ΚΟΣΜΟΣ - ΠΡΟΣΩΠΑ: Το φιλί του 1945

Του ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ

Ο Τζορτζ Μεντόζα ήταν ένας ανώνυμος που πέθανε προχθές στα 95 του.  

Κι όμως, ήταν διάσημος: ήταν ο ναύτης που φιλάει με πάθος τη νοσοκόμα Γκρέτα Φρίντμαν στην Τάιμς Σκουέρ της Νέας Υόρκης στις 15 Αυγούστου του 1945, την V-J Day (Victory-in-Japan Day, Ημέρα της Νίκης στην Ιαπωνία), όταν οι Ιάπωνες συνθηκολόγησαν [ο πόλεμος στην Ευρώπη είχε λήξει στις 8 Μαΐου· αυτή ήταν η V-E Day (Victory-in-Europe Day, Ημέρα της Νίκης στην Ευρώπη)]. Πάνω στους πανηγυρισμούς, ένας εικοσάχρονος νεαρός και μια επίσης εικοσάχρονη κοπέλα φιλήθηκαν με πάθος και αμέσως μετά χωρίστηκαν – για πάντα. Ο φωτογράφος του Time, Αλφρεντ Αϊζενσταντ, ήταν εκεί και απαθανάτισε τη μοναδική στιγμή.

Δεν ήταν ένα ερωτευμένο ζευγάρι, δεν ήταν καν ζευγάρι, δεν γνωρίστηκαν ποτέ επί της ουσίας.  

Ο Μεντόζα είπε αργότερα ότι άρπαξε την κοπέλα επειδή του θύμισε τις νοσοκόμες που φρόντιζαν τους τραυματίες συναδέλφους του στον Ειρηνικό (υπηρετούσε στα υποβρύχια και έτυχε να βρίσκεται με άδεια όταν ανακοινώθηκε το τέλος του πολέμου). 

Η Φρίντμαν πέθανε και αυτή μεγάλη, στα 92 της, το 2016. 

Είναι εκπληκτικό το ότι τα δύο αυτά παιδιά του πολέμου όχι μόνον επέζησαν αλλά έζησαν τόσο πολύ και πέθαναν περιστοιχισμένα από τους δικούς τους ανθρώπους.

Το περίφημο φιλί έλαβε χώρα, λοιπόν, στις 15 Αυγούστου του 1945. Εκείνη την ημέρα, στην άλλη πλευρά του Ειρηνικού, στη χτυπημένη από δύο ατομικές βόμβες Ιαπωνία, οι κάτοικοί της άκουσαν για πρώτη φορά στη ζωή τους τη φωνή ενός θεού. Ηταν η φωνή του αυτοκράτορά τους, ο οποίος μίλησε για πρώτη φορά στο ραδιόφωνο για να ανακοινώσει την άνευ όρων συνθηκολόγηση. Ο άνθρωπος του οποίου τη φωνή δεν επιτρεπόταν να ακούσουν οι υπήκοοί του, όπως και ούτε να υψώσουν το βλέμμα τους προς αυτόν, τους ανακοίνωσε το αδιανόητο. Οι Ιάπωνες, ως γνωστόν, δεν υποχωρούσαν ποτέ. Στην ατόλη Ταράουα, το 1943, από τους περίπου 5.000 υπερασπιστές της νησίδας, παραδόθηκαν, μετά φονική μάχη τριών ημερών, μόλις δεκαεπτά Ιάπωνες στρατιώτες. Ετσι το πήγαν έως το τέλος οι Ιάπωνες, και στις Μαριάννες και στην Ιβοτζίμα και στην Οκινάουα – και αυτό ακριβώς θα συνέβαινε, αλλά σε τρομακτική, μαζική κλίμακα αν πραγματοποιούνταν οι δύο κολοσσιαίες αμφίβιες επιχειρήσεις που είχαν σχεδιαστεί για την 1η Νοεμβρίου του 1945 (Επιχείρηση Olympic) και την 1η Μαρτίου του 1946 (Επιχείρηση Coronet). Από τον Νότο θα εισέβαλλαν οι Αγγλοαμερικανοί· από τη Μαντζουρία οι Σοβιετικοί. Μετά όμως τις ρίψεις των δύο ατομικών βομβών, ακόμα και οι ξεροκέφαλοι Ιάπωνες υπέκυψαν. Οσο αίμα χύθηκε, χύθηκε.

Παρ’ όλα αυτά, τη 15η Αυγούστου του 1945, μετά το ραδιοφωνικό μήνυμα του Χιροχίτο, σημειώθηκαν δεκάδες αυτοκτονίες. Πολλοί ιπτάμενοι χειριστές, σαν καμικάζι αλλά χωρίς εχθρικό πλοίο για στόχο, έπεσαν με τα αεροπλάνα τους στον κόλπο του Τόκιο.

Πίσω από το φιλί της Τάιμς Σκουέρ κρυβόταν...

 πολλή απόγνωση, τόσο στην Ασία όσο και στην Ευρώπη. Και σε πολλές αμερικανικές οικογένειες που είχαν χάσει τα παιδιά τους. 

Το φιλί αυτό ήταν ένα βάλσαμο. Ακόμα είναι.