ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΜΜΑΤΟΣΚΥΛΑΡΟΠΛΗΚΤΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Πολλάκις Πολάκης

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Γράφει ο Χαρίδημος Κ. Τσούκας
Καθηγητής στα Πανεπιστήμια Κύπρου και Warwick.
(www.htsoukas.com)


O ​πολιτικός ανταγωνισμός, αυτή η υπέροχη επινόηση της φιλελεύθερης νεωτερικότητας, έχει τουλάχιστον δύο όψεις.  

Η μία είναι η βελτιωτική: Στην προσπάθειά τους οι πολιτικοί παίκτες να κερδίσουν πλεονέκτημα ωθούνται να εκλεπτύνουν τις πολιτικές τους και τη δημόσια επικοινωνία τους. Στην ιδεατή μορφή του, ο βελτιωτικός ανταγωνισμός εμπεδώνει έναν ενάρετο κύκλο αντιπαράθεσης.

 

Η άλλη όψη είναι η εξαχρειωτική: Οι παίκτες κερδίζουν πλεονέκτημα αποκαλύπτοντας τις πομπές των αντιπάλων τους (συνήθως σκάνδαλα)· εμφανίζονται ως καλύτεροι επειδή οι αντίπαλοι παρουσιάζονται ως χειρότεροι. Ο εξαχρειωτικός ανταγωνισμός εμπεδώνει έναν φαύλο κύκλο αντιπαράθεσης. Το θετικό απρόθετο αποτέλεσμα είναι ότι, με τις αλληλοκατηγορίες, αποκαλύπτονται επιλήψιμες ή παράνομες πρακτικές των εμπλεκομένων. Το τίμημα, όμως, είναι μεγάλο – υπονομεύεται η ηθική βάση της δημοκρατίας και των θεσμών.

 

Συγκριτικά μιλώντας, πρότυπο βελτιωτικού ανταγωνισμού είναι τα πολιτικά συστήματα της Βόρειας Ευρώπης. Ο ορθολογισμός ως εμπεδωμένη αξία και το συνήθως υψηλό επίπεδο θεσμικής λειτουργίας χαλιναγωγούν τον πολιτικό ανταγωνισμό και παράγουν έναν, συνολικά, αξιοπρεπή δημόσιο βίο. 

Αντιθέτως, πρότυπο εξαχρειωτικού ανταγωνισμού συνιστούν οι βαλκανικές χώρες. Κυριαρχούν το προσωπικό συμφέρον, η κομματική ιδιοτέλεια και η εργαλειακή χρήση των θεσμών. Η πολιτική εκφυλίζεται σε προσωπική επιθετικότητα και ναρκισσιστική καυχησιολογία, εκχυδαϊσμένη επικοινωνία και περιφρόνηση νόμων και θεσμών. Η ελληνική περίπτωση είναι χαρακτηριστική και, δυστυχώς, ψυχοφθόρoς.


Το 2016 ο ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε ότι η εκδοτική εταιρεία «Κήρυξ Α.Ε.», με μέτοχο τον πρόεδρο της Ν.Δ. κ. Μητσοτάκη, «έλαβε δάνειο ύψους 300.000 ευρώ από την Τράπεζα Πειραιώς, διάρκειας 2 ετών, το οποίο δεν αποπληρώθηκε ποτέ. Μόλις τον Δεκέμβριο 2015, η τράπεζα προχώρησε στην καταγγελία του συγκεκριμένου δανείου».

 

Ανταπέδωσε τα πυρά η Ν.Δ. το 2018: «Η τεχνική εταιρεία Δίοδος, η οποία ανήκει στα αδέλφια του πρωθυπουργού Δημήτρη Τσίπρα και Ζανέτ Τσίπρα [φέρεται να] “πέτυχε” το 2016 τη ρύθμιση ενός δάνειου της, ύψους 243.544 ευρώ, με μηνιαίες δόσεις μόλις 300 ευρώ».  

Παρόμοια είναι η διαμάχη για το δάνειο 100.000 ευρώ της Attica Βank στον κ. Πολάκη. Η αντιπολίτευση του προσάπτει ότι «έσπευσε να εκμεταλλευθεί αδίστακτα το αξίωμα του υπουργού για να πάρει ένα μεγάλο καταναλωτικό δάνειο, που η τράπεζα δεν θα χορηγούσε σε κανέναν απλό πολίτη» (ανακοίνωση ΚΙΝΑΛ).

 

Βλέπετε το γενικό μοτίβο;  

Ο εξαχρειωτικός ανταγωνισμός στην πλήρη ανάπτυξή του: Οι αντίπαλοι αλληλοξεμπροστιάζονται, εκφυλίζοντας τον δημόσιο βίο. Αναδεικνύεται η αθέμιτη ή ύποπτη σχέση πολιτικών και τραπεζών. Είναι κατανοητό. Επί δεκαετίες, επικεφαλής τραπεζών (και ΔΕΚΟ) διορίζονταν συνήθως κομματικοί ή/και προσωπικοί φίλοι ή συγγενείς. Τα παραδείγματα είναι πολλά – από τον συνδικαλιστή του ΠΑΣΟΚ κ. Δασκαλάκη (Γενική Τράπεζα) μέχρι τον κουμπάρο του Καραμανλή κ. Μηλιάκο (ΑΤΕ), την πρώην υπουργό Κατσέλη (ΕΤΕ), τον πατέρα του υπουργού Παππά (ΟΑΣΘ) κ.ο.κ. Οπου η τρόικα δεν παρεμβαίνει, η πρακτική συνεχίζεται, απονομιμοποιώντας την ορθολογική λειτουργία των αντίστοιχων οργανισμών.

 

Τι κύρος έχει ο κ. Ρουμελιώτης, πρόεδρος της Attica Bank από το 2016, έμπιστος της οικογενείας Παπανδρέου παλαιότερα, του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα; 

Με ποια ανοιχτή διαδικασία επιλέχθηκε; 

Μήπως εμπνέει εμπιστοσύνη ο τρόπος που χειρίστηκε ως υπουργός τη σκανδαλογόνο Τράπεζα Κρήτης το 1989 (σκάνδαλο Κοσκωτά); 

Γιατί να πιστέψουμε ότι συμπεριφέρεται ως επαγγελματίας τραπεζίτης και όχι ως κομματικός τοποτηρητής, σε μια τράπεζα στιγματισμένη με κομματισμό, ύποπτα δάνεια σε κόμματα και κακές πρακτικές διοίκησης;

 

Σε πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδoς (ΤτΕ) για την Attica Bank το 2016, καταγράφτηκαν δεκάδες παραλείψεις αναφορικά με την εταιρική διακυβέρνηση και την κοστολόγηση κινδύνου. Το είπε γλαφυρά ο διευθύνων σύμβουλος Θ. Πανταλάκης: «Η τράπεζα δεν τιμολογούσε με βάση μια μέθοδο. Τιμολογούσε με βάση πώς αποφάσιζε εκείνη την ώρα […]»! 

 Είναι περίεργο που ο κ. Καλογρίτσας, ευνοούμενος εργολάβος του ΣΥΡΙΖΑ, πήρε 39 δάνεια το 2015; 

Δεν είναι εύλογο να υποθέσει κανείς ότι κομματικά υπαγορευμένης δανειοδοτικής εύνοιας έτυχε ο υπουργός Πολάκης σήμερα; 

Πόση αξιοπιστία διαθέτει η Attica Βank όταν την ανακοίνωσή της για το δάνειο Πολάκη τη μαθαίνει πρώτος (και την αναρτά στο Facebook) ο επικρινόμενος υπουργός και κατόπιν δίνεται επισήμως στα ΜΜΕ; 

Πόση εμπιστοσύνη μπορεί να έχει κανείς σε οργανισμούς που διοικούνται από κομματανθρώπους;  

Το δάνειο Πολάκη δεν είναι εξαίρεση – πολλάκις δόθηκαν δάνεια σε «Πολάκηδες».


Βεβαίως, σε μια σύγχρονη χώρα, η εικαζόμενη εύνοια πρέπει να αποκρυφτεί – γίνεται, δεν λέγεται. Η τράπεζα πρέπει να εμφανιστεί ότι λειτουργεί ορθολογικά. Τι αποφάνθηκαν οι αρμόδιοι για το δάνειο Πολάκη; «Τηρήθηκαν όλες οι εσωτερικές διαδικασίες», ανακοίνωσε η Attica Βank. «Νόμιμο» το δάνειο, είπε ο κ. Ρουμελιώτης.

 

«Σύννομο» το δάνειο βεβαίωσε η ΤτΕ. Με άλλα λόγια, όλα τα κουτιά της φόρμας συμπληρώθηκαν κανονικά. Οι τύποι τηρήθηκαν. Η ουσία;

 

Κάθε δάνειο εμπεριέχει το ρίσκο της μη αποπληρωμής του και γι’ αυτό, όσες «διαδικασίες» κι αν υπάρχουν, ο δανειστής πρέπει να ασκήσει την κρίση του. Πώς θα σταθμίσει τα δεδομένα; Τι εύλογες παραδοχές θα κάνει;  

Ο κ. Πανταλάκης ομολόγησε στον δημοσιογράφο Γ. Παπαχρήστο ότι «λήφθηκε σοβαρά υπ’ όψιν ότι [ο κ. Πολάκης] είναι υπουργός» («Τα Νέα», 19/2/19). 

Υπό ποία έννοια; 

Οτι έχει ένα συγκεκριμένο εισόδημα (επισφαλής παραδοχή) ή ότι είναι υπουργός του κόμματος που ελέγχει την τράπεζα; 

Το ακίνητο που για δεύτερη φορά προσημείωσε η τράπεζα εκτιμήθηκε με εμπορική αξία τριπλάσια της αντικειμενικής. Πόσο εύλογη είναι αυτή η εκτίμηση; Θα την έκαναν για οποιοδήποτε άλλο πελάτη;

 

Βλέπετε το βαθύτερο πρόβλημα; 

Ο κομματισμός και η διαπλοκή απονομιμοποιούν την ορθολογική λειτουργία ενός οργανισμού και διαρρηγνύουν την εμπιστοσύνη μας σε αυτόν. Αμφισβητούμε την κρίση των στελεχών του. Αμφιβάλλουμε για τα κριτήριά τους.

 

Δεν μυρίζουμε μόνο τη θεσμική σήψη. Ζούμε...

 στο πλατωνικό σπήλαιο κυκλωμένοι από σκιές, ανίκανοι να διακρίνουμε το επαγγελματικό κριτήριο από την ευνοιοκρατική σκοπιμότητα. 

Απελπισία.