Του Γιώργου ΣκαμπαρδώνηΟι πατεράδες μας μπορεί να ήτανε φτωχοί άνθρωποι, τότε, το '60, αλλά όταν πήγαιναν στην εκκλησία για γάμο, για βαφτίσια ή σε καμιά επίσκεψη πλένονταν από πριν επίμονα, ξυρίζονταν επιμελώς με μεταχειρισμένο Ζιλέτ, φορούσαν τα καλά τους ρούχα (ένα κοστούμι παλιό όλο κι όλο), γραβατούλα, καθαρό πουκάμισο και γυάλιζαν σχολαστικά τα παπούτσια τους με τζιλά. Να είναι κύριοι. Αξιοπρεπείς. Το παρατηρούσα αυτό, τότε, με συγκίνηση να συμβαίνει σε όλη τη γειτονιά. Είχανε αυτοσεβασμό οι άνθρωποι και θέλανε, παρότι φτωχοί, να δείχνουνε αλλά και να εμπνέουν τον σεβασμό. Η τσάκιση στο παντελόνι ήταν άψογη και το πουκάμισο, κόκαλο.
Παρά τη λειψή τους μόρφωση, αυτό το καταλάβαιναν: ότι δεν μπορούνε να πάνε σε επίσημο μέρος ντυμένοι προσβλητικά, να σκανδαλίσουν τους άλλους σε σοβαρές στιγμές.
Για να το πω αλλιώς: κάποτε ρωτήσανε τον Μάρκο Βαμβακάρη τι είναι μαγκιά. Κι εκείνος απάντησε: «Μαγκιά είναι η αξιοπρέπεια».
Δυστυχώς έκτοτε κύλησε πολύ ουίσκι στο αυλάκι και πλέον μερικοί, από συνοικιακό ναρκισσισμό και με προφανή προβλήματα αντικοινωνικής μανίας ή ίσως επειδή θεωρούν πως είναι μαγκιά ή δεν ξέρω τι, εξέγερση, επίδειξη, πιστεύουν πως μπορούν να πηγαίνουνε σε έναν γάμο φορώντας βερμούδα, σε μια σοβαρή τελετή ντυμένοι με πέτσινα, τσαπράζια και χαλκάδες ή να αγορεύουνε στη Βουλή φορώντας σκουλαρίκια, λαχούρια και μοβ βατραχοπέδιλα.
Και όπως είναι το ντύσιμο έτσι είναι και οι λέξεις. Δεν μπορείς να πεις «ρούχα κατάλληλα για τη Βουλή», αλλά οφείλεις να χρησιμοποιήσεις τη λέξη ένδυμα ή ενδυμασία, ούτε να γράψεις πως ο (εκάστοτε) πρωθυπουργός «πήγε» στις Βρυξέλλες, αλλά ότι «μετέβη». Το αξίωμα προϋποθέτει και την κατάλληλη εκφορά. Και η επιλογή, βέβαια, ενός οποιουδήποτε (ακόμα και γραφικού) στο αξίωμα του βουλευτή σημαίνει πως αυτός ή αυτή, όταν βρίσκεται μέσα στο Κοινοβούλιο, σέβεται (όπως σε όλο τον κόσμο) τον χώρο, μιλάει και ενδύεται με ανάλογο σεβασμό ή ως ένα ορισμένο αισθητικό όριο που λαμβάνει υπόψη του τη σοβαρότητα και τις απαιτήσεις του χώρου. Η Βουλή δεν είναι πασαρέλα, ούτε δεξίωση, ούτε καφενείο, ούτε λαϊκή αγορά, γι' αυτό σε όλα τα κοινοβούλια του πλανήτη επιβάλλεται κάποιο σχετικό πρωτόκολλο εμφάνισης. Δεν είναι παραλία να εμφανιστείς με κομμένο μπλουτζίν, γυαλιά ηλίου και κρατώντας σπρέι καροτίνης.
Η ενδυμασία αποτελεί ανέκαθεν μέρος της απαραίτητης θεατρικότητας ή του τελετουργικού της εξουσίας, κάτι που ισχύει και για τη χρήση του λόγου: δεν μπορεί ο καθείς να κατεβάζει καντήλια ή να ομιλεί προσβλητικά σε συναδέλφους του άλλων κομμάτων μέσα στο Κοινοβούλιο, αλλιώς θα γινότανε μύλος εκεί μέσα, ξυλοδαρμοί, ανταλλαγή ύβρεων, και είναι φανερό ότι αν όλα αυτά αναμεταδίδονταν και από την τηλεόραση τότε δεν θα υπήρχε πια κανείς σεβασμός στον λαό για τους εκπροσώπους του και τις αποφάσεις τους.
Αλλά υπάρχουν πάντα μερικοί και μερικές με πρόβλημα απέναντι στην κοινωνία, τη Βουλή και την αστική δημοκρατία και ενώ έχουν εκλεγεί βουλευτές (όλα γίνονται στην Ελλάδα) θεωρούν πως ήρθε η ώρα να βγάλουνε τα απωθημένα τους προκαλώντας συνειδητά, προαποφασισμένα, μέσα στο Κοινοβούλιο, φορώντας οτιδήποτε θα σκανδάλιζε τους άλλους και τον κόσμο. Κάνουνε τη Βουγιουκλάκη ανάμεσα στα έδρανα, προκαλούν με λαχούρια α λα Βαρουφάκη, με κακόγουστα πέτσινα παντελόνια (δήθεν σέξι) α λα Νοτοπούλου, με σανδάλια για το συναμφότερον α λα Ζουράρι, ενώ έχουνε παρελάσει και χειρότερες περιπτώσεις, πολύ πιο κιτς. Υπήρξαν και τροπικές εκδοχές που πιστέψανε πως κάνουνε αντίσταση στο σύστημα φορώντας ένα ασύμβατο τσίτι ή βάφοντας το μισό μαλλί πορτοκαλί και ξυρίζοντας το υπόλοιπο κρανίο, ότι θα κλονίσουν συθέμελα τον ναό του καπιταλισμού, πως θα ραγίσει η Γουόλ Στριτ.
Βαρεμένες περιπτώσεις;
Για να το πω αλλιώς: κάποτε ρωτήσανε τον Μάρκο Βαμβακάρη τι είναι μαγκιά. Κι εκείνος απάντησε: «Μαγκιά είναι η αξιοπρέπεια».
Δυστυχώς έκτοτε κύλησε πολύ ουίσκι στο αυλάκι και πλέον μερικοί, από συνοικιακό ναρκισσισμό και με προφανή προβλήματα αντικοινωνικής μανίας ή ίσως επειδή θεωρούν πως είναι μαγκιά ή δεν ξέρω τι, εξέγερση, επίδειξη, πιστεύουν πως μπορούν να πηγαίνουνε σε έναν γάμο φορώντας βερμούδα, σε μια σοβαρή τελετή ντυμένοι με πέτσινα, τσαπράζια και χαλκάδες ή να αγορεύουνε στη Βουλή φορώντας σκουλαρίκια, λαχούρια και μοβ βατραχοπέδιλα.
Και όπως είναι το ντύσιμο έτσι είναι και οι λέξεις. Δεν μπορείς να πεις «ρούχα κατάλληλα για τη Βουλή», αλλά οφείλεις να χρησιμοποιήσεις τη λέξη ένδυμα ή ενδυμασία, ούτε να γράψεις πως ο (εκάστοτε) πρωθυπουργός «πήγε» στις Βρυξέλλες, αλλά ότι «μετέβη». Το αξίωμα προϋποθέτει και την κατάλληλη εκφορά. Και η επιλογή, βέβαια, ενός οποιουδήποτε (ακόμα και γραφικού) στο αξίωμα του βουλευτή σημαίνει πως αυτός ή αυτή, όταν βρίσκεται μέσα στο Κοινοβούλιο, σέβεται (όπως σε όλο τον κόσμο) τον χώρο, μιλάει και ενδύεται με ανάλογο σεβασμό ή ως ένα ορισμένο αισθητικό όριο που λαμβάνει υπόψη του τη σοβαρότητα και τις απαιτήσεις του χώρου. Η Βουλή δεν είναι πασαρέλα, ούτε δεξίωση, ούτε καφενείο, ούτε λαϊκή αγορά, γι' αυτό σε όλα τα κοινοβούλια του πλανήτη επιβάλλεται κάποιο σχετικό πρωτόκολλο εμφάνισης. Δεν είναι παραλία να εμφανιστείς με κομμένο μπλουτζίν, γυαλιά ηλίου και κρατώντας σπρέι καροτίνης.
Η ενδυμασία αποτελεί ανέκαθεν μέρος της απαραίτητης θεατρικότητας ή του τελετουργικού της εξουσίας, κάτι που ισχύει και για τη χρήση του λόγου: δεν μπορεί ο καθείς να κατεβάζει καντήλια ή να ομιλεί προσβλητικά σε συναδέλφους του άλλων κομμάτων μέσα στο Κοινοβούλιο, αλλιώς θα γινότανε μύλος εκεί μέσα, ξυλοδαρμοί, ανταλλαγή ύβρεων, και είναι φανερό ότι αν όλα αυτά αναμεταδίδονταν και από την τηλεόραση τότε δεν θα υπήρχε πια κανείς σεβασμός στον λαό για τους εκπροσώπους του και τις αποφάσεις τους.
Αλλά υπάρχουν πάντα μερικοί και μερικές με πρόβλημα απέναντι στην κοινωνία, τη Βουλή και την αστική δημοκρατία και ενώ έχουν εκλεγεί βουλευτές (όλα γίνονται στην Ελλάδα) θεωρούν πως ήρθε η ώρα να βγάλουνε τα απωθημένα τους προκαλώντας συνειδητά, προαποφασισμένα, μέσα στο Κοινοβούλιο, φορώντας οτιδήποτε θα σκανδάλιζε τους άλλους και τον κόσμο. Κάνουνε τη Βουγιουκλάκη ανάμεσα στα έδρανα, προκαλούν με λαχούρια α λα Βαρουφάκη, με κακόγουστα πέτσινα παντελόνια (δήθεν σέξι) α λα Νοτοπούλου, με σανδάλια για το συναμφότερον α λα Ζουράρι, ενώ έχουνε παρελάσει και χειρότερες περιπτώσεις, πολύ πιο κιτς. Υπήρξαν και τροπικές εκδοχές που πιστέψανε πως κάνουνε αντίσταση στο σύστημα φορώντας ένα ασύμβατο τσίτι ή βάφοντας το μισό μαλλί πορτοκαλί και ξυρίζοντας το υπόλοιπο κρανίο, ότι θα κλονίσουν συθέμελα τον ναό του καπιταλισμού, πως θα ραγίσει η Γουόλ Στριτ.
Βαρεμένες περιπτώσεις;
Πιθανώς. Είναι αυτό που λέει ο Παπαδιαμάντης «σημαδιακοί κι αταίριαστοι» ή θέλουνε να εμφανίζονται έτσι για να τους προσέξουν;
Μάλλον το δεύτερο. Ισως δεν τους αγάπησε επαρκώς κάποιο οικογενειακό πρόσωπο, ίσως μισούσαν την εξουσιαστική σκιά του πατέρα, ίσως δεν τους ερωτεύτηκαν όσο θα περίμεναν και θέλουνε να πάρουν τη ρεβάνς εν ου παικτοίς: μέσα στη Βουλή. Μπορεί και να νομίζουν πως η μη γραβάτα, τα ξέσκεπα συνολάκια, τα πέτσινα και οι δερματίνες από συνθετική γάτα είναι κάτι προοδευτικό ή ανατρεπτικό, νεανικό ή αντισυμβατικό, πως το εξωφρενικό (για τον χώρο) ντύσιμο τους προσδίδει ιδιαιτερότητα. Αλλοι θέλουν να απολογούνται στην παράταξη επιδεικνύοντας πόσο ανυπότακτοι είναι, πόσο ανεξάρτητοι και μεγάλοι επαναστάτες του γλυκού ύδατος με ανθρακικό.
Αλλά υπάρχει και η άλλη πλευρά: κάποιοι εξ όσων τηρούν τα προσχήματα, φοράνε μεν το δέον κοστουμάκι και τη γραβάτα, αλλά ενίοτε το κοστούμι είναι χάλια και η γραβάτα κάτι ανάμεσα σε καπίστρι και ρετάλι από τα παλιατζίδικα. Αχρωμη κοστούμα, ασύμβατο πουκάμισο και λαιμοδέτης ντεκαφεϊνέ. Κύριος αγόρασε ένα καλό κοστουμάκι, τρία καλά πουκάμισα, ταιριαστά, δύο σπέσιαλ καλόγουστες γραβάτες ειδικά για το Κοινοβούλιο. Ρώτα κάποιον που ξέρει κάπως από τα δέοντα. Μη φοράς ό,τι να 'ναι εκεί μέσα - σε βλέπει και κόσμος, και ψηφοφόροι, και οπαδοί. Πέρα από το πρωτόκολλο μετράει και η αισθητική, που είναι το παν - από εκεί πηγάζουν όλα («Ιμάτιον έχεις, αρχηγός ημών γενού»).
Η εξουσία πάντα (με την καλή έννοια) έχει και τα διάσημά της. Η εκλεγμένη εν προκειμένω ισχύς οφείλει...
Αλλά υπάρχει και η άλλη πλευρά: κάποιοι εξ όσων τηρούν τα προσχήματα, φοράνε μεν το δέον κοστουμάκι και τη γραβάτα, αλλά ενίοτε το κοστούμι είναι χάλια και η γραβάτα κάτι ανάμεσα σε καπίστρι και ρετάλι από τα παλιατζίδικα. Αχρωμη κοστούμα, ασύμβατο πουκάμισο και λαιμοδέτης ντεκαφεϊνέ. Κύριος αγόρασε ένα καλό κοστουμάκι, τρία καλά πουκάμισα, ταιριαστά, δύο σπέσιαλ καλόγουστες γραβάτες ειδικά για το Κοινοβούλιο. Ρώτα κάποιον που ξέρει κάπως από τα δέοντα. Μη φοράς ό,τι να 'ναι εκεί μέσα - σε βλέπει και κόσμος, και ψηφοφόροι, και οπαδοί. Πέρα από το πρωτόκολλο μετράει και η αισθητική, που είναι το παν - από εκεί πηγάζουν όλα («Ιμάτιον έχεις, αρχηγός ημών γενού»).
Η εξουσία πάντα (με την καλή έννοια) έχει και τα διάσημά της. Η εκλεγμένη εν προκειμένω ισχύς οφείλει...
να αντανακλάται και στην αίσθηση και στην αισθητική. Οχι με επίδειξη και υπερβολή, αλλά σε ένα όριο που όχι μόνο να δείχνει σεβασμό, αλλά και να προκαλεί σεβασμό και ευαρέσκεια. Οι δε, κάποιες κυρίες (λίγες, βέβαια) με πιθανό «το σύνδρομο των καλλιστείων», έχουν και άλλες πασαρέλες να επιδείξουν τα δερμάτινα παντελόνια και τις δαντέλες τους ή να εμφανίζονται με ενδυμασία εσπερίδος.
Μην τα μπερδεύουμε (εξάλλου, το πέτσινο δεν κολακεύει όλα τα σασί και για να φορεθεί οπουδήποτε και επιτυχώς χρειάζεται να έχει προηγηθεί επίμονο, σταθερό και μακρόχρονο γυμναστήριο).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου