Υπάρχει ευρωπαϊκός τρόπος ζωής;
Από τη Μεσόγειο έως τη Βαλτική υπάρχουν
πολλοί τρόποι ζωής –«κουλτούρες» που λέμε ελληνικά– οι οποίοι
συμμετέχουν σε έναν κοινό πολιτισμό που τον λέμε ευρωπαϊκό.
Ο τρόπος
ζωής του ψαρά στο Αιγαίο διαφέρει ριζικά από τον τρόπο ζωής του καθηγητή
της Ουψάλα.
Ο πρώτος μπορεί να κάνει τον σταυρό του όταν ξεκινάει για
το μεροκάματο, ο δεύτερος μπορεί να είναι άθεος ή αγνωστικιστής, όπως
και πολλοί συμπατριώτες του πρώτου.
Ο πρώτος μπορεί να αντιμετωπίζει το
προσφυγικό ή μεταναστευτικό ως πρόβλημα, ο δεύτερος μπορεί να το θεωρεί
ευκαιρία για τον πολιτισμό μας.
Ο Βρετανός, ανεξαρτήτως Brexit, δεν
χρειάζεται να μάθει ξένες γλώσσες για να ταξιδέψει, όπως τις χρειάζεται ο
Ελληνας ή ο Ιταλός.
Τρόπος ζωής είναι και η χρήση του ελαιόλαδου ή του
βούτυρου στην καθημερινή μαγειρική, το καφενείο ή η παμπ, το υπέροχο
χάος των πιάτων στην ταβέρνα, σε αντίθεση με το γαλλικό εστιατόριο, όπου
θεωρείται έγκλημα καθοσιώσεως να τσιμπήσεις από τον διπλανό σου.
Πολλά
μπορείς να πεις για τους «ευρωπαϊκούς τρόπους ζωής», τη διαφορετική
αντίληψη του χρόνου των εθνών, τον διαφορετικό τρόπο που στέκονται
απέναντι στην Ιστορία, ακόμη και την ευρωπαϊκή.
Η δύναμη της Ευρώπης
είναι ότι μπόρεσε να συστεγάσει όλους αυτούς τους τρόπους σε κοινά
πολιτισμικά σύνορα. Εδώ η εκκοσμίκευση συνδιαλέγεται με τον
χριστιανισμό, τα ατομικά δικαιώματα είναι δικαίωμα, και η ελευθερία της
σκέψης και της έκφρασης δεν αμφισβητούνται. Εδώ γίνονται δεκτοί ακόμη
και όσοι αμφισβητούν αυτές τις αξίες και τα όριά τους.
Ο ορισμός επιτρόπου αρμοδίου για τον «ευρωπαϊκό τρόπο ζωής» παραπέμπει
στο μελόδραμα μιας Ευρώπης που φοβάται ότι έχει χάσει την ταυτότητά της.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ένας γιγάντιος γραφειοκρατικός οργανισμός
που εκδίδει προδιαγραφές από τα αντιβιοτικά έως την ποσότητα νερού στα
καζανάκια. Για φαντασθείτε να αρχίσει να εκδίδει προδιαγραφές για τον
«ευρωπαϊκό τρόπο ζωής». Ας πούμε να θεσμοθετήσει ότι αυτός ορίζει πως
δεν υπάρχουν «λαθρομετανάστες», αλλά μόνον παράτυποι μετανάστες.
Φέτος
το καλοκαίρι ξαναδιάβασα τον «Μόμπι Ντικ» του Μέλβιλ, ένα αριστούργημα
που αποδεικνύει πως η τραγική σκέψη είναι ενεργή και στον σύγχρονο
κόσμο.
Σκέφτομαι τι θα έλεγαν οι οικολόγοι αν αυτό το έργο είχε γραφτεί
χθες από κάποιον άγνωστο συγγραφέα. Θα το καταδίκαζαν ως εγκώμιο στο
κυνήγι της φάλαινας που απειλείται με εξαφάνιση.
Ο «ευρωπαϊκός τρόπος ζωής» δεν χρειάζεται κομισάριους και προδιαγραφές.
Θα έλεγα πως αυτές τον απειλούν.
Χρειάζεται...
παιδεία, κοινώς επικοινωνία
με όσους τον οικοδόμησαν στη διάρκεια τόσων αιώνων Ιστορίας.
Δασκάλους
χρειάζεται ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής. Δεν χρειάζεται επιτρόπους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου