ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΥΡΟΓΙΑΛΟΥΡΟΞΕΦΤΙΛΑΡΟΠΛΗΚΤΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Τα περί Τύπου αδικήματα και το αυτόφωρο

Του Λέανδρου Ρακιντζή
Αρεοπαγίτη Ε.Τ., πρώην Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης
 

Πρόσφατα μια Παρασκευή, ήτοι πέραν του 48ωρου, ο διευθυντής και ο αρχισυντάκτης κυριακάτικης εφημερίδας για δημοσίευμα της συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν να δικαστούν κατά την επ’ αυτοφώρω διαδικασία για συκοφαντική δυσφήμηση δια του τύπου.

Σαφώς η σύλληψη έγινε νομότυπα, σύμφωνα με το άρθρο 242 παρ.3 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, που ορίζει ότι τα δια του Τύπου αδικήματα θεωρούνται πάντοτε αυτόφωρα. Κατά πλάσμα, δηλαδή, του νόμου τα αδικήματα δια του Τύπου, είναι διαρκή, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 242 παρ.1 και 2 ιδίου Κώδικα αυτόφωρο είναι το έγκλημα την ώρα που γίνεται ή που έγινε πρόσφατα με απώτατο όριο το πέρας της επόμενης ημέρας.  

Η διακριτική αυτή αντιμετώπιση λόγω μόνο του μέσου τελέσεως τους των ιδίων αδικημάτων, συνήθως της συκοφαντικής δυσφημήσεως, ανάγεται σε παλαιότερες εποχές, που κυκλοφορούσε μόνο έντυπος Τύπος. Όταν λόγω των αρχέγονων μέσων μεταφοράς και της βραδύτητας μεταδόσεως των ειδήσεων ήταν δύσκολο να προστατευθούν άμεσα και αποτελεσματικά αλλότρια προσωπικά αγαθά, όπως η τιμή και η υπόληψη των θιγομένων προσώπων. Ωστόσο, οι προϋποθέσεις αυτές, ήδη, εξέλιπαν λόγω της τεχνολογικής και συγκοινωνιακής αναπτύξεως. 

Το άλλο επιχείρημα για τη διατήρηση της ρυθμίσεως αυτής είναι ότι για ορισμένα αδικήματα, όπως είναι η συκοφαντική δυσφήμηση απαιτείται άμεση εκδίκαση της υποθέσεως για την αποκατάσταση της θιγείσης τιμής και υπολήψεως.  

Συμφωνώ απόλυτα με την άποψη αυτή, αλλά υπό τις σημερινές συνθήκες ο έντυπος Τύπος, παρά τη σοβαρότητα που αποδίδεται στις ειδήσεις και τα άρθρα του, φθίνει με την έννοια της συνεχούς μειώσεως της κυκλοφορίας του, σε αντίθεση με τις ειδήσεις δια του διαδικτύου ή της τηλεοράσεως που η ακροματικότητα τους συνεχώς αυξάνεται. Ως αποτέλεσμα, για κάποιους, ό,τι λέγεται από την τηλεόραση να αποτελεί άνευ ετέρου αληθή είδηση και κατά συνέπεια η διάπραξη αδικημάτων, κυρίως της συκοφαντικής δυσφημήσεως, δια των μέσων αυτών να είναι πλέον πρόσφορος για τον συκοφάντη και επιβλαβής για τον θιγόμενο. 

Το άρθρο 14 παρ.1 και 2 του Συντάγματος κατοχυρώνει την ελευθερία του Τύπου με μόνη προϋπόθεση το σεβασμό στους τιθεμένους από την Πολιτεία κανόνες. Ο Τύπος, κατά την έννοια του παραπάνω άρθρου, περιλαμβάνει όλα τα έντυπα, που είναι προορισμένα για τη μετάδοση της γραφής, του λόγου και της εικόνας. Αλλά, όπως ερμηνεύθηκε από τη νομολογία του Αρείου Πάγου, δεν περιλαμβάνει το διαδίκτυο και την τηλεόραση με συνέπεια τα δια των μέσων αυτών τελούμενα αδικήματα να μη θεωρούνται δια του Τύπου, αλλά κοινά αδικήματα. 

Συνεπώς η διάκριση αυτή και μάλιστα, όταν δια του Τύπου τελούνται αναλογικώς πολύ λιγότερα αδικήματα σε σχέση με τα τελούμενα δια των ως άνω άλλων μέσων αποτελεί...

 ευθεία παράβαση της συνταγματικώς προστατευόμενης αρχής της ισότητας. Κι εφόσον κατά τα παραπάνω σχεδόν εξέλιπαν οι προϋποθέσεις που επέβαλαν τη θέσπιση της παραπάνω διατάξεως, νομίζω, ότι πρέπει να εξετασθεί από τις αρμόδιες αρχές η διατήρηση ή η κατάργηση της.