ΚΟΣΜΟΣ - ΙΣΛΑΜΟΦΑΣΙΣΜΟΣ: Το μαρτύριο των γυναικών στις αραβικές χώρες

Tης ΜΑΡΙΛΕΝΑΣ ΓΕΡΑΝΤΩΝΗ

«Εχοντας περάσει τρία χρόνια στην εταιρεία, συνειδητοποίησα ότι ως πόρνη με αντιμετώπιζαν με περισσότερο σεβασμό και είχα περισσότερη αξία από όλες τις εργαζόμενες μαζί. Εκείνες τις μέρες ζούσα σε ένα σπίτι με δική μου τουαλέτα. Μπορούσα να μπαίνω ανά πάσα στιγμή μέσα χωρίς να φοβάμαι ότι κάποιος θα χιμήξει επάνω μου. Στο λεωφορείο δεν ένιωσα ποτέ ανδρικά σώματα να κολλάνε πάνω στο δικό μου και δεν ήμουν φθηνή. […] Γρήγορα συνειδητοποίησα ότι μια υπάλληλος φοβάται περισσότερο να χάσει τη δουλειά της απ’ ό,τι μια ιερόδουλη φοβάται να χάσει τη ζωή της, γιατί δεν καταλαβαίνει ότι η ζωή της ιερόδουλης είναι στην πραγματικότητα καλύτερη από τη δική της. Κι έτσι, πληρώνει το τίμημα των απατηλών φόβων της με τη ζωή της, την υγεία της, το σώμα της και το μυαλό της. Πληρώνει μεγαλύτερο τίμημα για πράγματα χαμηλής υποστάθμης».

Είναι η σκληρή περιγραφή της Φιρντάους, πρωταγωνίστριας του βιβλίου «Woman at Point Zero» (Γυναίκα στο σημείο μηδέν), της αιγύπτιας συγγραφέως και φεμινίστριας Ναβάλ ελ Σανταουί. 


Το βιβλίο γράφτηκε πριν από 38 χρόνια στην Αίγυπτο στα αραβικά και η δημοσίευσή του απαγορεύτηκε.

Η Ελ Σανταουί πραγματεύεται ζητήματα όπως είναι η υποταγή των γυναικών, οι όποιες ελευθερίες τους σε μια πατριαρχική κοινωνία και κυρίως τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται μέσα στο εργασιακό περιβάλλον. Οποιος αναζητεί την πηγή του αραβικού #MeToo κινήματος μπορεί μέσα στις σελίδες του βιβλίου να τη βρει, καθώς φωτίζει με τον πιο γλαφυρό τρόπο τις παθογένειες της αραβικής κοινωνίας γενικότερα και τη στάση της απέναντι στις γυναίκες.

Για τις γυναίκες του αραβικού κόσμου, το κίνημα #MeToo είναι η καθυστερημένη έκφραση μιας πραγματικότητας που όλες γνωρίζουν πάρα πολύ καλά.

Κατά την άποψή τους, είναι ένα σημαντικό βήμα που μπορεί να έχει επιτυχία, να αλλάξει συνειδήσεις στη Δύση, ταυτόχρονα όμως προκαλεί φθόνο για τον απλό λόγο ότι δεν μπορεί να τις βοηθήσει.

Παρά τις δεκάδες σελίδες που άνοιξαν στο Facebook τον τελευταίο χρόνο με τον τίτλο #Me Too στην αραβική γλώσσα και παρά το γεγονός ότι άραβες άνδρες στηρίζουν αυτόν τον γυναικείο αγώνα, δεν υπάρχουν καταγγελίες κατά αφεντικών, συγγενών, διασημοτήτων ή καθημερινών ανδρών που παρενοχλούν σεξουαλικά γυναίκες.

Μια σπάνια εξαίρεση ήταν η αγωγή που κατέθεσε τον περασμένο μήνα η αιγύπτια δημοσιογράφος Μάι αλ Σάμι, εναντίον του Ντανταραουί αλ Χαραουί, αφεντικού της και διευθυντή σύνταξης της εφημερίδας «Αλ Γιουμ αλ Σαμπαά», για σεξουαλική παρενόχληση που διήρκεσε περισσότερο από έναν χρόνο.

Η ίδια δημοσίευσε τις λεπτομέρειες στη σελίδα της στο Facebook, και μάλιστα ανέφερε στον αρχισυντάκτη της την υπόθεση η οποία, ομολογουμένως, έλαβε εκτεταμένη κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης. Οχι όμως την κάλυψη που η ίδια περίμενε. Πολλοί από τους συναδέλφους της δεν πήραν το μέρος της και οι υποστηρικτές του Αλ Χαραουί τη χαρακτήρισαν ως μια παθολογική ψεύτρα. Και φυσικά, ούτε λόγος να τεθεί σε διαθεσιμότητα από την εφημερίδα ο Αλ Χαραουί. Είναι επίσης απίθανο ο αιγύπτιος δικαστής που θα χειριστεί την υπόθεσή της να αποφανθεί λαμβάνοντας υπόψη την τεράστια επιρροή του κινήματος #MeToo.

Στην Τυνησία, μια οργάνωση για τα δικαιώματα των γυναικών προσπάθησε να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με τη σεξουαλική παρενόχληση και να εμπλέξει την κυβέρνηση σε αυτό: «Ο δράστης δεν βαδίζει μαζί μας» είναι ο τίτλος του σχετικού λογαριασμού της στο Twitter, αλλά όπως και στην Αίγυπτο και στην Ιορδανία, οι οποίες επέβαλαν μεγαλύτερες τιμωρίες για σεξουαλική παρενόχληση και ενδοοικογενειακή βία, έτσι και στην Τυνησία δεν έγινε τίποτα.

Οι νόμοι αγνοήθηκαν

Υπό το βάρος της έντονης κοινωνικής πίεσης οι νόμοι αγνοήθηκαν παντελώς, και όταν γυναίκες καταγγέλλουν περιστατικά η αστυνομία και οι εισαγγελείς τις αντιμετωπίζουν με περιφρόνηση. Η ίδια οργάνωση έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία που δείχνουν ότι ο αριθμός των περιπτώσεων σεξουαλικής παρενόχλησης στη χώρα έχει σημειώσει αύξηση κατά 74% τα τελευταία χρόνια.

«Είμαι πρόθυμος ακόμη και να εργάζομαι κάθε μέρα σε διαφορετική βάρδια ώστε η σύζυγός μου να μην αναγκάζεται να δουλεύει σε ένα μέρος όπου υπάρχουν άνδρες» αναφέρει στον δημοσιογράφο και αναλυτή της ισραηλινής εφημερίδας «Haaretz» Ζβι Μπαρέλ Ιορδανός που ανήκει στην οικονομική ελίτ του Αμάν: «Η σεξουαλική παρενόχληση, επί το πλείστον λεκτική, είναι μέρος της ύπαρξής μας. Είμαι βέβαιος ότι κι εγώ παρενόχλησα αρκετές γυναίκες κατά τη διάρκεια της καριέρας μου» παραδέχεται με ειλικρίνεια, ενώ δεν εντυπωσιάζεται από το κίνημα #MeToo.

«Ενα τέτοιο κίνημα δεν έχει καμία πιθανότητα επιτυχίας εδώ, όχι μόνο επειδή είμαστε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, αλλά γιατί κάθε δυτικό κίνημα, όσο θετικό και ουσιαστικό μπορεί να είναι, θεωρείται ως μια δυτική υπαγόρευση να υιοθετήσουμε διαφορετικούς κοινωνικούς κανόνες, που στόχο έχουν να καταστρέψουν τα θεμέλια της κοινωνίας μας. Ακόμη μπορεί να θεωρηθεί ως απειλή εναντίον του Ισλάμ. Αν θέλουμε μια ανάλογη πρωτοβουλία να πετύχει εδώ, αυτή πρέπει να προέρχεται από τους άνδρες και όχι από τις γυναίκες».

Στη διάρκεια της Αραβικής Ανοιξης οι γυναίκες που διαμαρτυρήθηκαν στο πλάι των ανδρών στην πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου υπέστησαν δεκάδες σοβαρές σεξουαλικές επιθέσεις, όχι μόνο από νεαρούς διαδηλωτές, αλλά και από την αστυνομία που εκμεταλλεύτηκε τους γεμάτους δημόσιους χώρους. Οι καταγγελίες γέμισαν τις εφημερίδες, όμως...


 μόνο όταν έπεσε το καθεστώς Μουμπάρακ και με την εκλογή του νέου κοινοβουλίου οι νομοθέτες βρήκαν χρόνο να ασχοληθούν με το ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης.

Ηταν μια εξαιρετική στιγμή για τις γυναικείες οργανώσεις, οι οποίες ξεκίνησαν μια δημόσια εκστρατεία για να υπογραμμίσουν το εύρος του προβλήματος. Ανεξάρτητες πρωτοβουλίες που δημιουργήθηκαν στα κοινωνικά δίκτυα, ακόμη και στους δρόμους, πρόσφεραν στις γυναίκες την ευκαιρία να μιλήσουν για τη δική τους σκληρή εμπειρία. Ωστόσο, ο δρόμος για να αλλάξει έστω και κάτι στον αραβικό κόσμο είναι πολύ μακρύς, και η αλλαγή δεν θα γίνει από τη μια μέρα στην άλλη.