουν κάθε απόγευμα με «Turron», δηλαδή το μαντολάτο, ώστε να το κρατούν ζεστό και καλοταϊσμένο για να μπορέσει να «αφοδεύσει» πολλά γλυκά την Πρωτοχρονιά.

Η παράδοση στη Νορβηγία υπαγορεύει ότι οι μάγισσες και τα κακά πνεύματα εμφανίζονται την Πρωτοχρονιά και κλέβουν τα σκουπόξυλα των Νορβηγών και πετάνε μακριά. Για αυτό και οι άνθρωποι, κρύβουν τα σκουπόξυλα και οτιδήποτε σχετικό, ένα βράδυ πριν, ώστε να «προλάβουν» το κακό.

Στον Καναδά, τα Χριστούγεννα ανήκουν δικαιωματικά στα παιδιά. Το καναδέζικο ταχυδρομείο λοιπόν,έχει δημιουργήσει ειδικό ταχυδρομικό κώδικα (H0H 0H0), για να μπορούν τα παιδιά να στέλνουν τα γράμματά τους στον Άι Βασίλη αλλά και οι εργαζόμενοι, απαντούν στα γράμματά τους. Μέσα σε 27 χρόνια μάλιστα, έχουν απαντηθεί 15 εκατομμύρια γράμματα.