Του Χρήστου Χωμενίδη
Στα απομνημονεύματα της Προεδρίας του, ο Μπιλ Κλίντον αναφέρεται στην κρίση των Ιμίων. Αφηγείται εν συντομία πώς τα αντιμαχόμενα μέρη τάραξαν τον ύπνο του, πώς αναγκάστηκαν οι Ηνωμένες Πολιτείες να παρέμβουν πυροσβεστικά. Οι άνθρωποι ένθεν κακείθεν του Αιγαίου βρίσκονταν με την ψυχή στο στόμα -και με το δάκτυλο στη σκανδάλη- εκείνες τις άγριες ώρες. Το εν κατακλείδι σχόλιο του πλανητάρχη είναι άκρως συγκαταβατικό, στα όρια του χλευασμού. "Θα αιματοκυλιούνταν" γράφει "για ένα ερημονήσι όπου βόσκουν κάτι κατσίκες!"
Εικοσιτρία χρόνια αργότερα, το καλοκαίρι του 2019, κανείς σε Ανατολή και Δύση δεν θα μπορούσε να φανεί ανάλογα μπλαζέ. Η ελληνοτουρκική κρίση των ημερών μας δεν εκκινεί από βραχονησίδες και αιγοπρόβατα με όλο το συμβολικό κεφάλαιο που έχει, καλώς ή κακώς, επενδυθεί επάνω τους. (Ας μην ξεχνάμε ότι η Μεγάλη Βρεττανία καταναυμάχησε το 1982 την Αργεντινή, πως οκτακόσιοι άνθρωποι σκοτώθηκαν για χάρη των νησιών Φώκλαντ - μιάς κουκίδας στον ωκεανό…) Η σημερινή κρίση αφορά κάτι ασυγκρίτως πιο απτό, αποτιμήσιμο, εκμεταλλεύσιμο. Τον ορυκτό πλούτο.
Και ο πιο αδαής θα έχει ακούσει ότι νοτίως της Κύπρου ανιχνεύθηκαν, εδώ και λίγα χρόνια, κοιτάσματα φυσικού αερίου. Εταιρείες εξόρυξης έσπευσαν ενώ όλες σχεδόν οι γείτονες χώρες απαίτησαν μερίδιο τού υποθαλάσσιου θησαυρού. Μαζί και η Τουρκία, όσο και αν η γεωγραφία δεν την ευνοεί. Η Κύπρος εμφανίζεται αποφασισμένη να υπερασπιστεί την απροσδόκητη προίκα της. Η Ελλάδα στέκει -ως οφείλει- αταλάντευτα στο πλευρό της. Ο Ερντογάν δείχνει τα δόντια του.
Η διαμάχη προφανώς θα κλιμακωθεί και θα αποκλιμακωθεί πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Οι μεγάλες δυνάμεις θα παίξουν με το αζημίωτο το ρόλο των διαιτητών. Κάθε λογής μεσάζοντες θα επιδιώξουν να επωφεληθούν. Κάποιοι θα γίνουν μεγιστάνες. Θεός φυλάξοι μήπως κάποιοι άλλοι σκοτωθούν…
Δεν τολμώ καν να σκεφτώ τί θα συνέβαινε εάν ένα ανάλογο λαχείο έπεφτε στην Ελλάδα. Εάν επαληθεύονταν οι φήμες που επίμονα κυκλοφορούν -εδώ και μισό τουλάχιστον αιώνα- ότι κάτω από το Αιγαίο, από το Ιόνιο, μάς περιμένει πακτωλός υπό μορφήν αερίου ή πετρελαίου.
Με την αναγγελία της είδησης, το συλλογικό μας φρόνημα θα εκτινασσόταν. Ανθρωποθάλασσες θα πλημμύριζαν δρόμους και πλατείες για να πανηγυρίσουν έξαλλα την πραγμάτωση του εθνικού μας πεπρωμένου όπως αμίμητα το έχει διατυπώσει ο Μίμης Φωτόπουλος: "Και μετά θα κάθεσαι!".
Η συντριπτική πλειονότητα των συμπολιτών μας (εξαίρεση μονάχα οι αμετανόητα πραγματιστές, τους οποίους όλοι οι υπόλοιποι περιφρονούν αποκαλώντας τους ψυχρόαιμα ερπετά), οι συγγενείς και οι φίλοι μας θα πίστευαν ακράδαντα ότι το πρόβλημά μας, όλα μας τα προβλήματα, έχουν μια και καλή λυθεί. Πως ο επουράνιος προστάτης της Ελλάδας έκανε επιτέλους το θαύμα του. Μάς απήλλαξε από τις έγνοιες που αδόκητα μάς τυραννούσαν γενιές τώρα. Μάς ξαναδέχτηκε στον κήπο της Εδέμ.
΄Αμα φυτέψεις σήμερα αμπέλι, λογάριαζε ότι το προϊόν του μόχθου σου θα το απολαύσουν ώριμο στο ποτήρι τα παιδιά σου, ίσως ακόμα και τα εγγόνια σου. Εάν βρεις πετρέλαιο ή υδρογονάνθρακες -εκείνους που ο Πάνος Καμμένος αποκαλούσε "υδατάνθρακες"-, γύρευε πόσα χρόνια θα περάσουν ώσπου το εξόρυγμα να καταστεί εμπορεύσιμο, μέχρι να αποσβεστεί το κόστος της επένδυσης και να’χεις καθαρά κέρδη!
Ψιλά γράμματα θα ήταν τα παραπάνω αντικειμενικά δεδομένα για την κοινή μας γνώμη. Αφ’ης στιγμής θα αναγγελλόταν το κοίτασμα, οποιαδήποτε καθυστέρηση στη διανομή του πλούτου θα εκλαμβανόταν ως συνομωσία. "Ποιος μάς κλέβει;" θα ωρυόταν ο κίτρινος Τύπος και οι πολιτικοί της αρπαχτής. "Ποιά σκοτεινά συμφέροντα στερούν τον περιούσιο λαό από την περιουσία του; Γιατί εξακολουθούμε να δουλεύουμε; Γιατί δεν έχουμε ακόμα πάρει όλοι ισόβια άδεια μετά παχυλοτάτων αποδοχών;"
Η Ιστορία το’χει δείξει επανειλημμένα. Ό,τι φαντάζει στην αρχή ευλογία, καταντάει συχνότατα κατάρα.
Η Σιέρα Λεόνε βγάζει τα περισσότερα διαμάντια του πλανήτη. Λιμοκτονεί εντούτοις και σπάρασσεται από εμφυλίους, παραμένει η φτωχότερη χώρα διεθνώς.
Το πετρέλαιο της Βενεζουέλας δεν έφερε ευημερία, την έριξε αντιθέτως -εξαιτίας και των πολιτικών του Τσάβες και του Μαδούρο- στην ανθρωπιστική κρίση.
Αν πεις για την Αραβική χερσόνησο, ο συνδυασμός τού άκοπου πλούτου με το έλλειμμα εκπαιδευτικού υποβάθρου οδήγησε σε κοινωνίες χλιδής, θρησκοληψίας και πολιτικού αυταρχισμού που Κύριος οίδε πώς θα καταλήξουν όταν κάποτε το πετρέλαιο στερέψει ή αντικατασταθεί από άλλες πηγές ενέργειες.
Οι μόνοι που διαχειρίζονται με σύνεση το ορυκτό λαχείο τους είναι οι Νορβηγοί. Εκεί τα κέρδη από το πετρέλαιο μπαίνουν σε ένα δημόσιο ταμείο, του οποίου η αξία ανέρχεται σε ένα τρισεκατομμύριο δολλάρια. Η κυβέρνηση αποφεύγει να διανείμει μέρισμα στους πολίτες για να μην υπερθερμάνει την οικονομία. Οι πολίτες την ελέγχουν όχι για την "τσιγγουνιά" της αλλά επειδή δεν δείχνει την απαιτούμενη περιβαλλοντική ευαισθησία. Τι να πεις; Οι Νορβηγοί είναι ψυχρόαιμοι, πραγματιστές. Και η πατρίδα τους -πάμπτωχη στις αρχές του 20ου αιώνα- είχε ανέβει το 1970, προτού ανοίξουν οι κρουνοί του πετρελαίου, στην πρώτη δεκάδα του πλούτου διεθνώς. Δεν το όφειλε στην τύχη. Μα στη σκληρή δουλειά.
Η Ελλάδα έχει ευλογηθεί με αστείρευτα αποθέματα ηπίων μορφών ενέργειας, ηλιακής και αιολικής. Διαθέτει κάθε προοπτική να ευημερήσει και να λάμψει, αρκεί να απαλλαγεί επιτέλους από τις χρόνιες παθογένειές της. Αρκεί να αφήσει διά παντός πίσω της τη νοοτροπία που οδήγησε στη χρεοκοπία του 2010 και μάς καθήλωσε στην κρίση επί δέκα δυσβάσταχτα χρόνια. Αρκεί να πάψει -ανομολόγητα έστω- να ονειρεύεται το "μετά θα κάθεσαι…" του Μίμη Φωτόπουλου.
Τυχόν ανακάλυψη αξιοποιήσημων υποθαλασσίων κοιτασμάτων θα αποτελούσε για την πατρίδα μας...
κακό μεγάλο.
Είθε να μη μας βρει ποτέ. Κι ούτε ψύλλος στον κόρφο των αδελφών Κυπρίων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου