ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Το Ισραήλ και το θαύμα με το Νερό

Γράφει η  Ιρίτ Μπέν-Άμπα

Πρέσβειρα του Ισραήλ στην Αθήνα

Από την ίδρυση του, 70 χρόνια πριν, το Ισραήλ έχει κάνει θαύματα με το νερό. 


Το 60% της έκτασης του Ισραήλ αποτελείται από έρημο και η χώρα διαθέτει μόνο ένα σώμα γλυκού νερού.  Παρά ταύτα και παρά μια περίοδο πενταετούς ξηρασίας, στο τέλος του 2017, η χώρα είχε πλεόνασμα νερού.

Πώς επιτεύχθηκε αυτό; 


Με την εφαρμογή μιας ολιστικής προσέγγισης στον τομέα τον υδάτων η οποία περιλαμβάνει ισχυρή καινοτομία, μια προσανατολισμένη προς το μέλλον πολιτική και αυξημένη ευαισθητοποίηση των καταναλωτών, το Ισραήλ ξεπέρασε τις ελλείψεις του σε νερό και κατέστη παγκόσμιος ηγέτης στη διαχείριση και την τεχνολογία των υδάτινων πόρων. Αυτή είναι η ιστορία του θαύματος με το νερό του Ισραήλ και πώς η εμπειρία του μπορεί να βοηθήσει και άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν έλλειψη νερού ή προκλήσεις στη διαχείρισή του. 

Το Κράτος του Ισραήλ, που βρίσκεται σε ημι-ξηρή κλιματική ζώνη, εξαρτάται ιστορικά από την βροχόπτωση, η οποία υπάρχει σχεδόν αποκλειστικά τους χειμερινούς μήνες μεταξύ Οκτωβρίου και Μαρτίου. Για χιλιάδες χρόνια, η γεωγραφία, η γεωργία και η ευημερία των κατοίκων του επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από τη λειψυδρία.

Η αύξηση του πληθυσμού τις τελευταίες δεκαετίες επιδείνωσε το πρόβλημα, αυξάνοντας το χάσμα μεταξύ της ζήτησης και της προσφοράς ανανεώσιμων, φρέσκων, φυσικών υδάτινων πόρων (RFNW), που προέρχονται κυρίως από τους υδροφόρους ορίζοντες και το μοναδικό σώμα γλυκού νερού του Ισραήλ, τη Θάλασσα της Γαλιλαίας. Έτσι, η ορθή διαχείριση των υδάτινων πόρων, μαζί με σημαντικές επενδύσεις στην τεχνολογία, έγιναν κορυφαία προτεραιότητα για το Ισραήλ.

Ως αρχή, στις δεκαετίες του ‘60 και του ‘70, το Ισραήλ ενίσχυσε δραματικά τις υποδομές του σε σχέση με το νερού. Ένα μεγάλο έργο ήταν η δημιουργία ενός Εθνικού Φορέα Νερού για να φέρει πόσιμο νερό από τη Θάλασσα της Γαλιλαίας στο Βορρά μέχρι τις άγονες εκτάσεις στον Νότο. Κατά τη διάρκεια αυτών των δεκαετιών, μόνο φυσικό πόσιμο νερό χρησιμοποιήθηκε για πόση, άρδευση, βιομηχανία και προσωπική χρήση.

Δεδομένου ότι οι μεγάλες ποσότητες φυσικού πόσιμου νερού ήταν περιορισμένες, η κυβέρνηση ξεκίνησε εκστρατείες για τους καταναλωτές και την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις τεχνικές συντήρησης του νερού. Πολύ σύντομα, εφευρέθηκαν στο Ισραήλ τεχνολογίες πρωτοποριακές, όπως συστήματα στάγδην άρδευσης, συλλογής ομβρίων υδάτων και συστήματα ανίχνευσης διαρροών νερού, για την ενίσχυση της αποδοτικότητάς του στο νερό.

Σε μια άλλη σημαντική ανακάλυψη, το Ισραήλ άρχισε να εφευρίσκει τρόπους ανακύκλωσης τεράστιων ποσοτήτων υδάτων. Το 1985, το Ισραήλ άρχισε να χρησιμοποιεί επεξεργασμένα λύματα για τη αγροτική παραγωγή και να κατασκευάζει νέα περιφερειακά δίκτυα ύδρευσης για ανακυκλωμένο νερό. Σήμερα, πάνω από το 85% των αποβλήτων της χώρας ανακυκλώνεται, κατατάσσοντας το Ισραήλ ως τον νούμερο ένα ανακυκλωτή νερού στον κόσμο.

Από το 2005, το Ισραήλ ξεκίνησε επίσης ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα αφαλάτωσης στον κόσμο. Πέντε μεγάλες μονάδες αφαλάτωσης κατά μήκος των μεσογειακών ακτών του Ισραήλ παράγουν περίπου 650 εκατομμύρια κυβικά μέτρα πόσιμου νερού μέσω της διαδικασίας της αντίστροφης όσμωσης. Από το 2015, το 30% του πόσιμου νερού του Ισραήλ προέρχεται από την αφαλάτωση και το Ισραήλ σχεδιάζει να αυξήσει σταθερά το ποσοστό αφαλατωμένου νερού που παρέχει για να φτάσει η συνολική ζήτηση στο 40% μέχρι το 2025.

Η σωστή διαχείριση έχει συμβάλει σημαντικά στην επιτυχία του Ισραήλ με το νερό. Στο πέρασμα των χρόνων, το Ισραήλ θέσπισε το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο που απαιτείται για έναν αποτελεσματικό τομέα υδάτων.

Το 2007...


  η Αρχή Λυμάτων και Υδάτων δημιουργήθηκε ως ένα είδος κέντρου ("one stop shop") για τη διαχείριση όλων των θεμάτων του νερού. Η συντήρηση των υδάτων, η επαναχρησιμοποίηση, οι ποσοστώσεις, η αφαλάτωση, η γεωργία, η ενημέρωση των καταναλωτών και οι τεχνολογίες έξυπνων πόλεων ανήκουν στις αρμοδιότητες αυτού του φορέα.

Οι προηγμένες τεχνολογίες νερού του Ισραήλ βοηθούν επίσης τη διεθνή κοινότητα να αντιμετωπίσει τα αυξανόμενα προβλήματα λειψυδρίας και ποιότητας των υδάτων. Τα δικαιώματα των υδάτων καθώς και η πρόσβαση σε καθαρό νερό αποτελούν μείζονες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πληθυσμοί σε ολόκληρο τον κόσμο.

Σύμφωνα με τη UNICEF, 2,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό. Με την κλιματική αλλαγή, οι φυσικοί υδάτινοι πόροι μειώνονται, και περισσότεροι άνθρωποι και χώρες θα αντιμετωπίσουν προβλήματα λειψυδρίας όπως το Ισραήλ. Ήδη, ισραηλινές πρωτοβουλίες, όπως το MASHAV, φέρνουν τεχνολογίες νερού στις αναπτυσσόμενες χώρες και διδάσκουν πρακτικές ασφαλούς ύδρευσης σε όλο τον κόσμο.

Το Ισραήλ έχει υπογράψει μνημόνια συνεργασίας με πολλές χώρες και έχει προσαρμόσει τις δικές του τεχνολογίες νερού σε χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, το Μεξικό, η Ιταλία, η Βραζιλία, η Νότια Κορέα, η Ρωσία, ο Καναδάς και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Σε μόλις 70 χρόνια, το Ισραήλ κατάφερε να έχει αυτάρκεια υδάτινων πόρων και να γίνει πρωτοπόρο στη διαχείριση και την τεχνολογία των υδάτων. Φυσικά, στο πλαίσιο της συνεργασίας και φιλίας μεταξύ των δύο χωρών, το Ισραήλ θα ήθελε να μοιραστεί την τεχνογνωσία του και με την Ελλάδα.