ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ - ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ: Τα βασικά σημεία της συμφωνίας των 28 για κλειστά κέντρα υποδοχής προσφύγων

Γράφει το LIBERAL.GR

Μετά από σχεδόν 12 ώρες χαοτικών διαπραγματεύσεων οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατέληξαν σε συμφωνία για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος και τη διαχείριση των προσφυγικών ροών.

Περίπου στις 05:30 ώρα Ελλάδας, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ανακοίνωσε ότι οι 28 χώρες συμφώνησαν, εξασφαλίζοντας τη συναίνεση της Ιταλίας, που απειλούσε να προβάλει βέτο σε ένα κρίσιμο θέμα για την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη ζώνη ελεύθερης μετακίνησης καθώς και την κυβέρνηση της γερμανίδας καγκελαρίου, Α. Μέρκελ. 

«Eλεγχόμενα» κέντρα υποδοχής

Ειδικότερα, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν στη δημιουργία «ελεγχόμενων κέντρων υποδοχής» αιτούντων άσυλο και επεξεργασίας των αιτήσεών τους σε χώρες-κράτη της Ένωσης, αλλά και να περιορίσουν την ελευθερία κίνησης των μεταναστών από τη μια χώρα στην άλλη, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι αξιώσεις και να καθησυχαστούν οι ανησυχίες που πρόβαλαν η Ιταλία και η Γερμανία.

Στα κέντρα αυτά θα γίνεται άμεσα διαχωρισμός ανάμεσα σε παράνομους μετανάστες - οι οποίοι θα επιστρέφουν στις πατρίδες τους- και σε όσους χρήζουν διεθνούς προστασίας, για τους οποίους θα εφαρμόζονται οι «αρχές της αλληλεγγύης». Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι όπως αναφέρει το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου «όλα τα μέτρα στο πλαίσιο αυτών των ελεγχόμενων κέντρων, συμπεριλαμβανομένων των μετακινήσεων και των μετεγκαταστάσεων, θα λαμβάνονται σε εθελοντική βάση».

«Πλατφόρμες αποβίβασης» σε τρίτες χώρες

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί το «επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών ανθρώπων», στα πλαίσια μιας νέας προσέγγισης που απαιτείται, θα αναζητηθεί η δυνατότητα να δημιουργηθούν «περιφερειακές πλατφόρμες αποβίβασης»,  σε στενή συνεργασία με τρίτες χώρες, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης. Σημειώνεται ότι «οι πλατφόρμες θα πρέπει να λειτουργούν λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες περιστάσεις, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου».

Μέτρα κατά της εσωτερικής μετακίνησης προσφύγων στην ΕΕ

Το κείμενο σημειώνει ότι οι δευτερογενείς μετακινήσεις αιτούντων άσυλο μεταξύ κρατών μελών θέτουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου και του κεκτημένου (του χώρου) Σένγκεν» και ως εκ τούτου οι χώρες μέλη θα «πρέπει να λάβουν όλα τα απαραίτητα εσωτερικά νομικά και διοικητικά μέτρα για να σταματήσουν αυτές τις κινήσεις και να συνεργαστούν πιο στενά προς τον σκοπό αυτό». 

Τουρκία

Αποδεσμεύεται η δεύτερη δόση  του Μηχανισμού για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία, ενώ αναφέρεται ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί πλήρως η συμφωνία επανεισδοχής προσφύγων αλλά και όλες οι διμερείς σχετικές συμφωνίες της Τουρκίας με χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (σ.σ. μία εκ των οποίων είναι με την Ελλάδα). 

Οι 28 συμφώνησαν επίσης να αυξήσουν τη χρηματοδότηση που προσφέρουν στην Τουρκία, στο Μαρόκο και σε άλλες χώρες στη βόρεια Αφρική για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.

Μεταρρύθμιση κανονισμού Δουβλίνου

Σημαντική πρόοδος έχει διαπιστώνεται όσον αφορά τη μεταρρύθμιση για το νέο Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου, αλλά χρειάζεται να υπάρξει «συναίνεση για τη μεταρρύθμιση του Κανονισμού του Δουβλίνου» που θα βασίζεται σε «ισορροπία μεταξύ της ευθύνης και της αλληλεγγύης».

Οι δηλώσεις

«Ήταν η ευρωπαϊκή συνεργασία αυτή που υπερίσχυσε», δήλωσε ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, με την καγκελάριο της Γερμανίας, Άγγελα Μέρκελ να χαρακτηρίζει καλό σημάδι τη συμφωνία.

Σύμφωνα δε με την κάλυψη της αμερικανικής Wall Street Journal, η κα Μέρκελ εξασφάλισε τη δέσμευση από περίπου δέκα χώρες - μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα - ότι θα επισπεύσουν τις διαδικασίες για να δεχθούν πίσω αιτούντες άσυλο των οποίων είχαν καταγράψει πρώτες το αίτημά τους, αλλά στη συνέχεια μετακινήθηκαν στη Γερμανία.

«Κανείς αιτών άσυλο δεν έχει δικαίωμα να επιλέγει τη χώρα που θα το υποβάλει», δήλωσε η γερμανίδα καγκελάριος, επισημαίνοντας ότι σε γενικότερο επίπεδο «πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα προκειμένου να γεφυρωθούν οι διαφορετικές "οπτικές γωνίες"» μεταξύ των κρατών μελών στο ζήτημα της μεταρρύθμισης του συστήματος Ασύλου.

Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζουζέπε Κόντε, δήλωσε ικανοποιημένος για τη συμφωνία, τονίζοντας πως η Ρώμη θα λάβει αργότερα αποφάσεις για το εάν θα φιλοξενήσει κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στο έδαφός της.

«Είμαστε ικανοποιημένοι», ανέφερε, εξερχόμενος από τη μαραθώνια συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες. «Ήταν μια μακρά διαπραγμάτευση, αλλά από σήμερα η Ιταλία δεν είναι πλέον μόνη της», πρόσθεσε.

Ο Κόντε αναφέρθηκε σε ορισμένες από τις διαστάσεις της συμφωνίας που επιτεύχθηκε, ιδίως την πιθανότητα να δημιουργηθούν ελεγχόμενα κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών όπου θα παραμένουν ως ότου να εκδίδονται αποφάσεις για τις αιτήσεις τους για τη χορήγηση ασύλου. Διευκρίνισε πως η Ρώμη δεν έχει ακόμη αποφασίσει εάν θα δημιουργήσει τέτοιο κέντρο στην επικράτειά της.

«Αυτή είναι μια απόφαση που θα λάβουμε μαζί, ως κυβέρνηση. Δεν μας ζητήθηκε να το κάνουμε οπωσδήποτε», τόνισε ο Κόντε, που πήρε μέρος στην πρώτη του Σύνοδο Κορυφής.

Ο καγκελάριος της Αυστρίας, Σεμπάστιαν Κουρτς, υποστήριξε ότι οι ηγέτες των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν πως η Ιταλία και η Ελλάδα μπορούν να δημιουργήσουν κέντρα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών στο έδαφός τους, εάν το επιθυμούν.

Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ ανέφερε ότι συμφωνήθηκε  η Ευρωπαϊκή Ένωση να διαθέσει περισσότερα κεφάλαια για τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος.

Για έναν «πολύ καλό συμβιβασμό» έκανε λόγο ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ματέους Μοραβιέτσκι.

Νωρίτερα, η Ιταλία είχε μπλοκάρει -όπως είχε απειλήσει- την υιοθέτηση του συνόλου των συμπερασμάτων της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, «ένα κράτος-μέλος διατύπωσε επιφυλάξεις για το σύνολο των συμπερασμάτων και προς στιγμήν δε συμφωνήθηκαν συμπεράσματα».

Μετά το ιταλικό βέτο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ακύρωσαν την προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου.

Ο Τζ. Κόντε απαιτούσε να διαμοιραστεί και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες το βάρος των προσφυγικών ροών που φτάνουν στην Ιταλία, ενώ παράλληλα ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών, Χορστ Ζέερχοφερ ζητούσε από την γερμανίδα καγκελάριο να κλείσει μια συμφωνία που θα προβλέπει οι πρόσφυγες να επιστρέφουν στην Ιταλία.

Δείτε εδώ το κείμενο των συμπερασμάτων (στα αγγλικά).