ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Γιατί ο Ερντογάν φοβάται σύρραξη με την Ελλάδα

Γράφει ο Σταύρος Λυγερός 

Ο πειρασμός του νεοοθωμανού ηγέτη για μία εύκολη νίκη στο Αιγαίο εξισορροπείται από σοβαρούς λόγους που τον αποτρέπουν από το να διακινδυνεύσει ένα θερμό επεισόδιο, το οποίο θα μπορούσε να ξεφύγει από τον έλεγχο και να μετεξελιχθεί σε σύρραξη με την Ελλάδα. Δεν είναι μόνο η στρατιωτική εμπλοκή στη Συρία, η οποία οπωσδήποτε είναι αντικίνητρο για το άνοιγμα ενός δεύτερου μετώπου. Ούτε μόνο ότι το συνεχιζόμενο κύμα διώξεων στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έχει πλήξει καίρια όχι μόνο το ηθικό, αλλά και το αξιόμαχό τους. Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που λειτουργούν απαγορευτικά.

Ο Ερντογάν θεωρεί πως παρά τις μαζικές εκκαθαρίσεις δεν μπορεί να εμπιστεύεται το σώμα των αξιωματικών, ακόμα και όσους ο ίδιος έχει ορίσει σε ηγετικές θέσεις. Επειδή σε περίπτωση πολεμικής εμπλοκής με την Ελλάδα οι στρατηγοί εκ των πραγμάτων θα αποκτήσουν μεγάλα περιθώρια αυτονομίας κινήσεων, φοβάται ότι μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν για να τον ανατρέψουν. Δεν έχει ξεχάσει την υπόθεση «Βαριοπούλα» πριν μία δεκαετία. Υπενθυμίζουμε πως τότε το κεμαλικό «βαθύ κράτος» είχε συνωμοτήσει για να προκαλέσει ένα θερμό επεισόδιο με την Ελλάδα, το οποίο θα χρησιμοποιούσε για να ανατρέψει τη νεοοθωμανική κυβέρνηση.

Ο φόβος αυτός του Ερντογάν συνδέεται με την εδραιωμένη πεποίθησή του πως οι Αμερικανοί έχουν σκοπό να τον εξαλείψουν. Όταν καταγγέλλει τον Γκιουλέν ως υποκινητή του πραξικοπήματος εννοεί τη CIA. Είναι ενδεικτικό ότι οι δημοσιογραφικές φωνές του το λένε ευθέως. Όπως έχουν επανειλημμένως διατυπώσει τη θεωρία πως η Ουάσιγκτον μεθοδεύει μία θερμή ελληνοτουρκική κρίση για να επέμβει κατά τρόπο που να δημιουργήσει συνθήκες ανατροπής του.

Δεν υπάρχουν αποχρώσες ενδείξεις ότι το σενάριο αυτό πατάει στην πραγματικότητα, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι ότι ο Ερντογάν το πιστεύει, ή τουλάχιστον το θεωρεί πολύ πιθανό. Αυτός είναι ένας πρόσθετος λόγος που κλιμακώνει τις πιέσεις του στο Αιγαίο, θεωρώντας πως κατ’ αυτόν τον τρόπο αποτρέπει την Αθήνα από το να παίξει το παιχνίδι των Αμερικανών.

Πρόκληση χαμηλής έντασης

Το γεγονός ότι ο Ερντογάν πιστεύει σ’ αυτή τη θεωρία τον αποτρέπει από το να υποκύψει στον πειρασμό να προκαλέσει θερμό επεισόδιο με σκοπό εκλογικά κέρδη. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις ότι το ενδεχόμενο οι Τούρκοι να προβούν σε στρατιωτική ενέργεια κατάληψης ελληνικού εδάφους συγκεντρώνει ελάχιστες πιθανότητες. Οι πιθανότητες αυξάνονται σημαντικά στο σενάριο τουρκικής πρόκλησης χαμηλής έντασης, η οποία να μην δικαιολογεί γενικευμένη ελληνική στρατιωτική αντίδραση. Ο Ερντογάν θέλει να αποφύγει ενέργειες, οι οποίες θα μπορούσαν να μετεξελιχθούν σε ελληνοτουρκική σύρραξη.

Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, παρότι αποδυναμωμένες λόγω Μνημονίων, διαθέτουν ακόμα την ικανότητα να προκαλέσουν καταστροφικά πλήγματα στην Τουρκία ανεξαρτήτως της έκβασης ενός πολέμου. 


Με δεδομένους και τους λόγους που προαναφέραμε, ο νεοοθωμανός ηγέτης δεν έχει κανένα λόγο να μπει σε τέτοια περιπέτεια, ειδικά όταν η εκλογή του είναι πάρα πολύ πιθανή. Αυτό δεν τον εμποδίζει, όμως, να χρησιμοποιεί την απειλή χρήσης στρατιωτικής βίας ως πολιτικό όπλο, όπως έκαναν και οι κεμαλικοί προκάτοχοί του.

Ο φόβος του Ερντογάν ότι οι Αμερικανοί θα εκμεταλλευθούν μία ελληνοτουρκική στρατιωτική εμπλοκή για να τον ανατρέψουν...

 

 μοιάζει παράδοξος, όταν προ ημερών ο υπάλληλός τους γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ υπερέβη το “δόγμα Λουνς” της δεκαετίας του 1980 για τη μη ανάμιξη της Συμμαχίας στην ελληνοτουρκική διένεξη. Υπενθυμίζουμε ότι ο Στόλτενμπεργκ δεν είπε τίποτα όταν ο Τσαβούσογλου μίλησε για επιχείρηση Τούρκων κομάντος στον Μικρό Ανθρωποφάγο των Φούρνων.

Η στάση του αντανακλά την προσπάθεια των Αμερικανών να επαναφέρουν την Τουρκία στο δυτικό “μαντρί”. Δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι ο Ερντογάν δεν τους εμπιστεύεται. Για την ακρίβεια τους ουσιαστικά θεωρεί αντιπάλους, έστω κι αν τηρεί τα προσχήματα. Γι’ αυτό ό,τι κι αν του προσφέρουν θα το πάρει, αλλά οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις δεν θα επιστρέψουν στο παρελθόν, όσο τουλάχιστον ο ίδιος θα παραμένει στο τιμόνι. Για τον ίδιο λόγο είναι μονόδρομος γι’ αυτόν η επιλεκτική σύμπλευση με τον Πούτιν.