Γράφει ο Κωνσταντίνος Δούβλης, Ph.D.
Εγκληματολόγος, διδάκτωρ Κοινωνιολογίας της Αστυνόμευσης
Ναι λοιπόν, είμαι.
Ντρέπομαι, αλλά είμαι...
Όπως λίγο-πολύ είμαστε οι περισσότεροι.
Συμμερίζομαι την οργή σας από αυτή μου τη δήλωση.
Αλλά η αλήθεια πάντα πονάει. Ο καθρέφτης, για τον οποίο σας έχω κουράσει με τις συνεχείς μου αναφορές, είναι αμείλικτος.
Είμαστε όλοι μπολιασμένοι με κάποια δόση από την νοοτροπία Πολάκη. Ένα μέρος του θυμικού μας ταυτίζεται με την μπρουτάλ συμπεριφορά του. Με το κουτσαβακίστικο στυλ του. Με την περιφρόνησή του για οτιδήποτε άλλο εκτός από το εγώ του.
Γενιές και γενιές γαλουχήσαμε με την νοοτροπία Πολάκη. Της φωνής και του τσαμπουκά. Της (ψευτο) μαγκιάς και της συνωμοσιολογικής προσέγγισης. Της "λογικής" ότι όποιος φωνάξει πιο δυνατά έχει δίκαιο. Του παραληρηματικού λόγου και της συναισθηματικής μπουρδολογίας.
Όσοι θεωρούν τον αν. υπουργό υγείας μια γραφική περίπτωση ανάξιας σχολιασμού, πλανώνται πλάνην οικτράν! Ο "Πολακισμός" είναι ρεύμα κοινωνικο-πολιτικό. Έχει ευήκοα ώτα. Έχει οπαδούς. Έχει υποστηρικτές. Έχει ακροατήριο.
Ναι, λοιπόν, είμαι και εγώ Πολάκης.
Και είμαι Πολάκης διότι και εγώ ως Ελλην, ανατράφηκα με κάποιες στρεβλώσεις. Τις οποίες άργησα να αναγνωρίσω ως τέτοιες. Και όταν το έκανα είχαν ήδη "ποτίσει" τη ψυχή μου και έκανα αγώνα να τις ξεριζώσω. Αν τις ξερίζωσα ποτέ...
Είμαι λοιπόν Πολάκης διότι:
1) Δεν γαλουχήθηκα με τη σημασία της διάκρισης εξουσιών.
Ας μη κοροϊδευόμαστε. Ως χώρα που δεν πέρασε ποτέ το στάδιο του Διαφωτισμού, νιώθουμε μια απαξία για οτιδήποτε ξεφεύγει από τον ορίζοντα της πεζής καθημερινότητας. Το μάθημα της "αγωγής του πολίτη" ήταν πάντα η... ώρα του παιδιού. Η διάκριση των εξουσιών ήταν κάτι που ΠΟΤΕ δεν διδαχτήκαμε ουσιαστικά. Δεν μάθαμε την αξία της για την ποιότητα της δημοκρατίας μας. Δεν μάθαμε ποτέ τη συμβολή της στην ποιότητα της ζωής μας. Και όποιος προσπαθούσε να αρθρώσει μια κουβέντα σχετική, κατηγορείτο ότι "δε νοιάζεται για τα πραγματικά προβλήματα του λαού"...
Ο μέσος πολίτης εμφορείται από τη νοοτροπία ότι η πλειοψηφία "κάνει ό,τι γουστάρει"! Ήταν ζήτημα χρόνου να εκφραστεί αυτή η άποψη πολιτικά.
Γι' αυτό και δε κουνιέται φύλλο όταν ο πρωθυπουργός μιλάει για "θεσμικά εμπόδια" και όταν η σύντροφός του δηλώνει ότι "πήραμε την κυβέρνηση αλλά όχι την εξουσία"...
Σε ποια χώρα με ισχυρές θεσμικές παραδόσεις θα μπορούσαν αυτές οι δηλώσεις να γίνουν αποδεκτές;
Γνήσιο και εγώ τέκνο αυτής της στρεβλής παράδοσης, πήγα στις ΗΠΑ για σπουδές πιστεύοντας ότι ο πρόεδρος είναι πανίσχυρος! Πλανητάρχη τον ανεβάζουν, πλανητάρχη τον κατεβάζουν! Αυτός πραγματικά "κάνει ό,τι θέλει"! Μάλιστα τόλμησα να το ξεστομίσω σε συζήτηση περί θεσμών στο Πανεπιστήμιο. Πάγωσε η αίθουσα και με κοιτούσαν λες και είχα μόλις προσγειωθεί από τον πλανήτη Άρη... Κοντά έπεσαν. Από την Ελλάδα είχα έλθει που σε ζητήματα θεσμών απέχει από τη δυτική αντίληψη όσο ο Άρης από τη γη...
Άρχισαν να μου μιλούν για θεσμικά αντίβαρα. Για τα λεγόμενα "checks and balances". Μου εξήγησαν ότι κανείς, ούτε ο πρόεδρος, δεν έχει την απόλυτη εξουσία. Ότι ελέγχεται και από τα νομοθετικά σώματα (Κογκρέσο και Γερουσία) αλλά και από τη δικαστική εξουσία.
Ο Πολάκης μέσα μου επαναστάτησε!
Μα είναι δυνατόν; Αυτός δε κέρδισε τις εκλογές; Αυτός δε κάνει... ό,τι θέλει;;; Τι σόι χώρα είστε, αναρωτήθηκα...
Με υπομονή (αλλά και ολίγη συγκατάβαση...) μου εξήγησαν ότι κανείς δε πρέπει να έχει την απόλυτη εξουσία διότι ο κίνδυνος κατάχρησής της είναι μεγάλος γι' αυτό και πρέπει να υπάρχουν θεσμικές δικλίδες ασφαλείας...
Αυτοί μάλλον αναρωτήθηκαν πώς κάποιος που έρχεται από τη χώρα που γέννησε τη δημοκρατία δεν τα γνωρίζει αυτά. Αν και από διακριτικότητα ποτέ δε μου το είπαν κατάμουτρα...
Αρκέστηκαν να μου πουν ότι οι 3 εξουσίες είναι απολύτως διακριτές και η ισορροπία επιτυγχάνεται από τον διαρκή έλεγχο της μιας από την άλλη...
Για φαντάσου...
Παρ όλα αυτά, ο Πολάκης μέσα μου δεν έλεγε να ησυχάσει. Πράγμα που μας φέρνει στον δεύτερο λόγο...
2) Δεν έμαθα ποτέ να αναλύω ορθολογικά τον κόσμο γύρω μου και ενδίδω εύκολα σε συναισθηματικές αναλύσεις και σενάρια συνωμοσίας.
Οι χαρακτηρισμοί είναι απείρως ευκολότεροι από τη σκέψη και την επιχειρηματολογία. Γι' αυτό κάθε φορά που ζορίζομαι, καταφεύγω εκεί και θεωρώ ότι βγαίνω από τη δύσκολη θέση.
Το οξυμένο θυμικό μου που πηγάζει από την άρνηση ενηλικίωσης, μου παρουσιάζει τον κόσμο πίσω από ένα θολό φίλτρο.
Σύμφωνα με αυτό, ως αιώνιο παιδί, έχω μόνο δικαιώματα, ποτέ υποχρεώσεις και πάντα κάποιος άλλος ευθύνεται για τα δεινά μου.
Οργίζομαι με οποιονδήποτε μου επισημαίνει τις δικές μου ευθύνες και στοιχίζομαι πίσω από οποιονδήποτε μου υποσχεθεί εύκολους δρόμους.
Ο Πολάκης λοιπόν μέσα μου ξυπνά ξανά!
Για την κρίση ευθύνονται τα δάνεια των κομμάτων! Οι τράπεζες έφεραν τα μνημόνια!
Μη σκέφτεσαι, σου λέει ο λεβέντης υπουργός! Απλώς νιώσε την αγαλλίαση που σου προσφέρει η ιδέα ότι εσύ δεν φταις για τίποτε!
Ναι, οι τράπεζες σε περίοδο παχιών αγελάδων έδιναν δάνεια στα κόμματα! Κατακριτέο; Πιθανότατα. Όσο κατακριτέο ήταν ότι έδιναν στον μέσο πολίτη "διακοποδάνεια" (φοβερός όρος!) 5.000 για να περάσουν 10 μέρες στη Μύκονο και να ζήσουν το ελληνικό όνειρο "Έλληνας Κροίσος με 5 γράμματα"!
Εκεί καμία αυτοκριτική! "Μα... μας τα έδιναν, να μη τα παίρναμε" είναι η απάντηση του πολίτη. Ε, το ίδιο σκέφτηκαν και τα κόμματα...
Είναι βολική βέβαια η στοχοποίηση των "άλλων". Παίρνει τις ευθύνες από πάνω μας. Δεν λειτουργεί όμως έτσι η ζωή. Ο λογαριασμός έρχεται πάντα... Είναι όμως τόσο ηδονικό το αίσθημα ότι φταίει πάντα ο απέναντι...
Ξαφνικά ο Πολάκης είναι οικείο πρόσωπο...
3) Είμαι γαλουχημένος με...
το αρχέγονο πρότυπο του ισχυρού.
Ως Έλλην δεν έμαθα να σέβομαι, αλλά να φοβάμαι. Να τρέμω τον σωματικά δυνατό. Να σκύβω το κεφάλι απέναντι στον οικονομικά ισχυρό (και ας τον βρίζω στα καφενεία...).
Ο λεβέντης υπουργός το γνωρίζει αυτό και το εργαλειοποιεί. Απειλές σε δημοσιογράφους ότι "θα τους χώσει 3 μέτρα κάτω απ' τη γη". Οργίλο ύφος σε λογικές επισημάνσεις Ευρωπαίων σχετικά με την (απαράδεκτη) πρακτική υπουργού Υγείας να καπνίζει μέσα στο υπουργείο που έχει ως στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας!
Χθες "ανέβηκε πίστα" ηχογραφώντας (αν και το διαψεύδει) συνομιλία του με τον διοικητή της ΤτΕ απειλώντας τον ως "μπράβος" πως αν δεν συμμορφωθεί "προς τας υποδείξεις θα τον επισκεφθεί για τα... περαιτέρω.
Κι όμως ο Έλληνας πολίτης τον ανέχεται. Διότι –κακά τα ψέματα– μέσα του θαυμάζει και φοβάται την επιθετικότητα.
Στο πρόσωπο του βλέπει έναν…κοινωνικό επαναστάτη!
Κάτι σαν τον Ρομπέν των…Σφακίων.
Στα μάτια του Έλληνα πολίτη ο Πολάκης κάνει αυτό που εκείνος φαντασιωνόταν μια ζωή αλλά ποτέ δε τόλμησε να κάνει!
Τα βάζει με όλους και όλα!
Από τον Ευρωπαίο επίτροπο μέχρι τον νεκρό Μπεσκένη.
Ο Πολάκης βρίσκει αυτό που οι Αμερικανοί λένε rapport, δηλαδή μιλάει απ' ευθείας στην ψυχή του μέσου Έλληνα και του πουλάει την πραγμάτωση της νεανικής του φαντασίωσης! Να τα βάλει με το σύστημα! Τι και αν το σύστημα είναι πλέον ο ίδιος; Ο Πολάκης δε θέλει να σκεφτόμαστε μόνο να νιώθουμε!
Και όποιος έχει αντίρρηση, τα 3 μέτρα κάτω από τη γη τον περιμένουν...
Ναι λοιπόν, είμαι.
Ντρέπομαι, αλλά είμαι...
Όπως λίγο-πολύ είμαστε οι περισσότεροι.
Συμμερίζομαι την οργή σας από αυτή μου τη δήλωση.
Αλλά η αλήθεια πάντα πονάει. Ο καθρέφτης, για τον οποίο σας έχω κουράσει με τις συνεχείς μου αναφορές, είναι αμείλικτος.
Είμαστε όλοι μπολιασμένοι με κάποια δόση από την νοοτροπία Πολάκη. Ένα μέρος του θυμικού μας ταυτίζεται με την μπρουτάλ συμπεριφορά του. Με το κουτσαβακίστικο στυλ του. Με την περιφρόνησή του για οτιδήποτε άλλο εκτός από το εγώ του.
Γενιές και γενιές γαλουχήσαμε με την νοοτροπία Πολάκη. Της φωνής και του τσαμπουκά. Της (ψευτο) μαγκιάς και της συνωμοσιολογικής προσέγγισης. Της "λογικής" ότι όποιος φωνάξει πιο δυνατά έχει δίκαιο. Του παραληρηματικού λόγου και της συναισθηματικής μπουρδολογίας.
Όσοι θεωρούν τον αν. υπουργό υγείας μια γραφική περίπτωση ανάξιας σχολιασμού, πλανώνται πλάνην οικτράν! Ο "Πολακισμός" είναι ρεύμα κοινωνικο-πολιτικό. Έχει ευήκοα ώτα. Έχει οπαδούς. Έχει υποστηρικτές. Έχει ακροατήριο.
Ναι, λοιπόν, είμαι και εγώ Πολάκης.
Και είμαι Πολάκης διότι και εγώ ως Ελλην, ανατράφηκα με κάποιες στρεβλώσεις. Τις οποίες άργησα να αναγνωρίσω ως τέτοιες. Και όταν το έκανα είχαν ήδη "ποτίσει" τη ψυχή μου και έκανα αγώνα να τις ξεριζώσω. Αν τις ξερίζωσα ποτέ...
Είμαι λοιπόν Πολάκης διότι:
1) Δεν γαλουχήθηκα με τη σημασία της διάκρισης εξουσιών.
Ας μη κοροϊδευόμαστε. Ως χώρα που δεν πέρασε ποτέ το στάδιο του Διαφωτισμού, νιώθουμε μια απαξία για οτιδήποτε ξεφεύγει από τον ορίζοντα της πεζής καθημερινότητας. Το μάθημα της "αγωγής του πολίτη" ήταν πάντα η... ώρα του παιδιού. Η διάκριση των εξουσιών ήταν κάτι που ΠΟΤΕ δεν διδαχτήκαμε ουσιαστικά. Δεν μάθαμε την αξία της για την ποιότητα της δημοκρατίας μας. Δεν μάθαμε ποτέ τη συμβολή της στην ποιότητα της ζωής μας. Και όποιος προσπαθούσε να αρθρώσει μια κουβέντα σχετική, κατηγορείτο ότι "δε νοιάζεται για τα πραγματικά προβλήματα του λαού"...
Ο μέσος πολίτης εμφορείται από τη νοοτροπία ότι η πλειοψηφία "κάνει ό,τι γουστάρει"! Ήταν ζήτημα χρόνου να εκφραστεί αυτή η άποψη πολιτικά.
Γι' αυτό και δε κουνιέται φύλλο όταν ο πρωθυπουργός μιλάει για "θεσμικά εμπόδια" και όταν η σύντροφός του δηλώνει ότι "πήραμε την κυβέρνηση αλλά όχι την εξουσία"...
Σε ποια χώρα με ισχυρές θεσμικές παραδόσεις θα μπορούσαν αυτές οι δηλώσεις να γίνουν αποδεκτές;
Γνήσιο και εγώ τέκνο αυτής της στρεβλής παράδοσης, πήγα στις ΗΠΑ για σπουδές πιστεύοντας ότι ο πρόεδρος είναι πανίσχυρος! Πλανητάρχη τον ανεβάζουν, πλανητάρχη τον κατεβάζουν! Αυτός πραγματικά "κάνει ό,τι θέλει"! Μάλιστα τόλμησα να το ξεστομίσω σε συζήτηση περί θεσμών στο Πανεπιστήμιο. Πάγωσε η αίθουσα και με κοιτούσαν λες και είχα μόλις προσγειωθεί από τον πλανήτη Άρη... Κοντά έπεσαν. Από την Ελλάδα είχα έλθει που σε ζητήματα θεσμών απέχει από τη δυτική αντίληψη όσο ο Άρης από τη γη...
Άρχισαν να μου μιλούν για θεσμικά αντίβαρα. Για τα λεγόμενα "checks and balances". Μου εξήγησαν ότι κανείς, ούτε ο πρόεδρος, δεν έχει την απόλυτη εξουσία. Ότι ελέγχεται και από τα νομοθετικά σώματα (Κογκρέσο και Γερουσία) αλλά και από τη δικαστική εξουσία.
Ο Πολάκης μέσα μου επαναστάτησε!
Μα είναι δυνατόν; Αυτός δε κέρδισε τις εκλογές; Αυτός δε κάνει... ό,τι θέλει;;; Τι σόι χώρα είστε, αναρωτήθηκα...
Με υπομονή (αλλά και ολίγη συγκατάβαση...) μου εξήγησαν ότι κανείς δε πρέπει να έχει την απόλυτη εξουσία διότι ο κίνδυνος κατάχρησής της είναι μεγάλος γι' αυτό και πρέπει να υπάρχουν θεσμικές δικλίδες ασφαλείας...
Αυτοί μάλλον αναρωτήθηκαν πώς κάποιος που έρχεται από τη χώρα που γέννησε τη δημοκρατία δεν τα γνωρίζει αυτά. Αν και από διακριτικότητα ποτέ δε μου το είπαν κατάμουτρα...
Αρκέστηκαν να μου πουν ότι οι 3 εξουσίες είναι απολύτως διακριτές και η ισορροπία επιτυγχάνεται από τον διαρκή έλεγχο της μιας από την άλλη...
Για φαντάσου...
Παρ όλα αυτά, ο Πολάκης μέσα μου δεν έλεγε να ησυχάσει. Πράγμα που μας φέρνει στον δεύτερο λόγο...
2) Δεν έμαθα ποτέ να αναλύω ορθολογικά τον κόσμο γύρω μου και ενδίδω εύκολα σε συναισθηματικές αναλύσεις και σενάρια συνωμοσίας.
Οι χαρακτηρισμοί είναι απείρως ευκολότεροι από τη σκέψη και την επιχειρηματολογία. Γι' αυτό κάθε φορά που ζορίζομαι, καταφεύγω εκεί και θεωρώ ότι βγαίνω από τη δύσκολη θέση.
Το οξυμένο θυμικό μου που πηγάζει από την άρνηση ενηλικίωσης, μου παρουσιάζει τον κόσμο πίσω από ένα θολό φίλτρο.
Σύμφωνα με αυτό, ως αιώνιο παιδί, έχω μόνο δικαιώματα, ποτέ υποχρεώσεις και πάντα κάποιος άλλος ευθύνεται για τα δεινά μου.
Οργίζομαι με οποιονδήποτε μου επισημαίνει τις δικές μου ευθύνες και στοιχίζομαι πίσω από οποιονδήποτε μου υποσχεθεί εύκολους δρόμους.
Ο Πολάκης λοιπόν μέσα μου ξυπνά ξανά!
Για την κρίση ευθύνονται τα δάνεια των κομμάτων! Οι τράπεζες έφεραν τα μνημόνια!
Μη σκέφτεσαι, σου λέει ο λεβέντης υπουργός! Απλώς νιώσε την αγαλλίαση που σου προσφέρει η ιδέα ότι εσύ δεν φταις για τίποτε!
Ναι, οι τράπεζες σε περίοδο παχιών αγελάδων έδιναν δάνεια στα κόμματα! Κατακριτέο; Πιθανότατα. Όσο κατακριτέο ήταν ότι έδιναν στον μέσο πολίτη "διακοποδάνεια" (φοβερός όρος!) 5.000 για να περάσουν 10 μέρες στη Μύκονο και να ζήσουν το ελληνικό όνειρο "Έλληνας Κροίσος με 5 γράμματα"!
Εκεί καμία αυτοκριτική! "Μα... μας τα έδιναν, να μη τα παίρναμε" είναι η απάντηση του πολίτη. Ε, το ίδιο σκέφτηκαν και τα κόμματα...
Είναι βολική βέβαια η στοχοποίηση των "άλλων". Παίρνει τις ευθύνες από πάνω μας. Δεν λειτουργεί όμως έτσι η ζωή. Ο λογαριασμός έρχεται πάντα... Είναι όμως τόσο ηδονικό το αίσθημα ότι φταίει πάντα ο απέναντι...
Ξαφνικά ο Πολάκης είναι οικείο πρόσωπο...
3) Είμαι γαλουχημένος με...
το αρχέγονο πρότυπο του ισχυρού.
Ως Έλλην δεν έμαθα να σέβομαι, αλλά να φοβάμαι. Να τρέμω τον σωματικά δυνατό. Να σκύβω το κεφάλι απέναντι στον οικονομικά ισχυρό (και ας τον βρίζω στα καφενεία...).
Ο λεβέντης υπουργός το γνωρίζει αυτό και το εργαλειοποιεί. Απειλές σε δημοσιογράφους ότι "θα τους χώσει 3 μέτρα κάτω απ' τη γη". Οργίλο ύφος σε λογικές επισημάνσεις Ευρωπαίων σχετικά με την (απαράδεκτη) πρακτική υπουργού Υγείας να καπνίζει μέσα στο υπουργείο που έχει ως στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας!
Χθες "ανέβηκε πίστα" ηχογραφώντας (αν και το διαψεύδει) συνομιλία του με τον διοικητή της ΤτΕ απειλώντας τον ως "μπράβος" πως αν δεν συμμορφωθεί "προς τας υποδείξεις θα τον επισκεφθεί για τα... περαιτέρω.
Κι όμως ο Έλληνας πολίτης τον ανέχεται. Διότι –κακά τα ψέματα– μέσα του θαυμάζει και φοβάται την επιθετικότητα.
Στο πρόσωπο του βλέπει έναν…κοινωνικό επαναστάτη!
Κάτι σαν τον Ρομπέν των…Σφακίων.
Στα μάτια του Έλληνα πολίτη ο Πολάκης κάνει αυτό που εκείνος φαντασιωνόταν μια ζωή αλλά ποτέ δε τόλμησε να κάνει!
Τα βάζει με όλους και όλα!
Από τον Ευρωπαίο επίτροπο μέχρι τον νεκρό Μπεσκένη.
Ο Πολάκης βρίσκει αυτό που οι Αμερικανοί λένε rapport, δηλαδή μιλάει απ' ευθείας στην ψυχή του μέσου Έλληνα και του πουλάει την πραγμάτωση της νεανικής του φαντασίωσης! Να τα βάλει με το σύστημα! Τι και αν το σύστημα είναι πλέον ο ίδιος; Ο Πολάκης δε θέλει να σκεφτόμαστε μόνο να νιώθουμε!
Και όποιος έχει αντίρρηση, τα 3 μέτρα κάτω από τη γη τον περιμένουν...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου