ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ
Toυ ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ
Από τις πολλές δεξιότητες χάρη στις οποίες σταδιοδρόμησε ο Πέτρος
Κωστόπουλος, δύο ξεχώριζαν:
Πρώτον, ο επιθετικός ναρκισσισμός, που
νομιμοποίησε με καθυστέρηση και στα ελληνικά media την κατάχρηση του
πρώτου ενικού.
Και, δεύτερον, η επινοητικότητα στους νεολογισμούς – στα
σλογκανάκια που έδιναν σκανδαλιστική προκλητικότητα ακόμη και στην πιο
ξεθυμασμένη κοινοτοπία.
Αυτές τις δύο δεξιότητες επιστράτευσε
ενστικτωδώς και στη δήλωση που τον ανέσυρε εσχάτως από τον κάδο των
πρώην διασημοτήτων: «Ξεβλάχεψα», είπε, «ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού
που εκείνη τη στιγμή (στην ακμή των περιοδικών του) έψαχνε την Ευρώπη».
Είναι εύκολο να αποδομεί κανείς σήμερα τον Κωστόπουλο. Οχι επειδή το
άλλοτε πανίσχυρο εκδοτικό του υπόδειγμα έχει –συμβολικώς και
κυριολεκτικώς– χρεοκοπήσει. Αλλά κυρίως επειδή είναι εύκολο να
υποτιμήσεις την πραγματική τόλμη μιας μόδας όταν έχει προ πολλού
πεθάνει. Τριάντα χρόνια μετά, όλα είναι παρωχημένα.
Στον Κωστόπουλο, ωστόσο, μπορεί κανείς να αναγνωρίσει ότι τουλάχιστον
εξέφρασε καίρια, αν δεν εξέθρεψε, μια πολιτισμική στροφή. Στα τέλη της
δεκαετίας του ’80, ύστερα από δεκαπέντε χρόνια δημοκρατικής ζωής και
δημοκρατικότερης κουλτούρας, η κοινωνία ήταν έτοιμη να εξωτερικεύσει
απενοχοποιημένη τις καταναλωτικές και τις σεξουαλικές επιθυμίες της.
Ηταν έτοιμη για τη μετάβαση από τη φαντασίωση της ηρωικής, στη
φαντασίωση της καλής ζωής.
Η κίνηση αυτή δεν ήταν τόσο ευρωστρεφής. Ηταν η εσωτερική σύγκλιση
του μεταπολιτευτικού εκδημοκρατισμού που συντελέστηκε μέσω ενός επίπεδου
μιμητικού ανταγωνισμού. Η μία τάξη μιμούνταν τους τρόπους της άλλης,
όχι σε πυραμίδα, αλλά στην ίδια πίστα.
Στην πίστα όπου οι εισοδηματικές διαφορές αποτυπώνονταν μόνο
οριζοντίως – όσο απείχαν τα πρώτα από τα πίσω τραπέζια. Γιατί, κατά τα
άλλα, τα γούστα ήταν κοινά.
Ετσι διαμορφώθηκε αυτή η αισθητική που, μπορεί να ήταν ευρωπαϊκώς
ντυμένη και ταϊσμένη, συντηρούσε όμως τον αρχικό αξιακό της πυρήνα.
Δεν
ήταν μεταμόρφωση, αλλά μεταμφίεση: Κάτω από το ιταλικό πουκάμισο
παλλόταν ο παλιός νταλκάς.
Εκτός, βέβαια, από αυτή, τη «σύγκλιση» του δυτικόμορφου επαρχιωτισμού
και της πολυτελούς φτήνιας, συντελούνταν παράλληλα και...
η όντως σύγκλιση
– αυτή που επιτρέπει σήμερα στην Ελλάδα να εξάγει αθρόα στη Δύση
«ανταγωνιστικούς ανθρώπινους πόρους».
Στο δικό του πεδίο δράσης, ο κωστοπουλισμός δεν άλλαξε το ισοζύγιο. Η
ποσότητα βλαχιάς που αφαίρεσε ήταν ίση με τη βλαχιά που απελευθέρωσε.
Δεν ξεβλάχεψε κανέναν. Μεταβλάχεψε πλήθη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου